Ania ti Kasayaatan a Pagimbagan ti Anak?
AGDIBORSIO wenno saan? Dayta ti kangrunaan a saludsod a pampanunoten ti adu a tattao a di naragsak ti panagasawada. Iti napalabas nga adu a tawen, saan a maanamongan ti diborsio, makondenar la ketdi, gapu kadagiti moral ken narelihiosuan a rason. Ket siasinoman a di naragsak ti panagasawana a nagannak ti gagangay nga agtalinaed nga agtipon maigapu kadagiti ubbing. Nupay kasta, dakkel unayen ti nagbaliwan ti pagalagadan ti lubong kadagiti nabiit pay a panawen. Ita adun ti umanamong iti diborsio.
Ngem, nupay maanamongan ti diborsio, umad-adu a nagannak, hues, sientipiko iti kagimongan, ken dadduma pay ti mangyeb-ebkas iti pannakaseknan kadagiti dakes nga epekto ti diborsio kadagiti annak. Mangmangngeganen ti umad-adu a timek a mamagannad. Adda umad-adu a pammaneknek a mangipakita a mabalin nga adda makadadael nga epekto ti diborsio iti anak. Maparparegta dagiti nagannak a mangutob kadagiti pagbanagan ti diborsio kadakuada ken kadagiti annakda. Kuna ni sosiologo a Sara McLanahan, iti Princeton University, a “tingitingen koma a naimbag ti nasurok a dua a kakatlo wenno agarup tallo a kakapat kadagiti nagdiborsio a pamilia no umiso ti ar-aramidenda.”
Ipakita dagiti nabiit pay a panagadal a ti annak dagiti nagdiborsio ti ad-adda nga agsikog bayat ti kinatin-edyerda, agsardeng nga ageskuela, maldaang, agdiborsio, ken karaman kadagidiay umawat iti tulong. Iti Makinlaud a pagpagilian, 1 iti 6 nga annak mapaspasaranna ti panagdiborsio dagiti nagannak kenkuana. Iti librona maipapan iti panangaywan iti anak idiay Estados Unidos, kinuna ni historiador Mary Ann Mason: “Agarup 50 a porsiento ti tsansa a maipasidongto ti maysa nga ubing a nayanak idi 1990 iti pangngeddeng ti husgado no sadino ken siasino ti pakipagnaedannanto.”
Nakalkaldaang ta saan a kanayon nga agpatingga ti panagbinnusor iti diborsio, ta mabalin nga itultuloy dagiti nagannak ti panagsupiatda kadagiti husgado maipapan iti panangaywan ken kalintegan a sumarungkar, nga ad-adda a mangpadanag kadagiti annakda. Dagitoy a makapadanag a panagbinnusor iti husgado subokenna ti kinasungdo dagiti annak kadagiti nagannak kadakuada ken masansan a pakariknaanda nga awan gaway ken maam-amakda.
Kinuna ti maysa a mamalbalakad iti pamilia: “Ti diborsio dina ispalen dagiti annak. Ngem no dadduma ispalenna dagiti adulto.” Kinapudnona, nalabit marisut ti nagannak dagiti narikut a parikutda babaen iti diborsio, ngem maigiddato iti dayta, madangranda dagiti annakda, a mabalin a mangbusbos iti natda a panagbiagda a mangiremedio iti nadadael.
Dagiti Pagpilian iti Panangaywan iti Anak
Iti panagbinnusor ken panagdanag gapu iti diborsio, nakarigrigat a tinongen iti nakalma ken nainkalintegan a pamay-an no siasino ti mangaywan iti anak iti masakbayan. Tapno maksayan ti panagsusik dagiti nagannak ken maliklikan ti panagdinnarum, dadduma a lugar mangitukonda iti sabali a pamay-an a pangrisut kadagiti susik, kas iti panagareglo iti ruar ti husgado.
No umiso ti pannakatamingna, babaen ti panaginnareglo makapagtulag dagiti nagannak imbes a bay-anda ti hues a mangikeddeng iti pannakaaywan ti annakda. No di makapagsinnarita, mabalin a matinong dagiti nagannak ti urnos a mangaywan ken sumarungkar babaen kadagiti abogadoda. Apaman a nakapagareglo dagiti nagannak ken nailanaddan dayta, mabalinen a pirmaan ti hues ti bilin a naglaon kadagiti pagayatanda.
No saan a matinong dagiti nagannak ti urnos ti panangaywan, mangipaay ti linteg iti kaaduan a daga iti pamuspusan tapno sigurado a masalakniban ti kasayaatan a pagimbagan dagiti annak. Ti nangnangruna a pakaseknan ti hues isu dagiti annak, saan a dagiti nagannak. Amirisen ti hues ti adu a mainaig a bambanag, kas dagiti pagayatan ti nagannak, ti relasion ti anak iti tunggal ama wenno ina, dagiti pagayatan ti anak, ken ti kabaelan ti tunggal ama wenno ina a mangipaay iti inaldaw-aldaw a panangaywan. Kalpasanna ikeddeng ti hues no sadino ken siasino ti pakipagnaedan ti anak agraman ti pamay-an ti panangtaming dagiti nagannak kadagiti nasken a pangngeddeng maipapan iti masakbayan ti anak.
Iti urnos a maymaysa ti agaywan, ti laeng ama wenno ina ti mabalin nga addaan autoridad a mangaramid kadagiti pangngeddeng. Iti urnos a sugpon a panangaywan, masapul a pagtulagan ti nagannak dagiti napapateg a pangngeddeng, kas iti pannakaaywan ti salun-at ken ti edukasion ti anak.
Dagiti Saludsod a Mabalin a Sarangten
No adda panagsusik maipapan iti panangaywan iti anak, masapul met nga amirisen dagiti nagannak a Saksi ni Jehova no ania ti kasayaatan a pagimbagan ti espiritualidad dagiti annak. Kas pagarigan, no ngay busoren ti saan a Saksi nga ama wenno ina ti aniaman a naibatay-Biblia a pannakasanay dagiti annak? Wenno, no ngay ti saanen a Saksi nga ama wenno ina ket nailaksid manipud iti kongregasion Kristiano?
Dagitoy a kasasaad pagbalinenna a narikrikut pay ti panangikeddeng para kadagiti Kristiano a nagannak. Kayatda ti agtignay iti nainsiriban ken nainkalintegan a pamay-an, ken kayatda met a taginayonen ti nasayaat a konsiensia iti imatang ni Jehova bayat a sikakararag nga utobenda ti kasayaatan a pagimbagan dagiti annak.
Kadagiti sumaganad nga artikulo, usigentayo dagiti saludsod a kas kadagitoy: No iyawatna ti panangaywan iti annak, kasano ti panangmatmat ti linteg iti relihion? Kasano a tamingek a sibaballigi ti karit iti kaso a panangaywan iti anak? Kasano a madaerak no saan a maited kaniak ti panangaywan kadagiti annakko? Kasano a matmatak ti tulagan a sugpon a panangaywan a kadua ti nailaksid nga ama wenno ina?