MEDEBA

Daytoy itan ti agdama a Madaba, maysa nga ili a masarakan iti nababa ken aginduyas a turod nga agarup 20 km (12 mi) iti daya ti makin-amianan nga ungto ti Natay a Baybay. Babaen iti dayta, ti kadaanan a “dalan ti ari” ket kumamang iti dadduma pay a siudad iti daya ti Jordan. (Idiligyo ti Nu 20:17.) Masarakan ti Madaba iti maysa nga awanan kaykayo ngem nadam-eg a tanap. Iti “tanap ti Medeba,” adda nasayaat a pagaraban dagiti arban ti karkarnero ken kalkalding.​—Jos 13:9, 16.

Idi a dagiti Israelita naparmekda ni Sihon nga ari dagiti Amoreo, naited ti Medeba kas paset ti teritoria ti tribu ni Ruben. (Jos 13:8, 9, 15, 16) Agparang nga idi damo, dagiti Amoreo innalada ti Medeba manipud kadagiti Moabita. (Nu 21:25-30) Sumagmamano a siglo kalpasanna, iti maysa a pannakirupakda kadagiti Ammonita, ti buyot ni Ari David nga indauluan ni Joab inabakda dagiti matangtangdanan a puersa dagiti Aramaeano (Sirio) a nagpakarso iti sango ti Medeba.​—1Cr 19:6-16.

Sigun iti Bato a Moabita (linia 8), ti “daga ti Mehedeba (Medeba)” ket tinagikua ni Ari Omri ti Israel (a. 951-941 K.K.P.). Ipasimudaag ti linia 30 ti isu met laeng a monumento a ni Ari Mesa ti Moab binangonna manen ti Medeba ken ti dadduma pay a siudad iti dayta a lugar. Nupay kasta, mabalin nga inturayan manen dagiti Israelita ti Medeba idi a ni Jeroboam II (a. 844-804 K.K.P.) ‘insublina ti beddeng ti Israel manipud iti seserkan ti Hamat agingga iti baybay ti Araba.’ (2Ar 14:25) Ngem saan a nagbayag daytoy, yantangay ipakita ti pammakdaar ni Isaias (a. 778–k. 732 K.K.P.) maibusor iti Moab a ti Medeba iturturayan idin dagiti Moabita ken naipadto nga “aganug-og” dagiti Moabita gapu iti pannakapukaw ti siudad.​—Isa 15:1, 2.