Alertokayo Koma a Mangkomendar
ADDA kadi asinoman nga ammom a nagreklamo gapu ta saan unay a komkomendaran ti amona? Kasta met kadi ti reklamom? Wenno no maysaka nga agtutubo, kasta kadi ti reklamom maipapan kadagiti dadakkelmo wenno mannursurom?
Mabalin a nainkalintegan met ti dadduma kadagita a reklamo. Ngem sigun iti maysa nga Aleman a mangsansanay tapno magutugot ti maysa a tao, saan a ti kinaawan ti komendasion ti pakaseknan dagiti agrekreklamo nga empleado no di ket ti kinaawan ti personal nga interes ti amoda. Ngarud, talaga nga adda parikut. Agpadpada a napateg ti komendasion ken ti personal nga interes tapno matagiragsaktayo ti makapnek a relasion.
Pudno met daytoy no maipapan iti panagdayaw. Masapul a mayebkas ti komendasion, kinasinged, ken personal nga interes iti kongregasion Kristiano. Tagtaginayonen dagiti kameng ti kongregasion ti kasta a nagsayaat a kasasaad gapu ta an-annurotenda dagiti pagalagadan ti Biblia. Ngem uray pay agdidinnungngo dagiti kameng ti kongregasion, masapul latta a pasayaaten dayta. Gapu iti daytoy, usigentayo ti tallo a nagsayaat a pagarigan maipapan iti panangipaay iti komendasion: ni Eliu nga adipen ti Dios sakbay ti panawen Kristiano, ni apostol Pablo, ken ni Jesu-Kristo.
Nadayaw ken Addaan Panagraem a Balakad
Ni Eliu, nalabit adayo a kabagian ni Abraham, natulonganna ni Job a maaddaan iti natimbeng a panangmatmat iti relasionna iti Dios. Nadayaw ken managraem ni Eliu. Siaanus a naguray iti batangna nga agsao. Ken nupay kamali laeng ti binirbirok dagiti agkunkuna a gagayyem ni Job, nangbalakad ken alisto a nangipaay ni Eliu iti komendasion kenni Job gapu iti kinalintegna. Saan a kas kadagiti dadduma, inaramidna dayta buyogen ti kinasinged ken pannakaseknan kas maysa a gayyem, nga inusarna ti personal a nagan ni Job. Sidadayaw a kiniddawna: “O Job, pangngaasim ta denggem ti sasaok, ket iti isuamin a panagsaok umimdengka.” Kas pannakipagriknana ken Job, binigbigna: “Adtoy! Iti pudno a Dios kaslaak met laeng kenka; manipud iti pila nasukogak, siak met.” Ket kas panangkomendar, kinunana: “No adda aniaman a sasao a sawen, sungbatannak; agsaoka, ta naragsakanak iti kinalintegmo.”—Job 33:1, 6, 32.
No an-anagen, ti nadayaw ken addaan panagraem a panangtrato kadagiti sabsabali ket maysa a pamay-an ti panangkomendar. Kas man la ibagbagatayo iti kasarsaritatayo, ‘Napategka kaniak ken raraemenka.’ Iti kasta, maipariknatayo ti kinasinged ken pannakaseknan kenkuana.
Nadayawtayo saan laeng a gapu ta umiso dayta. Masapul ngamin a napasnek ken naimpusuan ti panagbalintayo a nadayaw tapno madanontayo ti puso dagiti sabsabali. Nasken a dagita ket ebkas ti pudpudno a pannakaseknan ken ayat.
Sitataktika a Mangkomendar
Impakita ni apostol Pablo ti kinapateg ti kinataktika no mangkomendar kadagiti sabsabali. Kas pagarigan, bayat a mangaskasaba idiay Atenas iti maikadua a panagdaliasatna kas misionero, indepensana ti Kristianidad iti imatang ti dadduma a Griego a pilosopo. Imutektekanyo ti kinaannadna a nangtaming iti daytoy narigat nga annongen. “Ti dadduma agpadpada kadagiti Epicureo ken Estoico a pilosopo nakipatpatangda kenkuana buyogen ti pannakisupiat, ket kuna ti sumagmamano: ‘Ania ti kayat nga ibaga daytoy a tarabitab?’ Ti met dadduma: ‘Kasla maysa a manangibunannag kadagiti ganggannaet a didiosen.’” (Aramid 17:18) Iti laksid dagiti kasta a komento, sikakalma a kinuna ni Pablo: “Lallaki a taga-Atenas, makitak nga iti amin a bambanag kasla ad-adda a managbutengkayo kadagiti didiosen ngem ti dadduma.” Imbes a kondenarenna ti panagdayawda kadagiti didiosen, kinomendaran ni Pablo ti narelihiosuan a kinapasnekda.—Aramid 17:22.
Managinsisingpet kadi ni Pablo? Saan. Ammona nga awan kalinteganna a mangukom kadagiti kasarsaritana; pagaammona unay nga isu ket ignorante met idi iti kinapudno. Annongenna nga ipakaammo ti mensahe ti Dios, saan ket a mangukom kadagiti sabsabali. Kas ken Pablo, adu a Saksi ni Jehova ita ti makapaspasar met iti daytoy: Dadduma a napasnek a mangikalkalintegan iti palso a relihion ti nagbalin a maysa kadagiti napinget a mangidepdepensa iti pudno a relihion.
Epektibo ti pamay-an ni Pablo ket nangyeg dayta kadagiti nagsayaat a resulta. “Nakitipon kenkuana ti sumagmamano a tattao ket nagbalinda a manamati, nga adda met kadakuada ni Dionisio, maysa nga ukom iti pangukoman ti Areopago, ken ti maysa a babai a managan Damaris, ken sabsabali pay malaksid kadakuada.” (Aramid 17:34) Pudno a nainsiriban ti panangkomendar ni Pablo iti kinapasnek dagiti taga-Atenas iti patpatienda—uray no palso—imbes a kondenarenna ida gapu ta saan nga umiso ti pannakaammoda! Masansan a nasayaat ti panagpuspuso dagiti tattao a naallilaw kadagiti di umiso a sursuro.
Idi naisaklang ni Pablo iti sanguanan ni Herodes Agripa II, sitataktika nga indepensana ti bagina. Pagaammo nga adda relasion ni Herodes iti kabsatna a ni Bernice, a sibabatad a kondenaren ti Sao ti Dios. Ngem saan a dayta ti intampok ni Pablo. Imbes ketdi, nangbirok iti banag a pangkomendaranna. “Maipapan iti amin a bambanag a nangakusaran kaniak dagiti Judio, Ari Agripa, ibilangko a naragsakak ta iti sanguanam agdepensaak itoy nga aldaw, nangnangruna ta nalaingka unay kadagiti amin a kaugalian kasta met kadagiti panagsusubang iti tengnga dagiti Judio.”—Aramid 26:1-3.
Anian a nainsiriban nga agbalintay met a nataktika no makilangentayo kadagiti sabsabali! Ti panangkomendar iti kaarruba, kaeskuelaan, wenno katrabahuan pasayaatenna ti relasion ken kababalin. Babaen ti panangipaay iti maitutop a komendasion, madanontayo ti puso ket mabalin a matignaytayo dagiti napasnek a tattao a mangbalbaliw iti di umiso a panagrasrason ken panagtigtignayda tapno itunosda dayta iti umiso a pannakaammo.
Ti Perpekto nga Ulidan ni Jesus iti Panangkomendar
Nangkomendar ni Jesus. Kas pagarigan, kalpasan ti panagungar ken iyuuli ni Jesus idiay langit, isu ket inwanwan ti Dios bayat a nakisarita iti pito a kongregasion idiay Asia Menor babaen ken apostol Juan. Masansan a kinomendaranna dagidiay maikari a makomendaran. Kadagiti kongregasion a kas iti Efeso, Pergamo, ken Tiatira, inusarna dagiti ebkas a kas iti: “Ammok dagiti aramidmo, ken ti panagbannog ken panagibturmo, ket saanmo a maanusan dagiti dakes a tattao”; “agtultuloy a salsalimetmetam a sititibker ti naganko, ket saanmo nga inlibak ti pammatim kaniak”; ken “ammok dagiti aramidmo, ken ti ayat ken pammati ken ministerio ken panagibturmo, ket dagiti aramidmo a naud-udi ad-aduda ngem dagidiay immun-una.” Nupay kasapulan ti kongregasion ti Sardis ti nainget a balakad, kinomendaranna dagidiay maikari a makomendaran, a kunkunana: “Nupay kasta, addaanka iti sumagmamano a nagan idiay Sardis a saan a nangtulaw kadagiti makinruar a kawesda, ket nakapurawdanto a makipagna kaniak, agsipud ta maikarida.” (Apocalipsis 2:2, 13, 19; 3:4) Anian a nagsayaat nga ulidan nga impasdek ni Jesus!
Kas panangtulad kenni Jesus, pulos a ditay koma kondenaren ti intero a grupo gapu laeng iti kamali dagiti sumagmamano wenno mangbalbalakad lattan nga awan man la ti komendasion. Ngem naimbag a laglagipen nga awan serserbi ti komendasion no aramidem dayta tapno adda laeng rasonmo a mangbalakad. Manangkomendarka koma iti amin a gundaway! Iti kasta, no mangbalakadkanto, nalaklakada nga awaten dayta.
Dagiti Panglakayen a Mangipapaay iti Maitutop a Komendasion
Ni Cornelia, maysa a Kristiano a babai nga agserserbi itan iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay Europa, malagipna a bayat dagiti immuna a tawen ti dekada 1970, dinamag ti bumisbisita nga agdaldaliasat a manangaywan no komusta ti personal a panagadalna ken panagbasana kadagiti magasin. “Nakababain,” kunana. Ngem admitirenna a saanna a mabasbasa ti amin nga artikulo ti magasin. “Imbes a babalawennak,” malagipna, “kinomendaranna ti panangikagumaak nga agbasa. Napabilegak iti komendasionna ket sipud idin, determinadoak a mangbasa iti amin nga artikulo.”
Ni Ray, nga agserserbi iti sanga nga opisina idiay Europa, malagipna ti umuna nga aldaw ti panagserbina kas payunir. Ti mamangulo a manangaywan iti kongregasion, nga agtartrabaho ken addaan pamilia ken adu a rebbengen iti kongregasion, simrek iti Kingdom Hall iti dayta a rabii ken immasideg kenni Ray sa inyimtuodna, “Komusta ti umuna nga aldaw ti panagpayunirmo?” Ita, agarup 60 a tawenen ti napalabas, malagip pay laeng ni Ray ti pannakaseknan dayta a panglakayen.
Kas ipakita ti dua a kapadasan, makagunggona unay ti napasnek ken naayat a panangyebkas iti panangipateg iti naaramidan dagiti sabsabali—saan laeng a parparawpaw a komendasion wenno pammasablog. Adu ti panggapuantayo a mangkomendar kadagiti kapammatiantayo iti uneg ti kongregasion Kristiano. Panunotenyo laeng ti tarigagayda nga agserbi ken Jehova, ti nagsasayaat a komentoda, ti panagrang-ayda a mangparmek iti nerbios a mangiparang kadagiti pasetda, ti kinaregtada a mangasaba ken mangisuro, ken ti panangikagumaanda a mangyun-una kadagiti interes ti Pagarian ken kadagiti naespirituan a kalat. Sibabaknang a mabendisionantayo no komendarantayo dagiti sabsabali. Mangparagsak dayta kadatayo ken tulongannatayo a mangmatmat a sipopositibo kadagiti bambanag.—Aramid 20:35.
Naimbag no dagiti panglakayen komendaranda dagiti kameng ti kongregasion gapu iti nasayaat a naaramidanda. No kasapulan ti pammalakad, ipaayda koma dayta buyogen ti ayat. Saanda koma a namnamaen a kanayon nga umiso ti pannakaaramid ti amin a bambanag. No adda pagkurangan, saanda koma nga ibilang dayta a nakaro a pagkapuyan.
Dagiti Kristiano a panglakayen a mangtulad iti kinadayaw ken kinamanagayat nga impakita ni Eliu, iti nataktika a pamay-an ni Pablo, ken iti naayat a pannakaseknan nga impakita ni Jesus, ket pudno a makapabileg kadagiti kakabsatda. Ti komendasion paregtaenna ti sabsabali nga agbalin a nasaysayaat a Kristiano ket agbanag iti naragragsak, nataltalna a panaglalangen. Idi nabautisaran ni Jesus, naragsakan la ketdi idi nangngegna ti komendasion ti nailangitan nga Amana babaen kadagitoy a sasao: “Sika ti Anakko, ti dungdungnguen; inanamonganka”! (Marcos 1:11) Maparagsaktayo met ti puso dagiti kakabsattayo no napasnek ken makapabileg ti komendasiontayo.
[Dagiti Ladawan iti panid 15]
Kas ken Pablo, matagiragsaktay met dagiti nasayaat a resulta no nataktikatayo
[Ladawan iti panid 16]
Nagsayaat ti epekto ti nabara ken napasnek a komendasion