Ti Ayat ti Dios Naiparangarang iti Panagayat ti Maysa nga Ina
“Mabalinan aya ti asawa a babai a lipatan ti agsussusona iti kasta saanna a kaasian ti anak ti tianna? Uray dagitoy a babbai makalipatda, ngem siak saankanto a malipatan.”—ISAIAS 49:15.
SAKSAKRUYEN ti maysa nga ina ti kappasngay a maladagana bayat a paspasusuenna. Dayta ti mangipakita nga ay-ayaten ken ipatpategna ti anakna. Kinuna ti maysa nga ina nga agnagan iti Pam: “Idi damo nga ubbaek ti anakko, nariknak ti kasta unay a panagayatko kenkuana ken naamirisko a saan nga ang-angaw ti rebbengek a mangpadakkel kenkuana.”
Nupay agdadata dayta a kinapudno, patalgedan dagiti managsirarak a ti panagayat ti maysa nga ina ket dakkel ti epektona iti itatanor ti maladagana. Kuna ti maysa a dokumento nga impablaak ti World Health Organization Programme on Mental Health: “Sigun kadagiti panagadal, dagiti maladaga a nabaybay-an ken naisina kadagiti innada ket agbalin a naliday ken managleddaang ket no dadduma, nalakada a matartaranta.” Iti dayta met la a dokumento, nadakamat ti maysa a panagadal a dagiti annak a madungdungngo ken maas-asikaso a naimbag sipud pay iti kinamaladagada ket agbalin a nasarsaririt ngem kadagidiay nabaybay-an.
Maipapan iti kinapateg ti panagayat ti ina, kinuna ni Alan Schore, maysa a propesor iti psychiatry idiay UCLA School of Medicine idiay Estados Unidos: “Ti damo a relasion ti ubing ket ti relasionna ken nanangna. Dayta ti agserbi kas pagtuladan yantangay permanente a tubayenna ti abilidad ti maysa a tao a makisinninged iti sabsabali inton agangay.”
Nakalkaldaang ta maigapu iti depresion, sakit, wenno dadduma pay a pakarigatan, mabalin a mabaybay-an ti maysa nga ina ti anakna agingga pay ketdi a ‘malipatannan ti agsussuso kenkuana.’ (Isaias 49:15) Ngem manmano a mapasamak dayta. Kinapudnona, kasla automatiko ti panagayat dagiti inna kadagiti annakda. Natakuatan dagiti managsirarak a kabayatan ti panagpasngay, umadu ti oxytocin a hormone dagiti inna. Dayta a hormone ti mamagpasikal ken mamagtubbog iti suso ti ina. Dayta met la a hormone, a patpatauden agpadpada dagiti lallaki ken babbai, ket adda maitulongna iti pannakagutugot ti ina a mangdungngo ken mangasikaso iti anakna.
Siasino ti Namunganayan ti Ayat?
Dagidiay mangitantandudo iti panamati iti ebolusion isursuroda a kellaat a rimsua ti di agimbubukodan nga ayat, kas iti panaginnayat ti agina. Bayat kano ti itataud ti tao babaen ti ebolusion, nagtalinaed dayta nga ayat yantangay makagunggona no iparangarangda dayta. Kas pagarigan, kinuna ti pagiwarnak a Mothering Magazine nga adda iti Internet: “Ti umuna a paset ti utektayo a timmaud kas nayon ti utek a natawidtayo kadagiti inapotayo a reptilia ket ti limbic system, ti sistema a mangpatpataud iti emosion. Dayta a paset ti utektayo ti makagapu a nasinged ti relasion dagiti agina.”
Ipapantayon nga adda maitulong ti limbic system kadagiti emosiontayo kas iti impalgak ti panagsirarak. Ngem para kenka, rasonable kadi a patientayo a ti panagayat ti ina iti anakna ket maigapu iti naiparna nga itataud ti maysa a paset ti utektayo a natawidtayo kadagiti inapotayo a reptilia?
Usigem ti sabali pay a panangilawlawag. Kuna ti Biblia a dagiti tattao ket naparsua iti ladawan ti Dios, a ti kayatna a sawen ket adda abilidadda a mangyanninaw kadagiti galad ti Dios. (Genesis 1:27) Ti ayat ti kangrunaan a galad ti Dios. “Ti saan nga agayat saanna a naam-ammo ti Dios,” insurat ni apostol Juan. Apay? “Agsipud ta ti Dios ket ayat.” (1 Juan 4:8) Usigem ta saan nga ibagbaga dayta a bersikulo ti Biblia a ti Dios ket addaan iti ayat. Imbes ketdi, ibagbagana a ti Dios ket ayat. Isu ti Gubuayan ti ayat.
Ti Biblia deskribirenna ti ayat iti kastoy a wagas: “Ti ayat mabayag-panagituredna ken manangngaasi. Ti ayat saan a managimon, saan nga agpangas, saan nga agtangsit, saan a naalas ti panagtigtignayna, saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan, saan a magargari nga agpungtot. Saanna nga ing-ingpen ti pannakadangran. Saanna a pagrag-oan ti kinakillo, no di ket makipagrag-o iti kinapudno. Anusanna ti amin a bambanag, patienna ti amin a bambanag, inanamaenna ti amin a bambanag, ibturanna ti amin a bambanag. Ti ayat saan a pulos aggibus.” (1 Corinto 13:4-8) Rasonable kadi a patientayo a naiparna laeng a rimsua dayta a katan-okan kadagiti amin a galad?
Ania ti Epektona Kenka?
Bayat ti panangbasam iti pannakadeskribir ti ayat iti napalabas a parapo, saan kadi a tarigagayam nga adda koma ti mangipakita kenka iti kasta a kita ti ayat? Natural laeng a tarigagayam dayta. Apay? Agsipud ta “annaknatayo ti Dios.” (Aramid 17:29) Nadiseniotayo tapno maayat ken agayat. Ken masiertotayo nga adda nauneg a panagayat ti Dios kadatayo. (Juan 3:16; 1 Pedro 5:6, 7) Sigun iti teksto a nadakamat iti rugrugi daytoy nga artikulo, ti panagayat ti Dios kadatayo ket nabilbileg ken napapaut pay ketdi, ngem iti panagayat ti ina iti anakna!
Ngem mabalin a mapanunotmo: ‘No ti Dios ti kasisiriban, mannakabalin unay, ken managayat, apay a saanna a pagpatinggaen ti panagsagaba? Apay nga ipalpalubosna a matay dagiti ubbing, agtultuloy ti panangirurumen agraman ti pannakadadael ken pannakaabuso ti daga gapu iti kinaagum?’ Nainkalintegan dagita a saludsod a maikari kadagiti rasonable a sungbat.
Aniaman ti ibagbaga dagiti agnostiko, mabalintay a maammuan dagiti makapnek a sungbat kadagita a saludsod. Dagita a sungbat ket naammuanen ti minilion a tattao iti ginasut a pagilian babaen ti panagadalda iti Biblia iti tulong dagiti Saksi ni Jehova. Aw-awisendaka dagiti nangipablaak iti daytoy a magasin a mangaramid iti kasta. Bayat nga umad-adu ti pannakaammom maipapan iti Dios babaen ti panagadalmo iti Saona ken kadagiti pinarsuana, maawatamto nga isu ket saan nga adayo ken saan a narigat a maam-ammo. Imbes ketdi, posible nga agbalinkanto a kombinsido a ti Dios ket “saan nga adayo iti tunggal maysa kadatayo.”—Aramid 17:27.
[Blurb iti panid 8]
Ad-adda a manayon ti panagayat ti Dios kadatayo ngem iti panagayat ti maysa nga ina iti anakna