Kapitulo 20—Pannakailasat Agturong ti Baro a Daga
‘Ti Kabassitan Agbalinto a Maysa a Napigsa a Nasion’
1. (a) No maipapan iti kadakkel iti iyaadu dagiti pudno a managdaydayaw, ania ti impadto ni Jehova? (b) Sino ti pudno a mangiyeg iti daytoy, ken kasano?
Dagidiay managdaydayaw ken Jehova nabayagen a sumagmamano ti bilangda no idilig iti populasion ti sangatauan. Ngem iti kaaldawantayo ti bilangda umad-adun iti kapartak a makaparagsak kadagiti managayat iti kinalinteg. No maipapan iti kaadu ti irarang-ay, impadto a mismo ni Jehova: “Ti bassit agbalinto a sangaribo, ket ti kabassitan maysa a napigsa a nasion. Siak, ni Jehova, aramidekto a nadaras iti panawenna.” (Isaias 60:22) Kas kunaen dayta a kasuratan, ni Jehova a mismo ti mangibanag iti daytoy. Kasano? Babaen ti panangpataudna iti kasasaad kadagiti ad-adipenna a mangiduma kadakuada kadagiti nasional a grupo iti aglawlawda ken sibibileg a mangawis kadagiti nasayaat-panagpuspusona.
2. (a) Kadagiti siasino ti nakaiturongan ti Isaias 60:1, 2? (b) Iti ania a pamay-an a nagraniag ti “dayag ni Jehova” kenkuana? (c) Kasano a “nangisilnag ti lawag” ti natda?
2 Daytoy ti naipadto idiay Isaias 60:1, 2, a sadiay kablaawanna ti “babai” a kukuana, a ti organisasionna a buklen dagiti nasungdo nga espiritu a parparsua agraman dagiti pinulotan-espiritu nga annakna ditoy daga, a kunkunana: “Tumakderka, agraniagka, ta ti lawagmo umay, ket ti dayag ni Jehova lumgak kenka. Ta, adtoy! ti kinasipnget abbungotanna ti daga, ket ti napuskol a kinasipnget kadagiti il-ili; ngem ni Jehova lumtuadto kenka, ket ti dayagna makitanto iti rabawmo.” Ti pakaibatayan daytoy a panagduma isu ti pannakaipasngay ti Mesianiko a Pagarian iti im-ima ni Jesu-Kristo idi 1914. Idin ti “dayag ni Jehova” nagraniag iti nailangitan nga organisasionna, isu a mangipasngay iti Pagarian. Adda panagrag-o iti ummongda. (Apocalipsis 12:1, 2, 5, 10-12) Ket ditoy daga ti natda iti napulotan a makipagtawid iti Pagarian nakiramanda iti dayta a rag-o. Nanipud idi 1919, dagitoy “nagraniagda” bayat ti panangibanagda iti sangalubongan a panangiwaragawag iti Pagarian ti Dios kas ti pudpudno ken kakaisuna a namnama iti sangatauan.—1 Pedro 2:9; Mateo 5:14-16.
3. (a) Apay a ‘naabbungotan ti daga iti sipnget’ nangnangruna nanipud 1914? (b) Ania ti kakaisuna a pudno a solusion?
3 Maisupadi iti dayta, idi 1914 dagiti nasional a grupo iti lubong, a makilablabanda a mangtaginayon iti bukodda a soberania, simrekda iti panawen iti kinaranggas ken kinaawan kinatalged a pulos a didan nakaungar. Ti kinakurang ti kinatalged nanipud idin ti nangipabigbig kadagiti adu a, nupay “adda sientipiko nga irarang-ay,” awan ti maibilangda a natalged a masanguanan. Pudno, ‘ti kinasipnget ti nangabbungot iti daga.’ Apay a dida makasarak iti ruaranda? Agsipud ta dagiti nasnasion dida inawat ni Jehova kas Soberano. Kaaduanna, sumagmamano laeng nga agtuturay ti mangidayaw iti “Dios” a ti naganna pulos a dida inusar babaen laeng iti bibig. Determinadoda a mangaramid a mismo kadagiti bambanag, ngem dagiti parparikut a sangsanguenda di kabaelan ti tao a risoten. (Jeremias 8:9; Salmo 146:3-6) Ti agdama a lubong, agraman ti kinabuklisna ken kinadakesna, simreken iti “maudi nga al-aldawna.” Awanen ti pamusposan a maliklikanna ti pannakadadael nga agur-uray kenkuana. Dagiti laeng tattao a naan-anay a mamati iti Pagarian ti Dios ti makainanama iti masanguanan a buyogen iti panagtalek. Iti umad-adu a bilang, dagiti nasingpet-panagpuspusona mabigbigbigdan daytoy ket aktibodan a makilanglangen kadagiti Saksi ni Jehova, a saan laeng nga agsarita ti maipapan iti Pagarian no di ket sipapasnek nga ikagumaanda ti agbiag a maitunos iti ikaskasabada.
‘TI BASSIT AGBALINTO A SANGARIBO’
4. Kas kaitungpalan iti Isaias 60:4, ania a panangurnong ti naikkan iti umuna nga atension?
4 Idi nagpatingga ti Gubat Sangalubongan I, ti pannakaurnong dagiti agtawid iti Pagarian saan pay a nakompleto. Addada pay dagiti “annak a lallaki” ken “annak a babbai” iti nailangitan a Jerusalem a kasapulan a mangpunno iti naipadto a 144,000 a makipagturay ken Kristo idiay langit. Nupay kasta, impadto ni Jehova ti pagbanaganto daytoy a trabaho, a kunkunana: “Itangadmo dagita matam iti aglikmut ket kumitaka! Isuda amin aguurnongda; umayda kenka. Dagiti annakmo a lallaki umaydanto nga aggapuda iti adayu, ket dagiti annakmo a babbai masakroydanto kadagiti taktakkiag.” (Isaias 60:4) Kas banag ti pannakaiwaragawag ti Pagarian a naaramid nanipud ken kalpasan iti 1919, rinibribo pay ti nangidedikar kadagiti bagbagida ken Jehova, nabautisaran ken napulotan iti nasantuan nga espiritu. Amin dagitoy, nupay kasta, ti intero a grupo dagiti agtawid iti Pagarian ti sinarita ni Jesus a kas maysa laeng a “bassit nga ipastoran.” (Lucas 12:32) Tapno matungpal ti naipadto idiay Isaias 60:22, sigurado nga ad-adu pay ti maurnong iti pudno a panagdayaw. Pudno a kasta ti napasamak!
5. Kasano a ti gubuayan ti ad-adda pay nga iyaadu nadeskribir idiay Isaias 55:5?
5 Nasaoda idiay Isaias 55:5 a kastoy: “Adtoy! Ayabamto ti maysa a nasion a dika am-ammo, ket ti maysa a dinaka pay am-ammo tumarayto nga umay kenka, gapu ken ni Jehova a Diosmo, ken gapu iti Santo ti Israel, ta isu intan-oknaka.” Dagitoy dagiti tattao ti ruar ti naespirituan nga Israel. Naggapuda kadagiti adu a nasnasion ngem nagbalinda a nagkaykaysa nga ili, nga aminda mangipapaay iti nasungdo a panangsuportar iti Pagarian ti Dios. Dagitoy ti “maysa a nasion” a ti natda ti naespirituan nga Israel dina “am-ammo” idi sigun iti pannakaawatda iti Kasuratan, wenno dagitoy a tattao dida nangipaay iti panangbigbig idi kadagiti ad-adipen ti Dios. Ngem kas banag iti panangikasaba iti naimbag a damag, naawisda gapu ta nabigbigda a dagitoy a naespirituan nga Israelitas dayawenda ti pudno a Dios ken gapu ta maawatanda nga adda kadakuada ti naespirituan a kinapintas a maadda laeng babaen iti bendision ti Dios.
6. Kasano kasaknapen ti nakadanonan ti mensahe ti Pagarian, ket addaan iti ania a nakaragragsak a nagbanagan?
6 Iti sidong amin dagiti inaramiden ni Satanas a pananglapped iti panangikasaba iti mensahe ti Pagarian ken ti panangisiasi iti atension dagiti tattao kadagiti dadduma nga ar-aramid, ti lawag ti kinapudno agtultuloy a makagteng uray pay kadagiti kaadayuan a paspaset iti daga. Ti banagna ket kas iti nabayagen nga impadto ti Dios iti “babai” a kukuana: “Iti kasta makitamto ket agraniagka, ket ta pusom agrag-onto ken mapadakkelto, agsipud ta ti kinawadwad ti taaw agturongto kenka; ti sanikua dagiti nasnasion umayto kenka. . . . Ket iwaragawagdanto dagiti pannakaidaydayaw ni Jehova.” (Isaias 60:5, 6) Wen, ti maysa a “dakkel a bunggoy” dagiti tattao nga idi ket paset ti “baybay” ti sangatauan a naisina iti Dios, dagiti tattao a ti panagbiagda ti nasipngetan babaen ti “napuskol a sipnget” a nangabbungot kadagiti nasnasion, ti nakikaduan iti naespirituan nga Israel. Iti imatang ti Dios, dagitoy ti pudno a napateg a bambanag a naggapu kadagiti amin a nasnasion.
7. Babaen iti pamay-an ti pannakaipadto ti irarang-ay, kasano ti panangipakita ni Jehova no ania ti pudpudno a napateg iti imatangna?
7 Idi tiempo ti pannakaibangon manen ti templo ni Jehova idiay Jerusalem, tinignayna ti mammadtona a ni Haggeo a mangiwaragawag: “‘Ket pagkintayegekto dagiti amin a nasnasion ken dagiti napateg a gameng dagiti amin a nasnasion umaydanto; ket pusekekto daytoy a balay iti kinadayag,’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot.” (Haggeo 2:7) Dayta a panangkintayeg ken pananggunggon kadagiti nasnasion ti agbanagto kamaudiananna iti pannakadadaelda, ngem sakbay a mapasamak dayta “dagiti napateg a gameng dagiti amin a nasnasion” ti masapul a maurnong manipud kadakuada ket maiyegda iti dakkel a naespirituan a templo ni Jehova, ti sapasap a balayna a pagdaydayawan. Ditoy makasarakdanto iti kinatalged inton marumekrumek ti lubong. Dagita a sibibiag a managdaydayaw ti napateg ken Jehova. Ti material a kinabaknangda saan nga isu ti tarigagayanna. (Mikias 6:6-8) Ti kapapatgan a banag a maipaayda ken Jehova isu ti amin-kararua a panagdayawda. Immayda nga addaan iti naimpusuan a debosion ken naregta a panagserbi, nga aminda ‘iwarwaragawagda ti pannakaidayaw ni Jehova.’ Anian a rag-o ti inyeg ti panagparangda kadagiti nasungdo nga ad-adipen ni Jehova idiay langit ken ditoy daga!
8. Ania ti ited ti Biblia a mangipamatmat iti kasaknap ti pannakaurnong dagiti mainanama a naindagaan a makipagtawid iti Pagarian?
8 Manonto kadagitoy a managdaydayaw ni Jehova a mangipatpateg iti biag iti Paraiso a daga ti addanto sadiay? Awan ti inkeddeng ti Biblia a bilang. Daytat’ silulukat kadagiti adu a tattao manipud kadagiti amin a nasnasion a mangsalimetmet iti naayat a probision ni Jehova. Ti mangipamatmat no ania ti inanamaen, nupay kasta, ti masarakan idiay Isaias 60:8, isu a mangdeskribir kadakuada a kas kalapati nga “agtayab a kasla ulep”—ti ulep a mangpaliden iti daga iti baba. Daytoy ti mangitudo iti panagtignay ti adu a bilang dagiti tattao iti ababa a tiempo. Babaen daytoy a dakkel nga iyaadu dagiti managdaydayaw ni Jehova, naipadto, a “ti bassit” a naespirituan nga Israel “agbalinto a sangaribo, ket ti kabassitan maysa a napigsa a nasion,” ket kinuna ni Jehova nga “aramidennanto a nadaras iti panawenna.” (Isaias 60:22) Maibagay kadi dayta iti pudno a napasamaken?
9. Iti ania a kasaknap a napasamak ti kasta nga irarang-ay nanipud idi 1935?
9 Kalpasan ti umuna a gubat sangalubongan adda laeng ti sumagmamano a ribo a makiramraman iti panangipaay iti publiko a panangikasaba iti Pagarian. Idi 1935 dagitoy agdagupda iti nakurkurang pay ngem 60,000 iti sangalubongan. Idi 1941 ti bilang dagiti manangiwaragawag iti Pagarian nalabsannan ti 100,000. Idi 1953, addan nasurok a 500,000. Sangapulo a tawen kalpasanna addan bilangda a maysa a milion. Idi pangrugian ti 1984, addan 2,652,323. Iti promedio, ipapaayda ti nasursurok pay a maysa a milion nga oras iti inaldaw a mangipakita kadagiti dadduma no apay a ti Pagarian ti Dios mangitukon iti pudpudno a namnama a maipaay iti masanguanan. No idilig iti bilang a, kas Saksi ni Jehova, pampaneknekanda nga iturayan ida ti Mesianiko a Pagarian ni Jehova, nakapatpateg nga adda 60 a nasnasion ditoy lubong ita ti addaan iti sinaggaysa a populasion a basbassit ti bilangna ngem iti daytoy dumakdakkel a “nasion.” Daytoy naisangsangayan a “nasion,” nupay kasta, awan pasetna iti nailubongan a politika ngem naipamaysa iti panagserbina iti pudno a Dios.
10. (a) Ania a kasasaad ti mamagbalin iti daytoy nga irarang-ay a nakaskasdaaw iti imatangtayo? (b) Ania ti mangipamatmat nga ad-adu pay ti dumteng?
10 Daytoy kadi ti naan-anay a kaitungpalan daytoy a padto? Ti napasamaken umdasen a maibagay iti deskripsion ti Biblia. Ket nakaskasdaaw met, no usigentayo dagiti kasasaad iti sidong ti pannakaaramid daytoy a trabaho—ti panagballigi kadagiti lapped, ti pammaneknek iti panangiturong ti Dios iti panagballigina, ti debosion nga impakita dagidiay a nakiraman iti dayta. Ti nakaskasdaaw pay, isu dagti panagbalbaliw a pinataudna iti panagbiag dagiti tattao. Ngem ti iyaadu dagiti tattao a sibabatad a mangal-ala iti takderda a maipaay ken Jehova saan nga agsarsardeng, wenno bumambannayat man. Bayat ti nabiit pay a tawtawen addada, iti promedio, nasursurok ngem 10,000 iti binulan a mangiparparang iti bagbagida a maipaay iti pannakaitaneb iti danum, ket agpangpangato ti dagupda iti tinawen. Amin dagitoy, babaen iti panagbiagda a maitunos iti isimsimbolo ti bautismoda, ti mabalin a maaddaan iti makaipanamnama a pannakalasat a sumrek iti “baro a daga.”
11. (a) Kasano ti panangipamatmat ti Biblia a dagitoy a minilion agbalin a paset ti maysa nga organisasion? (b) Ania ti kangrunaan a panggep dayta nga organisasion?
11 Dagitoy a minilion a tattao saanda laeng nga agwaywayas nga estudiante ti Biblia, a tunggal maysa ti agserserbi iti Dios iti bukodna a pamay-an. Dagitoy dagiti tattao a sipapakumbaba nga agbalin a paset iti makitkita nga organisasion ni Jehova. Kas nakitatayon, umuna a “naurnong” dagiti agtawid iti Pagarian. Itan dagiti dadduma manipud kadagiti nasnasion, nga addaan iti namnama iti naindagaan a biag, ti ‘makikadkadua kadakuada.’ (Isaias 60:4, 5) Nagbalinda a “maymaysa nga arban” iti sidong ti “maymaysa a pastor,” ni Jesu-Kristo. (Juan 10:16) Dineskribir ni apostol Pedro dagiti pudno a Kristiano kas sangalubongan nga ‘asosasion dagiti agkakabsat,’ ket pinaregta ida ni Pablo a saan a mangisina kadagiti bagbagida no di ket ‘agtitiponda,’ nangnangruna ta asidegen ti aldaw ti pannakaibanag ti nadiosan a panangukom. (1 Pedro 5:9; Hebreo 10:23-25) Iti kasta a pamay-an napabilegda ken nakabalanda a makiraman iti naindaklan a panggep a nakapaaddaan daytoy nga organisasion. Ket ania dayta? Ti pannakaidayaw ti nagan ni Jehova.—1 Pedro 2:9; Isaias 12:4, 5.
TRABAHO A MASAPUL A MAARAMID
12. (a) Kasano ti panangipamatmat ni Jesus iti trabaho a masapul a pakiramanantay amin? (b) Kasano kapateg dayta, ken apay?
12 Dagiti amin a makikadua iti organisasion ni Jehova di agbayag mabigbigda a dagiti adda iti dayta trabahadorda. Kas panangtulad ken Jesu-Kristo aktiboda amin a manangaskasaba iti Pagarian ti Dios, nga isu ti pamay-an ti pannakaitan-ok ti nagan ni Jehova. Ni Jesus a mismo kinunana: “Masapul met nga ipakaammok ti ebanghelio ti pagarian ti Dios, ta daytoy ti nakaibaonak.” (Lucas 4:43) Isut’ sipapasnek a nagsao maipapan iti pannakasapul ti panangibangon dagiti dadduma iti biagda iti aglawlaw ti panagaramid iti pagayatan ti Dios. Insurona dagiti paspasurotna a mangaramid met iti trabaho nga inaramidna. Maipaay iti tiempo a pagbibiagantayo, impadtona a “daytoy naimbag a damag ti pagarian” ti “maikaskasabanto iti amin a mapagnaedan a daga a maipaay a pammaneknek kadagiti amin a nasnasion.” (Mateo 24:14) Daytoy ti kapapatgan a trabaho a maaramid ti siasinoman kadatayo ita. Apay a kasta? Agsipud ta babaen iti dayta itandudotayo ti umiso a kinasoberano ni Jehova a Dios, nga iti dayta agpannuray ti pagimbagan ti amin a sangaparsuaan. Babaen iti naimpusuan a pannakiraman iti daytoy a trabaho, idemonstratayo ti panangapresiartayo iti nawadwad a di kaikarian a kinamanangngaasi ni Jehova. Tultulongantayo met dagiti padatayo a tao a makagun-od iti kakaisuna a pamay-an a mamagbalin a posible iti pannakalasatda iti umadanin a dakkel a rigat.—Idiligyo iti 1 Timoteo 4:15, 16.
13. (a) Idiay Isaias 60:17, ania a kasasaad ti naipadto a maipaay iti organisasion ni Jehova? (b) Ania ti masapul nga aramidentayo tapno maan-anay a mapadasantay dayta? (c) Ania a namnama ti adda iti sanguanan dagidiay a mangaramid iti dayta?
13 Dagiti kasasaad a masarakanda iti uneg ti organisasion ni Jehova ti mangpabileg kadagiti puspusoda. Kas impadto ni Jehova ken Isaias: “Ket aramidekto met dagiti pagturayam a talna ken dagiti agsingsingir ti buis a nalinteg.” (Isaias 60:17) Ti nasaknap a talna saanto laeng a teoria no di ket pudpudno, maysa a bunga ti nasantuan nga espiritu. Daytoy dina kayat a sawen a ti indibidual mapadasanna dayta a talna gapu laeng ta makikadkadua iti organisasion. Isut’ masapul a personal a “mangsurot kadagiti bambanag a mangpataud iti talna ken dagiti bambanag a makapalaing iti maysa ken maysa.” (Roma 14:19) Masapul a suruenna ti mangiparangarang iti nadiosan a kinasirib iti panagballigi kadagiti kinaimperpekto dagiti dadduma, ti mangiparangarang iti mabayag a panagitured ken panagteppel, ti mamakawan kadagiti dadduma a kas ti panangpakawan ti Dios kenkuana. Wen, masapul met a ‘makikappia.’ (Santiago 3:17, 18; Galacia 5:22, 23; Colosas 3:12-14) Dagidiay mangaramid iti dayta makasarakda iti rag-o iti panagbalin a paset dayta a “napigsa a nasion” a mabukbukelen ken naipamaysa iti panagserbi ken ni Jehova, “ti naragsak a Dios.” (1 Timoteo 1:11) Dagiti miembro daytoy a “nasion” ti maitalimengto inton ibanag ni Jehova ti panangukomna a maibusor ti intero a lubong nga agpaituray ken Satanas kas agturayna.