Ti Kuna Dagiti Nagannak

Bayat ti kinatin-edyer, adu a baro a karit ti pakaipasanguan ti adu a nagannak. Kasano a matulongam ti anakmo nga agballigi iti dayta a paset ti biag—a nalabit makariro kenkuana a kas met kenka? Usigem ti kinuna ti dadduma a nagannak iti nadumaduma a paset ti lubong.

DAGITI PANAGBALBALIW

“Idi bassit pay ti anakko, dina kukuestionaran ti balakadko ket agtulnog lattan. Ngem idi tin-edyeren, kasla dina met ikankanon ti autoridadko. Kuestionarannan ti ibagak ken uray ti wagas a panangibagak iti dayta.”—Frank, Canada.

“Saan unayen a maun-uni ti baritok. Diakon mauray nga agsao isu a masapul a saludsodak tapno maammuak ti pampanunotenna. Nagrigat a pasungbaten. Nagbayag nga urayen ti sungbatna.”—Francis, Australia.

“Nakapatpateg ti panaganus. No dadduma, kayatmin nga ungtan ti annakmi ngem kanayon a nasaysayaat a solusion ti panagkalma ken pannakipatang kadakuada!”—Felicia, United States.

KOMUNIKASION

“No dadduma, nakalalaing nga agrason ti balasitangko ken ipapanna a nadillawak unay kenkuana. Masapul nga ipalagipko nga isu ket ipatpategko, para iti pagimbaganna ti ar-aramidek, ken saanak a kontrabida iti biagna!”—Lisa, United States.

“Idi babassit pay dagiti annakko, kanayonda a makisarita kaniak isu a nalakak la a maammuan ti pampanunotenda. Ita, masapul nga ikagumaakon a tarusan ida ken ipakitak a raraemek ti tunggal maysa kadakuada. Dayta ti kakaisuna a pamay-an a maipeksada kaniak ti linaon ti pusoda.”—Nan-hi, Korea.

“Saan nga umdas ti panangipagel kadagiti tin-edyer nga agaramid iti espesipiko a bambanag. Masapul nga ilawlawagmi kadakuada dagiti rasonmi ken kasaomi ida iti wagas a madanon ti pusoda. Tapno maaramidmi dayta, nasken a sisasaganakami a dumngeg iti ibagada uray no maipapan dayta iti bambanag a dimi koma kayat a mangngeg.”—Dalila, Brazil.

“No korehirek ti anakko, aramidek dayta a duduakami, saan nga iti imatang ti sabsabali.”—Edna, Nigeria.

“Adda tiempo a no kasarsaritak ti anakko, masingaak iti dadduma nga aktibidad iti balay isu a diak unay maikaskaso ti ibagbagana. Madlawna dayta. Nalabit dayta ti maysa kadagiti makagapu a manmanon a makisarsarita kaniak. Nasken nga ikagumaak ti dumngeg a naim-imbag no agsaritakami tapno kanayonton a makipatang kaniak.”—Miriam, Mexico.

WAYAWAYA

“Kanayon idi a bumdengak a mangipaay iti wayawaya kadagiti annakko isu a dikam no kua agkikinnaawatan. Sipaprangka a kinasaritak ida. Inlawlawagko no apay a madanaganak ket inlawlawagda met no apay a kayatda ti ad-adu a wayawaya. Napagtutulaganmi a mapalubosanda iti kayatda basta dida lumbes iti inkeddengko a nainkalintegan a limitasion.”—Edwin, Ghana.

“Kayat ti anakko ti maaddaan iti motorsiklo. Yantangay diak kayat, inung-ungtak ken imbagak amin a pagdaksanna no gumatangkami. Diak man la inikkan iti gundawayna nga agsao. Gapu iti dayta, nakapungtot ken lallalo a determinadon a maaddaan iti kasta! Pinadasko ti sabali a pamay-an. Imbagak nga ammuenna ti amin a detalye maipapan iti motorsiklo, agraman dagiti peggad, magasto, ken rekititos iti panangala ken panangpabaronto manen iti lisensia. Imbagak pay nga agpabalakad kadagiti nataengan a Kristiano a karelihionanmi. Naamirisko nga imbes nga estriktuak unay, nasaysayaat no ikkak iti gundaway a mangilawlawag kadagiti rasonna. Iti kasta, madanonko ti pusona.”—Hye-young, Korea.

“Nangikeddengkami kadagiti limitasion ngem in-inut met a ninayonanmi ti wayawayada. Idi nakitami a responsableda, ad-adu pay a wayawaya ti intedmi kadakuada. Impaayanmi ida kadagiti gundaway a makagun-od iti wayawaya tapno makitada a kayatmi nga ited dayta; ngem no dadaelenda ti panagtalekmi, dikam agpangadua a mangipakat iti disiplina.”—Dorothée, France.

“Diak pulos imbaba ti estandartek. Ngem no natulnog ti annakko, pabus-oyak ida. Kas pagarigan, sagpaminsan a palubosak ida nga agawid iti naladladaw. Ngem no saan la a namnaminsan a limbesda iti naikeddeng nga oras ti panagawidda, adda la ketdi malak-amda a disiplina.”—Il-hyun, Korea.

“No natultulnog ken mas responsable ti maysa nga empleado, nakonkonsiderar met kenkuana ti boss-na. Kastaak met iti anakko. Makitana a no isu ket natultulnog ken mas responsable kadagiti inkeddengmi a limitasionna, in-inut met a naynayonanmi ti wayawayana. Ammona a no kasano a madisiplina ti empleado no dina aramiden dagiti responsabilidadna, posible met a mapukawna ti wayawaya a nagun-odna no isu ket agbalin nga iresponsable.”—Ramón, Mexico.

[Blurb iti panid 22]

“Sanayem ti ubing sigun iti dalan nga agpaay kenkuana; uray no lumakay saanto a sumiasi iti dayta.”—Proverbio 22:6

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 23]

KAPADASAN DAGITI PAMILIA

“Nagsayaat a Kapadasan ti Mangpadakkel Kadagiti Annak a Tin-edyer”

Joseph: Tin-edyeren ti dua kadagiti annakmi. Nakitak a nagpateg nga ipangag ken apresiaren dagiti kapanunotanda. Nasayaat ti komunikasionmi. Aklonek ngamin no adda pagkurkurangak. Ipakpakitak met ti panagraemko no kasarsaritak ida. Para kaniak, nagsayaat a kapadasan ti mangpadakkel kadagiti annak a tin-edyer yantangay adda ti Biblia a Sao ti Dios a mangiwanwan kadakami.

Lisa: Nadlawko nga idi tin-edyeren ti inauna nga anakmi, ad-addan a kasapulanna ti atensionko. Diak malipatan ti adu a tiempo a binusbosko a dimngeg, nakisarsarita, ken nangparparegta kenkuana. Imbagami ken lakayko kadagiti annakmi a dida koma mabain a mangibaga iti amin a kayatda ta ikabilanganmi ti kaririknada. Ikagkagumaak nga iyaplikar ti balakad ti Santiago 1:19 a masapul nga agbalinak a “nasiglat no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao.”

Victoria: Ni Mommy ti kasingedan a gayyemko. Nakadungdungngo ken nakaas-asikaso saan la a kadakami no di ket iti isuamin. Awan pagkunaak kenkuana. Saan a “plastik.” Awan pulos pangisukatak kenkuana.

Olivia: Nasingpet ken saan a naimut ni Daddy. Nalaing a tumulong uray no saankami a nabaknang. Serioso ngem ammona met ti makiangaw. Nagsayaat nga ama. Imbag la ketdin ta isu ti tatangko!

“Kanayon a Naragsakkami!”

Sonny: No adda problema ti babbalasangmi, pagsasaritaanmi dayta a sangapamiliaan. Awan a pulos ti ilimlimedmi iti maysa ken maysa ken ibasarmi dagiti desisionmi kadagiti prinsipio ti Biblia. Siertuenmi met ken Ynez a ti katimpuyog ti annakmi ket dagiti naimbag ken nasinged iti Dios. Gayyemda ti gagayyemmi, ken gayyemmi met ti gagayyemda.

Ynez: Kanayon nga adu ti aktibidadmi, ken aramidenmi dagita a sangapamiliaan. Kas Saksi ni Jehova, aktibokami iti panangasaba. Adda personal ken sangapamiliaan a panagadalmi iti Biblia. Tumultulongkami met iti panangsaranay kadagiti biktima ti kalamidad ken iti panagibangon kadagiti Kingdom Hall. Adda met tiempomi nga aglinglingay isu a kanayon a naragsakkami!

Kellsie: Nalaing a dumngeg ni Papa, ken kanayon nga agkonsulta iti intero a pamilia sakbay a mangaramid kadagiti napateg a desision. Kanayonko met a maasitgan ni Mama no agkasapulanak iti tulong—wenno uray kasarita laeng.

Samantha: Iparparikna ni Mama a dungdungnguennak ken espesialak unay kenkuana, uray dina mapupuotan. Kanayon a dumngeg ken maseknan. Awan pulos pangisukatak iti nasinged a panaggayyemmi.

[Dagiti Ladawan]

Ti pamilia Camera: Da Joseph, Lisa, Victoria, Olivia, ken Isabella

Ti pamilia Zapata: Da Kellsie, Ynez, Sonny, ken Samantha

[Ladawan iti panid 22]

Mabalin a mangipaay dagiti nagannak iti kalkalainganna a wayawaya, ngem mangikeddengda met kadagiti nainkalintegan a limitasion