Inaramidda ti Pagayatan ni Jehova

Isasarungkar a Nagunggonaan a Sibabaknang

NALABIT nautoyan unay ti reyna a nagbiahe manipud Seba agingga idiay Jerusalem. Nairuam iti nanam-ay a panagbiag. Itan, agbibiahe a sisasakay iti kamelio iti 2,400 a kilometro, kaaduanna iti nadagaang a desierto. Sigun iti maysa a pattapatta, mabalin nga agarup 75 nga aldaw ti panagbiahena, ket agpapan laeng dayta!a

Makapagagar a Damag

Napan idiay Jerusalem ti reyna ti Seba kalpasan a “nangngegna ti dayaw ni Solomon a maipanggep iti nagan ni Jehova.” (1 Ar-ari 10:1) Saan a naibaga no ania nga eksakto ti nadamag ti reyna. Ngem, ammotayo a binendisionan ni Jehova ni Solomon iti naisalsalumina a kinasirib, kinabaknang, ken dayaw. (2 Cronicas 1:11,12) Kasano a nadamag ti reyna daytoy? Tangay ti Seba ket sentro ti negosio, nalabit nadamagna ti kinatan-ok ni Solomon kadagiti negosiante a bimmisita iti pagilianna. Mabalin a dadduma kadagitoy ket nakapanda idiay Ofir, a pagilian a nangnangruna a nakipagnegosioan ni Solomon.​—1 Ar-ari 9:26-28.

Aniaman ti kasasaad, simmangpet ti reyna idiay Jerusalem “agraman naruay unay a kakuyogna, agraman kamkamelio a nagawit kadagiti rekrekado, ken adu unay a balitok, ken napateg a batbato.” (1 Ar-ari 10:2a) Kuna ti dadduma a ti “naruay unay a kakuyogna” ramanenna dagiti armado a bayabayna. Nakaaawat a kasta, ta mannakabalin a dignitario ti reyna ket nagbiahe a siaawit kadagiti gameng a pinullo a milion a doliar ti pategna.b

Ngem, laglagipenyo a nadamag ti reyna ti kinatan-ok ni Solomon “maipanggep iti nagan ni Jehova.” No kasta, saan laeng a mainaig iti negosio daytoy a biahe. Agparang a nangnangruna nga immay ti reyna a dumngeg iti sirib ni Solomon​—nalabit tapno makaadal pay iti maipapan ken Jehova a Diosna. Tangay nalabit isu ket nagtaud iti kaputotan ni Sem wenno Ham, a nagdaydayawda idi ken Jehova, mabalin a kayatna nga ammuen ti maipapan iti relihion dagiti kapuonanna.

Narikut a Salsaludsod, Makapnek a Sungbat

Apaman a nagam-ammoda ken Solomon, rinugianna a sinubok ti ari “kadagiti narikut a saludsod.” (1 Ar-ari 10:1) Mabalin a maipatarus a “burburtia” ti Hebreo a sao a nausar ditoy. Ngem dina kaipapanan nga awan kaes-eskanna a saludsod ti indatag ti reyna ken ni Solomon. Makapainteres ta iti Salmo 49:4, nausar met la dayta a Hebreo a sao a mangdeskribir kadagiti serioso a saludsod maipapan iti basol, ipapatay, ken pannakasubbot. Mabalin ngarud a dagiti serioso a tema ti nakisarsaritaan ti reyna ti Seba a nangsubok iti kauneg ti sirib ni Solomon. Kuna ti Biblia nga “impalawagna kenkuana ti amin nga adda iti pusona.” Ni met Solomon, “simmungbat kenkuana kadagiti amin a saludsodna: awan ti uray ania a nailemmeng iti ari a dina sinungbatan kenkuana.”​—1 Ar-ari 10:2b, 3.

Nasdaaw ti reyna ti Seba gapu iti sirib ni Solomon ken ti kinarang-ay ti pagarianna ket “awanen ti bileg kenkuana.” (1 Ar-ari 10:4,5) Sigun kadagiti dadduma, ti kayat a sawen dagitoy a sasao ket “napaamanga” ti reyna. Kinuna pay ketdi ti maysa nga eskolar a natalimudaw ti reyna! Aniaman ti kasasaad, nasdaaw ti reyna kadagiti nakita ken nangngegna. Inawaganna a naragsak dagiti adipen ni Solomon ta mangmangngegda ti kinasirib ti ari, ket binenditona ni Jehova a nangisaad ken Solomon iti tronona. Kalpasanna inikkanna ti ari kadagiti agkakangina a sagut, a ti laeng balitok, no iti moderno a gatad, ket aggatad iti agarup $40,000,000. Nangipaay met ni Solomon kadagiti sagut, nga intedna iti reyna “amin a kinayatna, aniaman a kiniddawna.”c​—1 Ar-ari 10:6-13.

Ti Maadaltayo

Inusar ni Jesus ti reyna ti Seba nga ehemplo a pagpanunotan dagiti eskriba ken Fariseo. Kinunana kadakuada: “Ti reyna ti abagatan maibangonto iti panangukom agraman itoy a kaputotan ket kondenarennanto dayta; agsipud ta isu immay manipud kadagiti ungto ti daga tapno dumngeg iti sirib ni Solomon, ngem, adtoy! maysa a nangnangruna ngem ni Solomon ti adda ditoy.” (Mateo 12:42) Wen, inapresiar unay ti reyna ti Seba ti sirib a nagtaud iti Dios. No nagbiahe iti 2,400 a kilometro tapno umimdeng ken Solomon, dagiti eskriba ken Fariseo sipapasnekda met koma nga immimdeng ken Jesus, nga adda a mismo iti sanguananda.

Maipakitatay ita ti nauneg a panangapresiartayo iti Natantan-ok a Solomon, a ni Jesu-Kristo. Kasano? Ti maysa a pamay-an ket babaen ti panangsurottayo iti bilinna a ‘mangaramid kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion.’ (Mateo 28:19) Ti maysa pay a pamay-an ket babaen ti nainget a panangusigtayo iti ulidan ni Jesus ken ti panagpampanunotna satay tuladen dagitoy.​—Filipos 2:5; Hebreo 12:2, 3.

Pudno, masapul nga ikagumaantayo a suroten ti ehemplo ti Natantan-ok a Solomon. Ngem, sibabaknang a magunggonaantayto.Wen, inkari ni Jehova kadagiti tattaona a no ipakitada ti espiritu ti kinamanagsakripisio, ‘luktannanto kadakuada dagiti tawa ti langit ket ibuyatnanto kadakuada ti bendision agingga nga aglaplapusanan.’​—Malakias 3:10.

[Dagiti Footnote]

Apay a pinanawan daytoy nabaknang a reyna ti komportable a pagtaenganna idiay Seba ket agbiahe iti nakarigrigat a kasasaad?