Taginayonenyo ti Naragsak a Panagasawayo
“Babaen iti kinasirib mabangonto ti maysa a sangakabbalayan, ket babaen iti panangilasin mapaneknekanto dayta a naipasdek a sititibker.”—PROV. 24:3.
1. Kasano nga impakita ti Dios ti kinasiribna mainaig iti umuna a tao?
AMMO ti masirib a nailangitan nga Amatayo no ania ti pagimbagantayo. Kas pagarigan, nakitana a “saan a nasayaat iti tao nga agtultuloy nga is-isuna” iti minuyongan ti Eden. Tapno matungpal ti panggep ti Dios, masapul a maaddaan ni Adan iti asawa ken annak ken ‘punnuenda ti daga.’—Gen. 1:28; 2:18.
2. Ania ti inyurnos ni Jehova a pakagunggonaan ti sangatauan?
2 “Mangaramidak iti katulongan maipaay kenkuana,” kinuna ni Jehova, “kas maysa a komplimentona.” Gapuna, ti Dios impaayanna ti umuna a tao iti nargaan a turog sa nangala iti paragpag manipud iti perpekto a bagina. Dayta ti inaramidna a babai. Idi impan ni Jehova ti perpekto a babai a ni Eva kenni Adan, kinuna ti lalaki: “Daytoy iti kamaudiananna ti tulang dagiti tulangko ken lasag ti lasagko. Daytoy ket maawaganto iti Babai, agsipud ta iti lalaki ti nakaalaan daytoy.” Ni Eva ket pudno a komplimento ni Adan. Agduma dagiti galad ken kababalinda, ngem agpadada a perpekto ken naaramid iti ladawan ti Dios. Kalpasanna, inyurnos ni Jehova ti kaunaan a kasar. Sitatallugod a nagpasakup da Adan ken Eva iti dayta nga urnos ti Dios. Dayta ti makagapu nga agtinnulong ken agsinnaranayda.—Gen. 1:27; 2:21-23.
3. Ania ti panangmatmat ti adu a tattao maipapan iti sagut a panagasawa, a mangpataud kadagiti ania a saludsod?
3 Nakalkaldaang ta nasaknap ita ti kinasukir. Saan a ti Dios ti makinggapuanan kadagiti parikut a pinataud dayta a kababalin. Adu ti mangumsi iti sagut ti Dios a panagasawa, nga ibilangda dayta a saanen nga uso ken pagtaudan laeng ti pannakapaay wenno riribuk. Gagangay itan ti panagsina ti adu nga agassawa. Mabalin a saanen a maipatpateg ita dagiti annak ken agbalinda a pakaigapuan ti panagsubang dagiti agassawa. Adu a nagannak ti saan nga agpabus-oy, uray maipagapu la koma iti talna ken panagkaykaysa. (2 Tim. 3:3) Kasano ngarud a mataginayon ti rag-o ti agassawa iti sidong daytoy napeggad a tiempo? Ania ti maaramidan ti panagbalin a napabus-oy ken managpasakup tapno maliklikan ti panagsina ti agassawa? Ania ti maadaltayo kadagiti moderno-aldaw a pagarigan dagidiay nakabael a mangtaginayon iti rag-o ti panagasawada?
Agtulnog iti Bilin ni Jehova
4. (a) Ania ti imbilin ni apostol Pablo mainaig iti panagasawa? (b) Kasano a suroten dagiti natulnog a Kristiano ti bilin ni Pablo?
4 Napaltiingan ti Kristiano a ni apostol Pablo a balakadanna dagiti balo a no mangasawada manen, rumbeng a mangasawada a mayalubog “iti Apo.” (1 Cor. 7:39) Saan a baro daytoy a bilin kadagiti Kristiano a Judio. Nalawag nga imbilin ti Linteg ti Dios kadagiti Israelita a ‘dida makiasawa’ iti asinoman manipud kadagiti kabangibangda a pagano a nasion. Inyunay-unay ni Jehova ti peggad ti di panangikankano kadagiti pagalagadanna. “Ta [ti maysa a saan nga Israelita] pagbaw-ingennanto ti anakmo manipud isusurot kaniak, ket sigurado nga agserbidanto kadagiti sabali a didios; ket pudno a gumil-ayabto ti unget ni Jehova kadakayo, ket sigurado a talipuposennakanto a sidadaras.” (Deut. 7:3, 4) Ania ti namnamaen ni Jehova kadagiti adipenna ita maipapan iti daytoy a banag? Ti maysa nga adipen ti Dios masapul a makiasawa a mayalubog “iti Apo,” maysa a dedikado ken bautisado a kapammatianna. Nainsiriban ti agtulnog iti bilin ni Jehova iti daytoy a banag.
5. Ania ti panangmatmat ni Jehova ken dagiti kasado a Kristiano iti panagkinnari?
5 Sagrado iti imatang ti Dios ti panagkinnari ti agassawa. No maipapan iti umuna a panagasawa, kinuna ni Jesus nga Anak ti Dios: “Ti pinagsinnangol ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao.” (Mat. 19:6) Ipalagip kadatayo ti salmista ti kinaserioso dagiti panagkinnari: “Mangidatonka iti panagyaman kas sakripisiom iti Dios, ket dagiti karim tungpalem iti Kangatuan.” (Sal. 50:14) Nupay naragsak ti panagasawa, serioso a banag ken adda kakuyogna a responsabilidad ti panagkinnari ti agassawa iti aldaw ti kasarda.—Deut. 23:21.
6. Ania ti maadaltayo iti napasamak ken Jefte?
6 Usigentayo ti napasamak ken Jefte, maysa nga ukom ti Israel idi maika-12 a siglo K.K.P. Kastoy ti inkarina ken Jehova: “No di bumurong nga iyawatmo iti imak ti annak ni Ammon, mapasamakto met a daydiay rumrummuar, a rummuar kadagiti ruangan ti balayko a sumabet kaniak inton agsubliak a sitatalna manipud iti annak ni Ammon, agbalinto met a kukua ni Jehova, ket idatonkonto dayta kas daton a mapuoran.” Pinadasna kadi a babawyen ti karina idi nakitana a ti kakaisuna nga anakna ti immuna a simmabat kenkuana idi nagawid iti ilida a Mizpa? Saan. Kinunana: “Linuktak ti ngiwatko ken Jehova, ket saanko a kabaelan ti tumallikud.” (Uk. 11:30, 31, 35) Tinungpal ni Jefte ti karina ken Jehova, uray kaipapanan dayta nga awanen ti mangituloy iti kaputotanna. Naiduma ti kari ni Jefte iti panagkinnari ti agassawa, ngem ti panangtungpalna iti karina ket agserbi a nasayaat a pagwadan kadagiti Kristiano nga agassawa mainaig iti panagkinnarida.
Ania ti Mamagbalin a Naballigi iti Panagasawa?
7. Ania dagiti panagbalbaliw a nasken nga ikabilangan dagiti kabbaro nga agassawa?
7 Adu nga agassawa ti maragragsakan no malagipda ti panawen ti panaginnaremda, idi a naam-ammoda ti agbalin nga asawada. Ad-adda a simmingedda iti maysa ken maysa bayat a binusbosda ti ad-adu a panawen nga agkadua. Nayurnos man wenno nagnobioda pay sakbay a nagkasarda, napateg ti pannakibagay. Kinuna ti maysa nga asawa a lalaki: “Dakkel a parikut idi damo ti panangbigbig a saankamin a baro ken balasang. Marigatankami a mangikeddeng iti prioridadmi mainaig kadagiti gagayyem ken kakabagianmi.” Maysa a lalaki a naasawaanen iti 30 a tawen nabigbigna a tapno mataginayon ti kinatimbengna, kanayon nga ikabilanganna ni baketna. Sakbay a makitulag wenno patganna ti maysa nga imbitasion, masapul nga iyumanna pay dayta ken baketna, nga ikabilanganna ti pagimbaganda a dua. Kadagiti kasta a kasasaad, makatulong ti panagbalin a nakonsiderasion.—Prov. 13:10.
8, 9. (a) Apay a napateg ti regular a komunikasion? (b) Kadagiti ania a benneg a makatulong ti pannakibagay, ken apay?
8 Adda dagiti agassawa a dimmakkel iti nagduma a kultura. Nangnangruna nga agkasapulan daytoy iti regular a komunikasion. Agduduma ti pamay-an ti pannakisarita. Ad-adda a maawatanyo ti asawayo no paliiwenyo ti pamay-an a pannakisaritana kadagiti kakabagianna. No dadduma, saan a ti imbagana no di ket ti pamay-an ti panangibagana ti mangipalgak no ania ti pampanunotenna. Ken adu met ti maammuan kadagiti saanna a maibaga. (Prov. 16:24; Col. 4:6) Kasapulan ti pannakaawat tapno agbalin a naragsak ti panagasawayo.—Basaenyo ti Proverbio 24:3.
9 No maipapan iti panagpili kadagiti pagesman ken paglinglingayan, napaneknekan ti adu a naasawaan a napateg ti pannakibagay. Sakbay ti panagasawayo, mabalin a kaay-ayo ti asawayo ti isport wenno dadduma pay a paglinglingayan. Saan kadi a kasapulan ti pannakibagay? (1 Tim. 4:8) Kasta met laeng no maipapan iti panawen a busbosen kadagiti kakabagian. Gapuna, masapul a ti agassawa adda panawenda nga agkadua a mangaramid kadagiti naespirituan a bambanag ken dadduma pay nga aktibidad.—Mat. 6:33.
10. Kasano a ti panagbalin a nakonsiderasion taginayonenna ti nasayaat a relasion dagiti nagannak ken dagiti naasawaan nga annakda?
10 No mangasawa ti lalaki, suminan kadagiti dadakkelna, ken kasta met laeng iti babai. (Basaenyo ti Genesis 2:24.) Kaskasdi, masapul nga agtultuloy nga annurotenda ti bilin ti Dios a padayawanda dagiti nagannakda. Isu nga uray naasawaandan, adda latta koma panawenda kadagiti nagannakda ken katuganganda. Kuna ti maysa a lalaki a naasawaanen iti 25 a tawen: “No dadduma, narigat a tinongen no asino ti umuna a patgam, no ni baketmo wenno dagiti nagannak, kakabsat, ken katugangam. Kadagiti kasta a kasasaad, natakuatak a makatulong ti Genesis 2:24. Adda met ketdi obligasion ti maysa nga asawa kadagiti kakabagianna, kaskasdi, ipakita daytoy a bersikulo a masapul nga ipangpangrunak ti asawak.” Maitunos iti dayta, dagiti nakonsiderasion a Kristiano a nagannak bigbigenda nga adda bukoden a pamilia ti anakda ket ti asawa a lalaki ti nangnangruna a makinrebbeng a mangidaulo iti pamiliana.
11, 12. Apay a napateg kadagiti agassawa ti panagadal ti pamilia ken ti panagkararag?
11 Napateg ti regular a panagadal ti pamilia. Paneknekan dayta ti kapadasan ti adu a Kristiano a pamilia. Mabalin a narigat dayta a rugian wenno taginayonen. Kuna ti maysa nga ulo ti pamilia: “Ti maysa a kayatmi a balbaliwan no maisublimi la koma ti napalabas ket siguraduenmi a regular ti panagadal ti pamiliami sipud idi nagkallaysakami.” Kinunana pay: “Ibilangko a napateg a sagut no makitak ti rag-o ni baketko gapu kadagiti kinapudno iti Biblia a naammuanmi iti panagadalmi kas pamilia.”
12 Makatulong met ti panagkararag kas pamilia. (Roma 12:12) No agpada nga agdaydayaw ken Jehova ti agassawa, ti relasionda iti Dios ti mangpalagda iti panagasawada. (Sant. 4:8) Kinuna ti maysa a Kristiano nga asawa a lalaki: “Ti dagus a panagpadispensar kadagiti nagkamalian ken panangdakamat kadagita no agkararagkayo a sangapamiliaan ket mangipakita a maladingitankayo uray kadagiti babassit laeng a biddut.”—Efe. 6:18.
Nakonsiderasionkayo Koma iti Asawayo
13. Ania ti imbalakad ni Pablo mainaig iti pisikal ken emosional a kasapulan ti agassawa?
13 Dagiti naasawaan a Kristiano nasken a liklikanda dagiti aramid a mangmulit iti relasionda nga agassawa, kas kadagiti aramid a nasaknap iti daytoy a lubong a naigamer iti sekso. Nangbalakad ni Pablo maipapan iti dayta: “Ipaay koma ti lalaki iti asawana ti karbenganna; ngem ti babai aramidenna met koma ti isu met laeng iti asawana. Ti babai saanna a watwaten ti kinaturay iti bukodna a bagi, no di ti asawana; kasta met laeng, ti lalaki saanna a watwaten ti kinaturay iti bukodna a bagi, no di ket ti asawana.” Kalpasanna, nalawag nga imbilin ni Pablo: “Dikay paidaman ti maysa ken maysa iti dayta, malaksid no nagnumuanyo nga agpadpada iti maysa a naituding a tiempo.” Apay? “Tapno makaipaaykayo iti tiempo iti panagkararag ket makapagdennakayo manen, tapno saannakay nga itultuloy a sulisogen ni Satanas gapu iti kaawan ti panangmedmedyo iti bagi.” (1 Cor. 7:3-5) Iti panangdakamatna iti kararag, impakita ni Pablo no ania ti iyun-una ti maysa a Kristiano. Imbatadna met a tunggal naasawaan a Kristiano masapul nga ikabilanganna dagiti pisikal ken emosional a kasapulan ti asawana.
14. Kasano a makatulong dagiti prinsipio ti Biblia mainaig iti panangpennek iti seksual a kasapulan ti agassawa?
14 Nawaya koma ti agassawa a mangyebkas iti riknada ken bigbigenda a mangyeg kadagiti parikut no saanda nga ipaay ti seksual a kasapulan ti maysa ken maysa buyogen ti kinalailo. (Basaenyo ti Filipos 2:3, 4; idiligyo ti Mateo 7:12.) Kasta ti napaneknekan ti dadduma a pamilia a nagduduma ti relihion dagiti miembrona. Uray no adda dagiti di pagkikinnaawatan, masansan a makatulong ti Kristiano a miembro ti pamilia a mangrisut iti parikut babaen ti nasayaat a kababalin ken kooperasionna. (Basaenyo ti 1 Pedro 3:1, 2.) No napabus-oy ti maysa ken ay-ayatenna ni Jehova ken ti asawana, ad-adda a suminged ti relasionda kas agassawa.
15. Kasano a maipakita ti maysa a raraemenna ti asawana?
15 Uray iti dadduma a pamay-an, maipakita ti naayat a lalaki ti panagraemna iti asawana. Kas pagarigan, ikabilanganna ti rikna ni baketna uray kadagiti simple laeng a banag. Kuna ti maysa a lalaki a naasawaanen iti 47 a tawen: “Agingga ita, adu pay laeng ti masursurok maipapan iti daytoy a banag.” Maidagadag kadagiti Kristiano a babbai a maaddaanda iti nauneg a panagraem kadagiti assawada. (Efe. 5:33) Saan a panangipakita iti panagraem no babalawen ken estoriaenda kadagiti dadduma ti pagkapuyan dagiti assawada. Palagipannatayo ti Proverbio 14:1: “Ti pudpudno a masirib a babai binangonna ti balayna, ngem daydiay maag rebbaenna dayta babaen kadagiti bukodna nga ima.”
Dikay Tumulok iti Diablo
16. Kasano a mayaplikar ti agassawa ti Efeso 4:26, 27?
16 “Agpungtotkayo, nupay kasta dikay agbasol; saannakay koma a malnekan ti init a sipupungtotkayo pay, dikay met ikkan ti lugar ti Diablo.” (Efe. 4:26, 27) No mayaplikar daytoy, marisut wenno maliklikan ti saan a pagkinnaawatan ti agassawa. “Tunggal adda dimi pagkinnaawatan ken lakayko, pagsaritaanmi no kasano a risuten dayta uray pay agkalikagum iti adu nga oras,” kuna ti maysa a kabsat a babai. Idi rugrugi pay laeng ti panagasawada, inkeddengdan a dida ipalubos a lumabas ti maysa nga aldaw a di narisut ti dida nagkinnaawatan. “Aniaman ti parikut, inkeddengmi nga agpinnakawankami ken lipatenmi dayta tapno nasayaat ti rubbuat ti tunggal aldawmi.” Dida ngarud ‘inikkan iti lugar ti Diablo.’
17. Ania ti makatulong uray di unay agkabagayan ti agassawa?
17 Komusta ngay no saankay unay nga agkabagayan iti asawam? Nalabit a saankayo a nalailo iti maysa ken maysa no idilig kadagiti dadduma nga agassawa. Makatulong latta no silalagipkayo iti panangmatmat ti Dios iti panagasawa. Napaltiingan ni Pablo a mangbalakad kadagiti Kristiano: “Ti panagasawa nadayaw koma iti tengnga dagiti isuamin, ket ti pagiddaan ti agassawa awan koma ti tulawna, ta ti Dios ukomennanto dagiti mannakiabig ken dagiti mannakikamalala.” (Heb. 13:4) Ken diyo met liplipatan: “Ti tinallo a tali saan a nadaras a mapugsat.” (Ecl. 4:12) No ti agassawa ket agpada a maseknan iti pannakasantipikar ti nagan ni Jehova, ad-adda a sumingedda iti Dios ken iti maysa ken maysa. Masapul nga ikagumaanda a pagballigien ti panagasawada, yantangay ammoda a maapektaran ti nagan ni Jehova, ti Namunganay iti panagasawa.—1 Ped. 3:11.
18. Ania ti masiguradoyo maipapan iti panagasawa?
18 Wen, posible ti naragsak a panagasawa para kadagiti Kristiano. Ngem agkalikagum dayta iti panagregget ken panangiparangarang kadagiti Nakristianuan a galad, a pakairamanan ti panagpabus-oy. Iti intero a lubong, paneknekan ti adu nga agassawa a Saksi ni Jehova a posible ti naragsak a panagasawa.
Ania ti Sungbatyo?
• Apay a posible ti naragsak a panagasawa?
• Ania ti makatulong tapno agballigi ti panagasawa?
• Ania dagiti galad a masapul a patanoren dagiti agassawa?
[Ladawan iti panid 9]
Nainsiriban nga agsarita nga umuna ti agassawa sakbay a makitulag wenno patganda ti maysa nga awis
[Ladawan iti panid 10]
Ikagumaanyo a risuten ti diyo pagkinnaawatan iti dayta met laeng nga aldaw tapno saan a ‘maikkan iti lugar ti Diablo’