Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Managbasa
Ammo kadin ni Jesus ita ti petsa ti Armagedon?
Agparang a nainkalintegan a patien nga ammonan.
Mabalin a masdaaw ti dadduma no apay a bumangon pay ti saludsod. Nalabit a daytoy ket gapu iti kinuna ni Jesus a masarakan iti Mateo 24:36: “Maipapan iti dayta nga aldaw ken oras awan ti asinoman a makaammo, uray dagiti anghel ti langlangit wenno uray ti Anak, no di laeng ti Ama.” Imutektekanyo ti sasao a “wenno uray ti Anak.”
Daytoy a bersikulo ket paset ti sungbat ni Jesus iti saludsod dagiti apostol: “Kaanonto a mapasamak dagitoy a bambanag, ket anianto ti pagilasinan ti kaaddam ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag?” (Mateo 24:3) Iti nalatak itan a padtona maipapan kadagiti pammaneknek a mangbukel iti “pagilasinan,” impadtona dagiti gubat, kinakirang ti taraon, ginggined, pannakaidadanes dagiti pudno a Kristiano, ken dadduma pay a bambanag ditoy daga a mangipasimudaag iti kaaddana. Babaen iti daytoy a pagilasinan mabigbig dagiti pasurotna nga asidegen ti panungpalan. Inyilustrarna daytoy a kinaasideg iti tiempo no ti kayo nga higos mangrugi a mangpataud kadagiti bulbulong, a mangipakpakita nga asidegen ti kalgaw. Innayonna: “Kastakayo met, inton makitayo amin dagitoy a bambanag, ammuenyo nga isu asidegen kadagiti ruangan.”—Mateo 24:33.
Ngem saan nga imbaga ni Jesus ti eksakto no kaano a dumteng ti panungpalan. Imbes ketdi, imbagana ti mabasatayo iti Mateo 24:36. Kastat’ mabasa iti New World Translation of the Holy Scriptures, ken kasta met laeng ti mabasa iti adu a moderno a Biblia. Ngem, dadduma a nadadaan a bersion ket awanan iti “uray ti Anak.”
Kas pagarigan, mabasa iti Katoliko a Douay Version: “Ngem iti dayta nga aldaw ken oras awan asinoman a makaammo, uray kadagiti anghel idiay langit, no di laeng ti Ama.” Kasta met laeng ti mabasa iti King James Version. Apay a naikkat ti “uray ti Anak,” nupay masarakan daytoy iti Marcos 13:32? Gapu ta idi naisagana daytoy dua a bersion idi rugrugi ti maika-17 a siglo, dagiti manuskrito a nagibatayan dagiti managipatarus saan a naglaon iti kakasta a sasao. Nupay kasta, adu a nadadaan a manuskrito a Griego ti natakuatan iti panaglabas ti panawen. Dagitoy, nga as-asideg unay iti tiempo ti orihinal a teksto ti Mateo, addaan iti “uray ti Anak” iti Mateo 24:36.
Makapainteres, iraman ti Jerusalem Bible ti Katoliko ti sasao, buyogen ti footnote a mangibagbaga nga inikkat ti Latin a Vulgate ti sasao “nalabit kadagiti teolohikal a makagapu.” Ay ket, siempre! Dagiti managipatarus wenno managkopia a mamati iti Trinidad nalabit a nasulisog a mangikkat iti sasao a mangipasimudaag nga awan ken Jesus ti pannakaammo nga adda ken Amana. Kasano a saan nga ammo ni Jesus ti maysa a kinapudno no isuda a dua ken ni Amana ket paset ti tinallo a Dios?
Umasping iti dayta, kuna ti A Textual Commentary on the Greek New Testament, ni B. M. Metzger: “Ti sasao nga ‘uray ti Anak’ ket awan iti kaaduan kadagiti [manuskrito a] mangpaneknek iti Mateo, a pakairamanan ti naud-udi a teksto ni Byzantine. Iti kasumbabangirna, dagiti kasayaatan a mangirepresentar kadagiti klase Alexandrian, Western, ken Caesarean a teksto ket naglaon iti kasta a sasao. Ti panangikkat iti sasao gapu iti parikut iti doktrina nga iparangda ket ad-adda a posible a mapasamak ngem ti pananginayon kadagitoy iti” Marcos 13:32.—Kukuami ti Italiko.
Dagidiay a “kasayaatan a mangirepresentar” kadagiti nagkauna a manuskrito suportaranda ti panangbasa a mangiparang iti nainkalintegan a panagrang-ay no maipapan iti pannakaammo. Saan nga ammo dagiti anghel ti oras ti panungpalan; uray ti Anak; no di laeng ti Ama. Ket maitunos daytoy iti sasao ni Jesus a masarakan iti Mateo 20:23, a sadiay inaminna nga awan autoridadna a mangted kadagiti prominente a lugar iti Pagarian, ngem ti Ama ti addaan.
Gapuna, ipakita ti mismo a sasao ni Jesus a ditoy daga dina ammo ti petsa ti ‘panungpalan ti lubong.’ Naammuanna kadin daytoy kalpasan daydi?
Iladawan ti Apocalipsis 6:2 ni Jesus kas nakasakay iti puraw a kabalio ken mapmapan a “mangparmek ken tapno an-anayenna ti panagballigina.” Kalpasanna simmaruno dagiti kumakabalio a mangiladladawan kadagiti gubat, bisin, ken saplit, kas napasarantayon sipud idi nangrugi ti Gubat Sangalubongan I idi 1914. Mamati dagiti Saksi ni Jehova nga idi 1914, naitronon ni Jesus kas Ari iti nailangitan a Pagarian ti Dios, daydiay mangidaulo iti umas-asidegen a gubat maibusor iti kinadakes ditoy daga. (Apocalipsis 6:3-8; 19:11-16) Tangay naipaayanen ni Jesus iti pannakabalin kas daydiay mangparmek maigapu iti nagan ti Dios, agparang a nainkalintegan nga imbagan kenkuana ni Amana no kaano ti iyaay ti panungpalan, inton “an-anayenna ti panagballigina.”
Saan a naibaga kadatayo ditoy daga maipapan iti dayta a petsa, gapuna agaplikar pay laeng kadatayo ti sasao ni Jesus: “Agtultuloykayo a kumitkita, agtultuloykayo a siririing, ta dikay ammo no kaano ti naituding a tiempo. . . . Ti kunaek kadakayo kunaek iti isuamin, Agtultuloykayo nga agbantay.”—Marcos 13:33-37.