ZOROBABEL
[manipud Akkadiano, kaipapananna ti “Bin-i (Putot) ti Babel”].
Ti umuna a gobernador dagiti napagsubli a Judio (Hag 2:21); maysa a kaputotan ni Ari David ken inapo ni Jesu-Kristo; nalabit anak a mismo ni Pedaias ngem legal a naibilang kas anak ni Sealtiel. (1Cr 3:19; Mt 1:12, 13; Lu 3:27; kitaenyo ti KAPUONAN NI JESU-KRISTO [Parparikut iti Listaan ti Kapuonan ni Jesus nga Inlanad ni Mateo].) Ti listaan ti kapuonan iti 1 Cronicas (3:19, 20) inagananna ti pito nga annak a lallaki ni Zorobabel (da Mesullam, Hananias, Hasuba, Ohel, Berekias, Hasadias, Jusab-hesed) ken maysa nga anak a babai (ni Selomit). Agparang a ti opisial wenno Babiloniko a nagan ni Zorobabel ket Sesbazzar.—Esd 1:8, 11; 5:14, 16; idiligyo ti Esd 3:8.
Kalpasan ti pannakawayawaya manipud pannakaidestiero idiay Babilonia, idi 537 K.K.P., indauluan ni Zorobabel dagiti natda a Judio nga agsubli idiay Jerusalem ken Juda. (Esd 2:1, 2; Ne 7:6, 7; 12:1; MAPA, Tomo 2, p. 332) Kas gobernador a dinutokan ni Ari Ciro, ni Zorobabel ti nakaitalkan dagiti sagrado a balitok ken pirak a basehas, nga iti nasapsapa a tawtawen innala ni Nabucodonosor manipud iti templo. (Esd 5:14, 15) Idiay Jerusalem, naibangon ti altar ti templo iti maikapito a bulan (Etanim, wenno Tisri, Setiembre-Oktubre), iti sidong ti panangiwanwan ni Zorobabel ken ti Nangato a Padi a ni Jesua (Esd 3:1, 2), ket iti maikadua a tawen iti maikadua a bulan (Ziv, wenno Iyyar, Abril-Mayo, ti 536 K.K.P.), nangrugi ti aktual a pannakaibangon ti templo. (Esd 3:8) Yantangay nailasinda ti dakes a motibo dagiti di Judio a nagkiddaw a makiraman iti trabaho a panagibangon manen, kinuna da Zorobabel, Jesua, ken dagiti pannakaulo ti balbalay ti amma: “Awan ti aniaman a pakibianganyo kadakami iti panangibangon iti balay a maipaay iti Diosmi, ta dakami sangsangkamaysakami nga agibangon maipaay ken Jehova a Dios ti Israel, kas iti imbilin kadakami ni Ari Ciro nga ari ti Persia.”—Esd 4:1-3.
Nupay kasta, dagitoy a di Judio intultuloyda a pakapuyen ti pakinakem dagiti mangibangbangon manen iti templo, ket iti kamaudiananna (idi 522 K.K.P.) nagballigida iti pananggun-od iti opisial a pannakapasardeng ti trabaho. Dua a tawen kalpasanna, gapu iti pananggutugot da mammadto Haggeo ken Zacarias, situtured nga intuloy da Zorobabel ken Jesua (Josue) ti panangbangon iti templo iti laksid ti nayetnag a pannakapasardeng. (Esd 4:23, 24; 5:1, 2; Hag 1:1, 12, 14; Zac 1:1) Kalpasan dayta, babaen iti maysa a panangsukimat kadagiti opisial a rekord ti Persia, napasingkedan a legal ti trabahoda. (Esd 6:1-12) Iti intero a periodo ti trabaho, intultuloy da mammadto Haggeo ken Zacarias a paregtaen ni Zorobabel, a pinabpabilegda maipaay iti trabaho ket impasiguradoda kenkuana ti parabur ti Dios. (Hag 2:2-4, 21-23; Zac 4:6-10) Kamaudiananna, (idi 515 K.K.P.) nairingpas ti templo. (Esd 6:13-15) Kasta met, bayat ti kinagobernador ni Zorobabel naipaay dagiti kasapulan dagiti Levita, ket dagiti kumakanta ken dagiti agay-aywan iti ruangan inawatda ti bingayda “sigun iti inaldaw a kasapulan.”—Ne 12:47.