Nakitak a ni Jehova ket Naimbag
Kas insalaysay ni Lennart Johnson
IDI Domingo, Hulio 26, 1931, ti maikadua a presidente ti Watch Tower Bible and Tract Society, a ni J. F. Rutherford, impaayna ti palawag a “Ti Pagarian, ti Namnama iti Lubong” idiay coliseum ti Columbus, Ohio. Ti pamiliami idiay Rockford, Ilinois, dimngeg iti dayta iti radio. Agtawenak laeng idi iti 14, ngem daytoy a programa ti nangiwaknit, a kas ti kasasaadna idi, iti maysa a napuskol a kurtina kadagiti matak.
Nupay ti amak ket interesado iti mensahe ti Pagarian, ket kamaudiananna kasta met ti kabsatko a lalaki, ni nanangko ti kanayon a naigidgiddiat. Natay ni tatang iti sumuno a tawen, idi 1932. Dagiti dadduma a panangibrodkas ti Watch Tower ti kanayon a mangtartaraon kaniak iti naespirituan, ngem idi laeng Abril 1933 a nasarakak ti lugar a paggigimongan dagiti Saksi ni Jehova, adu a milia iti kabangibang ti karayan.
Anian a panagsiddaaw idi ti bassit a grupo idiay a makakita iti maysa a narapis a tinedyer a nakabisikleta a dimmanon iti gimongda tapno makiadal iti Vindication Maikadua a Libro! Iti tunggal gimong, manaynayonan ti maad-adalko ket kalpasan ti dua a bulan maragsakanak a mapan iti binalaybalay nga addaan ti mensahe ti Pagarian. Nabautisaranak iti asamblea ti rehion (sirkito itan) iti dayta met laeng a tawen.
Kalpasan ti panageskuela iti tunggal aldaw, mangbusbosak iti maysa nga oras wenno nasursurok pay iti panangbisbisita kadagiti kaarruba iti lugar a manglikmut ti pagtaenganmi nga addaan iti mensahe ti Pagarian. Naaddaanak met iti gundaway a makapangasaba iti eskuelaan. Kas pangarigan, maysa a kurso ti nangidagdagullit iti teoria ti impierno nga apuy ken pannakatutuok. Daytoy ti nangtignay kaniak a mangipaay iti Nainkasuratan a pammaneknek a dagiti natay ket saanda nga agsagsagaba ngem, ketdi, awananda iti puot ken addada kadagiti tanemda nga addaan iti namnama iti panagungar. Ti mannursuro pinalubosannak a nangbasa iti nasaknap a komposisionko iti sanguanan ti klase.
Ti Amin-tiempo a Ministerio
Idi Mayo 1935, inatenderak ti kumbension idiay Washington, D.C., nga idiay a naipaganetget ti panagpayunir (ti amin-tiempo a ministerio). Idi nagawidak, nagsuratak iti Watch Tower Society, ket saanda laeng a nangipatulod iti listaan dagiti adda a teritoria ngem kasta met, iti siddaawko, nairaman ti sumagmamano a plano iti pannakaibangon ti house trailer. Kadagidiay nga al-aldaw ti panagpayunir masansan a kaipapananna ti ipapan kadagiti babbaro a lugar, ket ti trailer ipaayanna ti maysa iti lugar a pagnaedan. Gapuna inkeddengko ti agtrabaho tapno makaala iti lugan ken trailer tapno masurotko ti amin-tiempo a ministerio.
Kabayatanna, nairamanak iti panangaramat iti sound car a naala ti kongregasionmi tapno ibunannag ti mensahe ti Pagarian. Idi naimbitaranak a kadua ti maysa a kabsat idiay Monroe, Wisconsin, tapno usaren dayta, naam-ammok ken iti nabiit kalpasanna inasawak ni Virginia Ellis. Ita mabalinmin ti agdanggay nga agtrabaho tapno maalami ti lugan ken trailer tapno mausar iti panagpayunir a trabaho!
Idi otonio ti 1938 natay ni nanang, ket agarup idi a sinuratannakami ni Harold Woodworth manipud New Mexico: “Umaykayo ditoy; dakkel ti panagkasapulan.” Gapuna nagbiahekami nga agturong iti New Mexico, a dayta ti panagbiahe iti kalsada iti agarup sangaribo ket innem a gasut a kilometros. Maysa a telegrama ti dimteng, a naidireksion kadakami iti dalan. “Agawidkayo,” kinunana. Naopreseranak iti maysa a nangato ti sueldona a trabaho nga addaan iti nagsayaat a gundaway tapno umasenso. Pinigisko ti telegrama. No ni Jehova ti timmulong kadakami nga agsagana iti panagpayunir, diakto palubosan ti aniaman a makasinga!
Idi Marso 1939 inrugimi ti payunir a serbisio iti aglawlaw ti Hobbs, New Mexico. Daytoy ket maysa a pagilian dagiti dinguen; adda met dagiti babbaro a pagminaan ti lana a mabisita iti daytoy a lugar. Dagiti gimong iti bassit a kongregasion maangayda iti Biernes ken Sabado, gapuna mangitugotkami ti literatura, danum, taraon, bassit a paglutuan, ken maysa a kama a makupin ket busbosenmi ti Lunes agingga iti malem ti Biernes a mangaskasaba kadagiti away. Idi dimteng ti rabii, naturogkami iti kabakiran a ti tangatang ti pannakaatepna ken addaan maysa a “silaw” ti pagminaan tapno mangbugaw kadagiti uleg. Inusarmi dagiti ngudo ti lawas iti ili a makipagtrabaho iti kongregasion.
Kalpasan ti sumagmamano a bulbulan iti kastoy nga eskediul, impatulodkami ti Sosiedad idiay Roswell ket kalpasanna idiay Albuquerque, New Mexico. Ditoy nagusarkami manen iti sound car, nga epektibo unay iti panangasaba kadagiti purpurok nga Indian iti dayta a lugar. Idi nangrugi ti baro a trabaho a panangasaba iti kalsada babaen kadagiti magasin idi kasapaan ti 1940, naragsakankami a makiraman iti dayta a kadua dagiti kakabsat idiay Albuquerque.
Ibubusor Kabayatan iti Histeria ti Gubat
Ti maikadua a gubat sangalubongan nangrugi iti Europa idi napan a Setiembre, ket maysa a panawen ti narungsot nga ibubusor ti simmaruno gapu iti neutral a takder iti pannakiraman iti gubat. Iti naminsan ti badok ket napigis iti likudak bayat a makiramramanak iti ministerio.
Idi kalgaw ti 1940, dagiti kakabsat agiwarwarasda idi iti magasin iti asideg ti El Paso, Texas, ket adu kadakuada ti naaresto. Ti sumaganad a Lunes, ni Harold Woodworth ken siak ti napan timmulong kadakuada bayat ti pannakabista. Babaen iti panagsalsaludsod kadagiti kakabsat iti sanguanan ti korte, nabalinak nga imbangon dagiti maiyanatup a punto iti panangidepensa kadakuada. Kalpasan a naibunannagda amin nga awanan basol, ti report iti pagiwarnak tinukoynak a kas maysa a “manamnama nga abogado nga agtutubo manipud Albuquerque.” Ngem kinapudnona, ni Jehova ti nangted kadagiti adipenna ti panagballigi iti dayta nga aldaw!
Maiyasping iti dayta, naibalud dagiti kakabsattayo gapu iti panangaskasaba iti sabali a siudad. Kapasan ti panagparangko iti korte iti panangidepensak kadakuada, ni Kabsat David Gray ken siak ti nangipan ti surat iti tunggal opisial ti siudad. Ti surat impasimudaagna ti legal a kalintegan dagiti Saksi ni Jehova a mangaramid iti trabahoda, ket imballaagna a no dagiti Saksi ni Jehova ti agtultuloy a maparparigat, sungsungbatanto dagiti opisial iti aniaman a dadael a mabalin a maibunga.
Naawat ti mayor ti surat ket binasana dayta nga awanan iti komento, ngem ti hepe ti polisia imbagana kadakami: ‘Ditoy Laud, dagiti tattao agbiaheda a rummuar iti ili, ket . . . bueno . . .ti dadduma sapulendanto ida no madamdama, ket saandanton pulos a masapulan.’ Ti pammutbuteng ket saan a naibanag, nupay kasta; imbes ketdi, immulimek dagiti bambanag, ket ti tignay ti korte maibusor kadagiti kakabsat ti naikkat.
Agarup iti daytoy a tiempo dinutokannak ti Watch Tower Bible and Tract Society kas adipen ti sona (maaw-awagan itan iti manangaywan ti sirkito). Ti nakaitudingak saklawenna ti kaaduan ti New Mexico ken maysa a paset ti Texas.
Ti Gilead ken Asaynment iti Ruar ti Pagilian
Iidi 1943 ni Virginia ken siak ti nakaawat iti maysa nga imbitasion tapno umatender iti maikadua a klase ti Watch Tower Bible School of Gilead. Kalpasan ti panagturpos idi Enero 1944, naitudingkami nga immuna nga agtrabaho a kadua ti Kongregasion ti Flatbush idiay Brooklyn, New York. Nagnaedkami iti likudan ti pagimalditan ti Sosiedad iti maysa a daan a patakder nga iti kamaudiananna narakrak tapno palawaen dagiti pasilidades ti pagimprentaan iti Adams Street.
Nupay kasta, kabayatanna, naawatmi ti pannakaitudingmi iti Dominican Republic, nga idiay a ni Rafael Leónidas Trujillo Molina ket diktador a naan-anay. Idi simmangpetkami iti Domingo, Abril 1, 1945, ni Virginia ken siak laeng ti Saksi iti dayta a pagilian. Napankami idiay Victoria Hotel ket nakaalakami iti pagdagusan—$5 ti maysa nga aldaw para kadakami a dua, agraman iti pannangan. Iti dayta met laeng a malem nairugimi ti umuna a panagadal ti Biblia iti pagtaengan.
Kastoy a napasamak: Dua a babbai a Dominicano a nakipagadal kadakami iti Biblia idiay Brooklyn ti nangted kadakami kadagiti nagnagan ti kakabagian ken am-ammoda, maysa kadakuada isu ni Dr. Green. Idi isut’ binisitami, naam-ammomi met ti kaarrubana a ni Moses Rollins. Kalpasan ti panagibaga kadakuada no kasano ti pannakaalami iti nagnaganda ken direksion, dimngegda a nalaing iti mensahe ti Pagarian ket immanamongda iti panagadal ti Biblia. Di nagbayag ni Moses nagbalin nga immuna a lokal nga agibumbunannag iti Pagarian.
Iti dayta met laeng a rabii inkuyognakami ni Dr. Green iti panagbiruk iti balay manipud iti makingngato a paset ti dua-grado a bus. Iti kamaudiananna nangupakami iti bassit a kongkreto a pagtaengan iti kabisera, Ciudad Trujillo (itan ket Santo Domingo). Idi Hunio uppat pay a baro a misionero ti timmipon kadakami. Ti maikadua a pagtaengan ti misionero ket nanglukat, ket kalpasanna ad-adu pay a misionero ti dimteng. Idi Agosto 1946 naaddaankami iti peak a 28 nga agibumbunannag. Di nagbayag, ad-adu pay a misionero ti dimteng ket dagiti pagtaengan ti nalukatan met para kadakuada. Nangrugin ti panagrang-ay!
Panagserbi iti Sidong ti Pannakaiparit
Idi 1950 rimmang-aykamin iti nasurok a 200 nga agibumbunannag. Nupay kasta, gapu ta dagiti Saksi ni Jehova salimetmetanda ti nainget a takder iti neutralidad, ti gobierno ti Trujillo inrugina ti panangibalud kadagiti agtutubo a kakabsat. Kalpasanna, tapno maiyeg iti kakaruanna, maysa a naan-anay a pannakaiparit ti naipaay iti trabaho dagiti Saksi ni Jehova idi Hunio 21, 1950.
Agsipud ta saanda a makapagtitipon kadagiti Kingdom Hall, dagiti kakabsat nangrugida nga agtataripnong a siuulimek iti babassit a grupo kadagiti pribado a pagtaengan. Idiay inadalmi dagiti artikulo ti Pagwanawanan a naimemeograph. Amin dagiti nasungdo a tattao ti nangipateg iti naespirituan a pigsa nga agtultuloy nga it-itden ni Jehova kadakuada kadagitoy babassit a grupo ti panagadal.
Ti Domingo isut’ aldaw a panagsarungkarmi kadagiti adu a kakabsat a Dominicano kadagiti pagbaludan iti Trujillo. Makepkepankami iti iseserrekmi, a mailista ti kompleto a pakabigbiganmi. No dadduma dagiti soldado ti manglikmut kadakami idi addakami kadagitoy a kakabsat, a bambantayandakami a nalaing. Iti maysa nga okasion kimmuyog kadakami ni Stanley Aniol manipud Chicago, a mangbisbisita iti misionera nga anakna (itan ket Mary Adams, nga agserserbi idiay Brooklyn Bethel). Natignay gapu iti kinatarnaw dagiti kakabsat nga agtutubo a Dominicano, sibabara nga inagkan amin ida ni Kabsat Aniol iti sanguanan dagiti nakaimatang a soldado.
Iti ngudo ti panagbisita, bayat a magmagnakami iti kangrunaan a kalsada, maysa a lugan a napno kadagiti tattao ni Trujillo ti simmurot kadakami a siinayad. Daytoy ti maysa a nalatak a pamay-an ni Trujillo tapno butbutngenna dagiti tattao. Idi imbagami ken Kabsat Aniol no ania ti rantada, awan uray bassit a panagaligaggetna. Pudno unay, kasapulan a di ikankano ti panagregget ni Trujillo a mangbutbuteng ket ipaay ti naan-anay a panagtalek ken Jehova.
No dadduma dagiti manangallilaw, dagiti managsiim ni Trujillo, ti umawag iti ruanganmi nga aginkukuna a kakabsatda. Gapuna masapul nga “naannadkami kas kadagiti uleg ken nasingpet a kasla kadagiti kalapati.” (Mateo 10:16) Suotenmi dagita a tattao kadagiti makasukisok a salsaludsod tapno mabigbig no pudno a kakabsatda wenno saan.
Bayat ti pannakaiparit sumagmamano kadagiti agpalawag ti mangted iti palawag ti Memorial kadagiti tallo a nagduduma a lugar a pagadalan, nga agdaliasat nga awan ti makadkadlaw manipud iti maysa a lugar agturong iti sabali. Masansan nga addaankami kadagiti napipigsa tudo iti karabiian ti Memorial, ket agsipud ta ti buyot dagiti espia ni Trujillo ket mabutengda iti napigsa a tudo kas iti panagbuteng ti tattao iti nakaro ti rungsotna a bagyo, dayta ket maysa a bendision kadakami.
Agsipud ta ti isusubli manen iti pagilian ket pawilan ti gobierno ni Trujillo, kaaduan kadagiti misionero ti saan nga immatender iti internasional a kumbension idiay Siudad ti Nueva York idi 1950 ken 1953. Kasapulan a mapnekkamin iti pannakasaklaw ti kumbension iti The New York Times, a nangipaay kadagiti napipintas a retrato iti kumbension ken ti detaliado a pannakailadawan ti programa iti inaldaw-aldaw. Kasta met, ti lokal a pagsinean ti nangipaay iti nawatiwat a pabuya dagiti adu a nagpabautisar idiay kumbension idi 1953.
Idi 1956 ni Roy Brandt ken siak ti naawagan tapno opisial a mapagsaludsodan. Dagiti opisial ti gobierno ni Trujillo ti immuna a nangawis ken ni Manuel Hierrezuelo nga umay kumita kadakuada. Ngem kalpasanna naisubli ni Manuel iti pamiliana a kas bangkay. Itan, ania ngatat’ mapasamak kadakami?
Apaman a nakagtengkami, napagsaludsodankami a sinaggaysa, a nalawag a nairekord dagiti sungbatmi. Awanen idi ti kanayonan a napasamak, ngem kalpasan ti dua a bulan ti pagiwarnak imbunannagna a ti gobierno ni Trujillo ti mangikkaten ti panangiparitna kadagiti Saksi ni Jehova ken mabalinmi itan a rugian manen dagiti ar-aramidenmi iti publiko. Dagiti Kingdom Hall ti nasarakan manen, ket nagtultuloy a rimmang-ay ti trabaho ni Jehova.
Nupay kasta, idi Hunio 1957 nangrugi ti baro a narungsot a pannakaidadanes, ket amin dagiti misionero ket napagtalaw manipud iti pagilian. Ti ipapanawmi ket pudno a naliday para kadakami. Ni Virginia ken siak ti nagserbi iti 12 a tawtawen iti Republika ti Dominica ket nakitami a rimmang-ay ti bilang dagiti Saksi manipud iti dua agingga iti nasurok a 600. Idi 1960 ti maikadua a pannakaiparit ti naikkat, ket ti bilang dagiti agibumbunannag nagtultuloy a rimmang-ay agingga itan ket agarupen 10,000!
Panagserbi Idiay Puerto Rico
Idi dimtengkami idiay Puerto Rico idi Agosto 1957, dagiti kakabsatmi a Kristiano kasta met kadagiti reporter ti pagiwarnak sidadaanda a nangpasangbay kadakami. Ti naaramid a panangisalaysay iti pagiwarnakan ti nagserbi a kas maysa a nasaknap a panangsaksi. Iti dayta a tiempo, adda ti nakurkurang a 1,200 nga agibumbunannag ti Pagarian iti Puerto Rico; ita addan ti ngangnganin 22,000!
Idi 1958 inawisnak ti Sosiedad nga agbalin nga agdaldaliasat a manangaywan. Gapuna, kadagiti tawtawen naam-ammomi ken nakipagtrabahokami kadagiti adu a nasungdo a kakabsat manipud iti amin a paset ti Puerto Rico ken ti Virgin Islands. Iti naikeddeng a panagtignay, siak ken ti asawak ti nagbalin a miembro ti lokal a Pamilia ti Bethel. Ket nanipud ti pannakabukel ti Komite iti Sanga ditoy, inanamongannak ni Jehova kas maysa a miembro dayta.
Penkennak iti kinaragsak ti pannakaawatko a personal manipud ken Jehova ti naipadto a “maminsangagasut itan . . . a kakabsat a lallaki wenno babbai ken dagiti ina ken annak.” (Marcos 10:30) Diak pulos a tinarigagayan a busbosen ti biagko iti sabali a pamay-an no di iti panagserbik kenkuana. Ket gapuna, bayat a tumaldiapak iti nasurok a 48 a tawtawen nanipud iti panangrugik nga agpayunir, maragsakanak a mangibaga a, pudno unay, a nakitak a ni Jehova ket naimbag!—Salmo 34:8.
Kabayatan ti kamaudianan a pannakaisagsagana ti estoria ti biag ni Lennart Johnson, natay a sitatalna ni Virginia Johnson iti pannaturogna idi Enero 31, 1987
[Blurb iti panid 27]
Ni Jehova ti nangted ti panagballigi kadagiti adipenna!
[Blurb iti panid 28]
Amin dagiti nasungdo a tattao tinagiragsakda a naindaklan ti naespirituan a pigsa nga agtultuloy nga ipapaay ni Jehova kadakuada
[Ladawan iti panid 29]
Ni Virginia ken siak ti nakipagtrabaho a kadua dagiti adu a matalek a kakabsat manipud iti amin a paspaset iti Puerto Rico