Pakasaritaan ti Biag
Panangimula iti Panagayat ken Jehova Kadagiti Puso Dagiti Annakmi
KAS INSALAYSAY NI WERNER MATZEN
Sumagmamano a tawenen ti napalabas, inikkannak iti Biblia ti inauna a barok a ni Hans Werner. Insuratna iti uneg ti akkub: “Patgek a Tatang, Sapay koma ta ti Sao ni Jehova agtultuloy nga iturongna ti pamiliatayo iti dana ti biag. Buyogen ti panagyaman, ti inauna a barom.” Matarusan dagiti nagannak no kasano a napno ti pusok iti panagyaman ken rag-o gapu kadagitoy a sasao. Diak pay idi ammo no ania a kita a karit ti maipasango iti pamiliami.
NAYANAKAK idi 1924 idiay Halstenbek, agarup 20 a kilometro manipud puerto ti Alemania idiay Hamburg. Pinadakkeldak da nanang ken apongko a lakay. Gapu ta nasanayak a para aramid iti alikamen, naayabanak nga agsoldado iti Wehrmacht idi 1942. Nakaal-alinggaget ti napadasak kabayatan ti Gubat Sangalubongan II, bayat ti pannakidangadangmi idiay Russia. Nagsakitak iti tipus ngem idi immimbagak naisubliak iti paggugubatan. Idi Enero 1945, addaak idiay Lodz, Poland, a sadiay nasugatanak iti nakaro ket naipanak iti ospital dagiti soldado, nga ayanko agingga a nalpas ti gubat. Naaddaanak iti tiempo nga agmennamenna idi addaak iti ospital ken kalpasanna, iti kampo a pagbaludan idiay Neuengamme. Nariribukanak idi kadagitoy a saludsod, Pudno kadi nga adda ti Dios? No adda, apay nga ipalubosna ti kasta unay a kinaranggas?
Di nagbayag, kalpasan a nawayawayaanak iti pagbaludan, idi Setiembre 1947, inkasarko ni Karla. Maymaysa nga ili ti dimmakkelanmi, maysa a Katoliko ni Karla, idinto ta awan ti narelihiosuan a pannakapadakkelko. Insingasing ti padi a nangkasar kadakami nga agkaduakami a mangyebkas iti Kararag ti Apo tunggal rabii. Inaramidmi ti imbagana, a dimi ammo no ania a talaga ti ikarkararagmi.
Makatawen kalpasanna, naipasngay ni Hans Werner. Iti dayta met la a tiempo, nayam-ammoak kadagiti Saksi ni Jehova babaen ti katrabahuak a ni Wilhelm Ahrens. Impakitana kaniak iti Biblia nga agpatingganto dagiti gubat. (Salmo 46:9) Idi otonio ti 1950, indedikarko ti biagko ken ni Jehova ket nabautisaranak. Anian a ragsakko idi nagpabautisar met ti dungdungnguek nga asawa, makatawen kalpasanna!
Panangpadakkel iti Annak Kadagiti Dalan ni Jehova
Nabasak iti Biblia a ni Jehova ti namunganay iti panagasawa. (Genesis 1:26-28; 2:22-24) Yantangay addaak idi mayanak dagiti annakmi—da Hans Werner, Karl-Heinz, Michael, Gabriele, ken Thomas—napabileg ti pannakikumitko nga agbalin a nasayaat nga asawa ken ama. Magagarankami idi ken Karla tunggal maipasngay dagiti annakmi.
Maysa a nakallalagip nga okasion para kadakami a pamilia ti kombension dagiti Saksi ni Jehova idiay Nuremberg, idi 1953. Iti malem ti Biernes, bayat ti palawag a “Panangpadakkel Kadagiti Annak iti Baro a Lubong a Sosiedad,” dimi pulos malipatan ti kinuna ti ispiker: “Ti kadakkelan a tawid a maitedtayo kadagiti annaktayo ket ti tarigagay nga agbalin nga ad-adipen ti Dios.” Babaen ti tulong ni Jehova, kayatmi nga aramiden ken Karla dayta. Ngem kasano?
Umuna, inaldaw a rinugianmi ti agkararag a sangsangkamaysa a kas pamilia. Dayta ti nangipaganetget kadagiti annakmi ti kinapateg ti kararag. Sipud kinaubing, nasursuro ti tunggal maysa kadakuada a kanayonkami nga agkararag sakbay a mangan. Uray idi maladagada pay laeng, apaman a makitadan ti mamadorda, idumogda ti bassit nga uloda sada pagpinnetpeten ti babassit nga imada. Naminsan, naawiskami iti kasar ti maysa a di Saksi a kabagian ni baketko. Kalpasan ti seremonia, inawis ti nagannak ti nobia dagiti bisita para iti pannangan. Tunggal maysa kayatdan ti mangan a dagus. Ngem saan nga umiso daytoy para iti anakmi a lima ti tawenna a ni Karl-Heinz. “Pangngaasiyo, agkararagkay pay nga umuna,” kunana. Kimmita kenkuana dagiti bisita, sa kadakami, ken iti nangsangaili. Tapno maliklikan ti pannakaibabain, kiniddawko nga agkararagak a maipaay iti taraon, nga inanamongan met ti nangsangaili.
Ti napasamak ti mangipalagip kaniak iti sasao ni Jesus: “Manipud iti ngiwat dagiti ubbing ken agsussuso nangipaayka iti dayaw.” (Mateo 21:16) Mariknami a dagiti regular ken naimpusuan a kararagmi ti nangtulong kadagiti annakmi a matmatanda ni Jehova kas ti naayat a nailangitan nga Amada.
Ti Annongenmi ken Jehova
Tapno maisuro kadagiti annak nga ayaten ti Dios kasapulan met ti regular a panagbasa ken panagadal iti Saona. Gapu ta sipapanunotkami iti daytoy, nagadalkami a sangapamiliaan iti kada lawas, a kaaduanna iti rabii ti Lunes. Yantangay siam a tawen ti baet ti inauna ken ti inaudi nga annakmi, adda nagduma unay a kasapulanda, gapuna dimi masaklaw a kanayon ti isu met laeng a material kadakuada amin.
Kas pagarigan, para kadagiti annakmi a saan pay nga ageskuela, tinaginayonmi a simple ti panangisuro. Isuro ni Karla kadakuada ti maysa laeng a teksto ti Biblia, wenno usarenna ti ladawan ti naibatay-Biblia a publikasion. Nakaay-ayat a lagipen ti panangriing kadakami dagiti annakmi iti parbangon nga umulida iti katremi a mangipakita kadagiti paboritoda a ladawan iti libro a The New World.a
Napatanor ni Karla ti naisangsangayan a kinaanus a mangisuro kadagiti annakmi gapu iti adu a rason nga adda kadatayo amin a mangayat ken Jehova. Kasla simple ken nalaka dayta, ngem kinapudnona, no iti pisikal ken emosional nganngani amin-tiempo a trabaho dayta kadakami ken ni Karla. Kaskasdi, dikam nagsardeng. Kayatmi nga isuro ti naganus a pusoda sakbay nga impluensiaan ida ti sabali a tattao a di makaam-ammo ken Jehova. Gapu iti dayta, inyunay-unaymi kadagiti annakmi a masapul nga addada iti panagadal ti pamilia apaman a makatugawdan.
Kas nagannak, nabigbigmi ken Karla ti kinapateg ti panangipakita iti umiso a pagwadan kadagiti annakmi maipapan iti panagdayaw. Uray no mangmangan, agharhardin, wenno magmagnakami, inkagumaanmi a pabilgen ti pannakirelasion dagiti annakmi ken Jehova. (Deuteronomio 6:6, 7) Siniguradomi a tunggal annakmi ket addaan ti bukod a Biblia manipud kinaubingda. Kanayonanna, apaman a maawatko dagiti magasin, isuratko ti nagan ti kada miembro ti pamilia iti personal a kopiana. Iti kasta, masursuro dagiti annakmi a mailasin ti bukodda a literatura. Tudinganmi met dagiti annakmi a mangbasa iti maysa nga artikulo ti Agriingkayo! Kalpasan ti pangngaldaw ti Domingo, ilawlawagda kadakami no ania ti naawatanda iti material.
Panangipaay iti Panawen a Kasapulan Dagiti Ubbing
Siempre, saan a kanayon a naannayas ti bambanag. Bayat a dumakdakkel dagiti ubbing, nakitami a kasapulan nga ammuenmi nga umuna ti adda iti pusoda tapno maimulami ti panagayat kadagiti pusoda. Kaipapananna dayta ti panagimdeng kadakuada. Adda no dadduma ti kayat nga ireklamo dagiti annakmi, isu nga agtugawkami ken Karla ket kasaritami ida. Iti ngudo ti panagadal ti pamilia, mangilatangkami iti kagudua nga oras ket mapalubosan ti tunggal maysa a mangibaga no aniaman ti marikriknana.
Kas pagarigan, ipagarup ti dua nga inaudi nga annakmi, a da Thomas ken Gabriele, a mangipakpakitakami iti paboritismo iti inauna a kabsatda. Iti naminsan, sipaprangka a kinunada: “Tatang, mariknami a dakayo ken Nanang kanayon a tumulokkayo iti kayat ni Hans Werner.” Iti damo, naklaatak iti nangngegko. Nupay kasta, kalpasan nga inusigmi ti banag nga awan panangidumduma, masapul a bigbigenmi ken Karla nga adda rason dagiti ubbing. Gapuna, pinagreggetanmi a tratuen a padapada ti amin nga annakmi.
No dadduma, darasudos wenno di nainkalintegan ti panangdusak kadagiti ubbing. Kas nagannak, nasken a sursuruenmi ti agpadespensar kadagiti kasta a gundaway. Kalpasan dayta, umadanikami ken Jehova iti kararag. Nasken a maammuan dagiti ubbing a nakasaganaak nga amada nga agpadespensar ken ni Jehova ken kadakuada. Kas resultana, naaddaankami iti nabara ken nainggayyeman a relasion kadakuada. Kanayonda nga ibaga kadakami, “Dakayo ti kasasayaatan a gayyemmi.” Naragsakankami unay iti dayta.
Ti panagtrabaho a sangsangkamaysa kas pamilia ket mangyeg iti panagkaykaysa. Gapu iti dayta, tunggal maysa adda ti regular nga annongenna. Natudingan ni Hans Werner a mapan makitienda maminsan iti makalawas a gumatang iti taraon ken masapsapul ti balay, a kaipapanan dayta a maikkan iti kuarta ken listaan dagiti gatangenna. Iti maysa a lawas, dimi inikkan ti listaan ken kuarta. Dinamagna no apay, ket kinuna ti nanangna nga awan pay ti kuarta. Bueno, nagiinnarasaas dagiti ubbing, sa kalpasanna, innala ti tunggal maysa ti alkansiada sada impakbo ti kargana iti lamisaan. “Nanang, mabalintay ti makitienda itan!” kinunada amin. Wen, nasursuro dagiti ubbing ti tumulong no adda pakasapulan, ket dayta ti ad-adda a nangpasinged iti pamilia.
Bayat ti panagdakkelda, nangrugi nga aginteres iti babbalasang ti babbaromi. Kas pagarigan, agrayo unay ni Thomas iti 16 ti tawenna a pada a Saksi. Inlawlawagko kenkuana a no napasnek iti dayta a balasang, masapul a nakasagana a mangikallaysa kenkuana ken mangipaay iti kasapulan ti asawa ken dagiti annakna. Naawatan ni Thomas a saan pay a nakasagana a mangasawa, yantangay 18 laeng ti tawenna.
Panagrang-ay kas Maysa a Pamilia
Bayat nga ubbingda pay laeng, nagsasarunoda a nakipaset iti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro. Nagimdengkami a naimbag kadagiti pasetda, ken naparegtakami gapu ta nakitami ti naimpusuan a panagayat dagiti ubbing ken ni Jehova. No dadduma, makidagus kadakami dagiti manangaywan iti sirkito ken distrito ket isalaysayda dagiti bukodda a kapadasan wenno ibasaandakami iti Biblia. Dagitoy ken dagiti assawada ti timmulong iti pamiliami a mangipateg iti amin-tiempo a serbisio.
Sinegseggaanmi dagiti kombension. Nagpateg dagitoy iti panagreggetmi a mangimula kadagiti annakmi ti tarigagay nga agbalin nga ad-adipen ti Dios. Para kadagiti ubbing, naisangsangayan unay a kanito no isuotdan dagiti lapel kardda sakbay nga agbiahekami a mapan iti pagkombensionan. Natukay ti riknami idi nagbautisar ni Hans Werner idi agtawen ti sangapulo. Imbilang ti dadduma nga ubing unay tapno agdedikar ken Jehova, ngem idi agtawenen iti 50, kunana kaniak nga agyaman unay ta nakapagserbin ken Jehova iti 40 a tawen.
Impakitami kadagiti annakmi a napateg ti personal a pannakirelasion ken Jehova, ngem dimi ida pinilit nga agpabautisar. Nupay kasta, maragsakankami no dagiti dadduma ket agpabautisarda no nakasaganadan a mismo.
Panagsursuromi nga Agpannuray ken Jehova
Kasta unay ti ragsakmi idi 1971, idi nagturpos ni Hans Werner kas paset ti maika-51 a klase ti Watchtower Bible School of Gilead ket natudingan nga agserbi kas misionero idiay España. Nagsasaruno met a simrek iti sumagmamano a tiempo kas amin-tiempo a ministro ti dadduma nga annakmi, a nagragsakanmi unay kas nagannak. Agarup iti daytoy a tiempo, inted kaniak ni Hans Werner ti Biblia a nadakamat iti rugi daytoy nga artikulo. Kasla naan-anayen ti ragsak ti pamiliami.
Idi agangay, naammuanmi a kasapulanmi pay ti ad-adda a kumpet ken Jehova. Apay? Gapu ta naimatanganmi ti dadduma a nataenganen nga annakmi a naipasango kadagiti parikut a talaga a nangsubok iti pammatida. Kas pagarigan, ti dungdungnguenmi nga anak a ni Gabriele ket nagsagaba iti rigat. Idi 1976, nakiasawa ken Lothar. Nagsakit di nagbayag kalpasan ti kasar. Inaywanan ni Gabriele bayat ti panagkapsutna agingga iti ipapatayna. Ti pannakakita iti nasalun-at a miembro ti pamilia nga agsakit sa matay ti nangipalagip kadakami a kasapulanmi unay ti naayat a tulong ni Jehova.—Isaias 33:2.
Dagiti Pribilehio iti Organisasion ni Jehova
Idi 1955 a nadutokanak kas adipen ti kongregasion (maawagan itan a mamangulo a manangaywan), nariknak a diak nakasagana iti dayta a responsabilidad. Nagadu ti aramiden, ken tapno maitungpal dagiti annongen masapul no dadduma a bumangonak iti alas kuatro ti parbangon. Dakkel ti naitulong ti asawak ken dagiti annakko, ta siniguradoda a saandak a masinga iti rabii no adda dagiti banag a tamingek.
Kaskasdi, inkagumaanmi latta ti maaddaan iti tiempo nga aglinglingay a sangapamiliaan. No dadduma ipabulod ti amok ti kotsena tapno maipasiarko ti pamiliak. Maragsakan dagiti ubbing no adalenmi Ti Pagwanawanan iti kabakiran. Magmagnakami met a sangsangkamaysa, a no dadduma agkakantakami a dangdanggayak iti silindro bayat ti pannagnami iti kakaykayuan.
Idi 1978, nadutokanak a kas suno a manangaywan sirkito (agdaldaliasat a ministro). Naklaatak, isu a nagkararagak: “Jehova, kasla diak kabaelan nga aramiden dayta. Ngem aramidek ti amin a kabaelak no kayatmo a padasek.” Dua a tawen kalpasanna, iti edadko a 54, impasublatko ti bassit a negosiok iti buridekmi a lalaki, ni Thomas.
Nataenganen amin dagiti annakmi, isu a nakaipaay daytoy kadakami ken Karla iti ad-adu a gundaway nga agserbi ken ni Jehova. Iti dayta met laeng a tawen, nadutokanak a manangaywan sirkito nga agserbi iti paset ti Hamburg ken iti intero a Schleswig-Holstein. Gapu iti kapadasanmi a mangpadakkel iti pamilia, naawatanmi ti partikular a kasasaad dagiti nagannak ken dagiti annakda. Adu a kakabsat ti nangawag kadakami kas nagannak ti sirkito.
Kalpasan ti sangapulo a tawen a panangkaduana kaniak iti trabaho iti sirkito, masapul idi a maoperaan ni Karla. Ket iti dayta met la a tawen, natakuatan dagiti doktor nga adda tumor ti utekko. Gapuna, naglusulosak kas manangaywan sirkito ket naoperaan ti utekko. Kalpasan ti tallo a tawen, nakapagserbiak manen kas suno a manangaywan sirkito. Agtawenkami itan ken ni Karla iti nasurok a 70, ken awankamin iti panagdaliasat a trabaho. Tinulongannakami ni Jehova a mangtarus nga awanen ti rason a taginayonenmi ti pribilehio a saankon a kabaelan nga ibaklay.
No lagipenmi ken ni Karla ti napalabas, agyamankami ken Jehova gapu ta tinulongannakami a mangimula iti panagayat iti kinapudno kadagiti puso dagiti annakmi. (Proverbio 22:6) Iti naglabas a tawtawen, inwanwan ken sinanaynakami ni Jehova, a tinulongannakami a mangitungpal iti responsabilidadmi. Nupay lakay ken baketkamin ken nakapuyen ti salun-atmi, ti panagayatmi ken ni Jehova ket nasalibukag ken nabiag pay laeng.—Roma 12:10, 11.
[Footnote]
a Impablaak dagiti Saksi ni Jehova, ngem saan a magun-odan itan.
[Ladawan iti panid 26]
Ti pamiliami, bayat a magmagnakami iti igid ti Elbe River, Hamburg, idi 1965
[Ladawan iti panid 28]
Ti dadduma a miembro ti pamiliami iti internasional a kombension idiay Berlin, idi 1998
[Ladawan iti panid 29]
Siak ken ni Karla nga asawak