Tallo a Kombension a Nangbalbaliw iti Biagko
Kas Insalaysay ni George Warienchuck
ADDA kadin nangngegyo iti maysa kadagiti kombensiontayo a nangtignay kadakayo a mangaramid kadagiti dakkel a panagbalbaliw iti biagyo? Kasta ti napasamak kaniak. Adda tallo a kombension a nangbalbaliw iti biagko. Ti umuna, tinulongannak a mangkissay iti kinamanagbabainko; ti maikadua, nga agbalin nga ad-adda a kontento; ti maikatlo, nga agbalin nga ad-adda a naparabur. Ngem sakbay nga isalaysayko dagita a panagbalbaliw, palubosandak a mangestoria iti napalabasko sakbay a naangay dagitoy a kombension.
Nayanakak idi 1928. Siak ti buridek kadakami a tallo nga agkakabsat. Dimmakkelkami kada manangko a Margie ken Olga iti South Bound Brook, New Jersey, E.U.A., nga addaan idi iti agarup 2,000 nga umili. Nupay nakurapaykami, naparabur ni nanangko. No adda kuartana, agluto iti naimas a taraon sana padiguan dagiti kaarrubami. Idi siam ti tawenko, adda Saksi a nangasaba ken nanangko iti lenguahe a Hungario, ti nakayanakan a pagsasao ni Nanang, isu a natignay nga umimdeng iti mensahe ti Biblia. Idi agangay, isu ket intuloy nga inyadalan ni Bertha, maysa a kabsat a nasurok la bassit a 20 ti tawenna, agingga a nagbalin nga adipen ni Jehova.
Saan a kas ken Nanang, talaga a managbabainak ken awan kompiansak iti bagik. Nakarkaro pay, masansan a tagibassitennak ni Nanang. No agsangsangitak a mangisaludsod kenkuana, “Apay a kanayonnak a babbabalawen?” ibagana nga ay-ayatennak ngem dinak kayat a konsintiren. Nasayaat ti panggep ni Nanang ngem gapu ta saan a nalaing a mangkomendar, awan ti kompiansak iti bagik.
Naminsan, maysa a nasingpet a kaarrubami ti nagkiddaw a kuyogek dagiti annakna a makimisa. Ammok a saan a maay-ayo ni Jehova no mapanak ngem diak kayat a paayen daytoy a kaarrubami. Gapuna, sumagmamano a bulan a makimismisaak uray makonkonsiensiaak. Uray idiay eskuelaan, nakaaramidak kadagiti pakakonkonsiensiaak gapu iti panagbuteng iti tao. Ti dominante a prinsipal iti eskuelaanmi siguraduenna a dagiti mannursuro pagsaluduenda iti bandera ti amin nga estudianteda. Gapuna, nagsaludoak met. Nagpaut dayta iti agarup makatawen. Kalpasanna, adda napasamak a panagbalbaliw.
Nasursurok ti Agbalin a Natured
Idi 1939, adda maysa a grupo a nangrugi nga agtataripnong iti pagtaenganmi tapno agadal iti Biblia. Ti mangikonkondukta ket ni Ben Mieszkalski, maysa nga agtutubo a payunir. Binirngasanmi iti Big Ben—ken adda makagapu no apay. Panagkitak kenkuana ket kas kangato ken kaakaba ti ridawmi. Nupay kasla nakabutbuteng no kitkitaen, nasingpet ti panagpuspusona ken dagus a lumag-an ti riknak no makitak ti nainggayyeman nga isemna. Gapuna, idi inawisnak a kumuyog kenkuana a mangasaba, siraragsak a pinatgak dayta. Nagbalinkami nga aggayyem. No adda problemak, liwliwaennak a kas iti maysa a maseknan a manong. Dakkel ti epekto dayta kaniak isu nga apresiarek unay ti kinaimbagna.
Idi 1941, inawis ni Manong Ben ti pamiliami a makikombension iti St. Louis, Missouri. Magagaranak unay! Diak pay idi nagbiahe iti ad-adayo ngem 80 a kilometro, ket ita agbiaheak iti nasurok a 1,500 a kilometro! Ngem adda dagiti parikut iti St. Louis. Dagiti klero imbilinda kadagiti parokianoda nga ibabawida ti aniaman nga inyurnosda a panagdagus dagiti Saksi iti pagtaenganda. Adu ti nangipangag iti dayta. Napangtaan pay ti pamilia a pagdagusanmi. Kaskasdi, pinadagusdakami. Kunada a saanda nga ibabawi ti karida kadakami. Dayawek ti kinaturedda.
Nabautisaran da manangko iti dayta a kombension. Iti dayta met la nga aldaw, ni Kabsat Rutherford a naggapu iti Brooklyn Bethel nangipaay iti makagutugot a palawag ket pinatakderna ti amin nga annak a mayat a mangaramid iti pagayatan ti Dios. Agarup 15,000 ti timmakder. Maysaak kadakuada. Kalpasanna, kiniddawna kadagiti mayat a mangipamaysa iti biagda iti trabaho a panangasaba nga ipukkawda ti “Wen.” Maysaak kadagidiay nangipukkaw iti “Wen!” Sinaruno dayta ti gumgumluong a palakpak.
Kalpasan ti kombension, sinarungkaranmi ti maysa a kabsat a taga-West Virginia. Inestoriana nga idi naminsan a nangasaba, isu ket kinabkabil ti maysa a nakapungtot a bunggoy ken pinulagidanda ti intero a bagina iti tutot ken dutdot. Agtibtibbayo ti barukongko nga immimdeng. “Ngem mangasabaak latta,” kinuna ti kabsat. Idi pimmanawkami, iti panagriknak, kaslaak ni David a nakasaganan a sumango ken Goliat—ti prinsipal iti eskuelaanmi.
Idi simrekak iti eskuelaan, inasitgak ti prinsipal. Kasla kumilaw ti panangkitana kaniak. Siuulimek nga inkararagko ti tulong ni Jehova. Kalpasanna, dagus a kinunak: “Timmabunoak iti kombension dagiti Saksi ni Jehova. Saanakon a pulos nga agsaludo iti bandera!” Nagari ti ulimek. In-inut a timmakder ti prinsipal sa immasideg kaniak. Limmabbaga ti rupana gapu iti unget. Impukkawna: “Agsaludoka wenno maikkatka ditoy nga eskuelaan!” Diak nakikompromiso ket iti dayta pay la a gundaway a nakariknaak iti kasta a ragsak.
Magagaranak a mangestoria ken Manong Ben iti dayta a napasamak. Idi nakitak idiay Kingdom Hall, impukkawko: “Naikkatakon idiay eskuelaan! Diak nagsaludo iti bandera!” Kinallabaynak sa siiisem a kinunana: “Sigurado nga ay-ayatennaka ni Jehova.” (Deut. 31:6) Anian a pannakapabilegko kadagita a sasao! Idi Hunio 15, 1942, nagpabautisarak.
Nasursurok ti Sekreto ti Panagbalin a Kontento
Kalpasan ti Gubat Sangalubongan II, bigla a rimmang-ay ti ekonomia ti pagilian isu nga adu ti nagbalin a materialistiko. Nakabirokak iti napintas a trabaho isu a magatangko dagiti bambanag nga ar-arapaapek laeng idi. Dadduma a gagayyemko ti gimmatang kadagiti motorsikloda; dadduma met ti nangpapintas iti balayda. Gimmatangak iti baro a kotse. Di nagbayag, bimmaaw ti regtak agpaay kadagiti interes ti Pagarian gapu iti panagtarigagayko iti ad-adu pay a material a pagnam-ayan. Ammok a di umiso ti pangipampamaysaak iti atensionko. Imbag laengen ta idi 1950, adda kombension iti New York City a nakatulong kaniak a mangbalbaliw iti kalatko.
Iti dayta a kombension, agsasaruno dagiti ispiker a nangiparegta iti tallaong nga iyadelantarda ti trabaho a panangasaba. “Ikkatenyo dagiti saanyo a kasapulan ket tarayenyo ti lumba,” indagadag ti maysa nga ispiker. Panagriknak, siak laeng ti kasarsaritana. Natabunuak met ti panagraduar ti maysa a klase ti Gilead, a namagpanunot kaniak, ‘No dagitoy a kasadarak a Saksi kabaelanda nga isakripisio ti material a pagnam-ayan tapno agserbida iti sabali a pagilian, situtulokak met koma a mangaramid iti kasta iti pagilianmi.’ Kalpasan ti kombension, inkeddengko ti agpayunir.
Kabayatanna, inaremko ni Evelyn Mondak, maysa a naregta a kabsat a kakongregasionak. Innemda nga agkakabsat. Natured ti inada ken kaay-ayona ti mangasaba iti sanguanan ti dakkel a simbaan ti Katoliko. Dina ikankano ti panangpapanaw kenkuana ti naunget a padi. Kas ken nanangna, natured met ni Evelyn.—Prov. 29:25.
Idi 1951, nagkallaysakami ken Evelyn, immikkatkami iti trabahomi, sa nagpayunirkami. Pinaregtanakami ti maysa a manangaywan iti sirkito nga umakarkami iti Amagansett, maysa a purok nga asideg iti Atlantic nga agarup 160 a kilometro manipud New York City. Idi pinakaammuandakami ti kongregasion nga awan ti maipaayda a pagdagusanmi, nagbirokkami iti gatangenmi a treyler ngem awan ti nakitami a magtenganmi. Kalpasanna, nakabirokkami iti segunda mano a treyler. Ti makinkukua inlakona kadakami iti 900 a doliar—ti eksakto a gatad a naawatmi kas regalo idi nagkasarmi. Ginatangmi dayta, tinarimaanmi, sa impanmi iti baro a teritoriami. Ngem simmangpetkami sadiay nga awan a pulos ti kuartami, ket pampanunotenmi no kasano a masuportaranmi ti panagpayunirmi.
Nakabirok ni Evelyn iti trabahona kas paradalus iti balay, ken paradalusak met iti maysa nga Italiano a restawran iti rabii. “Iyawidam ni baketmo iti aniaman a natedda a taraon,” kinuna kaniak ti makinkukua iti restawran. Isu a no makaawidak iti alas dos ti parbangon, umayamuom ti treylermi iti pizza ken pasta. Dakkel ti maitulong dagita a taraon no maipapudot, nangnangruna no panawen ti lam-ek nga agkutkutimermerkami iti naabbungotan iti yelo a treyler. No dadduma, mangibati pay dagiti kakongregasionmi iti dakkel nga ikan iti agdan ti treyler. Bayat dagiti tawen a pannakipagserbimi kadagiti dungdunguenmi a kakabsat iti Amagansett, napaneknekanmi a mangyeg iti makapnek a biag ti panagbalin a kontento kadagiti kangrunaan a kasapulanmi. Makaparagsak dagidi a tawtawen.
Natignaykami a Mangaramid iti Ad-adu Pay
Idi Hulio 1953, pinasangbaymi ti ginasut a misionero a naggapu iti nagduduma a pagilian tapno tumabuno iti internasional a kombension iti New York City. Nangisalaysayda kadagiti makapainteres a kapadasan. Makaakar ti kinaragsakda. Kanayonanna, idi impaganetget ti maysa nga ispiker nga adu pay a pagilian ti saan a nakasabaan, ammomin no ania ti masapul nga aramidenmi—palawaenmi ti ministeriomi. Iti dayta a mismo a kombension, nagaplaykami nga agsanay kas misionero. Iti dayta met la a tawen, naawiskami nga ageskuela iti maika-23 a klase ti Gilead, a nangrugi idi Pebrero 1954. Anian a pribilehio dayta!
Nagagarankami idi naammuanmi a maidestinokami idiay Brazil. Sakbay ti 14 nga aldaw a panagdaliasatmi babaen ti barko, kinuna kaniak ti maysa a kabsat nga adda annongenna iti Bethel: “Siam a babbalasang a misionera ti kumuyog kadakayo ken baketmo a mapan idiay Brazil. Aywanam ida!” Mailadawanyo kadi ti siddaaw dagiti tripulante idi makitadak nga aglugan a kadua ti sangapulo nga agkabannuag a babbai? Ngem awan ti problema kadagiti kakaduak a babbai. Kaskasdi, nabang-aranak idi sitatalged a nakadap-awkami idiay Brazil.
Idi nasursuromin ti agsao iti Portuguese, nadutokanak nga agserbi iti sirkito idiay Rio Grande do Sul, maysa nga estado iti abagatan a Brazil. Ti sukatak a manangaywan iti sirkito, a maysa a baro, kinunana kadakami ken baketko: “Masdaawak ta nangibaonda iti agassawa. Nagrigat ditoy.” Agaaddayo dagiti kongregasion iti naglawa a probinsia, ken dadduma ti madanon laeng babaen iti trak. No igatangam iti taraon ti drayber ti trak, ilugannaka. Kaslakami nakalugan iti kabalio ta kayanganmi dagiti bagahe bayat a nakakapetkami kadagiti galutda. Tunggal aglikko ti lugan, kumpetkami a naimbag ta agtingig dagiti agtutuon a bagahe nga uray la matannawaganmi dagiti teppang. Ngem malipatanmi amin dagita nga agmalem a biahe no makitami dagiti naragsak a kakabsat a mangsegsegga iti isasangbaymi.
Nakidaguskami kadagiti kakabsat. Napanglawda ngem saan a dayta ti nanglapped kadakuada a mangted. Iti maysa a naiputputong a lugar, agtartrabaho ti amin a kakabsat iti maysa a planta a pagimpakean iti karne. Maminsanda la a mangan iti maysa nga aldaw gapu ta bassit ti sueldoda. No saanda nga agtrabaho iti maysa nga aldaw, awan ti sueldoda. Kaskasdi, kabayatan ti lawas ti bisita, dua nga aldaw nga aglanganda tapno masuportaranda dagiti aktibidad ti kongregasion. Agtalekda ken Jehova. Saanminto a pulos a malipatan ti nasursuromi kadagitoy a napakumbaba a kakabsat maipapan iti panagsakripisio agpaay iti Pagarian ti Dios. Bayat ti pannakikaduami kadakuada, adu ti nasursuromi a saan a maadal iti eskuelaan. Tunggal malagipko dagita a kakabsat, makasangitak pay laeng gapu iti ragsak.
Idi 1976, nagsublikami iti Estados Unidos tapno aywanmi ti masakit a nanangko. Nadagsen ti riknak a mangpanaw iti Brazil ngem agyamankami a nakaimatang iti naisangsangayan a panagrang-ay dagiti interes ti Pagarian iti dayta a pagilian. Tunggal makaawatkami iti surat manipud Brazil, malagipmi dagiti naragsak a kapadasanmi bayat dayta a nakallalagip a paset ti biagmi.
Naragsak a Panagkikita
Bayat nga ay-aywananmi ni Nanang, nagpayunirkami ken nagtrabaho kas paradalus. Idi 1980, natay ni nanangko a matalek ken Jehova. Kalpasanna, nadutokanak manen kas manangaywan iti sirkito iti Estados Unidos. Idi 1990, binisitami ken baketko ti maysa a kongregasion iti Connecticut ket nakitami ti maysa nga espesial a gayyem. Ti maysa a panglakayen sadiay ket ni Manong Ben—ti kabsat a timmulong kaniak nga agserbi ken Jehova agarup 50 a tawen ti napalabasen. Mailadawanyo kadi ti ragsakmi idi naginnarakupkami?
Sipud idi 1996, agserserbikamin ken Evelyn kas infirm special pioneer iti Portuguese a kongregasion iti Elizabeth, New Jersey. Adda sakitko ngem iti tulong ti dungdunguek nga asawa, mangasabaak agingga iti kabaelak. Tultulongan pay ni Evelyn ti maysa a nakapuyen a baket a kaarrubami. Ti naganna? Bertha—ti kabsat a timmulong ken Nanang nga agbalin nga adipen ni Jehova nasurok a 70 a tawen ti napalabasen! Naragsakkami ta naaddaankami iti gundaway a mangyebkas iti panagyamanmi gapu iti amin a panangtulongna iti pamiliami nga agadal iti kinapudno.
Agyamanak ta dagidiay a kombension tinignaydak a dumasig iti pudno a panagdayaw, mangpasimple iti biagko, ken mangpalawa iti ministeriok. Wen, dagidi a kombension binalbaliwanda ti biagko.
[Ladawan iti panid 23]
Ti katugangak (kannigid) ken ni nanangko
[Ladawan iti panid 23]
Ni Manong Ben a gayyemko
[Ladawan iti panid 24]
Idiay Brazil
[Ladawan iti panid 25]
Dakami ita ken Evelyn