Watchtower ONLINE A LIBRARIA
Watchtower
ONLINE A LIBRARIA
Iloko
  • BIBLIA
  • PUBLIKASION
  • GIMONG
  • w87 12/15 pp. 10-15
  • Manginanama ken Jehova

Awan video-na ti napilim.

Pasensiakan, adda problema iti pannakai-load ti video.

  • Manginanama ken Jehova
  • Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—1987
  • Subtitulo
  • Umasping a Material
  • Nasaksakbay pay Maipapan iti​—Namnama!
  • Nasalimetmetan a Sibibiag ti Namnama
  • Maysa a Tiempo iti Namnama Itan
  • Ti Sapasap a Panagtutunos ti Biblia
    Ti Biblia—Saot’ Dios Wenno iti Tao?
  • Manginanamaka ken ni Jehova, ket Agturedka
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—2006
  • Ti Bin-i ti Serpiente—Kasano a Naibutaktak?
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—1996
  • Namnama
    Pannakatarus iti Kasuratan, Tomo 2
Kitaen ti Ad-adu Pay
Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—1987
w87 12/15 pp. 10-15

Manginanama ken Jehova

“Manginanamaka ken Jehova ket salimetmetam ti dalanna, ket itan-oknakkkanto nga agtawid iti daga. Intono magessat ti nadangkes, makitamto.”​—SALMO 37:34.

1, 2. Sadino ti agparang a pagtakderan ti sangatauan, ken kasano a nairaman ti Naciones Unidas?

ITI kinasirib, ti natauan a pamilia nagun-odannan ti kararang-ayan a tukad iti irarang-ay. Gapu iti panangikagumaanna, kamaudiananna nagtengannan ti panawen nuklear. Ti pannakabalin ti atomika agparang a kabaelanna nga ipaay ti adu nga enerhia ket iti kasta malukatan dagiti naindaklan a bambanag iti sangalubongan. Nakalkaldaang, dayta met ti nangiwaya iti dalan a maipaay iti nakaro a pannakadangran iti natauan a rasa.

2 Ania ti manglapped iti panangdadael ti natauan a pamilia iti bagina met laeng iti nuklear a holocaust? Agparang a dayta ti Naciones Unidas, isu a mangitangsit iti 159 a miembrona a nasnasion nga addaan kadagiti adu a porma iti gobgobierno. Iti napolitikaan, dagitoy a gobgobierno dida agtutunos iti maysa ken maysa, a tunggal maysa ti mamati a ti bukodna a porma iti panangituray ket natantan-ok, wen, ti kasayaatan. Iti unegna a mismo, ngarud, ti NU ket saan nga agtutunos a bagi. Ti pagtangsit ti nasion ken ti tarigagay a maipaay iti panagwaywayas ket nasaknap. Kasta met, adu a nasnasion ti nangidianen iti panamati iti Dios, a nagbalindan nga ateistiko wenno awanan Dios.

3. Kasano a ti panangmatmat ti Sangkakristianuan iti Dios ket naiduma iti panangmatmat a mismo iti Dios?

3 Ti nagan a Kakristianuan agaplikar pay laeng kadagiti nasnasion a di agtarigagay a maibilang nga awanan Dios ngem agkunkuna nga addaan pammati ken ni Jesu-Kristo a maikaykaysa iti “Dios Ama” iti nagkatlo a pannakikaykaysa ken Jesus ken ti pinagbalin a persona a “nasantuan nga espiritu.” Dagiti miembro iti Trinidad ket makuna nga agpapadada. Ngem ti Ama ni Jesus pinaisuratna ken mammadto Isaias dagitoy a sasao a pakailasinan: “Siak ni Jehova. Dayta ti naganko; ket ti dayagko diakto ited iti sabali, ket diak met ited ti dayawko kadagiti kinitikitan a ladladawan.” (Isaias 42:8) Daytoy a Jehova, wenno Yahweh (The Jerusalem Bible), nakaaramid iti di maparisan a historikal a rekord a maipaay kenkuana.

4. Ti Naciones Unidas isisiasina ti sangatauan manipud iti ania?

4 Ti saan a panangipaay iti Naciones Unidas iti dayaw ken panangbigbig iti nagan ti Dios, pulos a saan a nangipaay iti dayaw kenkuana. Saanna a parparegtaen ti sangatauan, isu a mangsangsangon iti serioso unay a kasasaadna, a manginanama iti agik-ikut iti dayta a nagan. Kaskasdi, Daydiay ti siuumiso a naituding a “ti Dios iti namnama,” gapu ta makitana a naisaadnan ti pakaibatayan iti kakaisuna a pudno a namnama a mabalinen nga ikutan ti sangatauan. (Roma 15:13, King James Version) Ti namnama nga ipaayna pinabilegna ken tinaginayonna ti adu a lallaki ken babbai.

Nasaksakbay pay Maipapan iti​—Namnama!

5. Kaano ti pannakaisaad ti pakaibatayan iti namnama?

5 Ti pakaibatayan iti panangikut iti dayta a namnama ket naisaad a nasaksakbay pay iti historia ti natauan a pamilia. Wen, dayta ti naisaad a dagus sakbay iti pannakaparuar ti immuna a nagannaktayo manipud iti minuyongan ti Eden a pagtaenganda idiay Makintengnga a Daya. Ti naisurat a rekord iti pagsasao a Hebreo maipapan iti dayta a minuyongan, wenno Paraiso, ket saan a parparbo nga estoria, saan a sarsarita dagiti tattao a simmina iti panagdayaw iti Namarsuada.​—Genesis 2:7–3:24.

6. Kasano a dimteng ti pakasapulan ti sangatauan iti namnama?

6 Nasurok a 4,000 a tawtawen kalpasanna, napaltiingan ti Kristiano nga apostol a ni Pablo: “Gapuna no kasano ti iseserrek ti basol ditoy lubong gapu iti maymaysa a tao, ken ti ipapatay gapu iti basol, ket iti kasta ti ipapatay immay kadagiti isuamin a tattao agsipud ta isuda nagbasolda amin.” (Roma 5:12) Iti sabali pay kadagiti sursuratna, inlasinna ti maymaysa a tao a nagbasol: “Ta kas matayda amin ken Adan, kasta met mabiagdanto amin ken Kristo.” (1 Corinto 15:22) Maysa a mangngagas a managan Lucas, iti maika-3 a kapitulo iti Ebangheliona, tinuntonna ti linea ti kaputotan ni Jesus nga agsubli ken Adan, isu a, sakbay ti pannakaparuarna idiay Eden, nangngegna iti mensahe ni Jehova maipapan iti namnama.​—Lucas 3:23-38.

7. Ania a makaparegta a banag ti inaramid ti Dios bayat a ni Adan ket sibibiag pay laeng?

7 Gagangay, mabalin a kayatyo a maammuan ti linaon dayta a mensahe. Ngem sakbay ti panangbasayo iti dayta, paliiwenyo ti kinapudno nga iti nabayagen a tiempo ni Jehova isu ti manangted iti namnama. Idi punganay ni Adan isu ti naindagaan nga anak ti Dios, ket impalubosna ti panangpataudna kadagiti annak. No nakitayo iti nalidem a kasasaad, mabalin a tarigagayanyo ti mangparegta wenno mangipaay iti namnama kadagiti annakyo. Nangaramid ti Dios iti banag nga umasping iti dayta. Kalpasan ti pannakangngeg ni Adan kadagiti sasao iti panangkondenar kenkuana a personal, nangngegna dagiti sasao iti namnama a maipaay kadagiti kaputotanna.

8. Kasano a nangipaay ti Genesis 3:15 iti pakaibatayan iti namnama?

8 Ania dagidiay a sasao manipud iti daytoy a Dios a manangipaay iti namnama? Iti maysa nga “uleg” a nairaman iti panagbasol ni Adan, kinuna ti Dios: “Ket siak pagginnuraenkayto iti babai ken ti kaputotam ken ti kaputotanna [dagiti annakna]. Isu sugatennanto ta ulom ket sika sugatemto ti mukodna.” (Genesis 3:14, 15) Mabalin nga agpanunotkayo no kasano a dagidiay a sasao makuna a mangibangonda iti namnama. Umuna, maammuantayo a “ti uleg” masapul a masugat ti ulona.

9. Siasino “ti uleg” a tuktukoyen ti Genesis 3:14, 15?

9 Idiay Apocalipsis 12:9 adda a naisurat: “Ket naigarangugong daydi dakkel a dragon, daydi uleg a kadaanan, isu a managan ti Diablo ken Satanas, isu a mangallilaw iti isuamin a mapagnaedan a daga; naitapuak ditoy daga, ket dagiti anghelna naitapuakda a naikanunong kenkuana.” Wen, “ti uleg” a nairaman idiay Eden ket awan sabali no di ti dakes nga espiritu a parsua a managan Satanas a Diablo. Saan laeng a naaddaan ti simboliko nga uleg kadagiti anghel idiay langit no di ket naaddaan iti “kaputotan” ditoy daga, maysa a “kaputotan” nga iti umiso a tiempo madadaelto a maikanunong kenkuana.

10. Kasano ti panangpatalged ni Jesus ti pakailasinan “ti uleg”?

10 Iti panangpaneknek ti pakailasinan ti Diablo nga isu “ti uleg” nga adda iti likudan ti pannakatnag ti immuna a nagannaktayo, kinuna ni Jesu-Kristo kadagiti relihiuso a papangulo a Judio idi umuna a siglo: “Kukuanakayo ti Diablo nga amayo, ket kayatyo nga aramiden dagiti kalikagum ni amayo. Isu nakapapatay nanipud idi damo, ket saan a nagtalinaed iti pudno . . . No agsao ti ulbod, sawenna ti kababalinna met laeng, ta isu manangulbod ket ama ti kinaulbod.” (Juan 8:44) Inawagan met ni Jesus dagidiay a relihiuso a bumusbusor a “kaputotan dagiti karasaen.”​—Mateo 12:34; 23:33.

Nasalimetmetan a Sibibiag ti Namnama

11. Ania pay a kanayonan a rason iti pananginanama ti impaay ti Genesis 3:15?

11 Ti nadiosan a kari iti panangsugat iti ulo iti simboliko nga uleg ti aktual a nangisaad iti nakapabileg-puso a namnama iti sanguanan ti isuamin a natauan a pamilia a tumaudto. Makitatayo ti gapuna babaen iti panangusig kadagiti dadduma a paspaset iti Genesis 3:15. Ti “kaputotan” wenno bin-i ti babai ket nadakamat. Ti pakailasinan dayta a “kaputotan” ket nabayag a nailimed a misterio. Ngem nalawag a ni Jehova a Dios iyegnanto dayta a di pay nailasin a “kaputotan” a manggura iti simboliko nga uleg ken ti awanan-Dios a “kaputotan.” Naikari ti panagballigi, wen, naipanamnama, a maipaay iti “kaputotan” “ti babai”! Ti panagballigina ket naisaad a kas maysa a namnama iti sanguanan ti sangatauan. Gapuna dagiti miembro iti natauan a pamilia mabalinda ti manginanama iti iyaay dayta a “kaputotan” “ti babai.”

12. Kabayatanna, ania pay ti naipalgak maipapan ti “kaputotan” “ti babai”?

12 Bayat dagiti adu a siglo, impalgak ti Dios a daytoy a “kaputotan” wenno “bin-i” isu ti bugbugtong nga Anakna, isu a naibaon ditoy daga nga agbalin a Mesias ket idatonna ti biagna a kas daton a subbot. (Genesis 22:17, 18; Galacia 3:16; 1 Juan 2:2; Apocalipsis 5:9, 10) Maipaay iti daytoy a rason ti namnama dagiti Saksi ni Jehova saan nga agpannuray iti Naciones Unidas. Dayta agpannuray iti sibibiag a Jesu-Kristo, ti Kangrunaan a Pannakangiwat ni Jehova a Dios. Makapagtalektayo a ni Kristo ket sibibiag, nanipud idi panagungarna manipud kadagiti natay tapno agtugaw iti makannawan ni Jehova idiay langit. Kas kunaen ni Pablo: “No iti agdama a biag laeng [a dayta a biag iramanna ti maika-20 a siglotayo] isu ti kaadda ti pananginanamatayo ken Kristo, datayo dagiti nakakaasi unay kadagiti tattao. Ngem ita, ni Kristo napagungar kadagiti natay, nga isu ti umuna a bunga kadagiti matmaturog ken patay.” (1 Corinto 15:19, 20) Kas iti masansan a naipasdeken iti Biblia kadagiti pinanid daytoy a magasin, ni Jesu-Kristo itatta ti naipatugawen a nainlangitan nga Ari.​—Apocalipsis 11:15.

13, 14. Sadino ti pangikabilan dagiti Saksi ni Jehova iti namnamada, ken ania ti ar-aramidenda maipapan iti dayta?

13 Siempre, ni Jesus dina sinukatan ni Jehova kas ti namnama iti sangatauan. Ti Salmo 37:34 kaskasdi nga agaplikar pay laeng: “Manginanamaka ken Jehova ket salimetmetam ti dalanna, ket itan-oknakanto nga agtawid iti daga. Intono magessat ti nadangkes, makitamto.” Nasken pay laeng iti panangsalimetmet iti pananginanama ken ni Jehova ken paregtaen dagiti amin a tattao a saanda a manginanama kadagiti inaramid-tao nga institusion.

14 Maitunos iti daytoy a kinapudno, dagiti Saksi ni Jehova aktiboda kadagiti 208 a dagdaga, a mangikaskasaba iti naimbag a damag ti Pagarian. Saanda a mapasardeng a mangaramid iti dayta. Dagiti napolitikaan nga institusion, a tultulongan ken patpatalgedan dagiti relihiuso nga organisasion, awananda iti nadiosan a kalintegan iti panangpadasda a mangpasardeng kadakuada. Mabalintayo nga itultuloy ti panagbalintayo a saksi ni Jehova ken ti manginanama kenkuana, a kas ni David iti Bethlehem, isu a nagsurat:

15. Ania a kita iti namnama ti pananginanama ni David ken ni Jehova?

15 “Ni Jehova isu ti pastorko; awanto ti pagkurangak. Ipaiddanak kadagiti nalasbang a pagaraban; idalannak iti sibay dagiti dandanum a natalna. Pabaruenna toy kararuak: Iturongnak kadagiti dandana ti kinalinteg a gapu iti naganna. Wen, uray magnaak iti ginget ti sipnget ni patay, diakto agbuteng iti dakes; ta sikukuyogka kaniak; ta barasmo ken sarukodmo, mamakiredda kaniak. Isaganam ti panganan iti sangok iti imatang dagiti kabusorko: Pinulotam ti ulok iti lana; ti malukongko agliplipias. Kinaagpaysona da kinaimbag ken kinamanagayat sumurotdanto kaniak dagup dagiti al-aldaw ti panagbiagko; ket iti balay ni Jehova agtaengakto nga agnanayon.”​—Salmo 23, American Standard Version.

16. Apay a makuna a ni Jesus addaan iti isu met laeng a panangmatmat a kas ken ni David?

16 Ni Ari David isu ti naespirituan a pastor ni Jehova a maipaay kadagiti tribo ti Israel idi ugma, ket isut’ nangiturong ti panagbalin ti Jerusalem a kabisera ti nasion, a sadiay nagturay ti anakna a ni Salomon iti 40 a tawtawen. Addaan ngarud naimbag a rason, a ni Jesu-Kristo ket makuna a kas ti “anak ni David.” (Lucas 1:31; 18:39; 20:41) No ni David nanginanama ken ni Jehova a Dios, ti naindagaan a kaputotanna a ni Jesu-Kristo kasta met ti aramidenna. Ket inaramidna ti kasta.

17. Aniat’ adda a pammaneknek a ni Jesus nanginanama ken ni Jehova?

17 Kas napaneknekan a ti kalalatakan a naindagaan a kaputotan ni David, ni Jesu-Kristo, sinurotna ti balakad iti Salmo 37:34 idi napukaw ti angesna iti kayo a pagtutuokan, kinuna ni Jesus: “Ama, kadagita imam ti pangitalkak itoy espirituk” (Lucas 23:46) Ad-adawenna ken tungtungpalenna dagiti sasao ni David idiay Salmo 31:5, a naiturong iti Dios: “Kadagita imam ti pangitalkak itoy espirituk.” Saan a naupay ti namnama ni Jesus, a kas met ti di pannakaupay ti namnama ni Ari David. Napagungar ni Kristo manipud kadagiti natay iti maikatlo nga aldaw. Uppat a pulo nga al-aldaw kalpasanna isut’ nagsubli iti nainlangitan nga Amana. Idi agpatingga ti Panawen Gentil idi 1914, intan-ok ni Jehova ti Anakna tapno agbalin nga Agturay iti daga.

Maysa a Tiempo iti Namnama Itan

18. Apay nga itattan ti umiso a tiempo iti pananginanama?

18 Itatta, bayat a ti baro a tawen 6,014 A.M. (iti Tawen iti Lubong) iyegna ti natauan a pamilia iti masanguanan, ania a namnama ti masalimetmetan a maipaay iti natauan a pamilia? Dayta a saludsod ti maitutop unay ita ta addatayo iti ngangngani 1,900 a tawen kalpasan iti panawen a pannakaisurat iti Biblia. Dayta ket nabayag unayen a panawen nanipud idi insurat ni David ti Salmo 37:34.

19. Inaramid ni Jehova ti ania a maipaay ken Jesus, isu a nangipaay kadatayo iti namnama?

19 Ni Jehova a Dios, ti Mannakabalin-amin a Dios a nangpagungar ken ni Jesus manipud kadagiti natay, addaan iti ad-adda a naindaklan a paset ngem ti pampanunoten dagiti akikid-panagpampanunotna a tattao. Babaen ti panangpagungarna ken panangitan-okna iti bugbugtong nga Anakna iti makanawan nga imana idiay langit, ni Jehova a Dios ad-adda pay a kalikagumanna ti pananginanamatayo Kenkuana a buyogen iti di maisin a namnama, ken ti kamaudianan a namnamatayo. Mabalin a dayta kaipapananna ti biagtayo nga agnanayon iti kinaragsak, kas kunaen ti napaltiingan a mannurat a ni Pablo: “Ta babaen iti daytoy a namnama maisalakan[tayo].”​—Roma 8:24.

20. Apay a maikunatayo a ni Jehova ti kaskasdi a “ti Dios iti namnama”?

20 Intuloy a kunaen ti apostol: “Ngem ti inanama a makita, isu ti saan nga inanama, ta asino ti aguray iti makitana? Ngem no namnamaentayo ti ditay pay makita ur-urayentayo a siaanus.” (Roma 8:24, 25) Gapuna dayta a datin a namnama adda pay laeng, wen, asidegen ti naidaklan a kaitungpalanna iti natauan a rasa. (2 Pedro 3:13; Apocalipsis 21:4, 5) Gapu iti rason a dayta ket maysa a namnama a maipaay iti amin a sangatauan, daytat’ maikari a maipakaammo kadagiti amin. Daytoy ti kapanunotan iti likudan iti “Dios[tayo] iti namnama.”

21, 22. Ania ti inanamaentayo nga aramiden dagiti nasnasion iti asidegen a masanguanan?

21 Itan ti pannakaibanag daytoy a kapanunotan ngem kadagiti amin a tiempo. Uray pay iti tiempotayo a dadduma a nasnasion iti NU nakagun-oddan iti sientipiko a panangtengngel iti sentro dagiti amin a banag, dagiti papangulo dagitoy a gobgobierno saanda a marikna ti pannakasapul iti panagpannuray iti nangatngato a kinasirib a mangrisot kadagiti parparikut.​—Idiligyo iti Genesis 11:6.

22 Ad-adda pay ngem idi, ti kadawyan a relihion mangikalkalintegan laeng, nga awanen ti mabalinna a maaramidan wenno mabalinna a paglisian. Ti nabingaybingay nga impluensiana masapul a maidian. Ipakita ti Biblia a dagiti agtuturay ipilitdanto ti kinatan-okda ket isinadanto ti bagbagida manipud iti kasla alinta a relrelihion a nakabaybayagen a mangpadpadas a mangsepsep iti sistema dagiti bambanag iti lubong kadagiti amin a banag a mabalin a magun-odanda. Saan ngarud a pakasdaawan, a ti napolitikaan nga elemento alaennanto daytoy a dalan. Ti panangidianda a sitatalged babaen iti panangatakeda iti relihion ipamatmatnanto, manipud iti panangmatmatda, nga awan ti Dios a maikari a madaydayaw ken mapagserbian. Ipakita ti Biblia a bumaw-ingdanto a maibusor kadagiti saksi iti Dios, nga agtalinaed. Birukendanto ti kalalakaan a panagballigi kadagiti Saksi ni Jehova kas ti kamaudianan nga addang iti maibusor-Dios a kampaniada.​—Apocalipsis 17:12-17; Ezequiel 38:10-23.

23, 24. Kasano ti panagtignayto ni Jehova iti panangatake dagiti nasnasion iti ilina?

23 Nupay kasta, maammuandanto kamaudiananna ti nakababain a pannakabak a masapul a dumteng iti daydiay makaitured a sumuppiat ken Jehova dagiti buybuyot, isu a saan pay a pulos a naabak iti gubat. Nalawag nga awan biddut nga agserserbida iti kangrunaan a kabusor daydiay maymaysa a pudno a Dios, awan sabali, “ti uleg,” ni Satanas, “ti dios daytoy a sistema dagiti bambanag.”​—2 Corinto 4:4.

24 Anian a pannakaibabainto daytoy kadakuada! Ti ninamnamada nga iparangarang mapaneknekanto a nakaro a kinaawan ti panagbabain, a manggargari a mismo iti Dios iti langit ken daga nga agpungtot iti nalinteg a panagpungtot. Kadagiti awan kaeseskanna a sangatauan mabalinna a kunaen: “‘Ta dagiti pampanunotyo saanyo a pampanunot, ket dagiti daldalanyo saanda met a daldalanko,’ kuna ni Jehova. ‘Ta kas dagiti langlangit nangatngatoda ngem iti daga, kasta dagiti daldalanko nangatngatoda ngem kadagiti daldalanyo, ken dagiti pampanunotko ngem kadagiti pampanunotyo. Ta kas iti tudo ken ti niebe bumabada nga aggapu iti langit, ket saanda nga agsubli idiay no di ket sibuganda ti daga, ken pagtubuenna ken pagbuselenna, ken pangtedenna iti bukel kadagiti agmulmula ken tinapay iti mangan, kastanto ti saok a rummuar iti ngiwatko. Isu dinto agsubli kaniak nga awan ti pagmamaayanna, no di ket tungpalennanto ti pagayatak ket rumang-ayto iti banag a panangipanak kenkuana.’”​—Isaias 55:8-11.

25. Apay, ngarud, nga adda naimbag a rasontayo nga agpannuray ken ni Jehova a kas ti “Dios[tayo] iti namnama”?

25 Daytoy a Namarsua iti tao inkabilna iti puso ti tao ti kinasensitibo, a kas met ti adda kenkuana a kinasensitibo. “Ta kastoy ti kuna ni Jehova dagiti buybuyot, ‘Maipaay iti dayag isu imbaonnak kadagiti nasnasion a nagsamsam kenka; ta daydiay a mangsagid kenka sagidenna ti bukel ti matak.’” (Zacarias 2:8) Gapuna, dagiti Saksi ni Jehova masapul a manginanamada ken Jehova. Isu tungpalennanto dayta a namnama iti kapipintasan a pakaarkosan iti sapasap a kinasoberanona. Paneknekannanto nga awan a pulos ti pakasuppiatan nga isu ti kangatuan, ti mannakabalin-amin, agnanayon a Dios, isu a nangtaginayon iti kangangatauan a namnama dagiti parparsuana iti amin a langit ken daga. Idaydayawyo ni Jehova!​—Salmo 150:6.

Kasano ti Isusungbatyo?

◻ Apay a ti namnama dagiti nasnasion makaallilaw?

◻ Kasano a nangipaay ti Dios iti pakaibatayan iti namnama idiay Genesis 3:15?

◻ Ania ti sasaaden ni Jesus maipapan iti Salmo 37:34?

◻ Apay nga adda rasontayo itan a manginanama?

[Ladawan iti panid 10]

Kas iti panangsurot ti karnero iti pastorda, kasta ni David nagpannuray ken nanginanama ken ni Jehova

[Kapsion]

Pictorial Archive (Asideg ti Eastern History) Est.

    Dagiti Publikasion iti Iloko (1984-2025)
    Ag-log out
    Ag-log in
    • Iloko
    • I-share
    • Ti Kayatmo a Setting
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pagannurotan iti Panagusar
    • Pagannurotan iti Kinapribado
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ag-log in
    I-share