DALUNGDONG
Ti dalungdong ket saan laeng nga aruaten a karaman iti kawes, no di ket adda pay naespirituan a kaipapananna kadagiti adipen ti Dios mainaig iti kinaulo ken panagpasakup. Indatag ni apostol Pablo ti intuding ti Dios a prinsipio ti kinaulo a maannurot iti kongregasion Kristiano, a kunkunana: “Ti ulo ti tunggal lalaki isu ti Kristo; ket ti ulo ti babai isu ti lalaki; ket ti ulo ti Kristo isu ti Dios.” (1Co 11:3) Impatuldo ni Pablo a ti dalungdong ket “pagilasinan ti kinaturay” a rumbeng nga itapungor ti babai no agkararag wenno agipadto iti kongregasion kas panangbigbigna iti kinaulo ti lalaki ken panagpasakupna iti umiso a nateokratikuan nga autoridad.—1Co 11:4-6, 10.
Iti kasumbangirna, impakita ti apostol a saan a rumbeng nga agdalungdong ti lalaki no mangidaulo iti sanguanan ti kongregasion, kas koma no agkararag wenno agipadto. Gagangay nga akemna dayta iti urnos ti Dios. Maibabain ti bukodna nga ulo no agdalungdong ti lalaki kadagita a gundaway. Panangipakita met dayta iti saanna a panagraem ken Jesu-Kristo kas ulona ken kasta met iti Kangatuan nga ulo, ni Jehova a Dios, ta ti lalaki ket “ladawan ken dayag ti Dios,” a sigud a naaramid a pannakabagi ti Dios ditoy daga. Saanna koma nga abbongan daytoy a kinapudno babaen ti panagdalungdongna. Immuna a naparsua ti lalaki, sakbay ti babai; ti babai ket “nagtaud iti lalaki” ken naparsua “maipagapu iti lalaki.” Maiparangarang ti dayaw ken dignidad ti lalaki babaen kadagiti galad ti babai, no kasano a ti dayaw ken dignidad ti Dios ket iyan-anninaw dagiti galad ti tao. Masapul ngarud a siraragsak a bigbigen ti Kristiano a babai nga isu ket nababbaba babaen ti panagpakumbaba ken panagpasakupna, ket masapul a sitatallugod a mangipakita iti daytoy babaen ti panagaramatna iti dalungdong wenno dadduma pay a kita ti tapungor. Saan a maiparbeng nga agawenna ti saad ti lalaki kas ulo, no di ket masapul nga itandudona dayta.—1Co 11:4, 7-10.
Dinakamat ni Pablo a ti gagangay nga atiddog a buok ti babbai a kameng ti kongregasion a sinuratanna ket agtultuloy a pammalagip manipud iti Dios a ti babai ket gagangay nga agpasakup iti lalaki. Ngarud, masapul a bigbigen daytoy ti babai no akmenna dagiti kadawyan a pagrebbengan ti lalaki iti kongregasion Kristiano, ken masapul nga agdalungdong iti aniaman a kita ti tapungor kas kanayonan ti buokna a kadawyanen nga adda kenkuana. Babaen itoy, ipakpakitana a bigbigenna ti intuding ti Dios a prinsipio ti kinaulo ken pagdumdumaenna ti gagangay nga inaldaw nga ar-aramidna ken ti panangakemna kadagiti naisangsangayan a pagrebbengan iti kongregasion no, kas pagarigan, awan ti kualipikado a kameng ti kongregasion, wenno no mangisuro iti sabsabali babaen iti pormal a panangyadal iti Biblia a siiimatang ti asawana wenno ti maysa a lalaki a kameng ti kongregasion.—1Co 11:11-15.
Tapno makaipaay ti apostol iti nabileg a rason no apay a masapul nga annuroten ti kongregasion ti Dios daytoy a pamay-an, dinakamatna dagiti anghel ti Dios, a “naibaon tapno agserbida kadagidiay agtawid iti pannakaisalakan.” (Heb 1:13, 14) Interesado ken maseknan dagitoy a mannakabalin nga espiritu nga agtalinaed dagiti Kristiano iti naituding a lugarda iti urnos ti Dios tapno masalimetmetan ti nateokratikuan nga urnos ken nasin-aw a panagdaydayaw iti sanguanan ti Dios.—1Co 11:10.
Ad-adda a matarusantayo no apay a kasapulan ti kongregasion idiay kadaanan a Corinto daytoy a balakad no maammuantayo a kaugalian idi ti babbai a kanayon a nakadalungdongda no addada iti publiko. Dagidiay laeng nalulok ti moralda ti saan a nakadalungdong. Ket nalawag a nagbalin a kaugalian dagiti babbai a pagano a papadi kadagiti templo nga ikkatenda dagiti dalungdongda ken pagsugabbaenda ti buokda no pagparparangenda a mapalpaltiinganda. Nakababain ti panangaramid iti kasta iti kongregasion Kristiano ken panangumsi dayta iti kinaulo ken panagpasakup nga inyurnos ni Jehova a Dios. Ingngudo ti apostol ti argumentona babaen ti panangikunana a no adda mangirupir iti aniaman a kaugalian a naiduma iti indatag ni Pablo, masapul latta a suroten ti kongregasion ti imbalakad ti apostol a panagdalungdong. Isu nga iti amin a tiempo ken lugar agaplikar dayta a pammilin iti kongregasion Kristiano.—1Co 11:16.
Dagiti Hebreo kadagidi nagkauna a tiempo, malaksid iti panangisuotda iti aruaten ti ulo kas paset ti kawesda, abbonganda met ti uloda tapno ipakitada nga agladladingitda. (2Sm 15:30; Jer 14:3) Ipakpakita met idi dagiti babbai a naemmada babaen ti panagdalungdongda. Idi agkitan da Rebecca ken Isaac, “nangala [ni Rebecca] iti maysa nga alidungdong ket nagdalungdong,” nabatad a kas simbolo ti panagpasakupna ken Isaac kas agbalin nga asawana.—Ge 24:65; kitaenyo ti ARUAT ITI ULO; KINAULO.