Pinaboran ti Dios ni Noe​—No Apay a Nasken a Pakaseknantayo

KAADUAN kadatayo ti makalagip kadagiti gundaway a nakangngegtayo iti napateg a damag. Malagiptayo dagiti detalye​—saan laeng a no ayantayo ken no ania ti ar-aramidentayo idi no di ket uray ti reaksiontayo idi nangngegtayo dagita. Awan duadua a di pulos nalipatan ni Noe ti aldaw nga adda impakaammo kenkuana ni Jehova a Dios, ti Soberano iti uniberso. Adda kadi pay napatpateg idi a damag ngem iti dayta? Kinuna ni Jehova nga inkeddengna a dadaelen ti “amin a lasag.” Naibilin ken Noe a mangaramid iti nagdakkel a daong a pakaisalakananna, ken pakaisalakanan met ti pamiliana, ken dagiti amin a kita ti animal.​—Genesis 6:9-21.

Ania ti reaksion ni Noe? Naragsakan kadi idi naammuanna dayta, wenno nagreklamo? Kasanona nga impadamag dayta kenni baketna ken kadagiti annakda? Awan ti imbaga ti Biblia. Ti laeng imbagana kadatayo ket daytoy: “Inaramid ni Noe ti maitunos iti isuamin nga imbilin kenkuana ti Dios. Inaramidna ti kasta met laeng.”​—Genesis 6:22.

Sigurado a napateg dayta a punto, agsipud ta dayta ti maysa kadagiti rason a ni Noe ket pinaboran ti Dios. Situtulok ngamin ni Noe a mangaramid iti kiniddaw ti Dios nga aramidenna. (Genesis 6:8) Ania pay ti rason nga isu ket pinaboran ti Dios? Nasken a maammuantayo dayta agsipud ta masapul a tuladentayo ni Noe tapno maisalakantayo inton ti Dios pukawenna manen dagiti nadangkes ditoy daga. Ngem usigentayo nga umuna no ania ti kasasaad ti biag idi kaaldawan ni Noe sakbay ti Layus.

Immay Dagiti Demonio Ditoy Daga

Ni Noe ket nagbiag idi rugrugi ti pakasaritaan ti tao. Naipasngay agarup sangaribu a tawen kalpasan a naparsua ti kaunaan a tao. Dagiti tattao idi ket saan a dagidiay barbonan, nakapuy ti panagpampanunotda, kubbo, ken nakaiggem kadagiti pang-or nga agnanaed kadagiti kueba a kas iti ipagarup ti adu a tattao. Adda idin dagiti napanday a remienta a naaramid iti landok ken gambang ket mabalin a nagusar ni Noe kadagita iti panangibangonna iti daong. Adda met idin dagiti instrumento a pagtokar. Mangas-asawa, makias-asawa, ken agpampamilia dagiti tattao. Kasta met, agmulmulada iti pagtaraonda, ken agtartarakenda kadagiti dinguen. Aggatgatang ken aglaklakoda pay. No kasta, ti kasasaad idi ket umasping iti kasasaad ita.​—Genesis 4:20-22; Lucas 17:26-28.

Ngem adda dadduma a kasasaad idi a naiduma unay iti kasasaadtayo. Ti maysa ket adayo a napapaut ti biag dagiti tattao. Gagangay laeng idi nga agbiag ti maysa a tao iti nasurok a 800 a tawen. Ni Noe ket nagbiag iti 950 a tawen idinto ta ni Adan ket 930 a tawen. Ni met Matusalem nga apong ni Noe ket nagbiag iti 969 a tawen.a​—Genesis 5:5, 27; 9:29.

Ti maysa pay a naiduma ket ti nadeskribir iti Genesis 6:1, 2, a kunana: “Ita naaramid nga idi a dagiti tattao nangrugi a dumakkel ti bilangda iti rabaw ti daga ket nayanak kadakuada ti annak a babbai, idin ti annak ti pudno a Dios nangrugi a mapaliiwda ti annak a babbai ti tattao, a napipintasda; ket nangalada iti assawa a maipaay iti bagbagida, awan sabali, dagiti amin a pinilida.” Dagita nga “annak ti pudno a Dios” ket isu dagiti anghel idiay langit a nagtagilasag kas tattao tapno makipagnaedda kadagiti tattao. Saan ida nga imbaon ti Dios ditoy daga ken saanda met nga immay agpaay a pakagunggonaan ti natauan a pamilia. Imbes ketdi, “pinanawanda ti bukodda nga umiso a lugar a pagnaedan” idiay langit tapno madennaanda dagiti agkakapintas a babbai ditoy daga. Dagita nga anghel ket nagbalin a demonio.​—Judas 6.

Nakadakdakes ti impluensia dagita a demonio agsipud ta nabilbileg ken nalalaingda ngem kadagiti tattao, rebeliosoda ken imoral. Kinontrol ken dinominaranda la ketdi ti kagimongan ti tao. Saanda nga inlimlimed ti panagaramidda iti dakes, a kas iti kriminal a mangilimed iti kinasiasinona ken iti panagaramidna iti dakes. Imbes ketdi, sipapanayag ken awanan bain a sinukirda ti urnos ti Dios.

Dagita nga anghel nga annak ti Dios ket nakidennada kadagiti babbai. Gapuna, nagpasngay dagita a babbai kadagiti annak a dimmakkel a karkarna ti kinapigsada. Naawaganda iti Hebreo a termino a “Nefilim.” Kuna kadatayo ti Biblia: “Dagiti Nefilim addada idi iti daga kadagidiay nga aldaw, ken kasta met kalpasan dayta, idi a ti annak ti pudno a Dios nagtultuloyda a makidenna iti annak a babbai ti tattao ket nagipasngayda iti annak kadakuada, isuda dagidiay mannakabalin nga adda idi ugma, dagiti agdindinamag a lallaki.” (Genesis 6:4) Pagbutbutnganda idi dagiti Nefilim. Ti kayulogan ti sao a “Nefilim” ket “Dagiti Manangituang,” a mangit-ituang kadagiti dadduma. Mammapatayda, a ti kinaranggasda ket posible a nayanninaw iti kababalin dagiti bannuar kadagiti nagkauna a sarsarita ken sariugma.

Ti Panagladingit Dagiti Nalinteg

Sigun iti Biblia, nakaro ken nasaknap ti kinadakes iti dayta a kaputotan. Kunana: “Ti kinadakes ti tao naruay iti daga ken tunggal pagannayasan ti pampanunot ti pusona dakes laeng iti amin a tiempo. . . . Ti daga napno iti kinaranggas. . . . Isuamin a lasag dinadaelna ti dalanna iti daga.”​—Genesis 6:5, 11, 12.

Kasta idi ti kasasaad ti lubong a pagbibiagan ni Noe. Maisupadi kadagiti adda iti aglawlawna, “ni Noe [ket] maysa a lalaki a nalinteg” a “nakipagna iti pudno a Dios.” (Genesis 6:9) Saan a kaskarina para iti maysa a nalinteg nga agbiag iti nakillo a kagimongan. Sigurado la ketdi a maladladingitan idi ni Noe gapu iti ibagbaga ken ar-aramiden dagiti tattao! Nalabit nariknana ti kas iti narikna idi ni Lot, ti maysa pay a nalinteg a tao a nagbiag kalpasan ti Layus. Ni Lot, nga agnanaed idi iti tengnga dagiti nakaim-imoral nga umili ti Sodoma, ket “nariribukan unay iti panagpennek dagiti managsalungasing-linteg a tattao iti nalulok a kababalin,” ken ti “nakita ken nangngegna bayat a makipagnanaed iti tengngada iti inaldaw-aldaw ket matutuok idi ti nalinteg a kararuana maigapu iti nakillo nga ar-aramidda.” (2 Pedro 2:7, 8) Sigurado a kasta met idi ti narikna ti Noe.

Mariribukanka met kadi gapu kadagiti nakaap-aprang a damag wenno gapu iti dakes a kababalin dagiti adda iti aglawlawmo? No kasta, maawatam ti rikna idi ni Noe. Panunotem laengen no kasano karigat ti panangibturna iti nadangkes a lubong iti unos ti 600 a tawen, ta kasta ti edadna idi dimteng ti Layus. Inil-iliwna la ketdi ti mabang-aran!​—Genesis 7:6.

Natured ni Noe nga Agbalin a Naiduma

Ni Noe “pinaneknekanna ti bagina nga awan pagkuranganna iti tengnga dagiti kapatadanna.” (Genesis 6:9) Imutektekam ta kuna ti Biblia nga awan pagkuranganna iti tengnga, saan nga iti panangmatmat, dagiti kapatadanna. Iti sabali a pannao, awan pagkuranganna iti imatang ti Dios. Ngem kadagiti tattao iti lubong sakbay ti Layus, ni Noe ket karkarna. Masiertotayo a dina kinanunongan ti kapanunotan ti kaaduan, ken saan met a nakiraman kadagiti dakes a paglinglingayan ken aktibidad ti kagimongan idi kaaldawanna. Panunotem laengen no ania ti reaksion dagiti tattao idi rugianna a bangonen ti daong! Kinatkatawaan ken inuy-uyawda la ketdi. Dida pinati dagiti impakpakaunana a mapasamak.

Napasnek met ni Noe kadagiti narelihiosuan a patpatienna ken dina binukbukodan dagita. Kuna ti Biblia nga isu ket “maysa a manangaskasaba iti kinalinteg.” (2 Pedro 2:5) Awan duadua nga inekspektar ni Noe ti ibubusor. Ni Enoc nga apongna iti tumeng ket nalinteg a tao a nangipakpakauna iti panangukom ti Dios kadagiti nadangkes. Nabatad a nagresulta dayta iti pannakaidadanes ni Enoc, ngem saan nga impalubos ti Dios nga isu ket papatayen dagiti bumusbusor kenkuana. (Genesis 5:18, 21-24; Hebreo 11:5; 12:1; Judas 14, 15) Gapu iti kaadda ni Satanas, dagiti demonio, dagiti Nefilim, ken ti kaaduan a tattao a di nangikankano wenno bimmusor kenkuana, masapul a natured ni Noe ken adda pammatina iti pannakabalin ni Jehova a mangisalakan kenkuana.

Dagidiay agserserbi iti Dios ket kanayon a busbusoren dagidiay di agserserbi kenkuana. Uray ni Jesus ket nagurgura, ken kasta met ti napasamak kadagiti pasurotna. (Mateo 10:22; Juan 15:18) Natured ni Noe nga agserbi iti Dios, nupay saan a kasta ti ar-aramiden ti kaaduan. Ammona a ti pananggun-od iti pabor ti Dios ket adayo a napatpateg ngem iti panangpagustona kadagidiay bumusbusor iti Dios. Gapu iti dayta, nagun-odan ni Noe ti pabor ti Dios.

Nangipangag ni Noe

Kas nakitatayon, situtured a kinasabaan ni Noe dagiti sabsabali. Ania ti reaksionda iti inkasabana? Kuna ti Biblia a sakbay ti Layus, dagiti tattao ket “mangmangan ken umin-inumda, mangas-asawa dagiti lallaki ken mayas-asawa dagiti babbai, agingga iti aldaw a simrek ni Noe iti daong; ket saanda a nangikankano agingga nga immay ti layus ket inyanudna amin ida.” Saanda nga impangag ti pakdaar.​—Mateo 24:38, 39.

Kinuna ni Jesus a pudno met dayta iti kaaldawantayo. Nasurok itan a sangagasut a tawen nga ipakpakdaar dagiti Saksi ni Jehova nga adda dagiti naisangsangayan nga aramiden ni Jehova tapno matungpal ti karina a mangipasdek iti baro a lubong ti kinalinteg. Nupay minilion ti mangipangpangag, binilion kadagiti agnanaed ditoy daga ti mangyaleng-aleng. “Maitunos iti kayatda,” dida ikankano ti kinaagpayso ken kinapateg ti Layus.​—2 Pedro 3:5, 13.

Nupay kasta, talaga a nangipangag ni Noe. Pinatina ti imbaga kenkuana ni Jehova a Dios. Naisalakan gapu iti panagtulnogna. Insurat ni apostol Pablo: “Babaen iti pammati, kalpasan a naipaayan iti nadibinuan a pakdaar maipapan iti bambanag a saan pay a nakita, nangipakita ni Noe iti nadiosan a buteng ket nangibangon iti daong a pakaisalakanan ti sangakabbalayanna.”​—Hebreo 11:7.

Maysa a Pagtuladan

Ti daong nga inaramid ni Noe ket nakadakdakkel​—at-atiddog pay ngem iti pagay-ayaman iti football ken kas iti kangato ti agarup lima ti kadsaaranna a pasdek. Nasurok a 30 a metro nga at-atiddog dayta ngem iti de layag a bapor a Wyoming, a naipadamag kas ti kadakkelan a bapor a kayo ti kaskona. Siempre, ti daong ket saan a bapor; masapul laeng a tumpaw dayta. Nupay kasta, masapul a maipakat dagiti adelantado a pamay-an ti panagbangon. Ket masapul a makalupkopan iti alkitran ti uneg ken ruarna. Mabalin a naibangon dayta iti nasurok a 50 a tawen.​—Genesis 6:14-16.

Saan la a dayta. Masapul nga agurnong ni Noe iti makatawen a suplay ti taraon agpaay iti pamiliana ken kadagiti animal. Sakbay a dumteng ti Layus, dagiti animal ket masapul a maurnong ken maiserrek iti uneg ti daong. “Inaramid ni Noe ti maitunos iti isuamin nga imbilin kenkuana ni Jehova.” Anian a pannakabang-arda idi nakasaganan ti amin ken inserran ni Jehova ti ridaw ti daong!​—Genesis 6:19-21; 7:5, 16.

Idi kuan, dimtengen ti Delubio. Nagtudo iti 40 nga aldaw ken 40 a rabii. Masapul nga agtalinaedda amin iti uneg ti daong iti intero a makatawen agingga nga ages-es ti danum. (Genesis 7:11, 12; 8:13-16) Natalipupos dagiti amin a dakes a tattao. Ni laeng Noe ken ti pamiliana ti nakalasat nga agturong iti nadalusan a daga.

Kuna ti Biblia a ti sangalubongan a Layus idi kaaldawan ni Noe ket maysa a “pagtuladan . . . iti bambanag nga umay.” Kasano? Mabasatayo: “Naidulin ti langlangit ken ti daga nga adda ita maipaay iti apuy ket maisagsaganada iti aldaw ti panangukom ken ti pannakadadael dagiti di nadiosan a tattao.” Ngem kas idi kaaldawan ni Noe, addanto dagiti makalasat. Mainanamam nga “ammo ni Jehova no kasano ti mangispal kadagiti tattao nga addaan nadiosan a debosion manipud iti pannakasuot.”​—2 Pedro 2:5, 6, 9; 3:7.

Ni Noe ket maysa a tao nga addaan iti nadiosan a debosion ken nalinteg iti tengnga ti dakes a kaputotan. Naan-anay a nagtulnog iti Dios. Situtured nga inaramidna ti umiso uray no ammona nga agresulta dayta iti panangumsi ken pananggura dagidiay dida kayat ti agserbi iti Dios. No tuladentayo ni Noe kadagita a wagas, magun-odantayto met ti pabor ti Dios ket mainanamatayo nga isalakannatayo nga agturong iti asidegen a baro a lubong.​—Salmo 37:9, 10.

[Footnote]

[Blurb iti panid 5]

Ti kinaranggas dagiti Nefilim ket posible a nayanninaw iti kababalin dagiti bannuar kadagiti nagkauna a sarsarita ken sariugma

[Ladawan iti panid 7]

No tuladentayo ti pammati ni Noe, magun-odantayo ti pabor ti Dios

[Picture Credit Line iti panid 5]

Alinari/​Art Resource, NY