KINASUNGDO
Iti Hebreo a Kasuratan, ti pangiladawan a sao (adjective) a cha·sidhʹ naaramat maipapan iti “daydiay nasungdo,” wenno “daydiay addaan naayat a kinamanangngaasi.” (Sal 18:25, Rbi8 ftn) Ti nombre a cheʹsedh tukoyenna ti kinamanangngaasi ngem saan laeng a basta nadungngo a panangikabilangan wenno kinamanangngaasi nga aggubuay iti ayat, nupay ramanenna ti kakasta a galad. Ti kinamanangngaasi ket siaayat a kumpet iti maysa a banag agingga a matungpal ti panggepna mainaig iti dayta a banag. Kasta a kinamanangngaasi ti imparangarang ti Dios kadagiti adipenna, ket kasta met ti imparangarangda kenkuana. Nainaig ngarud dayta iti kinasungdo—ti nalinteg, naipamaysa, nasantuan a kinasungdo. Nagduduma ti pannakaipatarusna kas “naayat a kinamanangngaasi” ken “nasungdo nga ayat.”—Ge 20:13; 21:23; kitaenyo ti KINAMANANGNGAASI.
Iti Griego a Kasuratan, ti nombre a ho·si·oʹtes ken ti pangiladawan a sao a hoʹsi·os kaipapananda ti kinasanto, kinalinteg, panagraem; debotado, napeklan; naannad a panangannurot iti amin nga annongen iti Dios. Ramanenna ti nalinteg a relasion iti Dios.
Agparang nga awan ti Iloko a sasao nga eksakto a makayebkas iti naan-anay a kaipapanan dagita a Hebreo ken Griego a sao. Ngem iti kinapudnona, no ti “kinasungdo,” agraman ti debosion ken kinamatalek, ket maaramat mainaig iti Dios ken iti panagserbi kenkuana, pumadpada ti kaipapananna kadagidiay a Hebreo ken Griego a sao. Ti kasayaatan a pamay-an a panangammo iti naan-anay a kaipapanan dagiti maus-usig a termino ti Biblia isu ti panangsukimat iti pannakausarda iti Biblia.
Kinasungdo ni Jehova. Ni Jehova a Dios a Kasasantuan, a matalek iti kinalinteg ken mangwatwatwat iti di agbaliw a naayat a kinamanangngaasi maipaay kadagidiay agserbi kenkuana, makilangen buyogen ti kinalinteg ken kinapudno uray kadagiti kabusorna, ket naan-anay a mapagpannurayan. Naikuna maipapan kenkuana: “Naindaklan ken nakaskasdaaw dagiti aramidmo, Jehova a Dios, ti Mannakabalin-amin. Nalinteg ken napudno dagiti dalanmo, Ari ti kinaagnanayon. Siasinonto a pudno ti saan nga agbuteng kenka, Jehova, ken mangpadayag iti naganmo, agsipud ta siksika ti nasungdo?” (Apo 15:3, 4) Magutugot ni Jehova a mangaramid iti maiparbeng a hudisial a tignay gapu iti kinasungdona iti kinalinteg ken kinahustisia, kasta met iti ayatna iti ilina. Gapuna, natignay ti maysa nga anghel a mangikuna: “Sika, Daydiay adda ita ken adda idi, Daydiay nasungdo, nalintegka, agsipud ta impaaymo dagitoy a pangngeddeng.”—Apo 16:5; idiligyo ti Sal 145:17.
Nasungdo ni Jehova kadagiti tulagna. (De 7:9) Maigapu iti tulagna iti gayyemna a ni Abraham, iti sinigsiglo imparangarangna ti mabayag a panagitured ken asi maipaay iti nasion ti Israel. (2Ar 13:23) Babaen ken mammadtona a Jeremias, kiniddawna iti Israel: “‘Agsublika, O managlikud nga Israel,’ kuna ni Jehova. ‘Saankonto a pagdissuen ti rupak a siuunget kadakayo, ta nasungdoak.’” (Jer 3:12) Dagidiay nasungdo kenkuana naan-anay a makapagtalekda kenkuana. Iti kararag ni David, kiniddawna ti tulong ti Dios ket kinunana: “Iti daydiay nasungdo agtignaykanto a sisusungdo; iti awan pagkuranganna, nabileg makilangenkanto nga awan pagkuranganna.” (2Sm 22:26) Iti panagpakaasina kadagiti umili, kiniddaw kadakuada ni David nga umadayoda iti dakes ket aramidenda ti naimbag, a kinunana a “ni Jehova ket managayat iti kinahustisia, ket saannanto a panawan dagidiay nasungdona. Agingga iti tiempo a di nakedngan sigurado a masaluadandanto.”—Sal 37:27, 28.
Dagidiay nasungdo ken Jehova mainanamada ti kinasingedna kadakuada ken ti tulongna agingga iti mismo a ngudo ti matalek a danada, ket naan-anay a natalgedda, nga ammoda a lagipennanto ida aniaman ti dumteng a kasasaad. Saluadanna ti dalanda. (Pr 2:8) Saluadanna ti biagda, wenno kararuada.—Sal 97:10.
Ni Jesu-Kristo. Idi adda ditoy daga ni Jesu-Kristo, napabileg iti kasta unay gapu ta ammona a ti Dios nangipaay iti padto maipapan kenkuana a, kas kangrunaan a “nasungdo” iti Dios, ti kararuana saan a mabaybay-an idiay Sheol. (Sal 16:10) Idi aldaw ti Pentecostes, 33 K.P., inyaplikar ni apostol Pedro daytoy a padto ken Jesus, a kinuna: “Nakita [ni David] a nasaksakbay ket nagsao maipapan iti panagungar ti Kristo, a saan a nabaybay-an iti Hades ket saan met a nakita ti lasagna ti panagrupsa. Daytoy a Jesus pinagungar ti Dios, nga iti daytoy a kinapudno saksikami amin.” (Ara 2:25-28, 31, 32; idiligyo ti Ara 13:32-37.) Iti komento ti The Expositor’s Greek Testament mainaig iti Aramid 2:27, kunaenna a ti Hebreo a sao a cha·sidhʹ (naaramat iti Sal 16:10) “ipamatmatna saan laeng a daydiay nadiosan ken napeklan, no di ket daydiay met pagpaayan ti naayat a kinamanangngaasi ni Jehova.”—Inurnos ni W. R. Nicoll, 1967, Tomo II.
Ti Dios Kalikagumanna ti Kinasungdo. Kalikaguman ni Jehova ti kinasungdo dagiti adipenna. Masapul nga isu tuladenda. (Efe 5:1) Ibaga ni apostol Pablo kadagiti Kristiano nga ‘ikawesda koma ti baro a personalidad a naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.’ (Efe 4:24) Idi imbalakadna a rumbeng nga agkararag ti kongregasion, kinunana: “Gapuna tarigagayak nga iti tunggal lugar agtultuloy koma nga agkararag dagiti lallaki, nga itag-ayda ti nasungdo nga im-ima, naisina iti pungtot ken debdebate.” (1Ti 2:8) Ti kinasungdo ket napateg a kualidad tapno ti maysa a lalaki agbalin a kualipikado a madutokan nga agserbi kas manangaywan iti kongregasion ti Dios.—Tit 1:8.