Salsaludsod Dagiti Agbasbasa

Ania ti kayat a sawen ni Pablo idi kinunana: “No masansan a kanenyo daytoy a tinapay ken uminumkayo itoy a kopa”?

No maipapan iti pannakayussuat ti Memorial ti ipapatay ni Jesus, insurat ni Pablo: “No masansan a kanenyo daytoy a tinapay ken uminumkayo itoy a kopa, iwarwaragawagyo ti ipapatay ti Apo, agingga iti idadatengna.” (1 Corinto 11:25, 26) Ipagarup ti dadduma a ti sao ditoy a “masansan” ipamatmatna a nasken a kanayon a marambakan ti ipapatay ni Kristo, a kaipapananna ti adu a daras. Gapuna, saan laeng a maminsan kada tawen a rambakanda dayta. Kasta kadi ti kayat a sawen ni Pablo?

Agarup 2,000 a tawenen ti naglabas sipud idi inyussuat ni Jesus ti Memorial ti ipapatayna. No kasta, nanipud 33 K.P., makuna nga adu a darasen a narambakan ti Memorial uray maminsan laeng iti makatawen a rambakan dayta. Ngem iti konteksto ti 1 Corinto 11:25, 26, saan a ti kasansan ti salsalaysayen ni Pablo no di ket no kasano a marambakan ti Memorial. Iti orihinal a Griego, dina inusar ti sao a pol·laʹkis, a kaipapananna “masansan” wenno “naynay.” Imbes ketdi, inusarna ti sao a ho·saʹkis, a kaipapananna “no masansan a,” maysa nga ebkas a kayatna a sawen “tunggal,” “kada panawen a.” Ti ibagbaga ni Pablo ket: ‘Tunggal aramidenyo daytoy, itultuloyyo nga ipakaammo ti ipapatay ti Apo.’a

Kasano ngarud koma kasansan ti panangrambak iti Memorial ti ipapatay ni Jesus? Maitutop a rambakan dayta maminsan laeng iti makatawen. Talaga a maysa dayta a memorial ket gagangay a marambakan dagiti memorial maminsan kada tawen. Maysa pay, natay ni Jesus iti aldaw ti Paskua dagiti Judio, a naangay maminsan iti makatawen. Maitutop nga inawagan ni Pablo ni Jesus kas “ni Kristo a paskuatayo,” yantangay ti sakripisio nga ipapatay ni Jesus linuktanna ti dalan nga agturong iti biag para iti naespirituan nga Israel, no kasano a ti kaunaan a daton ti Paskua intalimengna a sibibiag dagiti inauna nga annak dagiti natural nga Israelita idiay Egipto ken linuktanna ti pannakawayawaya ti ili manipud iti pannakaadipen. (1 Corinto 5:7; Galacia 6:16) Daytoy a pakainaiganna iti tinawen a Paskua dagiti Judio ket kanayonan nga ebidensia a maminsan laeng iti makatawen a marambakan ti Memorial ti ipapatay ni Jesus.

Kanayonanna, innaig ni Pablo ti ipapatay ni Jesus iti tinawen a piesta dagiti Judio, ti Aldaw ti Panangabbong. Mabasatayo iti Hebreo 9:25, 26: “Saan met a tapno [ni Jesus] idatonna a masansan ti bagina, pudno a kas iti iseserrek ti nangato a padi iti nasantuan a disso iti tinawen [bayat ti Aldaw ti Panangabbong] a mangikuyog iti dara a saanna a kukua. . . . Ngem ita imparangarangna ti bagina a namimpinsanen iti panungpalan ti sistema ti bambanag tapno iwaksina ti basol babaen ti panangisakripisio iti bagina.” Yantangay ti daton ni Jesus ti nangsuno iti daton iti tinawen nga Aldaw ti Panangabbong, maiparbeng laeng a marambakan maminsan iti makatawen ti Memorial ti ipapatayna. Awan ti Nainkasuratan a rason a marambakan ti Memorial a nasursurok ngem maminsan kada tawen.

Maitunos iti dayta, impadamag ni historiador John Laurence von Mosheim a dagiti Kristiano idiay Asia Menor idi maikadua a siglo nayugalida a rambakan ti Memorial ti ipapatay ni Jesus “iti maikasangapulo ket uppat nga aldaw ti umuna a bulan [Nisan] dagiti Judio.” Iti naud-udi laengen a tawtawen a nagbalin a kostumbre ti Kakristianuan a marambakan dayta iti nasursurok ngem maminsan iti makatawen.

[Footnote]