Agyamanak iti Natibker a Nakristianuan a Tawid

KAS INSALAYSAY NI GWEN GOOCH

Idiay eskuelaan kankantaek idi ti himno nga addaan iti sasao a, ‘ni Naindaklan a Jehova naitrono iti gloriana.’ Masansan a pinampanunotko, ‘Siasino daytoy a Jehova?’

MANAGBUTENG iti Dios dagidi apongko. Idi rugrugi daytoy a siglo, nakitimpuyogda kadagiti Estudiante ti Biblia, kas awag idi kadagiti Saksi ni Jehova. Narang-ay idi ni tatang iti negosio ngem idi damo dina inyallatiw kadagiti tallo nga annakna ti Nakristianuan a tawid a naitukon kenkuana.

Idi laeng a naammuak a Jehova ti nagan ti pudno a Dios idi a ni Tatang inikkannakami kada manongko a Douglas ken ni adingko nga Anne kadagiti bokleta a napauluan His Works ken Who Is God? (Salmo 83:18) Naragsakanak! Ngem aniat’ nangtukay iti interes ni Tatang?

Idi 1938, idi a nakitana ti panagsagsagana dagiti nasion a makigubat, nautob ni Tatang a di maipamuspusan ti tao dagiti parikut ti lubong. Inikkan ni lola iti libro nga Enemies, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova. Idi mabasana dayta, naammuanna a ni Satanas a Diablo ti pudno a kabusor ti sangatauan ken ti Pagarian ti Dios laeng ti makaiyeg iti talna ditoy lubong.a​—Daniel 2:44; 2 Corinto 4:4.

Idi umadanin ti gubat, rinugian ti pamiliami ti tumabuno kadagiti gimong iti Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova idiay Wood Green, North London. Idi Hunio 1939 napankami iti kabangibang nga Alexandra Palace tapno agimdeng iti palawag publiko a “Government and Peace,” nga impalawag ni Joseph F. Rutherford, ti agdama idi a presidente ti Watch Tower Society. Ti palawag ni Rutherford iti Madison Square Garden idiay New York City ket naipatangatang iti radio idiay London ken iti dadduma pay a kangrunaan a siudad. Mangngegmi a nakabatbatad ti palawag isu nga idi nangriribuk dagiti naariwawa a managderraaw idiay New York, inwarasko ti panagkitak gapu ta impagarupko nga iti auditorium nga ayanmi ti pakapaspasamakanna!

Ti Kinaregta ni Tatang iti Kinapudno ti Biblia

Impaganetget ni Tatang nga agadal iti Biblia a sangsangkamaysa ti intero a pamiliami iti kada rabii ti Sabado. Naipamaysa ti panagadalmi iti suheto ti Biblia nga adda iti Pagwanawanan a nayeskediul a maadal iti sumaganad nga aldaw. Kas panangyilustrar iti epekto dagitoy a panagadal, agingga ita nalawag pay laeng iti panunotko ti salaysay maipapan ken Josue ken ti pannakaraut ti siudad ti Ai a naisalaysay iti The Watchtower a Mayo 1, 1939. Interesadoak unay iti dayta a salaysay isu a sinukimatko amin a reperensia maipapan iti dayta iti mismo a Bibliak. Pagragsakak idi ti kasta a panagsukimat​—ken uray kadagitoy a tiempo.

Babaen ti panangiburaymi kadagiti maad-adalmi naipaagsep dagiti pannursuro ti Biblia iti pusok. Maysa nga aldaw inikkannak ni Tatang iti ponograpo nga addaan iti nairekord a sermon iti Biblia, maysa a bokleta nga us-usarenmi idi iti panagadal iti Biblia, ken ti direksion ti maysa a nataengan a babai. Kalpasanna kiniddawna a sarungkarak.

“Ania ti ibagak, ken aniat’ aramidek?” insaludsodko.

“Adda amin ditan,” insungbat ni Tatang. “Patokarem laengen ti nakarekord, basaem dagiti saludsod, pabasam dagiti sungbatna iti bumalay, sa basaem dagiti kasuratan.”

Inaramidko ti imbagana, ket iti kastoy a pamay-an nakasursuroak a mangyadal iti Biblia. Gapuna babaen ti panangusarko iti Kasuratan iti ministeriok, ad-adda a natarusak dagitoy.

Karit iti Panawen ti Gubat

Bimtak ti Gubat Sangalubongan II idi 1939, ket iti simmaganad a tawen nabautisaranak kas simbolo ti dedikasionko nga agserbi ken Jehova. Agtawenak laeng idi iti 13. Naikeddengko idin ti agpayunir, kas awag kadagiti amin-tiempo a ministro. Nagsardengak nga ageskuela idi 1941 ket iti kombension idiay Leicester kinaduak ni Douglas iti amin-tiempo a panangasaba.

Iti simmaganad a tawen, naibalud ni Tatang gapu ta nagkedked a makigubat. Nagdadanggaykami nga agkakabsat a timmulong ken ni nanang a nangasikaso iti pagtaenganmi kabayatan dayta a narikut a tiempo ti gubat. Kalpasanna, apaman a naruk-atan ni Tatang iti pagbaludan naayaban ni Douglas nga agsoldado. Kastoy ti mabasa iti paulo ti lokal a warnakan, “No Apay a ti Anak Pinilina ti Maibalud a Kas iti Amana.” Nangibunga dayta iti nasayaat a pammaneknek, yantangay adda naited a gundaway a mangilawlawag no apay a di pumatay dagiti pudno a Kristiano iti padada a tao.​—Juan 13:35; 1 Juan 3:10-12.

Kadagidiay a tawtawen ti gubat, regular a sumarsarungkar iti pagtaenganmi ti adu a Saksi nga adda iti amin-tiempo a ministerio, ket adda manayon nga epektona dagiti makapabileg a panagsasaritada a naibatay iti Biblia. Karaman da John Barr ken Albert Schroeder kadagitoy a matalek a Kristiano a kakabsat, a kamengda itan ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova. Pudno a managpadagus dagiti dadakkelko, ket insurodakami a tuladenmi ida.​—Hebreo 13:2.

Sisasagana a Sumungbat

Di nagbayag kalpasan ti panangrugik nga agpayunir, naam-ammok ni Hilda iti panagbalaybalay a ministerio. Makapungpungtot a nangikuna: “Makigubgubat ni lakayko agpaay iti pagimbagan dagiti tattao a kas kadakayo! Apay a dikay man laeng tumulong a makigubat?”

“Kasanot’ kaadu ti ammom maipapan iti ar-aramidek?” insaludsodko. “Ammom kadi no apay nga immayak?”

“Bueno,” insungbatna, “nasaysayaat no sumrekka ket ibagam kaniak.”

Nailawlawagko a mangipapaaykami iti napaypayso a namnama kadagiti tattao nga agsagsagaba gapu kadagiti nakaal-alingget a maar-aramid​—masansan iti nagan ti Dios. Nagimdeng ni Hilda a buyogen ti panangapresiar, ket isu ti immuna nga inyadalak iti Biblia a regular. Nasuroken a 55 a tawen nga aktibo a Saksi.

Kalpasan ti gubat, immawatak iti baro a teritoria a pagserbiak kas payunir idiay Dorchester, maysa nga ili iti makin-abagatan a laud ti Inglatera. Daytoy ti damo nga iyaadayok iti pagtaengan. Nagtataripnong ti bassit a kongregasionmi iti maysa a restawran, patakder idi maika-16 a siglo a naawagan iti “The Old Tea House.” Masapul a baliwanmi ti urnos dagiti lamisaan ken tugtugaw kada aggigimongkami. Naiduma unay dayta iti Kingdom Hall a nakairuamak. Nupay kasta, adda sadiay ti isu met laeng a naespirituan a taraon ken naayat a timpuyog dagiti Kristiano a kakabsat.

Kabayatanna immakar dagiti dadakkelko idiay Tunbridge Wells, iti abagatan ti London. Nagawidak tapno makapagpayunirkami a sangsangkamaysa kada Tatang, ken ni Anne. Di nagbayag rimmang-ay ti kongregasionmi manipud 12 a Saksi a nagbalin a 70, gapuna nakiddaw iti pamiliami nga umakar idiay Brighton iti abagatan a kosta, nga ad-adda nga agkasapulan idi kadagiti manangiwaragawag iti Pagarian. Adu ti naregta a nakidanggay iti pamiliami a payunir iti trabaho a panangasaba, ket nakitami ti sibabaknang a panangbendision ni Jehova iti trabahomi. Di nagbayag, ti maysa a kongregasion nagbalinen a tallo!

Ti Di Ninamnama nga Awis

Idi kalgaw ti 1950, karaman ti pamiliami kadagiti 850 a delegado manipud Britania a timmabuno iti Theocracy’s Increase International Assembly iti Yankee Stadium idiay New York City. Adu kadagiti payunir a naggapu iti sabali a pagilian a napan iti dayta a kombension ti napatulodan iti aplikasion tapno tumabuno iti Watchtower Bible School of Gilead, a masarakan idi iti asideg ti South Lansing, New York. Karamankami kada Douglas ken Anne! Malaglagipko ti kinunak idi naibusonkon ti sinuratak nga aplikasion, ‘Inaramidkon a talaga! Anianto ngata ti pagturongan ti biagko?’ Nupay kasta ti determinasionko ket: “Adtoyak; ibaonnak.” (Isaias 6:8) Napalalo ti ragsakko idi nakaawatak iti imbitasion nga agbatiak kalpasan ti kombension tapno tumabuno iti maika-16 a klase ti Gilead, kaduak da Douglas ken Anne. Pagaammomi unay idi a mabalin a maibaonkami kas misionero iti sadinoman a paset ti lubong.

Kalpasan ti panangtagiragsakmi a sangapamiliaan iti dayta a kombension, nagawiden dagiti dadakkelmi idiay Inglatera​—nga is-isuda. Tallokami nga agkakabsat a namalubos kadakuada bayat a nakaluganda iti barko a Mauritania idi agawidda. Anian a makapikapik-rikna a panagpipinnakada!

Dagiti Pakaidestinuan Kas Misionero

Ti maika-16 a klase ti Gilead ket buklen ti 120 nga estudiante manipud iti amin a paset ti lubong, a pakairamanan ti sumagmamano a nagsagaba kadagiti kampo konsentrasion dagiti Nazi. Yantangay naisuro ti Español iti klasemi, ninamnamami a maidestinokam iti Español ti pagsasaona a pagilian idiay Sud America. Anian a siddaawmi iti kaaldawan ti panagturpos idi maammuanmi a maidestino ni Douglas idiay Japan ken mapankami ken ni Anne idiay Syria. Gapuna masapul nga agadalkami ken ni Anne iti Arabe, ket talaga a kasta uray idi nagbaliwen ti destinomi, idiay Lebanon. Bayat nga inuraymi dagiti visa, mamindua iti makalawas nga isuronakami iti Arabe ni George Shakashiri, typesetter ti Watch Tower Society iti Arabe a Pagwanawanan.

Makapagagar unay ti mapan iti pagilian a nadakamat iti Biblia ken napagadalanmi iti klase! Kinaduami sadiay da Keith ken Joyce Chew, Edna Stackhouse, Olive Turner, Doreen Warburton, ken Doris Wood. Anian a nagragsakkami a pamilia dagiti misionero! Maysa a Saksi iti dayta a lugar ti bumisbisita iti pagtaenganmi a misionero tapno tulongannakami a mangadal nga ad-adda pay iti pagsasaoda. Kabayatan ti inaldaw a panagadalmi, mangensayokami iti ababa a presentasion, kalpasanna rummuarkami ket usarenmi dayta iti panangasabami.

Binusbosmi ti immuna a sumagmamano a tawenmi idiay Tripoli, nga ayan idi ti naipasdeken a kongregasion. Dakami kada Joyce, Edna, Olive, Doreen, Doris, ken Anne ti timmulong kadagiti babbai nga assawa ken annak dagiti Saksi iti dayta a lugar tapno makiramanda kadagiti gimong kasta met iti publiko a ministerio. Sakbay dayta, gapu ta sursurotenda ti lokal a kustombre, saan nga agkakatugaw dagiti Kristiano a kakabsattayo a lallaki ken babbai kadagiti gimong, ken manmano a makiraman iti panagbalaybalay a ministerio dagitoy a Kristiano a kakabsat a babbai. Kasapulanmi ti tulongda iti panangasabami iti publiko mainaig iti lenguaheda, ket pinaregtami ida a makiraman a mismo iti daytoy a trabaho.

Simmaganad, natudingankami ken ni Anne a tumulong iti bassit a grupo dagiti Saksi iti nagkauna a siudad ti Sidon. Di nagbayag kalpasanna, pinagsublidakami iti kabesera, idiay Beirut. Naimula dagiti bin-i ti kinapudno ti Biblia kadagiti Armeniano ti pagsasaona a komunidad sadiay, gapuna inadalmi dayta a pagsasao tapno matulonganmi ida.

Panagbalbaliw iti Pakaitudingan

Naam-ammok ni Wilfred Gooch sakbay a pimmanawak idiay Inglatera. Maysa a naregta, mannakipagrikna a kabsat a nagserserbi idiay London Bethel. Ni Wilf ket miembro ti maika-15 a klase ti Gilead, a nagturpos kabayatan ti kombension idiay Yankee Stadium idi 1950. Naidestino kas misionero iti sanga nga opisina ti Watch Tower Society idiay Nigeria, ket nabayag met bassit a nagsinsinnuratkami. Idi 1955 timmabunokami a dua iti kombension a “Triumphant Kingdom” idiay London, ket di nagbayag nagtulagkamin. Iti simmaganad a tawen, nagkasarkami idiay Ghana, sa kinaduak ni Wilf iti destinona kas misionero idiay Lagos, Nigeria.

Idi pinanawakon ni Anne idiay Lebanon, isut’ nakiasawa iti nagsayaat a Kristiano a kabsat a nakaadal iti kinapudno ti Biblia idiay Jerusalem. Saan a nakatabuno dagiti dadakkelmi kadagiti kasarmi, yantangay nadumaduma a paset ti lubong ti nakiasawaanmi kada Douglas ken Anne. Nupay kasta, kontentodan a makaammo a naragsakkami amin nga agserserbi iti Diostayo a ni Jehova.

Trabaho Idiay Nigeria

Iti sanga nga opisina idiay Lagos, natudinganak a mangdalus kadagiti kuarto ti walo a kameng ti pamiliami sa ilutuak ken ilabaak metten ida. Para kaniak saanak laeng a naaddaan iti asawa no di ket giddato a pamilia payen!

Nakasursurokami ken ni Wilf kadagiti ababa a presentasion iti Biblia iti pagsasao a Yoruba, ket nagunggonaankami gapu iti panagreggetmi. Ti maysa idi nga agtutubo a nayadalanmi adda baro ken balasangna itan nga agserserbi iti dakkel a pamilia ti Bethel idiay Nigeria a buklen ti agarup 400 a miembro.

Idi 1963, naawis ni Wilf a tumabuno iti sangapulo a bulan a naisangsangayan a panagadal idiay Brooklyn, New York. Kalpasan dayta, dina ninamnama a pinagsublida idiay Inglatera. Nabatiak idi idiay Nigeria ket 14 laengen nga aldaw ti naited a panagtalinaedko sadiay tapno danonek ni Wilf idiay London. Diak maawatan ti riknak a pimmanaw, yantangay makaparagsak ti trabahomi idiay Nigeria. Kalpasan ti 14 a tawen a panagserbi iti sabali a pagilian, sumagmamano a tiempo ti kasapulan tapno mairuamkami manen iti biag idiay Inglatera. Nupay kasta, agyamankami ta asidegkami manen kadagiti nataengan unayen a nagannak kadakami ket makatulongkami a mangasikaso kadakuada.

Tinaginayonnakami ti Namnamami

Manipud idi 1980, pribilehiok ti kimmuyog ken ni Wilf bayat a binisitana ti adu a pagilian kas manangaywan ti sona. Nangnangruna a sinegseggaak ti isasarungkarmi idiay Nigeria. Idi agangay napankami met idiay Scandinavia, iti West Indies, ken iti Makintengnga a Daya​—a pakairamanan ti Lebanon. Nariknak ti naisangsangayan a rag-o iti pananglagipko kadagidi a nararagsak a kanito ken ti pannakakitak kadagidi agtutubo nga am-ammok nga agserserbidan kas Kristiano a papanglakayen.

Nakalkaldaang, natay ti patpatgek nga asawa idi primavera ti 1992. Agtawen laeng idi iti 69. Nakasasaem unay nangnangruna ta kellaat a napasamak dayta. Kalpasan ti 35 a tawen a panagasawami, naunday a panawen ti naglabas agingga a nailiwliwagko. Ngem immawatak iti nawadwad a tulong ken pammateg manipud iti Nakristianuan a pamiliak iti sangalubongan. Nakaad-adu ti nararagsak a kapadasak a mabalinko a panunoten.

Dagiti nagannak kaniak agpadpada a nangipakitada iti naisangsangayan nga ehemplo iti Nakristianuan a kinatarnaw. Natay ni Nanang idi 1981 ken idi 1986 ni Tatang. Agserserbi pay laeng a simamatalek ken Jehova da Douglas ken Anne. Nagsubli idiay London da Douglas ken ti asawana a ni Kam, a nagtalinaeddan sadiay kalpasan ti panangtaripatoda ken ni Tatang. Agnanaed ni Anne ken ti pamiliana idiay Estados Unidos. Dakami amin apresiarenmi unay ti inted-Dios a namnama ken tawidmi. Itultuloymi ti ‘manginanama,’ a segseggaanmi ti tiempo inton dagiti sibibiag, agraman dagiti napagungar a patpatgenda, sangsangkamaysadanton nga agserbi iti agnanayon kas kameng ti pamilia ni Jehova ditoy daga.​—Un-unnoy 3:24.

[Footnote]

[Dagiti Ladawan iti panid 23]

Kannigid nga agpababa:

Ni Gwen nga agtawen iti 13 a mangidemdemostra iti panagadal iti Biblia idiay Kingdom Hall ti Enfield

Pamilia dagiti misionero idiay Tripoli, Lebanon, 1951

Ni Gwen ken daydi asawana a ni Wilf