Ageskuela Pay Ngata Wenno Saanen?

KASANO kapaut ti nasken a panageskuela tapno makasapul iti pagbiag? Ti sungbat ket nagduduma kadagiti nadumaduma a pagilian. Iti adu a daga kasla ti tukad ti panageskuela a kasapulan tapno masuportaran ti bagim ket nangatngato ngem iti sumagmamano a tawen a napalabasen. Iti dadduma a kaso, ti kababaan a panageskuela a sapulen ti linteg ket saan nga umdas a mangsuportar iti bagina.

Awan duadua a daytoy ti makagapu nga umad-adu a nagturpos ti agsubsubli nga ageskuela imbes nga agtrabahoda. Kinapudnona, kasla makaawis dagiti gunggona. Dinakamat ti The New York Times ti maysa a report ti Economic Policy Institute a nakatakuat a “dagiti agtartrabaho a lallaki nga addaan laeng iti diploma iti high school ket bimmaba ti 7.4 porsiento ti gatad ti sueldoda nanipud 1979 agingga iti 1987, ngem ngimmato iti 7 porsiento ti sueldo dagiti lallaki a nagturpos iti kolehio.”

Umawat dagiti nagturpos iti kolehio iti degree a mangipaay [kadakuada] iti gundaway a makapagtrabaho. Kuna ni William B. Johnston, maysa a kangrunaan a managsirarak idiay Hudson Institute: “Ti degree iti kolehio, wenno uray ti pammaneknek a nakapagkolehioka, nagbalinen a kapapatgan a porma ti pammatalged iti trabaho ti nasion.”

Iti kasumbangirna, masapul a bigbigen nga adu a nagturpos iti kolehio ti mangikagkagumaan nga agsapul iti trabaho, ket saanda a naan-anay a mailaksid manipud iti pannakaikkat iti trabaho. “Awanan iti trabaho ti kaaduan kadagiti gagayyemko a kaduak a nagturpos,” kuna ti 22-tawenna a ni Karl. Ni Jim, a 55 ti tawenna, nagraduar a napadayawan iti maysa a mabigbigbig nga unibersidad ngem naikkat iti trabaho idi Pebrero 1992. Ti diplomana di nakaispal kenkuana iti pannakaikkat, ket di met nakatulong kenkuana a makasarak iti natalged a trabaho. “Ti pundasionmo agbanag a nakapuy ken di mapangnamnamaan,” kunana.

Kas ken Jim, adu a nagturpos iti kolehio ti makasarak iti bagbagida nga adda iti awagan ti U.S.News & World Report a “purgatorio ti mangop-opisina”​—nasapa unay nga agretiro, lakay unayen tapno awaten ti sabali a kompania.

Ngarud, nupay no adda dagiti ipaay ti kolehio a gunggona, nalawag a daytat’ saan a remedio dagiti isuamin. Ket saan met a dayta laeng ti pagpilian. Insurat ni Herbert Kohl iti The Question Is College: “Adda adu a naballigi a tattao a di nagkolehio ken adut’ desente a trabaho a din kasapulan ti degree iti kolehio.” Maysa a korporasion, kas pagarigan, ti mangaw-awat kadagiti di nagturpos iti kolehio nga agpaay kadagiti saad a masansan nga ak-akmen dagiti graduado iti kolehio. Imbes a sapulenda dagiti degree, sapulen ti kompania dagiti aplikante a mangipakita iti panangaramid a naimbag iti trabahona. “Apaman a masarakanmi dayta a tao,” kuna ti pannakangiwatna, “maisuromi [kenkuana] dagiti espesipiko a kinasigo iti trabaho.”

Wen, adut’ nakaipaay iti umdas a pinansial a pangsuportar iti bagbagida ken kadagiti pamiliada uray awananda iti degree iti kolehio. Dadduma kadagitoy ti nangala kadagiti kurso kadagiti vocational school, technical school, wenno kadagiti kolehio ti komunidad, a bassit laeng ti tiempo ken gastosda.a Daddumat’ nakapataud iti negosio wenno trabaho a panagtarimaan kadagiti alikamen nga awan ti aniaman a naisangsangayan a pannakasanay. Babaen iti kinamapagpiaran, nasalimetmetanda ti kanayon a kaadda ti trabahoda.

Natimbeng a Panangmatmat

Siempre, awan ti adal​—agraman ti kolehio wenno aniaman a kanayonan nga edukasion​—a makaipanamnama iti balligi. Kasta met, siuumiso a kunaen ti Biblia a “ti buya daytoy a lubong agbaliwbaliw.” (1 Corinto 7:31) Ti makalikaguman itatta nalabit awanen ti mamaayna iti masanguanan.

Gapuna, rumbeng a tingitingen a naimbag ti maysa a tao a mangpampanunot iti kanayonan nga edukasion dagiti pagimbagan ken pagdaksanna. ‘Kabaelak ngata ti gastos? Ania a kita ti aglawlaw ken kakadua ti pakaisarangak? Makaisuro kadi ti kurso iti praktikal a pannakasanay a makasuportar iti bagik? Matulongannak aya a mangipaay iti kasapulan ti pamilia no mangasawaakto kamaudiananna?’ Dagiti manangsaranay a nagannak nalabit makaipaayda iti napateg a balakad a maitunos iti rebbengen nga impabaklay ti Biblia kadakuada. (Deuteronomio 4:10; 6:4-9; 11:18-21; Proverbio 4:1, 2) No pampanunotenyo dagiti pinansial a gunggona ti kanayonan nga edukasion wenno aniaman a sabali pay a paset dayta, maitutop dagiti sasao ni Jesus: “Asino kadakayo a kayatna ti mangbangon ti maysa a torre ti saan nga agtugaw nga umuna ket patta-pattaenna ti magastos, tapno kitaenna no adda umanay a pangleppasna iti dayta?”​—Lucas 14:28.

Kinapudnona, maysa a pangngeddeng a rumbeng a siaannad a matingiting no mangalakay iti kanayonan nga edukasion. Kanayon koma a laglagipen ti maysa a Kristiano dagiti sasao ni Jesus idiay Mateo 6:33: “Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian ken ti kinalinteg [ti nailangitan nga Amayo], ket isuamin dagitoy sabsabali pay a bambanag mainayondanto kadakayo.” Kadagiti pudno a Kristiano, dagidiay awan ti kanayonan nga edukasionda ket saan a malais wenno matrato a nababa, ket saan met a maipuera wenno maibilang a natangsit dagidiay a nakagun-od iti kanayonan nga edukasion. Nagsurat ni apostol Pablo: “Siasinoka a mangukom iti adipen iti balay ti sabali? Iti bukodna nga apo isu sitatakder wenno maikulbo. Kinapudnona, isu mapagtakderto, ta kabaelan ni Jehova a patakderen.”​—Roma 14:4.

Imparangarang ni Jesus daytoy a natimbeng a panangmatmat. Dina linais dagidiay “awan adalna ken gagangay,” wenno nagkedked a nangpili iti nangato ti adalna a ni Pablo a mangaramid iti nakabilbileg a trabaho a panagebanghelio. (Aramid 4:13; 9:10-16) Iti aniaman a kasasaad masapul a masalimetmetan ti edukasion iti lugarna, kas ipakitanto ti sumaganad nga artikulo.

[Footnote]

[Kahon iti panid 5]

Kanayonan nga Edukasion

Kuna Ti Pagwanawanan a Nobiembre 1, 1992, maipapan kadagiti Saksi ni Jehova ken ti amin-tiempo a ministerio: “Kadagiti napalabas a sumagmamano a tawen, agparang nga iti adu a pagilian ita masapul ti nangatngato nga adal tapno makagun-od iti desente a sueldo. . . . Narigat ti makastrek kadagiti pagsapulan a desente ti sueldo no ti kababaan laeng nga adal nga ipaalagad ti linteg ti nalpas ti maysa . . .

“Aniat’ kayat a sawen ti ‘desente a sueldo’? . . . Mabalin nga awagan ti sueldoda nga ‘umdas,’ wenno ‘makapnek,’ no la ket ta agbiagda a desente iti mateggedanda ken adda umdas a panawen ken pigsada a mangiringpas iti Nakristianuan a ministerioda.”

Gapuna kinuna Ti Pagwanawanan: “Awan ti nainget a paglintegan a pabor wenno maibusor iti kanayonan nga edukasion.”