ULITEG
Ti Hebreo a termino a dohdh, a no dadduma naipatarus nga “uliteg” wenno “kabsat ti ama” (Le 10:4; 20:20; 25:49; Nu 36:11; 1Sm 10:14-16; 14:50; Est 2:7, 15; Jer 32:7-9, 12; Am 6:10), ket nalawlawa ti saklawenna ngem iti sao laeng nga “uliteg.” Saan laeng nga agaplikar dayta a sao iti maysa a kabagian a lalaki, gagangay a ti kabsat ti ama, ngem mabalin met nga ipasimudaagna (iti pangmaymaysa wenno pangadu) ti “ayat” (Pr 7:18), dagiti ebkas ti pammateg wenno ti ayat (Sol 1:2, 4; Eze 16:8; 23:17), ken iti maysa a patpatgen wenno ay-ayaten (Sol 1:14, 16; Isa 5:1). Nupay kasta, ti konteksto wenno dadduma pay a nainaig a kasuratan, masansan a paneknekanna ti relasion ti pamilia wenno panagkabagian a tuktukoyen ti Hebreo a sao a dohdh. Kas pagarigan, naaramat ti dohdh a mangdeskribir iti relasion ni Ari Jehoiaquin ken Ari Zedekias. Yantangay ni Zedekias ket kabsat ti ama ni Jehoiaquin a ni Jehoiaquim, nabatad a ti sao a dohdh iti daytoy a kaso ket tumukoy iti uliteg, wenno iti kabsat a lalaki ti ama. (2Ar 24:6, 15, 17; 1Cr 3:15) Nadeskribir ti naiduma a relasion ti pamilia iti 1 Cronicas 27:32, a sadiay ti manangbalakad a ni Jonatan ket maikuna a dohdh ni David. Ipamatmat ti 2 Samuel 21:21 ken 1 Cronicas 20:7 a ni Jonatan ket anak ti kabsat ni David a ni Simei. Gapuna, ti matuktukoy a dohdh ni David isu la ketdi ti kaanakan ni David, saan a ti ulitegna.
Naaramat ti pangbabai a porma ti dohdh maipaay iti ikit ti maysa a tao. (Ex 6:20; Le 18:14; 20:20) Ti uliteg manipud iti dasig ti ina iti pamilia ket nadakamat iti Hebreo a sasao a ‘kabsat ti ina.’—Ge 29:10.
“Ti anak a lalaki ti kabsat a babai ni Pablo” ti nangibutaktak ken Pablo, ken kalpasanna iti Romano a komandante ti Jerusalem, ti gandat a panangpapatay iti ulitegna.—Ara 23:16-22.