Ti Panangmatmat ti Biblia

Addan ni Kristo!

“UMAYEN ni Mandela! Umayen ni Mandela!” inkanta dagiti ubbing idiay Soweto, Sud Africa. Ti pannakaluk-at ni Nelson Mandela idi Pebrero 11, 1990, ket nasegseggaan unay kas ti panangrugi ti panagbalbaliw idiay Sud Africa. Nupay kasta, adu a tawen sakbay ti pannakaluk-atna, naimatangan ti impluensiana. Bayat ti kaaddana idiay pagbaludan, siaaktibo nga inorganisarna ti maysa a “naganetget a krusada tapno mapasardeng ti panangidumduma iti rasa.” Kas kinuna ti maysa nga internasional a magasin, ti 27 a tawen a pannakaibaludna ti saan a “nangpukaw iti kaaddana​—wenno ti kinaturayna.” Ti pannakaluk-atna ti mangiyilustrar a naimbag ti naggidiatan ti iyaay ken kaadda.

Umasping unay, no matukoy ti panagari ni Jesu-Kristo, paggidiaten dagiti umuna-siglo a mannurat ti Biblia ti iyaayna ken ti kaaddana. Ti kaadda ni Jesu-Kristo iti naarian a pannakabalin ti naammuanen ken nabigbig adu a tawen ti napalabasen sakbay nga “umay iti rabaw dagiti ulep ti langit nga adda pannakabalin ken dakkel a dayagna.” (Mateo 24:30) Ti di makita a kaadda ni Kristo (Griego, pa·rou·siʹa) ti umun-una ngem daytoy nga iyaay (Griego, erʹkho·mai) tapno mangibanag iti panangukom maibusor iti nasukir ken nadangkes a kaputotan.

Pa·rou·siʹa​—Aniat’ Kaipapananna?

Ti Griego a sao a pa·rou·siʹa literal a kaipapananna “adda iti sibay” ken “nagbalin nga opisial a termino para iti isasarungkar ti maysa a tao a nangatot’ saadna, nangnangruna dagiti ari ken emperador a sumarungkar iti maysa a probinsia.” Kunaen ti Theological Dictionary of the New Testament: “Kangrunaan a tukoyen ti [parousia] ti aktibo a kaadda.” Ket no maipapan iti kaadda ni Kristo Jesus, kunaen ti libro a The Parousia: “Awan a pulos ti ibagbaga ti Kasuratan a ‘maikadua a Parousia.’ Aniaman ti nagtaudanna, daytat’ karkarna, di pay pulos a napasamak, ken dinton mapasamak pay. Dayta a kaadda ti naigiddiat ken naisalsalumina kadagiti amin a panangiparangarangna iti bagina iti tattao.”

Iti panagkomentona maipapan kadagiti naimpadtuan a sasao ni Jesus kas sungbat iti inyimtuod dagiti apostolna idiay Bantay Olibo, kunaen ni Propesor A. T. Robertson iti Word Pictures in the New Testament a ni Jesus ket “mangus-usar iti pannakadadael ti templo ken ti Jerusalem a napasamak iti dayta kaputotan idi 70 K.P., kas simbolo met ti maikadua nga iyaayna ken ti panungpalan ti lubong . . . wenno panagpatingga ti maysa a panawen.” Ania dagitoy a saludsod, ken kasanot’ isusungbat ni Jesus?

Ti Pagilasinan ti Kaadda ni Kristo

Kas nairekord idiay Mateo 24:3, inyimtuod dagiti apostol: “Ibagam kadakami, Kaanonto ti pannakaaramid dagitoy, ket anianto ti pagilasinan ti kaaddam ken ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag?” Kas sungbat, nangipaay ni Jesus kadagiti adalanna iti pagilasinan kas makita a pammaneknek ti di makita a kaaddana iti pannakabalin ti Pagarian. Inraman ti kompleto a pagilasinan ti awan-kaaspingda a gubgubat, nasaknap a kinakirang ti taraon, makadadael a gingined, ken ti ilalanlan ti krimen ken buteng. Ti kaadda ni Kristo ket panawen ti sangalubongan a riribuk ken dandanag. Di mabalinan dagiti natauan a gobierno ken pangulo ti lubong a pasayaaten pay ti marmarpuogen a sistema.​—Mateo 24:7, 12; Lucas 21:11.

Iti panangpasingkedna iti kinapudno dagiti naimpadtuan a sasao ni Jesus, kinuna ni John Meisel, maysa a propesor ti political studies: “Agpatpatinggan ti maysa a kapatgan panawen, a sukatan ti panawen a ti pakabuklanna ket di pay unay maawatan.” Kalpasan ti panagkomentona iti panagpatingga ti Komunismo, ti pannakapaay ti Sosialismo, ken ti pannakarbek ti kapitalismo, intuloy a kinuna ni Propesor Meisel: “Di kabaelan a risuten ti siensia ti kagimongan ti adu a parikut ti tao ket rumbeng a risuten ti sabali a gubuayan.” Ket aniat’ kaipapanan dayta? “Ti ideolohia a mangbukel iti agdama a lubong ket marmarpuogen ken rumbeng a masukatan.”

Ti Aktibo a Kaadda ni Kristo

Agpapan pay dagiti nakalkaldaang ken kumarkaro a kasasaad ti lubong, di pagduaduaan a ti kaadda ni Jesus iti naarian a pannakabalin ket pudno a nangrugi iti nasuroken a 75 a tawen.a Nupay adda panagsisina nga imbunga ti dua a sangalubongan a gubat, ti naitrono nga Ari, ni Jesu-Kristo, siaaktibo a makipaspaseten iti pannakabuangay ti maysa a baro a nasion dagiti tattao​—tattao nga addaan nagan ni Jehova “manipud ti amin a nasion ken tribo ken ili ken pagsasao.” Ti aktibo a kaadda ni Kristo ti nangpapardas iti sangalubongan a programa a panangaskasaba ken panangisuro a nangtignay iti puso dagiti minilion a maikari. Nagutugotda a dumasig iti Pagarian ni Jehova babaen ken Kristo Jesus.​—Apocalipsis 7:9, 10.

Gapu iti bumatbatad iti inaldaw a pammaneknek a matungtungpalen ti aduan-paset a pagilasinan ti kaadda ni Kristo, nalawag a rumbeng a mapakdaaran dagiti Kristiano a sangsanguentayon ti panungpalan ti maysa a panawen. Itan ti panawen nga “imutektekantayo ngem iti gagangay dagiti banag a nangngegtayo,” iti naintronon nga Ari, ni Jesu-Kristo. (Hebreo 2:1) Balakadannatayo: “Agsalukagkayo ngarud ken agkarkararagkayo nga agnanayon, tapno makalisikayo kadagitoy amin a maaramid nga umayto, ken makapagtakderkayo iti sanguanan ti Anak ti tao.”​—Lucas 21:36.

[Footnote]