No Kasano a Makontrol ti Stress

Dakamaten ti Biblia “dagiti napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.” Nalabit umanamongka nga agbibiagtayo itan iti narigat wenno makapa-stress a tiempo.—2 Timoteo 3:1.

KAS pagaammom, nalaklaka a sebseban ti bassit nga apuy ngem ti gumilgil-ayab a puor. Umasping iti dayta, nalaklaka a kontrolen ti saggabassit nga stress ngem ti nakaro nga stress a naurnong iti napaut a tiempo. Kinuna ti maysa a doktor nga “iti okupado a biagtayo, nasken nga ipangrunatayo nga iyugali ti inaldaw a panangkontrol iti stress.”a

Dua ti panggep ti inaldaw a panangkontrol iti stress. Umuna, matulongannatayo tapno maksayan dagiti pakaigapuan ti stress a mabalin a kissayan. Maikadua, matulongannatayo a mangkontrol iti reaksiontayo kadagiti di maliklikan nga stress.

Mangipaay kadi ti Biblia iti balakad a makatulong kadatayo a mangdaer iti stress?

Napateg Dagiti Balakad ti Biblia

No usigentayo dagiti kinapudno iti Biblia, masarakantayo dagiti makapabang-ar ken makaparegta a kapanunotan ti Namarsua kadatayo. Ti Sao ti Dios ket gubuayan ti napateg a balakad. Wen, dakkel daytoy a pagsakduan iti balakad a mangbang-ar kadatayo manipud iti stress! Makatulong met kadatayo tapno maliklikantayo ti “mapakigtotan wenno agkullayaw” ken madaerantayo ti inaldaw nga stress.—Josue 1:7-9.

Nagsayaat ti panangtulong kadatayo ti Biblia a mangkissay iti stress ta ipanamnamana a ti nailangitan nga Amatayo a ni Jehova ket “nadungngo unay iti panagayat ken naasi.” (Santiago 5:11) Kinuna ni Patricia a propesora iti unibersidad idiay California: “Ti maysa a nakatulong unay kaniak ket ti panangpampanunotko maipapan iti pagayatan ti Dios ken ti agkakasayaat nga ar-aramidenna.”

Panunotem no kasano a dagiti naasi a sasao ken pannakilangen idi ni Jesu-Kristo nagin-awaanna dagiti dumdumngeg kenkuana a mairurrurumen ken agsagsagaba iti stress. “Umaykayo kaniak, dakayo amin a mabambannogan ken madagdagsenan,” inyawisna, “ket pagin-awaenkayto [naespirituan a pannakagin-awa].”—Mateo 11:28-30.

Kas iti sinaona, ni Jesus ket saan a nauyong. Inkabilanganna dagiti emosional ken pisikal a kasapulan dagiti adalanna. Inyurnosna pay a makapaginanada kalpasan ti okupado a panangasabada. (Marcos 6:30-32) Makapagtalektayo a ni Jesus, nga agar-ari itan idiay langit, ket nadungngo ken mannakipagrikna kadatayo no agpaspasartayo iti makapakapuy nga stress. Siaasi a saranayennatayo babaen ti panangipaayna iti “tulong iti umiso a tiempo.”—Hebreo 2:17, 18; 4:16.

Ti Maaramidan ti Nasayaat a Komunikasion

Ti nasayaat a komunikasion ti maysa kadagiti kapatgan a pamay-an tapno epektibo a makontrol ti stress. Isursuro ti Biblia: “Adda pannakapaay dagiti gakat no sadino nga awan ti kompidensial a saritaan, ngem iti kinaadu dagiti manangbalakad adda maitungpal.” (Proverbio 15:22) Sigun iti adu, dakkel ti maitulong ti pannakisarsarita iti asawa, gayyem, ken katrabahuan tapno maksayan ti stress.

Ti panagkararag iti Dios ti kapatgan, makatulong, ken kaalistuan a pamay-an ti “kompidensial a saritaan.” Matulongannaka ti regular a panagkararag tapno maliklikam ti “maringgoran iti aniaman.” Adu ti nakapaneknek a ti regular a panagkararag ti tumultulong kadakuada a maaddaan iti “talna ti Dios a mangringbaw iti isuamin a panunot.” Kas iti kari ti Biblia, masalsalakniban ‘dagiti puso ken dagiti pannakabalin ti isipda.’—Filipos 4:6, 7; Proverbio 14:30.

Kuna ti maysa a libro maipapan iti stress a “dagidiay aduan iti manangisakit a gagayyem ket nalaklakada a madaeran ti stress ken nasalsalun-at ti isipda ngem kadagidiay bukbukodanda ti problemada.” Awanen ti nasaysayaat a gagayyem ngem kadagidiay agdaydayaw iti pudno a Dios a ni Jehova. Kas panangsurotda iti balakad ti Biblia, regularda nga aggigimong ken agpipinnaregta. (Hebreo 10:24, 25) “No dadduma, napaut ti panagtrabahok isu a napalalo ti pannaka-stress-ko,” kinuna ti maysa a makigimgimong. “Ngem no makigimongak ken dandanin ti pangserra a kararag, mabang-aranakon ken awanen ti mariknak nga stress.”

Dakkel met ti maitulong ti panagkatawa tapno madaeran ti stress. Kuna ti Eclesiastes 3:4 nga adda “tiempo ti panagsangit ken tiempo ti panagkatawa.” Makapagin-awa ken makapasalun-at ti panagkatawa ta imbaga ti maysa a doktor a “no agkatawatayo, ti bagi ket agpataud kadagiti endorphin ken lapdanna ti pannakapataud dagiti adrenaline.” Kinuna ti maysa nga asawa a babai: “Kanayon nga agpakatawa ni lakayko no makapa-stress unayen ti situasion, ket talaga a makatulong dayta.”

Dagiti Galad a Pangkissay iti Stress

Iparparegta ti Biblia dagiti galad a mangkissay iti stress. Karaman kadagita ti “ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinamanangngaasi, kinaimbag, pammati, kinaalumamay, [ken] panagteppel,” a maawagan iti “bunga ti espiritu” ti Dios. Idagdagadag met ti Biblia a liklikantayo dagiti ‘makadangran a kinapait, unget, pungtot, panagririaw, ken nabassawang a panagsasao.’ Innayonna pay: “Agbalinkayo a manangngaasi iti maysa ken maysa, nadungngo a mannakipagrikna, a sibubulos a pakawanenyo ti maysa ken maysa.”—Galacia 5:22, 23; Efeso 4:31, 32.

Ilawlawag ti maysa a doktor ti pateg ti panangyaplikar kadagita a pannursuro ti Biblia, nangnangruna ita. Kinunana a “ti nadayaw a pannakilangen kadagiti tattao ket makapabang-ar unay iti stress.” Tulongannatayo met ti Biblia a mangpatanor iti kinaemma, a kaipapananna a kalkalainganna ti panangmatmattayo kadagiti abilidadtayo.—Mikias 6:8.

Namnamaen ti Dios a sipapakumbaba a bigbigentayo nga addaantayo kadagiti pisikal, mental, ken emosional a limitasion, ken saan nga amin a kayattayo ket maaramidtayo. Pudno a narigat ngem masapul a sursuruentayo no kaano ken kasano a pagkedkedan dagiti bambanag a ditay talaga a kabaelan.

No iyaplikartayo amin dagiti nadakamat a naibasar-Biblia a balakad, dina kayat a sawen a ditayon makapasar iti stress. Kinapudnona, dagiti agdaydayaw iti Dios ti puntiria ni Satanas a Diablo kadagiti panagreggetna a mangpaneknek a tallikudanda ti pudno a panagdayaw no agpasarda iti nakaro nga stress. (Apocalipsis 12:17) Ngem kas nakitatayon, adu ti pamay-an ti Dios a mangipaay kadagiti naintiempuan a tulong tapno maksayan wenno madaerantayo ti stress.b

[Footnotes]

[Kahon iti panid 9]

SUMAGMAMANO A PANGKISSAY ITI STRESS

● Dimo namnamaen a perpektoka wenno ti sabsabali. —Eclesiastes 7:16.

● Mangaramidka kadagiti maitutop a prioridad.—Filipos 1:10, 11.

● Regular nga agehersisioka. —1 Timoteo 4:8.

● Tagiragsakem dagiti pinarsua ni Jehova.—Salmo 92:4, 5.

● Regular a mangiwayaka iti tiempo a makapagmaymaysaka.—Mateo 14:23.

● Agrelaks ken maturogka iti umdas a tiempo.—Eclesiastes 4:6.

[Ladawan iti panid 7]

Ti pannakikomunikar ket nagsayaat a pangkissay iti stress

[Ladawan iti panid 7]

Ti panangpatanor kadagiti nadiosan a galad ket makatulong a pangkissay iti stress