Addaankay Aya ti Manangsukimat nga Isip?
TI PANAGUSIUSO ket isu ti “panagtarigagay a makaammo.” Ti napigsa a panagusiuso pagbalinenna ti maysa a tao a magagaran a makaadal, ti panangsukimat kadagiti bambanag. Immula ni Jehova daytoy a panaggagar kadatayo, ta ngangngani manipud iti kanito ti pannakaipasngay maidurontayo a mangsirarak iti lubong nga adda iti aglawlawtayo. Ti mismo a panagbiagtayo ket maysa nga awan patpatinggana a panagad-adal. No kayattay ti agbalin a nataengan, nalaing a makibagay a tattao, masapul a pennekentayo ti kinausiusotayo, ti tarigagaytayo a mangsukimat kadagiti bambanag.
Pudno daytoy nangnangruna iti naespirituan. Ti namnamatayo iti biag nga awan inggana ket agpannuray iti panangammotayo ti maipapan ken ni Jehova a Dios. (Juan 17:3) Ibagbaga ti Biblia kadatayo a tarigagayanna ti intay panagim-imtuod maipapan kenkuana, a “bareng iti panagar-arikapda, isu masarakanda.” (Aramid 17:23, 24, 27) No medmedantayo ti panagusiusotayo wenno ditay palubosan a rumang-ay dayta, ti panagrang-aytayo ti nabannayat unay. Kinapudnona, ti kinakurang iti interes kadagiti naespirituan a bambanag ti mabalin a makapapatay.—Salmo 119:33, 34; Oseas 4:6.
Gapuna, kanayon a naipagpaganetget ti ili ni Jehova idi ugma ti pannakasapul ti pannursuro ken panagadal tapno mapennek ti umiso a tarigagayda a makaammo. (Deuteronomio 6:6, 7; 31:12; 2 Cronicas 17:9) Ni Jesus a Mesias isu ti naindaklan a mannursuro a nagna pay laeng ditoy daga. (Mateo 9:35) Dagiti adalanna simmurotda iti ulidanna. Uray no naipasangoda iti ibubusor, “dida namingga a nangisursuro ken nangikaskasaba iti naimbag a damag.” (Aramid 5:42) Ti kasta a panangisuro ti nangtignay ti interes dagiti managsukimat nga is-isip. Adu dagiti kas kadagiti taga Beroea, nga inawatda ti sao a “nadardaras unay, nga inaldaw a sinuksukimatda dagiti Sursurat, no pudno dagitoy a banag.”—Aramid 17:11.
Umas-asping iti dayta, adu dagiti ar-aramid dagiti moderno a kongregasion Kristiano a naisentro iti maysa a pannursuro. Gapuna, tinungpal ti kongregasion ti kangrunaan a panggep ti kaaddana, awan sabali, ti panangitag-ay ken panangpennek iti tarigagay a makaammo ti maipapan ken ni Jehova ken dagiti pangpanggepna. Daytoy a panagusiuso ti nasayaat ken makagunggona.
Dagiti Maiyanatup a Pagbeddengan ti Panagusiuso
No maminsan, nupay kasta, masapul a masalakniban dagiti annak manipud kabukbukodanda a kinausiuso. No ti maysa a maladaga gumaw-at tapno mangsagid iti maysa a banag a napudot wenno mangikabil iti maysa a sarming iti ngiwatna tapno makita no aniat’ ramanna, mabalin nga isut’ madangran. Saantay a laplappedan ti panagdakkelna no isut’ paayentayo iti kinausiusona kadagita a direksion.
No dumakdakkelen ti ubing, mabalin a ti kinausiusoda ti mangiturong manen iti riribuk. Gapuna, mabalin nga agusiuso unay ti maysa nga ubing a lalaki a tin-edyer maipapan kadagiti adda iti pornograpiko a magasin. Wenno ti tin-edyer a babai, gaput’ panagusiuso, ageksperimento iti tabako wenno kadagiti dadduma a droga. Mabalin a maysa a bunggoy dagiti agtutubo ti agtitipon ket aginumda ti adu a serbesa—a padpadasenda ti mabartek tapno mapadasan laeng no ania ti kaipapanan dayta! Ditoy manen, saantayo a pawpawilan ti natural a panagdakkel ken ti irarang-ay dagiti tin-edyer no paayentayo daytoy a kita ti panagusiuso.
Addada met aya paset a ti panagusiuso ti nataengan a Kristiano ket mangiturong met kenkuana iti gulo? Wen, pudno nga adda. Ni Pablo pinakdaaranna ni Timoteo a maibusor kadagidiay agapelar iti panagusiuso ti maysa a Kristiano iti panagregget a mangpakapuy iti pammatina. “O Timoteo,” kuna ni Pablo, “aywanam ti naitalek kenka, nga umadayoka kadagiti palpalawag nga ubbaw ken kadagiti panagsuppiat a naganenda ti ‘kinasirib’ ngem saan met a pudno. Isu nga idi sinurot dagiti dadduma, naallilawda ti maipapan iti pammati.”—1 Timoteo 6:20, 21.
Iti maikadua a suratna ken ni Timoteo, nangted pay ti kanayonan a pakdaar ni Pablo: “Dagitoy met laeng a lallaki naisiasida iti kinapudno, a kunkunada a ti panagungar napalabasen; ket riribukenda ti pammati dagiti dadduma.” (2 Timoteo 2:18) Mapanunotyo aya no kasano ti panangsulbog dagita a sasao iti panagusiusoda? Dagiti awan annadna a tattao mabalin a pampanunotenda: ‘Aniat’ kayat a sawen dagitoy a tattao? Kasano a maikunada a ti panagungar ket napalabasen?’ Natignay ti panunotda, mabalin a dimngegda. Ti resulta? Ti pammati dagiti dadduma napakapuyda. Ti panagdengngeg kadagita a sasao gapu iti panagusiuso ket napeggad kas met laeng iti panageksperimento iti droga wenno pornograpia gapu iti panagusiuso ket napeggad.
Kaipapanan kadi daytoy a dagiti Kristiano ket nakuriteng panagpampanunotda, a madida kayat ti dumngeg iti kapanunotan dagiti dadduma a tattao? Saan, saan a dayta ti punto. Imbes ketdi, nabalakadanda a liklikanda ti panangilukat iti is-isipda kadagiti bambanag a makapataudto iti pagladingitanda iti kamaudianan. Panunotenyo laengen no kasano koma a nagduma ti estoria no koma ni Eva ket saan a nagusiuso babaen iti panagdengngegna kadagiti makaallilaw a sasao ni Satanas a Diablo! (Genesis 3:1-6) Ni apostol Pablo pinakdaaranna dagiti panglakayen a taga Efeso maipapan kadagiti “lobo” a, mangiparparangarang iti isu met laeng nga espiritu nga imparangarang ni Satanas ken ni Eva, “nga agsao kadagiti nakas-ang a banag tapno guyoguyenda dagiti adalan a sumurot kadakuada.” (Aramid 20:29, 30) Agusarda kadagiti “sasao a makaallilaw” a nairanta a “pangdadael” kadatayo. Dagitoy a sasao ti mangiyebkas ti pampanunot a makasabidong iti espiritualidad ti maysa a Kristiano.—2 Pedro 2:3.
No ammoyo a ti maysa nga inumen ket makasabidong, inumenyo aya dayta gaput’ panagusiusoyo tapno makita no kasanot’ raman dayta, wenno tapno makita no ti bagiyo ket umdas met laeng kapigsana a manglaban iti sabidong? Siempre saan. Kasta met, nainsiriban kadi ti panangilukat iti is-isipyo kadagiti sasao a nairanta a mangallilaw kadakayo ken mangallukoy a mangiyadayo kadakayo manipud kinapudno? Narigat a kasta!
Agannad kadagiti Nailubongan a Pilosopia
Ti panagusiuso ti makadangran met kadatayo, no iturongnatay dayta nga agimbestigar kadagiti nailubongan a pilosopia. Ti pilosopia ti nadepinar kas “natauan a panagregget a mangawat ken mangtarus babaen iti panagrason ken panangpugpugto iti intero a natauan a kapadasan, dagiti pamunganayan a gapgapu ken prinsipio ti kinapudno.” Iti kamaudiananna, nupay kasta, dagidiay mangisingasing iti natauan a pilosopia ti agbalin a kas kadagidiay “kankanayon nga agad-adalda ket nikaanoman dida makagteng iti umiso a pannakaammo iti kinapudno.” (2 Timoteo 3:7) Ti pannakapaayda ket gapu iti maysa a pamunganayan a biddut: Agpampannurayda iti natauan a kinasirib imbes a ti kinasirib a naggapu iti Dios.
Daytoy a biddut ti sipaprangka nga imbutaktak ni apostol Pablo. Nagsao kadagiti taga Corinto maipapan “ti sirib daytoy a lubong,” nga “isu ti kinanengneng iti Dios.” (1 Corinto 3:19) Ken pinakdaaranna met dagiti taga Roma a maibusor kadagidiay nagbalin a nanengneng.” (Roma 1:21, 22) Ni Jehova ti gubuayan ti amin nga adda kadatayo. Nainkalintegan laeng, a tumalliawtay kenkuana a mangipaay iti “umiso a pannakaammo ken naan-anay a pannakaawat” ken ti pannakaipanayagna kadatayo “dagiti pay nauneg a bambanag iti Dios.” (Filipos 1:9; 1 Corinto 2:10) Ti kangrunaan a gubuayan ti kinasirib ti Dios isu ti Saona, ti Biblia.
Gapu ta dagiti natauan a pilosopia laklaksidenda ti Sao ti Dios, ditay koma pulos laglag-anen ti peggad nga idatagna. Dagiti moderno a pilosopikal a panagpampanunot ti nanggargari kadagiti adun a mannursuro ti Kakristianuan a nangawat iti doktrina iti ebolusion. Dagitoy tinallikudanda payen ti pammatida iti pannakaipaltiing ti Biblia a pabor iti nangatngato a kritisismo iti panagreggetda a makagun-od iti intelektual a pannakaraemda. Dagiti politikal ken sosial a pilosopia a mangipagpaganetget ti personal a wayawaya ti nangiturongen iti epidemia dagiti aborsion, kadagiti nasaknap a seksual nga imoralidad, panangabuso ti droga, ken dadduma pay a makadadael nga ar-aramid. Ti materialistiko a panagpampanunot ti nangiturong iti kaaduan a tattao itattan a mangrukod iti ragsak ken balligi babaen kadagiti namaterialan a sanikuada.
Amin dagitoy a pilosopia irepresentarda ti panagregget a mangsolbar kadagiti parparikut wenno panangsapul ti ragsak babaen ti natauan a panagrason nga awanen ti tulong ti Dios. Laklaksidenda amin ti pamunganayan a kinapudno a binigbig ni Jeremias: “O Jehova, ammok a ti dalan ti tao saan nga agtaud kenkuana met laeng. Saan nga agtaud iti tao a magna iti panangiturong kadagiti addangna.” (Jeremias 10:23) Ti ragsaktayo ken ti pannakaisalakantayo ket agpannuray iti panagtulnog ken panagpannuray ken ni Jehova. Ngarud maysa a kurso ti kinasirib a daeran ti sulisog a pabus-ayan lattan ti kinausiusotayo, nga isarang ti is-isiptayo kadagiti natauan nga idea a mangrugit iti panagpampanunottayo ken kamaudiananna pagbalinennatay a napukaw a kadua dagidiay awan namnamana.
Ti Panagusiuso Maipapan iti Umad-adanin a Panungpalan
Nanipud pay iti panangipanayag ni Jehova idiay Eden a pinanggepna nga ikkaten dagiti dakes nga epekto ti iyaalsa ni Satanas, masansan a dagiti matalek nga ad-adipen ti Dios ti addaan iti nabiag a panagusiuso maipapan ti pannakaitungpal dagiti nadiosan a panggep. Ta, uray pay dagiti anghel addaanda ti panagusiuso maipapan iti daytoy! (1 Pedro 1:12) Idi kaaldawan ni Jesus, adu ti interesado unay a makaammo iti eksakto a panawen inton umayen ti Pagarian. Nupay kasta, maulit-ulit nga imbaga ni Jesus kadakuada a saan a pagayatan ni Jehova a maammuanda. (Mateo 25:13; Marcos 13:32; Aramid 1:6, 7) Aniaman a panagregget a mangituding iti espisipiko a petsa ket kinaubbaw laeng. Imbes ketdi, sisisirib nga ingunamgunamna kadakuada nga aluadanda dagiti Nakristianuan a responsabilidadda, a taginayonen ti pannakaawat iti kinaganat iti tunggal aldaw.—Lucas 21:34-36.
Itatta, dagiti pasamak ti lubong mangmangtedda kadagiti mangnibinibi a pammaneknek a ti panungpalan ket asidegen, ket ti panagusiuso ti aglaplapusanan unay maipapan iti petsa no kaano ti pannakapasamakna. Mabalin a dadduma a paspasamak ti nakakumbinsir kadagiti dadduma a nadiskubredan ti aldaw ken oras. Naglasatda kadagiti adu unay a panagdandanag, nalabit aginggana pay iti punto nga immikaydan iti panagserserbi iti Dios, idi a dagiti pananginanamada ti natungpal. Adayo a nasaysayaat nga ipabiang dagita a bambanag ken ni Jehova, nga agkammatalek nga iyegnanto ti panungpalan iti umiso a tiempo. Isuamin a kasapulantayo tapno agbalintay a sisasagana ti naipaayen.
Ti Pannakasapul ti Kinatimbeng
Gapuna, kas kadagiti adu a bambanag iti biag, ti panagusiusotayo ti mabalin a bendision wenno maysa a lunod. No umiso ti pannakaiturongna, daytat’ makaibuksil kadagiti nasudi a batbato ti pannakaammo a mangyeg ragsak ken pakabang-aran. Ti nasalun-at a panagusiuso maipapan iti Namarsuatayo, ti pagayatanna, ken ti pangpanggepna ti makapnek ken makagunggona unay. Ti di mamedmedmedan, di nasalun-at a panagusiuso ti mabalin a mangituggod kadatayo iti pannakailutlut ti panagpugpugto ken natauan a teoria a sadiay dinto makalasat ti pudpudno a pammati ken ti nadiosan a debosion. Gapuna, no ti kinausiusoyo ti agpegpeggad a mangiturong kadatayo iti banag a mapagduaduaan, “agaluadkayo di la ket ta maikanunongkayo iti pannakaallilaw . . . ket mapasagkayo iti kinatibkeryo met laeng.”—2 Pedro 3:17.