Panangmatmat iti Lubong
Pornograpia ken Panangrames
Dagiti nabiit pay a pammaneknek kadagiti pannakabista iti U.S. Federal Commission on Pornography ipalgakna a ti panangrames ti ad-adda a gagangay a kapadasan dagiti Americano a babbai ngem ti pagaammo ti kaaduan. Dagiti managsirarak pinaneknekanda met a ti naranggas a pornograpia ket addaan iti paset iti panangparegta iti panangrames. Ni Evelina Kane, maysa a miembro iti board iti National Coalition on Television Violence, a mangibagi iti “Women Against Pornography,” kinunana: “Ti adu a bilang dagiti mabugbugbog ken maab-abuso iti sekso a babbai ti immayen kadakami a ti pornograpia addaan paset iti pannakaabuso.” Dagiti panagadal ni Propesor Edward Donnerstein iti University of Wisconsin ti nangipakita kadagiti rinang-ayan iti panagayat dagiti estudiante a mangrames kadagiti babbai kalpasan ti panangbuyada iti naranggas a pornograpia, nalatak a nararanggas a horror a sine, ken dagiti sine a nararanggas a saan a mainaig iti sekso a maibusor kadagiti babbai.
Makapakigtot a Surbey
Dagiti nagbanagan iti maysa a surbey nga inaramid ti Family Planning Perspectives ti nangipalgak a maysa a dakkel a percentahe iti di naasawaan a babbai nga adda iti edad a 20’s ti agbibiag nga aktibo iti sekso. Sigun iti surbey a naaramid kadagiti 48 a makaakar nga estado iti Estados Unidos, 82 porsiento kadagiti 1,314 a babbai a nakipaset iti daytoy a surbey ti nakidennan iti maysa a tiempo, ket ti 53 porsiento ti nangamin a makidendennada bayat ti bulan ti aktual a pannakaaramid ti surbey.
‘Ti Di Magawidan a Lubong’
“Ti lubong di magawidan,” kuna ti International Labor Organization idiay Globe and Mail iti Canada. Ti report ipakitana a ti panaginum iti inumen a de alkohol umad-adu kadagiti adu a dagdaga. Iti sangalubongan ipamatmat ti estadistika nga adda irarang-ay iti panawen a “nasurok a 20 a tawtawen, a panangusar iti arak a 20 por siento, ti naingel nga inumen iti 50 por siento ken beer iti 124 por siento.” Ipalgak met ti surbey a ti “Francia ti kangatuan iti listaan nga 86 litros [91 qt] nga arak, 44 [46 qt] a beer ken lima [5.3 qt] a naingel nga inumen ti inumen ti tunggal tao iti tinawen. Iti panaginum babaen iti litro iti puro nga alkohol, ti Italia, España, ken Portugal ti simmaruno iti Francia. Ti Canada ti maika-16 iti listaan, ti Norway ti kaudian.
Sangalubongan a Kinakurang ti Danum
Ti nakaam-amak a ladawan iti bisin ken ipapatay a patauden ti nakaro a tikag idiay Africa “ket maysa laeng a pakpakauna dagiti bambanag nga umayto,” impakdaar ti maysa a baro a panagadal iti Worldwatch Institute, maysa nga organisasion nga adda idiay Washington. No saan a maaramid ti nasayaat a panangsalimetmet iti adda a suplay ti danum, iti uneg ti 20 a tawtawen agpadpada dagiti nababaknang ken rumangrang-ay a pagpagilian saandanton a kabaelan a paaddaen ti kasapulanda a danum. Ti panagadal, “Panangsalimetmet iti Danum: Ti Di Maus-usar a Pamusposan,” napaliiwna: “Babaen laeng iti panangaywan iti kalikaguman a danum imbes a di agsarday nga ikagumaan a mapaadda dayta, a mainanamanto ti maysa a pudpudno a natalged ken makasustento a danum iti masanguanan.”
Maladaga a Nakalasat iti Ginggined
Idi napalabas a Setiembre ti daga iti sirok ti Siudad ti Mexico nagkintayeg ken nagunggon, a nangibati ti nasurok a 5,000 a natay, 8,000 a nasugatan, ken adu a nadangran a nakalasat a magmagna nga awanan panggep iti kalsada. Ngem, di nakapapati, dadduma a maladaga a nagaboran iti rebbek ti nakalasat—uray pay kalpasan ti maysa a lawas iti rebbek ti General Hospital idiay Siudad ti Mexico. Apay?
Dagiti espesialista idiay pagagasan kadagiti ubbing intudoda ti reserba dagiti pluido ti bagi a masarakan kadagiti kappasngay ken ti abilidadda a mangtaming iti rigat. Dagiti maladaga a naipasngay kalpasan ti umiso a pannakaisikog “addaanda iti sobsobra a pluido a gagangay a mangsalaknib kadakuada a naibusor iti pannakamaga ti bagi,” kuna ti The New York Times. Mainayon pay iti dayta, gapu iti pamay-an ti panagpasngay, ti kappasngay addaan adu nga adrenaline, a mabalin a nakatulong “iti bagida a mangparmek iti pannakakigtot iti nakagaburanda ken ti dida pannakataraon,” intuloy a kinuna ti artikulo. Kasta met, ti “fetal hemoglobin” masarakan iti dara ti kappasngay. Daytoy ti makatulong kadakuada nga agbiag babaen iti basbassit nga oksihena kalpasan ti pannakaipasngay. “Nakaskasdaaw,” kuna ni Dr. T. Berry Brazelton iti Harvard Medical School maipapan kadagiti nakalasat a maladaga iti Siudad ti Mexico, “ngem dagiti maladaga ti basta nakabalanda a mangtaming iti rigat.”