Pinapintas ni Jehova ti Ilina Babaen ti Lawag
“Tumakderka, O babai, mangipaayka iti lawag, ta dimteng ti lawagmo ket ti mismo a dayag ni Jehova nagsilnag kenka.”—ISAIAS 60:1.
1, 2. (a) Ania ti kasasaad ti sangatauan? (b) Siasino ti adda iti likudan ti kinasipnget iti sangatauan?
“ANIAN a kasapulantayo ti kas ken Isaias wenno kas ken Pablo!” Kasta ti inyasug ni Harry Truman a presidente ti Estados Unidos idi dekada 1940. Apay a kasta ti inyebkasna? Gapu ta mariknana nga idi panawenna, kasapulan ti lubong ti maysa a lider nga ekselente iti moral. Kalunglung-aw idi ti sangatauan manipud iti nalidem unay a panawen ti maika-20 a siglo, ti maikadua a gubat sangalubongan. Ngem uray nalpasen ti gubat, saan a timmalna ti lubong. Nagtultuloy ti kinasipnget. Kinapudnona, 57 a tawen kalpasan ti gubat, nagtalinaed ti lubong iti sipnget. No sibibiag pay la koma ita ni Presidente Truman, awan duadua a makitana nga adda latta panagkasapulan kadagiti lider nga ekselente iti moral kas kada Isaias wenno apostol Pablo.
2 Ditay masierto no ammo ni Presidente Truman daytoy, ngem dinakamat ni Pablo ti kinasipnget a mangparparigat iti sangatauan ket nangpakdaar kadagiti suratna maipapan iti daytoy. Kas pagarigan, pinakdaaranna dagiti kapammatian: “Addaantayo iti pannakigubal, saan a maibusor iti dara ken lasag, no di ket maibusor kadagiti gobierno, maibusor kadagiti autoridad, maibusor kadagiti agturay iti lubong daytoy a kinasipnget, maibusor kadagiti nadangkes nga espiritu a puersa kadagiti nailangitan a disso.” (Efeso 6:12) Babaen dagitoy a sasao, impakita ni Pablo a pagaammona saan laeng a ti naespirituan a kinasipnget a nangabbungot iti lubong no di pay ket ti pudno a gubuayan dayta—dagiti mannakabalin a buyot a demonio a nadeskribir kas ‘dagiti agturay iti lubong.’ Yantangay dagiti mannakabalin nga espiritu ti adda iti likudan ti kinasipnget iti lubong, ania ti maaramidan dagiti awan gawayna a tattao a mangiwaksi iti dayta?
3. Iti laksid ti nalidem a kasasaad ti sangatauan, ania ti impakpakauna ni Isaias agpaay kadagidiay matalek a tattao?
3 Dinakamat met ni Isaias ti kinasipnget a nangabbungot iti sangatauan. (Isaias 8:22; 59:9) Ngem bayat a sikikita iti kaaldawantayo, napaltiingan a nangipadto nga uray kadagitoy nalidem a tiempotayo, paglawagen ni Jehova ti pannakaawat dagidiay agayat iti lawag. Wen, nupay ditay personal a kadua da Isaias ken Pablo, adda dagiti naipaltiing a sursuratda a mangiwanwan kadatayo. Tapno makitatayo no ania a bendision ti agur-uray kadagidiay agayat ken ni Jehova, usigentayo dagiti padto ni Isaias a masarakan iti maika-60 a kapitulo ti librona.
Mangisilnag iti Lawag ti Naipadto a Babai
4, 5. (a) Ania ti imbilin ni Jehova nga aramiden ti babai, ket ania ti inkarina? (b) Ania a makapagagar nga impormasion ti linaon ti Isaias kapitulo 60?
4 Ti umuna a sasao ti Isaias 60 ket naiturong iti babai nga adda iti nakaay-ay-ay a kasasaad—iti kinasipnget, a nakapakleb iti daga. Pagam-ammuan, limmawag ti aglawlaw ket nagsao ni Jehova: “Tumakderka, O babai, mangipaayka iti lawag, ta dimteng ti lawagmo ket ti mismo a dayag ni Jehova nagsilnag kenka.” (Isaias 60:1) Tiempo tapno tumakder ti babai ket isilnagna ti lawag ti Dios, ti dayagna. Apay? Mabasatayo ti sungbat iti sumaruno a bersikulo: “Adtoy! ti met laeng sipnget abbongannanto ti daga, ken ti napuskol a daguyemyem abbonganna dagiti nasional a bunggoy; ngem ni Jehova agsilnagto kenka, ket ti bukodna a dayag makitanto kenka.” (Isaias 60:2) No agtulnog ti babai iti bilin ni Jehova, manamnamana ti nasayaat a resulta. Kuna ni Jehova: “Dagiti nasion pudno nga umaydanto iti lawagmo, ken ti ar-ari iti raniag ti panagsilnagmo.”—Isaias 60:3.
5 Dagiti makapagagar a sasao a linaon dagitoy tallo a bersikulo ket agserbi kas introduksion ken sumario ti linaon ti intero a kapitulo 60 ti Isaias. Impakpakaunana dagiti mapasaran ti naipadto a babai ken ilawlawagna no kasano a makapagtalinaedtayo iti lawag ni Jehova iti laksid ti kinasipnget nga immapay iti sangatauan. Ngem ania ti kaipapanan dagiti simbolo kadagitoy tallo a panglukat a bersikulo?
6. Asino ti babai iti Isaias kapitulo 60, ket siasino ti mangirepresentar kenkuana ditoy daga?
6 Ti babai iti Isaias 60:1-3 isu ti Sion, ti nailangitan nga organisasion ni Jehova a buklen dagiti espiritu a parsua. Iti kaaldawantayo, ti Sion ket irepresentar ditoy daga dagiti natda iti “Israel ti Dios,” ti internasional a kongregasion dagiti napulotan iti espiritu a Kristiano, nga addaan iti namnama a makipagturay ken Kristo idiay langit. (Galacia 6:16) Daytoy a naespirituan a nasion ket buklen ti 144,000 a kamengna. Ti moderno a kaitungpalan ti Isaias kapitulo 60 ket naisentro kadagidiay sibibiag a kamengna ditoy daga “kadagiti maudi nga aldaw.” (2 Timoteo 3:1; Apocalipsis 14:1) Adu met ti saritaen daytoy a padto maipapan kadagiti kakadua dagiti napulotan a Kristiano, ti “dakkel a bunggoy” ti “sabsabali a karnero.”—Apocalipsis 7:9; Juan 10:16.
7. Ania ti kasasaad ti Sion idi 1918, ken kasano a naipadto daytoy?
7 Adda kadi panawen a naipasidong iti sipnget “ti Israel ti Dios,” kas inladawan ti naipadto a babai? Adda, napasamak daytoy nasurok a 80 a tawen ti napalabasen. Kabayatan ti umuna a gubat sangalubongan, inkagumaan dagiti napulotan a Kristiano nga itultuloy ti panangasaba. Ngem idi 1918, ti maudi a tawen ti gubat, dandani nagsardeng ti organisado a trabaho a panangasaba. Ni Joseph F. Rutherford, ti mangimatmaton idi iti sangalubongan a panangasaba, ken ti dadduma a prominente a Kristiano ket nasentensiaan iti nabayag a pannakaibalud maigapu iti ulbod a pammabasol. Iti libro nga Apocalipsis, dagiti napulotan a Kristiano nga adda ditoy daga ket naimpadtuan a nadeskribir kas bangkay, a nakawalang “iti akaba a dalan ti dakkel a siudad nga iti naespirituan a kaipapanan naawagan iti Sodoma ken Egipto.” (Apocalipsis 11:8) Talaga a nalidem daydi a panawen para iti Sion, kas inrepresentar dagiti napulotan nga annakna ditoy daga!
8. Ania a dakkel a panagbalbaliw ti napasamak idi 1919, ket ania ti resultana?
8 Ngem adda dakkel a panagbalbaliw idi 1919. Linawagan ni Jehova ti Sion! Nagtignay idi dagiti sibibiag a kameng ti Israel ti Dios tapno isilnagda ti lawag ti Dios, ket situtured nga impakaammoda manen ti naimbag a damag. (Mateo 5:14-16) Gapu iti napabaro a regta dagidi a Kristiano, adda dagiti nayadani iti lawag ni Jehova. Kas pagarigan, napulotan dagiti kabbaro kas kanayonan a kameng ti Israel ti Dios. Naawaganda iti Isaias 60:3 kas ar-ari, yantangay makipagturayda ken ni Kristo iti nailangitan a Pagarian ti Dios. (Apocalipsis 20:6) Idi agangay, maysa a dakkel a bunggoy ti sabsabali a karnero ti nangrugi a mayadani iti lawag ni Jehova. Dagitoy dagiti “nasion” a nadakamat iti padto.
Sumangpet Dagiti Annak ti Babai!
9, 10. (a) Ania a nagsayaat a buya ti nakita ti babai, ket ania ti iladladawan daytoy? (b) Ania ti panggapuan ti Sion nga agrag-o?
9 Ita, rinugian ni Jehova ti mangipaay kadagiti kanayonan a detalye maipapan iti impormasion a naibalabala iti Isaias 60:1-3. Adda manen imbilinna iti babai. Imdenganyo ti ibagana: “Itangwam dagita matam iti intero nga aglikmut ket kitaem!” Nagtulnog ti babai, ket anian a makaparagsak a buya ti nakitana! Agsasangpet dagiti annakna. Intuloy a kinuna ti kasuratan: “Isuda amin naummongda a sangsangkamaysa; immayda kenka. Manipud iti adayo agtultuloy nga umay ti bukodmo nga annak a lallaki, ken ti annakmo a babbai a mataripatonto a maubba iti bakrang.” (Isaias 60:4) Ti sangalubongan a panangikasaba iti Pagarian a nangrugi idi 1919 ti nangtignay iti rinibu a kabbaro nga agserbi ken ni Jehova. Nagbalinda met nga “annak a lallaki” ken “annak a babbai” ti Sion, dagiti napulotan a kameng ti Israel ti Dios. Iti kasta, pinapintas ni Jehova ti Sion babaen ti panangipanna kadagiti maudi a kameng ti 144,000 iti lawag.
10 Mailadawanyo kadi ti ragsak ti Sion ta addan iti dennana dagiti annakna? Kaskasdi, nangted ni Jehova iti kanayonan a rason tapno agragsak ti Sion. Mabasatayo: “Iti dayta a tiempo makitamto ket pudno unay nga agraniagka, ket ta pusom pudno nga agtayegtegto ken dumakkel agsipud ta ti kinabaknang ti baybay agturongto a mismo kenka; dagiti mismo a sanikua ti nasnasion umaydanto kenka.” (Isaias 60:5) Maitunos iti dayta a padto, nanipud idi dekada 1930, agturturong iti Sion ti umariwekwek a Kristiano a mangnamnama nga agbiag nga agnanayon ditoy daga. Rimmuarda manipud iti “baybay” ti sangatauan a naisina iti Dios ket irepresentarda dagiti sanikua ti nasnasion. Isuda “dagiti matarigagayan a banag dagiti amin a nasion.” (Haggeo 2:7; Isaias 57:20) Imutektekanyo ta awan ‘kadagiti matarigagayan a banag’ ti agdaydayaw ken ni Jehova iti bukodna a pamay-an. Ad-adda a pinapintasda ti Sion babaen ti pannakipagdayawda kadagiti napulotan a kakabsatda, ket nagbalinda a “maymaysa nga arban” iti sidong ti “maymaysa a pastor.”—Juan 10:16.
Nagturong iti Sion Dagiti Komersiante, Pastor, ken Agtagtagilako
11, 12. Deskribirenyo dagiti umariwekwek nga agturturong iti Sion.
11 Daytoy a naipadto a pannakaurnong ket nagbanag iti nakaskasdaaw nga iyaadu dagiti agdaydayaw ken ni Jehova. Naipakpakauna daytoy kadagiti sumaruno a sasao ti padto. Iladawanyo a nakatakderkayo iti Bantay Sion a kadua ti naipadto a babai. Tumaliawkayo iti daya, ket ania ti makitayo? “Ti met laeng agallo-allon a reprep dagiti kamelio abbongandakanto, dagiti urbon a kalakian a kamelio ti Midian ken ti Efa. Amin dagidiay aggapu iti Sheba—umaydanto. Balitok ken olibano awitendanto. Ket dagiti pakaidaydayawan ni Jehova iwaragawagdanto.” (Isaias 60:6) Umariwekwek a komersiante ti mangiturturong kadagiti rineprep a kamelioda kadagiti desdes nga agturong iti Jerusalem. Kasla la linayus dagiti kamelio ti daga! Awit dagiti agtagtagilako dagiti agkakangina a sagut, “balitok ken olibano.” Ket nagturong dagitoy a komersiante iti lawag ti Dios tapno publiko nga idayawda, ‘nga iwaragawagda dagiti pakaidayawan ni Jehova.’
12 Saan laeng a dagiti komersiante ti agtigtignay. Agturturong met dagiti pastor iti Sion. Kuna ti padto: “Amin dagiti arban ti Quedar—maummongdanto a sangsangkamaysa kenka. Dagiti kalakian a karnero ti Nebayot—agserbidanto kenka.” (Isaias 60:7a) Dagiti tribu ti papastor ket agturturong iti nasantuan a siudad tapno idatonda ken ni Jehova ti kasayaatan iti arbanda. Idatonda pay ketdi ti mismo a bagida nga agserbi iti Sion! Ania ti panangmatmat ni Jehova kadagitoy a ganggannaet? Ti Dios a mismo ti sumungbat: “Buyogen ti pannakaanamong umulidanto iti altarko, ket papintasekto ti bukodko a balay ti kinapintas.” (Isaias 60:7b) Siaayat nga awaten ni Jehova dagiti daton ken panagserbi dagitoy a ganggannaet. Ti kaaddada papintasenna ti templona.
13, 14. Ania ti makita a sumungsungad manipud iti laud?
13 Ita, imatanganyo a naimbag ti laud. Ania ti makitayo? Iti adayo, adda kasla puraw nga ulep a nagsaknap iti ngatuen ti baybay. Iyimtuod ni Jehova ti saludsod nga agtartaray ita dita panunotyo: “Siasino dagitoy nga umay nga agtaytayab a kas iti ulep, ken kas kadagiti kalapati nga agturong kadagiti tawa ti aponda a balay ti tumatayab?” (Isaias 60:8) Sungbatan ni Jehova ti mismo a saludsodna: “Agtultuloyto a manginanama kaniak dagiti met laeng isla, kasta met dagiti barko ti Tarsis kas idi damo, tapno iyegda ti annakmo manipud iti adayo, a ti pirakda ken balitokda naikuyog kadakuada, maipaay iti nagan ni Jehova a Diosmo ken maipaay iti Daydiay Santo ti Israel, ta napapintasnakanton.”—Isaias 60:9.
14 Mailadawanyo kadi ti eksena? Immasideg ti puraw nga ulep ket agparang itan kas sangaraay a tulnek iti adayo a laud. Kasda la arban dagiti tumatayab iti rabaw dagiti dalluyon. Ngem bayat nga umas-asidegda, malasinyo a barko gayam dagitoy a nakaukrad dagiti layagda tapno iturong ti angin. Nakaad-adu a barko ti aglaylayag agturong iti Jerusalem a kasla maysa nga arban ti kalapati. Manipud kadagiti adayo a sangladan, nakaparpartak a naglayag dagitoy a grupo ti barko, a mangipanda kadagiti manamati idiay Jerusalem tapno agdayaw ken ni Jehova.
Rumang-ay ti Organisasion ni Jehova
15. (a) Ania a panagrang-ay ti impadto ti Isaias 60:4-9? (b) Ania nga espiritu ti iparparangarang dagiti pudno a Kristiano?
15 Anian a naglawag ti naimpadtuan a panangiladawan ti bersikulo 4 agingga iti 9 maipapan iti sangalubongan a panagrang-ay a nangrugi idi 1919! Apay a binendisionan ni Jehova ti Sion iti kasta a panagrang-ay? Gapu ta nangrugi idi 1919, ti Israel ti Dios ket situtulnog ken nagtultuloy nga insilnagna ti lawag ni Jehova. Ngem nadlawyo kadi a sigun iti bersikulo 7, dagiti kasangsangpet ‘umulidanto iti altar ti Dios’? Ti altar ti pakaidatagan dagiti daton, ket daytoy a paset ti padto ti mangipalagip kadatayo nga adda daton a nairaman iti panagserbi ken ni Jehova. Insurat ni apostol Pablo: “Dawatek kadakayo . . . nga iparangyo ti bagbagiyo a maysa a sakripisio a sibibiag, nasantuan, makaay-ayo iti Dios, maysa a sagrado a panagserbi buyogen ti pannakabalinyo nga agrason.” (Roma 12:1) Maitunos iti sasao ni Pablo, saan a mapnek dagiti pudno a Kristiano iti basta maminsan kada lawas nga itatabuno kadagiti narelihiosuan a gimong. Ipaayda ti panawen, pigsa, ken sanikuada a mangitandudo iti nasin-aw a panagdayaw. Saan kadi a mapapintas ti balay ni Jehova no adda dagiti kasta a napasnek nga agdaydayaw? Kasta ti kuna ti padto ni Isaias. Ket masiguradotayo a makaay-ayo iti imatang ni Jehova dagiti kasta a naregta nga agdaydayaw.
16. Siasino dagiti nakiraman iti trabaho a panangbangon idi un-unana, ket siasino ti nangaramid iti kasta iti moderno a panawen?
16 Kayat dagiti kabbaro ti agtrabaho. Intuloy a kinuna ti padto: “Dagiti ganggannaet pudno a bangonendanto dagiti padermo, ket ti mismo nga ar-arida agserbidanto kenka.” (Isaias 60:10) Iti damo a kaitungpalan dagitoy a sasao bayat ti panagsubli manipud pannakaidestiero idiay Babilonia, dagiti ari ken dadduma pay a naggapu kadagiti nasion ti aktual a timmulong iti panangbangon manen iti templo ken iti siudad ti Jerusalem. (Esdras 3:7; Nehemias 3:26) Iti moderno a kaitungpalanna, ti dakkel a bunggoy sinuportaranda dagiti napulotan a natda iti panangbangon iti pudno a panagdayaw. Timmulongda iti panangbangon kadagiti kongregasion Kristiano ket iti kasta, sinarikedkedanda ti arig siudad a ‘pader’ ti organisasion ni Jehova. Nakiramanda met iti literal a trabaho a panangbangon—ti panagpatakder kadagiti Kingdom Hall, Assembly Hall, ken pasilidad ti Bethel. Babaen dagitoy, supsuportaranda dagiti napulotan a kakabsatda iti panangtaming kadagiti kasapulan ti rumangrang-ay nga organisasion ni Jehova!
17. Ania ti maysa a pamay-an a pinapintas ni Jehova ti ilina?
17 Anian a makaparegta dagiti maudi a sasao ti Isaias 60:10! Kuna ni Jehova: “Iti rurodko kinabilka koman, ngem iti naimbag a nakemko sigurado a maasianakto kenka.” Wen, dinisiplina ni Jehova ti ilina idi 1918/19. Ngem naglabas daytan. Panawen itan nga ipakita ni Jehova ti asina kadagiti napulotan nga adipenna ken kadagiti kakaduada a sabsabali a karnero. Paneknekan daytoy ti naisangsangayan a panagrang-ay nga impaayna kadakuada, arigna a ‘pinapintasna ida.’
18, 19. (a) Ania ti inkari ni Jehova kadagidiay kabbaro a nakitimpuyog iti organisasionna? (b) Ania ti ibaga kadatayo dagiti nabatbati pay a bersikulo ti Isaias kapitulo 60?
18 Kada tawen, ginasut a ribu a kanayonan a “ganggannaet” ti makitimtimpuyog iti organisasion ni Jehova, ket agtultuloy a nakalukat ti dalan para iti adu pay a sumurot kadakuada. Kuna ni Jehova iti Sion: “Dagiti ruanganmo pudno a mapagtalinaedto a silulukat a patinayon; saandanto a maiserra uray iti aldaw wenno iti rabii, tapno iyegda kenka dagiti sanikua ti nasnasion, ket ti ar-arida ti mangidaulonto.” (Isaias 60:11) Dadduma a bumusbusor ti mangpadas a mangirikep ‘kadagiti ruangan,’ ngem ammotayo a dida agballigi. Ni Jehova a mismo ti nagkuna nga agtalinaed a nakalukat ti ruangan, aniaman ti mapasamak. Agtultuloy ti panagrang-ay.
19 Adda pay dadduma a pamay-an a binendisionan ni Jehova ti ilina, a pinapintasna ida, kadagitoy maudi nga al-aldaw. Dagiti nabatbati pay a bersikulo ti Isaias 60 ti naimpadtuan a mangipalgak no ania dagita a pamay-an.
Mailawlawagyo Kadi?
• Asino ti “babai” ti Dios, ket siasino ti mangirepresentar kenkuana ditoy daga?
• Kaano a naiwalang dagiti annak ti Sion, ket kaano ken kasano a ‘timmakderda’?
• Babaen ti nadumaduma a simbolo, kasano nga impakpakauna ni Jehova ti panagrang-ay ita dagiti mangikaskasaba iti Pagarian?
• Kadagiti ania a pamay-an a pinagsilnag ni Jehova ti lawagna iti ilina?
[Ladawan iti panid 10]
Nabilin a tumakder ti “babai” ni Jehova
[Ladawan iti panid 12]
Ti grupo dagiti barko ket kasda la kalapati iti tangatang