“Nupay Saanyo a Pulos Nakita, Isu Ay-ayatenyo”
“Nupay saanyo a pulos nakita, isu ay-ayatenyo. Nupay dikay kumitkita kenkuana iti agdama, kaskasdi nga al-alagadenyo ti pammati kenkuana ken agragrag-okayo unay.”—1 PEDRO 1:8.
1. Nupay awan asinoman ditoy daga ita a nakakita ken Jesus, kasano nga ikagkagumaan ti dadduma a relihioso a tattao nga ipakita ti debosionda kenkuana?
AWAN sibibiag ditoy daga ita a nakakita ken Jesu-Kristo. Ngem minilion a tattao ti mangipadpaduyakyak iti ayatda kenkuana. Kada tawen iti Enero 9, idiay Manila, Pilipinas, iliblibutda kadagiti kalsada ti kasla kadakkel ti tao nga estatua ni Jesu-Kristo a nakabaklay iti krus iti nadeskribir kas kadakkelan, naisangsangayan unay a pannakaiparangarang ti nalatak a relihion iti pagilian. Agdidinnuron ken aglilinnetlet dagiti magagaran a bunggoy; uray la agdidinnarison dagiti tao a kumalamiat gapu iti nalabes a panangikagumaanda a mangsagid iti ladawan. Dagiti adu a tumabuno a mangrambak iti daytoy nangnangruna a maguyugoyda iti naragsak a libut. Nupay kasta, di pagduaduaan a dadduma kadakuada ket tattao a sipapasnek a naguyugoy ken Jesus. Kas pammaneknek iti dayta, mabalin nga agusarda iti krusipiho wenno mabalin a makimisada a regular. Nupay kasta, maibilang kadi a pudno a panagdayaw ti kasta nga idolatria?
2, 3. (a) Asino kadagiti pasurot ni Jesus ti aktual a nakakita ken nakangngeg kenkuana? (b) Asino pay idi umuna a siglo ti nangipateg ken Jesus ken namati kenkuana, nupay dida pulos nakita?
2 Idi umuna a siglo, rinibribu kadagiti probinsia ti Roma a Judea, Samaria, Perea, ken Galilea ti talaga a personal a nakakita ken nakangngeg ken Jesu-Kristo. Nagimdengda bayat nga inlawlawagna dagiti makaparagsak a kinapudno maipapan iti Pagarian ti Dios. Nasaksianda dagiti milagro nga inaramidna. Dadduma kadagitoy ti nagbalin a napasnek nga adalanna, a namatida nga isu “ti Kristo, ti Anak ti sibibiag a Dios.” (Mateo 16:16) Nupay kasta, di karaman kadagitoy dagidiay nangiturongan ni apostol Pedro iti umuna a naipaltiing a suratna.
3 Dagidi sinuratan ni Pedro addada idi kadagiti probinsia ti Roma a Ponto, Galacia, Capadocia, Asia, ken Bitinia—a masarakan amin iti paset ti agdama-aldaw a Turkey. Insurat ni Pedro kadakuada: “Nupay saanyo a pulos nakita, isu ay-ayatenyo. Nupay dikay kumitkita kenkuana iti agdama, kaskasdi nga al-alagadenyo ti pammati kenkuana ken agragrag-okayo unay buyogen ti di maiyebkas ken naipadayag a rag-o.” (1 Pedro 1:1, 8) Kasanoda a naam-ammo ni Jesu-Kristo agingga nga inayat ken namatida kenkuana?
4, 5. Kasano nga adut’ naammuanda maipapan ken Jesus dagidi tattao a di pulos nakakita kenkuana tapno ayaten ken mamatida kenkuana?
4 Nabatad, dagiti dadduma addada idiay Jerusalem idi kinasabaan ni apostol Pedro ti bunggoy a tumabtabuno iti piesta ti Pentecostes idi 33 K.P. Kalpasan ti piesta nagbati idiay Jerusalem ti adu nga adalan tapno umawat iti kanayonan nga instruksion kadagiti apostol. (Aramid 2:9, 41, 42; idiligyo ti 1 Pedro 1:1.) Kadagiti maulit-ulit a panagdaliasatna kas misionero, intultuloy ni apostol Pablo ti naregta a ministerio uray kadagiti tattao a nagnaed iti lugar a nangipatulodan ni Pedro idi agangay iti umuna a Biblikal a surat a naipanagan kenkuana.—Aramid 18:23; 19:10; Galacia 1:1, 2.
5 Apay a dagidiay a tattao, a di pulos nakakita ken Jesus, naguyugoyda unay kenkuana? Iti kaaldawantayo, apay a minilion iti aglikmut ti lubong ti mangipatpateg unay kenkuana?
Dagiti Banag a Nangngegda
6. (a) No koma ta nangngegyo ti pammaneknek ni Pedro maipapan ken Jesus idi Pentecostes 33 K.P., ania ngata ti naadalyo? (b) Kasanot’ panangapektar daytoy iti agarup 3,000 a presente idi?
6 No addakay koma idiay Jerusalem idi agsasao ni Pedro iti dayta nga agpipiesta a bunggoy idi 33 K.P., ania ngata ti naadalyo maipapan ken Jesus? Awan duadua a dagiti milagro nga inaramidna impakitada nga isu ket imbaon ti Dios. A, nupay pinapatay dagiti nadangkes a tattao ni Jesus, awanen idiay tanem no di ket napagungaren sa kalpasanna naitan-ok idiay langit iti makannawan ti Dios. A kinapudnona, ni Jesus ti Kristo, ti Mesias a maipapan kenkuana nagsurat dagiti mammadto. A babaen ken Jesu-Kristo, naiparukpok ti nasantuan nga espiritu kadagiti pasurotna tapno makapangasabada a dagus kadagiti tattao manipud iti adu a nasion maipapan kadagiti nakaskasdaaw a banag nga ar-aramiden idi ti Dios babaen ti Anakna. Nagutugot unay ti puso dagiti adu a nagdengngeg ken Pedro iti dayta nga okasion, ket agarup 3,000 ti nagpabautisar kas Kristiano nga adalan. (Aramid 2:14-42) No addakay koma sadiay, nagtignaykayo ngata a dagus?
7. (a) No addakay koma idiay Antioquia idi nangasaba sadiay ni apostol Pablo, ania ngata ti naadalyo? (b) Apay a namati ti dadduma iti bunggoy ken inranudda ti naimbag a damag iti sabsabali?
7 No karamankay koma kadagidiay timmabuno idi nangisuro ni apostol Pablo idiay Antioquia iti probinsia ti Roma a Galacia, ania pay ngata ti mabalin a naammuanyo maipapan ken Jesus? Nangngegyo koma ti panangilawlawag ni Pablo a ti pannakakondenar ni Jesus ken patay babaen kadagiti agtuturay idiay Jerusalem ket impadto dagiti propeta. Nangngegyo met koma ti maipapan iti pammaneknek dagiti mismo a nakakita iti panagungar ni Jesus. Sigurado a nasdaawkay koma iti panangilawlawag ni Pablo a babaen ti pannakapagungar ni Jesus, impatalged ni Jehova a daytoy a talaga ti Anak ti Dios. Ket di ngata koma natukay ti pusoyo bayat a naammuanyo a ti pannakapakawan ti basbasol a nagbalin a posible babaen ti pammati ken Jesus ket mangiturong iti biag nga agnanayon? (Aramid 13:16-41, 46, 47; Roma 1:4) Yantangay nabigbigda ti kaipapanan ti dengdenggenda, dagiti dadduma idiay Antioquia nagbalinda nga ad-adalan, nga aktiboda a nangiburay iti naimbag a damag kadagiti sabsabali, nupay ti panangaramid iti dayta kaipapananna a sanguenda ti nakaro a pannakaidadanes.—Aramid 13:42, 43, 48-52; 14:1-7, 21-23.
8. No addakay koma iti taripnong ti kongregasion ti Efeso idi naawatda ti surat ni Pablo, ania ngata ti naadalyo?
8 Ania ngay no naitimpuyogkayo koma iti kongregasion Kristiano idiay Efeso, iti probinsia ti Roma nga Asia, idi naawatda sadiay ti naipaltiing a surat ni Pablo kadagiti adalan? Ania ngata ti naadalyo iti dayta maipapan iti akem ni Jesus iti panggep ti Dios? Iti dayta a surat inlawlawag ni Pablo a baeten ken Kristo amin a banag idiay langit ken ditoy daga maisublinto iti pannakitunos iti Dios, a ti sagut ti Dios baeten ken Kristo naipaay kadagiti tattao iti amin a nasion, a dagiti tattao a natay iti imatang ti Dios gapu kadagiti basolda napagbiagda babaen iti pammati ken Kristo, ken maigapu iti daytoy a probision, posible manen ti panagbalin dagiti tattao kas dungdungnguen nga annak ti Dios.—Efeso 1:1, 5-10; 2:4, 5, 11-13.
9. (a) Aniat’ makatulong kadakayo a mangbigbig no matarusanyo met laeng ti kaipapanan ti insurat ni Pablo kadagiti taga-Efeso? (b) Kasano a dagiti kakabsat kadagiti probinsia ti Roma a dinakamat ni Pedro natignayda iti naadalda maipapan ken Jesus?
9 Ti kadi panangapresiaryo amin iti daytoy mapaunegna ti panagayatyo iti Anak ti Dios? Maimpluensiaan kadi dayta nga ayat ti inaldaw a panagbiagyo, kas iti imparegta ni apostol Pablo iti kapitulo 4 agingga iti 6 ti Efeso? Ti kadi kasta nga ebkas matignaynakayo a mangusig a siaannad kadagiti ipangpangrunayo iti biag? Gapu iti ayatyo iti Dios ken panagyaman iti Anakna, makaaramidkay kadi kadagiti nasken a panagbalbaliw tapno ti panagaramid iti pagayatan ti Dios ti pudpudno a nakaipamaysaan ti biagyo? (Efeso 5:15-17) Maipanggep iti pannakatignay dagiti Kristiano idiay Asia, Galacia, ken dadduma pay a probinsia ti Roma gapu iti maad-adalda, nagsurat ni apostol Pedro kadakuada: “Nupay saanyo a pulos nakita [ni Jesu-Kristo], isu ay-ayatenyo. . . . Al-alagadenyo ti pammati kenkuana ken agragrag-okayo unay buyogen ti di maiyebkas ken naipadayag a rag-o.”—1 Pedro 1:8.
10. (a) Aniat’ sigurado a makagapu iti panagayat dagiti nagkauna a Kristiano ken ni Jesus? (b) Kasanotay met a magunggonaan?
10 Adda sabali pay a banag a di pagduaduaan a nakaigapuan ti panagayat iti Anak ti Dios a narikna dagidiay nagkauna a Kristiano a sinuratan ni Pedro. Ania dayta? Idi insurat ni Pedro ti umuna a suratna, uray kaskasano mairikrikus idin ti dua kadagiti Ebanghelio—ti Mateo ken Lucas. Dagiti Kristiano idi umuna a siglo a di pulos nakakita ken Jesus mabalinda a basaen dagitoy a salaysay ti Ebanghelio. Maaramidantay met dayta. Saan a parparbo a salaysay dagiti Ebanghelio; adda kadakuada dagiti amin a pakailasinan ti mapagtalkan unay a historia. Kadagidiay a naipaltiing a rekord, adu ti masarakantayo a mangpauneg iti ayattayo iti Anak ti Dios.
Ti Espiritu nga Impakitana
11, 12. Aniat’ adda iti espiritu nga impakita ni Jesus iti sabsabali a tattao a manggutugot kadakayo a mangipateg kenkuana?
11 Iti dayta a naisurat a rekord maipapan iti biag ni Jesus, maammuantayo no kasano a nakilangen kadagiti sabsabali a tattao. Ti espiritu nga impakitana tukayenna ti puso dagiti tattao uray ita, nasurok a 1,960 a tawenen kalpasan ti ipapatayna. Amin a nabiag sagsagabaenda dagiti epekto ti basol. Minilion dagiti biktima ti kinaawan hustisia, makidangdangadang iti sakit, wenno makarikna iti nakaro a pannakaupay gapu iti dadduma pay a rason. Kadagiti kakasta a tattao, kuna ni Jesus: “Umaykayo kaniak, dakayo amin a mabambannogan ken nadagsenan, ket pagin-awaenkayto. Ibaklayyo ti sangolko ket agsursurokayo kaniak, ta naalumamay ti kaririknak ken napakumbaba ti pusok, ket makasarakkayto ti bang-ar a maipaay kadagiti kararuayo. Ta ti sangolko naasi ken ti awitko nalag-an.”—Mateo 11:28-30.
12 Impakita ni Jesus ti nadungngo a pannakaseknan kadagiti napanglaw, mabisbisinan, ken kadagidiay agledleddaang. Idi kasapulan unay, uray la simimilagro a pinakanna ti dadakkel a bunggoy. (Lucas 9:12-17) Winayawayaanna ida manipud kadagiti mangadipen a tradision. Pinabilegna met ti pammatida iti probision ti Dios a mamagpatingga iti napolitikaan ken ekonomiko a panangirurumen. Saan a pinakapuy ni Jesus ti espiritu dagidiay mailupitlupit. Buyogen ti kinadungngo ken ayat, sisisirib a liniwliwana dagiti naemma. Pinabang-aranna dagidiay arig naparpar a runo a napilko ken dagidiay arig umas-asuk a pabilo a lino a dandanin maiddep. Agingga ita, ti naganna mangyeg iti namnama, uray iti puso dagidiay di pulos nakakita kenkuana.—Mateo 12:15-21; 15:3-10.
13. Apay a naguyugoy dagiti tao iti pannakilangen ni Jesus kadagiti managbasol?
13 Di inanamongan ni Jesus ti dakes nga aramid, ngem impakitana ti pannakaawat iti tattao a nagbasol ngem nagbabawi ken nagpatulong kenkuana. (Lucas 7:36-50) Nakikatugaw ken nakipangan kadagiti tao a maum-umsi iti komunidad no mariknana a mangipaay daytoy iti gundaway a tumulong kadakuada iti naespirituan. (Mateo 9:9-13) Kas resulta ti espiritu nga impakitana, minilion a tattao kadagiti umasping a kasasaad a di pulos nakakita ken Jesus ti natignay a mangam-ammo ken mamati kenkuana.
14. Aniat’ makaguyugoy kadakayo maipapan iti panangtulong ni Jesus kadagiti tao a masakit, baldado, wenno natayan?
14 Ti pannakilangen ni Jesus kadagiti tao a masakit wenno baldado mangted pammaneknek iti kinabara ken asina kasta met iti abilidadna a mangpabang-ar kadakuada. Gapuna, idi immasideg ken nagpatulong kenkuana ti maysa a lalaki nga agkukutel, saan a naariek ni Jesus iti nakitana. Ket saanna nga imbaga iti lalaki a, nupay maasian kenkuana, nakaro unayen ti kukutel ket saanen a matulongan. Nagpakpakaasi ti lalaki: “Apo, no koma laeng kayatmo, kabaelannak a dalusan.” Di nagalikaka, immasideg ni Jesus ket sinagidna ti lalaki nga agkukutel, a kunkunana: “Kayatko. Madalusanka koma.” (Mateo 8:2, 3) Iti sabali pay nga okasion inkagumaan ti maysa a babai ti agpaagas babaen ti panangilibasna a nangsagid iti barayubay ti kawes [ni Jesus]. Siaasi ken makaliwliwa ti pannakilangen ni Jesus kenkuana. (Lucas 8:43-48) Ken idi nasabatna ti maysa a pamumpon, naasian iti malmaldaangan a balo a natay ti kakaisuna nga anakna. Nupay di inusar ni Jesus ti inted-Dios a pannakabalinna a simimilagro a mangpataud iti taraonna, situtulok nga inusarna daytoy a nangpagungar iti dayta natay a lalaki ket insublina ken inana.—Lucas 4:2-4; 7:11-16.
15. Kasanot’ panangapektarna kadakayo ti panangbasa kadagiti salaysay maipapan ken Jesus ken ti panangmennamenna kadagitoy?
15 Bayat a basbasaentayo dagitoy a salaysay ken pampanunotentayo ti espiritu nga impakita ni Jesus, umuneg ti panagayattayo kenkuana a nangipaay iti natauan a biagna tapno makapagbiagtayo nga agnanayon. Nupay ditay pulos nakita, maguyugoytayo kenkuana, ken kayattay a suroten dagiti addangna.—1 Pedro 2:21.
Ti Napakumbaba a Panagpannurayna iti Dios
16. Iti siasino ti kangrunaan a nangipamaysaan ni Jesus iti atension, ket pinaregtanatayo a mangaramid iti ania?
16 Kangrunaan iti amin, impamaysa ni Jesus ti atensionna ken ti atensiontayo iti nailangitan nga Amana, ni Jehova a Dios. Nabigbigna ti kangrunaan a bilin iti Linteg, a kunkunana: “Masapul nga ayatem ni Jehova a Diosmo iti amin a pusom ken iti amin a kararuam ken iti amin a panunotmo.” (Mateo 22:36, 37) Binagbagaanna dagiti adalanna: “Maaddaankayo ti pammati iti Dios.” (Marcos 11:22) Idi naipasangoda iti nakaro a pannakasuot ti pammatida, indagadagna kadakuada: “Agkararagkayo nga agpatpatuloy.”—Mateo 26:41.
17, 18. (a) Kasano nga impakita ni Jesus ti napakumbaba a panagpannurayna ken Amana? (b) Apay a nakapatpateg kadatayo ti inaramidna?
17 Nangipasdek a mismo ni Jesus iti ulidan. Napateg a paset ti biagna ti panagkararag. (Mateo 14:23; Lucas 9:28; 18:1) Idi tiempon a pilienna dagiti apostolna, saan a basta nagpannuray ni Jesus iti bukodna a kapanunotan, nupay dati nga iwanwanwanna amin nga anghel idiay langit. Sipapakumbaba a nagkararag ken Amana iti nagpatnag. (Lucas 6:12, 13) Idi naipasango iti pannakaarestar ken nasaem nga ipapatay, nagpannuray manen ni Jesus iti Amana, a nagkarkararag a sipapasnek. Dina pinanunot nga am-ammona unayen ni Satanas ken nalakana laeng a pagballigian ti aniaman a gakat dayta a nadangkes. Nabigbig ni Jesus ti kinapateg ti saanna a pannakapaay. Ania ketdin a pannakaumsi ni Amana no napaay ni Jesus! Ken anian a pukaw agpaay iti sangatauan, a ti namnamada nga agbiag nagpannuray iti sakripisio nga idaton idi ni Jesus!
18 Naynay a nagkararag ni Jesus—idi kaduana dagiti apostolna iti makingngato a siled idiay Jerusalem ken napaspasnek pay idi adda idiay minuyongan ti Getsemani. (Mateo 26:36-44; Juan 17:1-26; Hebreo 5:7) Idi agsagsagaba iti kayo a pagtutuokan, saanna a rinabrabngis dagidiay nangumsi kenkuana. Imbes ketdi, inkararaganna dagidiay agtigtignay iti di umiso gapu iti kinaawan pannakaammo: “Ama, pakawanem ida, ta dida ammo ti ar-aramidenda.” (Lucas 23:34) Impamaysana ti isipna iti Amana, ‘nga intalekna ti bagina iti daydiay mangukom a sililinteg.’ Ti maudi a sasaona iti kayo a pagtutuokan ket kararag iti Amana. (1 Pedro 2:23; Lucas 23:46) Anian a yamantayo ta, babaen ti naan-anay a panagpannurayna ken Jehova, simamatalek a tinurpos ni Jesus ti annongen nga intalek kenkuana ni Amana! Nupay ditay pulos nakita ni Jesu-Kristo, anian a naguneg ti ayattay kenkuana gapu iti naaramidanna!
Panangyebkas iti Ayattayo Kenkuana
19. Iti panangyebkas iti ayat ken Jesus, ania nga ar-aramid ti liklikantayo kas naan-anay a di umiso?
19 Kasanotay a mapaneknekan a napudno ti ayattayo? Yantangay ti Amana, nga inay-ayat ni Jesus, imparitna ti panagaramid kadagiti imahen ken panagdayaw kadagitoy, sigurado a ditay padpadayawan ni Jesus no iyuk-ukkortay ti kasta a ladawan wenno no aw-awitentay dayta kadagiti lansangan. (Exodo 20:4, 5; Juan 4:24) Saan a panangpadayaw ken Jesus ti itatabunotayo kadagiti narelihiosuan a serbisio, uray pay mamin-adu iti makalawas, no saantay nga agbibiag a maitunos kadagiti pannursurona iti dadduma a paset ti lawas. Kinuna ni Jesus: “Ti addaan kadagiti bilinko ket tungpalenna ida, dayta a maysa isu ti agayat kaniak. Kasta met ti agayat kaniak ayatento ni Amak.”—Juan 14:21, 23; 15:10.
20. Aniat’ sumagmamano a banag a mangipakita no pudno met laeng nga ay-ayatentayo ni Jesus?
20 Ania a bilbilin ti intedna kadatayo? Kangrunaanna, ti panagdayaw iti pudno a Dios, ni Jehova, ket kenkuana laeng. (Mateo 4:10; Juan 17:3) Gapu iti akemna iti panggep ti Dios, insuro met ni Jesus a masapul a mamatitayo kenkuana kas Anak ti Dios ken masapul nga ipakitatay dayta babaen ti panangliklik kadagiti dakes nga aramid ken pannagna iti lawag. (Juan 3:16-21) Binalakadannatayo a biroken nga umuna ti Pagarian ti Dios ken ti kinalintegna, nga ipangpangrunatay dagitoy ngem kadagiti pisikal a kasapulan. (Mateo 6:31-33) Imbilinna nga agiinnayattayo a kas ti panagayatna kadatayo. (Juan 13:34; 1 Pedro 1:22) Ket pinagbalinnatayo a saksi maipapan iti panggep ti Dios, a kas kenkuana. (Mateo 24:14; 28:19, 20; Apocalipsis 3:14) Nupay dida pulos nakita ni Jesus, natignay ti agarup lima a milion a Saksi ni Jehova ita babaen ti napudno nga ayatda kenkuana a mangtungpal kadagidiay a bilin. Ti dida pannakakita ken Jesus saan a pulos a mangpakapuy iti determinasionda nga agbalin a natulnog. Silalagipda iti kinuna ti Apoda ken ni apostol Tomas: “Gapu kadi ta nakitanak namatikan? Naragsak dagidiay saan a nakakita ket kaskasdi a mamatida.”—Juan 20:29.
21. Kasanotayo a magunggonaan iti itatabuno iti Panglaglagip iti ipapatay ni Kristo, a maangayto iti daytoy a tawen inton Domingo, Marso 23?
21 Manamnama a karamankayto iti intero a lubong kadagidiay agtitipon iti Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova kalpasan ti ilelennek ti init inton Domingo, Marso 23, 1997, a manglaglagip iti kadakkelan nga ebkas ti ayat ti Dios iti sangatauan ken mangselebrar iti ipapatay ti nasungdo nga Anakna, ni Jesu-Kristo. Aniaman a maikuna ken maaramid iti dayta nga okasion paunegenna koma ti ayat ken Jehova ken iti Anakna ket iti kasta parayrayenna ti tarigagay a mangsalimetmet kadagiti bilin ti Dios.—1 Juan 5:3.
Kasanoyo a Sungbatan?
◻ Kasano a dagidi nakaiturongan ti umuna a libro ni Pedro naam-ammo ken inayatda ni Jesus?
◻ Aniat’ sumagmamano kadagiti banag a nangngeg dagidi nagkauna a Kristiano a pakaguyugoyanyo?
◻ Aniat’ adda iti espiritu nga impakita ni Jesus a mangpauneg iti ayatyo kenkuana?
◻ Apay a nakapatpateg kadatayo ti napakumbaba a panagpannuray ni Jesus iti Dios?
◻ Kasanotay a maipakita ti ayattayo ken Jesu-Kristo?
[Dagiti Ladawan iti panid 16, 17]
Maguyugoytayo ken Jesus gapu iti espiritu nga impakitana