Ay-aywen ni Jehova Babaen ti Panangipakita ti Asi
“Ania aya ti kalkalikaguman ni Jehova kenka no di laeng ti panangalagad ti kinahustisia ken agayat ti kinamanangaasi ken pannagna a sipapakumbaba iti Diosmo?”—MIKIAS 6:8.
1. Apay a di mamagsiddaaw kadatayo nga inanamaen ni Jehova iti ilina a mangipakitada ti kinamanangaasi?
NI Jehova inanamaenna iti ilina nga ipakitada ti kinamanangaasi. Di koma mamagsiddaaw daytoy kadatayo. Ti Dios a mismo ket naasi kadagiti isuamin, uray pay kadagiti awan panagyamanna a nadangkes a tattao. Maipapan iti daytoy kinuna ni Jesu-Kristo kadagiti adalanna: “Itultuloyyo nga ayaten dagiti kabusoryo ken agaramidkay ti naimbag ket agpabulodkay nga awanan patubo, a dikay mangnamnama ti aniaman; ket ti gunggonayo dakkelto, ken annaknakayto ti Kangatuan, agsipud ta isu ket naasi kadagiti awanan panagyaman ken nadangkes. Itultuloyyo ti agbalin a manangaasi, a kas ni Amayo a manangaasi.”—Lucas 6:35, 36.
2. Aniada a saludsod maipapan ti kinamanangaasi ti maikari iti panangusigtayo?
2 Kas ipakaammo ti Mikias 6:8, dagidiay a makipagna iti Dios masapul nga aktualda nga “agayat iti kinamanangaasi.” Nalawag, maay-ayo ni Jehova no dagiti adipenna ayatenda ti kinamanangaasi ken iparangarangda dayta iti naimpusuan a wagas. Ngem ania ti kinamanangaasi? Ania dagiti gunggona iti panangipakita iti dayta? Ken kasano a maipakita daytoy a kualidad?
No Ania ti Kinamanangaasi
3. Kasanoyo a depinaren ti kinamanangaasi?
3 Ti kinamanangaasi ket kualidad iti aktibo a pannakaseknan kadagiti sabsabali. Maipakita daytoy babaen kadagiti makatulong nga ar-aramid ken mannakaawat a sasao. Ti panagbalin a naasi kaipapanannat’ panagaramid ti naimbag imbes a panagaramid kadagiti aniaman a makadangran. Ti naasi a tao ket mannakigayyem, natakneng, mannakipagrikna, ken managparabur. Isut’ addaan ti manangted, mannakaawat a kababalin kadagiti sabsabali. Ken ti kinamanangaasi ket paset ti inabel ti piguratibo a kawes ti tunggal pudno a Kristiano, ta imbalakad ni Pablo: “Agkaweskayo iti panagdidinnungngo, kinamanangaasi, kinapakumbaba iti nakem, ken kinaanus.”—Colosas 3:12.
4. Kasano nga inyun-una ni Jehova ti panangipakita ti kinamanangaasi iti sangatauan?
4 Ni Jehova ti umun-una iti panangipakita ti kinamanangaasi. Kas kinuna ni apostol Pablo, dayta ket “idi ti kinamanangaasi ken ti ayat nga agpaay iti tao iti biang ti Mangisalakantayo, ti Dios, ket naiparangarang” a “maiyannugot iti asina insalakannatayo babaen ti pannakagugor a nangyeg kadatayo iti biag ken ti pannakapabarotayo iti nasantuan nga espiritu.” (Tito 3:4, 5) Ti Dios dalusanna, wenno ‘gugoranna,’ dagiti napulotan a Kristiano iti dara ni Jesus, nga impakatna ti pateg ti subbot a daton ni Kristo a maipaay kadakuada. Napabaroda met babaen ti nasantuan nga espiritu, nga agbalinda a “baro a parsua” kas naipasngay-espiritu nga annak ti Dios. (2 Corinto 5:17) Siempre, ti kinamanangaasi ken ayat ti Dios iti tao maipaay met iti internasional a “dakkel a bunggoy,” a “nangbuggo kadagiti pagan-anayda ken nangpapudaw kadakuada babaen ti dara ti Kordero.” (Apocalipsis 7:9, 14; 1 Juan 2:1, 2) Mainayon pay, dagiti napulotan ken ti dakkel a bunggoy, nga addaan naindagaan a namnama, addada iti sidong ti “naasi” a sangol ni Jesus.—Mateo 11:30.
5. Apay nga inanamaentayo kadagidiay naiturong iti espiritu ti Dios a mangipakitada ti kinamanangaasi kadagiti dadduma?
5 Ti kinamanangaasi ket paset met ti bunga ti nasantuan nga espiritu ti Dios, wenno aktibo a puersa. Kinuna ni Pablo: “Dagiti bungbunga ti espiritu ket ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinamanangaasi, kinaimbag, pammati, kinaemma, panagteppel. Awan ti linteg a maibusor kadagita a bambanag.” (Galacia 5:22, 23) Gapuna, ania ti inanamaentayo kadagidiay inturong ti espiritu ti Dios? Sigurado, ipakitada ti kinamanangaasi kadagiti sabsabali.
6. Ti kinamanangaasi ti rebbeng a mangtignay kadagiti panglakayen ken dadduma a Kristiano nga agtignay iti ania a wagas?
6 Ti kinamanangaasi mabalin a maiparangarang iti adu a wagas. Maipakitatayo ti kinamanangaasi no naanustayo. Kas pangarigan, dagiti panglakayen a Kristiano naanusda no ipaayda ti asi iti maysa nga agbabbabawi a managbasol ken isut’ tulonganda iti naespirituan. Ti inted-Dios a kualidad ti kinamanangaasi pagbalinenna dagiti manangaywan a naanus, mannakaawat, mannakipagrikna, ken natakneng. Daytat’ mangtignay kadakuada nga “aywananda ti arban a buyogen ti kinadungngo.” (Aramid 20:28, 29) Kinapudnona, ti kinamanangaasi a bunga ti espiritu ti rebbeng a mamagbalin iti amin a Kristiano a naasi, naanus, mannakaawat, mannakipagrikna, mannakigayyem, ken managpadagus.
Liklikan dagiti Di Umiso a Kinamanangaasi
7. Apay a maikunayo a ti di umiso a kinamanangaasi ket kinakapuy?
7 Dadduma a tattao matmatanda ti kinamanangaasi a kinakapuy. Mariknada a ti maysa a tao ket masapul a di mannakipagrikna, uray pay nagubsang sagpaminsan, tapno mapagsiddaawna dagiti dadduma gapu iti pigsana. Ngem masasao a “ti kinagubsang ket panangtultulad ti nakapuy a tao iti pigsa.” Kinaagpaysuanna, sapulenna ti pudpudno a pigsa agpadpada iti panagbalin a pudpudno a naasi ken tapno maliklikan ti di umiso a kinamanangaasi. Ti kinamanangaasi a bunga ti espiritu ti Dios ket saan a nakapuy, mannakikompromiso a kababalin iti dakes nga aramid. Imbes ketdi, daytat’ maysa a kinakapuy a mamagbalin iti maysa a palugodanna ti kinadakes.
8. (a) No maipapan kadagiti annakna, kasano a pinaneknekan ni Eli nga isut’ nalukay? (b) Apay a masapul nga agannad dagiti panglakayen iti isusuko iti di umiso a kinamanangaasi?
8 Ni Eli a nangato a padi ti Israel ket nalukay iti panangdisiplinana kadagiti annakna, da Ofni ken Finees, a nagserbi kas papadi idiay tabernakulo. Di napnek iti bingayda iti daton nga intuding kadakuada ti Linteg ti Dios, nangibaonda iti maysa a babaonen a mangpilit a mangala ti naata a karne manipud ti agidatdaton sakbay a ti taba ti daton mapuoran idiay altar. Dagiti annak ni Eli naaddaanda met ti imoral a pannakidenna kadagiti babbai nga agserserbi idiay pagserkan ti tabernakulo. Imbes nga ikkatenna da Ofni ken Finees manipud iti akemda, nupay kasta, basta silalag-an laeng a tinubngar ida ni Eli, a padpadayawanna nga ad-adda dagiti annakna ngem ti Dios. (1 Samuel 2:12-29) Di pagsiddaawan a “ti sao ni Jehova nagbalin a natakkon kadagidiay nga al-aldaw”! (1 Samuel 3:1) Gapuna dagiti Kristiano a panglakayen masapul a saanda a sumuko iti palso a panangikalintegan wenno iti panangiparangarang kadagiti di umiso a kinamanangaasi a mamagpeggad iti espiritualidad ti kongregasion. Ti pudno a kinamanangaasi ket saan a bulsek kadagiti dakes a sasao ken ar-aramid a mangsalungasing kadagiti pagalagadan ti Dios.
9. (a) Ania a kababalin ti mangtulong kadatayo a mangliklik iti isusuko iti di umiso a kinamanangaasi? (b) Kasano nga impakita ni Jesus ti pigsa iti panangtaming kadagiti apostata a relihionista?
9 No kayattay a liklikan ti panangipakita ti di umiso a kinamanangaasi, masapul nga ikararagtayo ti tulong ni Jehova tapno maaddaantay ti kasta a pigsa a nalawag a makita kadagiti sasao ti salmista: “Umadayukayo kaniak, dakayo a managdakdakes, tapno masalimetmetak dagiti bilin ti Dios.” (Salmo 119:115) Kasapulantayo met a suroten ti ulidan ni Jesu-Kristo, a pulos a di nagbasol iti panangipakita ti di umiso a kinamanangaasi. Kinapudnona, ni Jesus a mismo ti ladawan ti pudno a kinamanangaasi. Kas pangarigan, ‘simnek ti asina kadagiti tattao gapu ta nalidayda ken nawarawarada a kasda la karnero nga awan ti pastorda.’ Gapuna, dagiti nasingpet-panagpuspusoda a tattao dida nagamak nga umasideg ken Jesus, inyegda uray pay dagiti annakda kenkuana. Ket panunotenyo laengen ti kinamanangaasi ken ti pannakipagrikna nga impakitana bayat nga “inarakupna dagiti ubbing ket rinuggianna a binendisionan ida”! (Mateo 9:36; Marcos 10:13-16) Nupay naasi ni Jesus, uray pay kasta isut’ natibker no ania ti nalinteg iti imatang ti nailangitan nga Amana. Pulos a di binaybay-an ni Jesus ti dakes; naaddaan ti inted-Dios a pigsa a mangtubngar kadagiti managinsisingpet a relihiuso a papangulo. Idiay Mateo 23:13-26, adu a daras nga inulit-inulitna ti panangilunod: “Asikayo pay, eskribas ken Fariseos, dakayo a managinsisingpet!” Kanayon, nangted ni Jesus ti rason iti nadiosan a panangukom.
Ti Kinamanangaasi Nainaig iti Ayat
10. Kasano nga impakita dagiti adalan ni Jesus ti kinamanangaasi ken ayat kadagiti kapammatianda?
10 Maipapan kadagiti pasurotna, kinuna ni Jesus: “Gapu itoy maammuandanto a dakayo dagiti adalak, no adda ayatyo iti maysa ken maysa.” (Juan 13:35) Ket ania ti maysa nga aspeto ti ayat a mangilasin kadagiti pudno nga adalan ni Jesus? Kinuna ni Pablo: “Ti ayat ket naanus ken naasi.” (1 Corinto 13:4) Ti panagbalin a naanus ken naasi kaipapananna nga ibturantayo dagiti kinaimperpekto ken pagkapuyan dagiti dadduma, no kasano a siaasi nga inaramid ni Jehova ti kasta. (Salmo 103:10-14; Roma 2:4; 2 Pedro 3:9, 15) Maiparangarang met ti Nakristianuan nga ayat ken kinamanangaasi no umapay dagiti pakarigatan kadagiti kapammatian sadinoman ditoy daga. Iti panangsungbat nga ad-adda ngem ti “natauan a kinamanangaasi,” dagiti Kristiano iti sadinoman ipakitada ti nainkabsatan nga ayat babaen ti panagidonarda kadagiti material a bambanag tapno matulongan dagiti kakasta a managdaydayaw ni Jehova.—Aramid 28:2.
11. Iti Nainkasuratan a panagsao, ania ti naayat a kinamanangaasi?
11 Ti kinamanangaasi ket nainaig iti ayat iti sao a “naayat a kinamanangaasi,” a masansan a mausar idiay Kasuratan. Daytoy ti kinamanangaasi nga agtaud iti nasungdo nga ayat. Ti Hebreo a nombre a naipatarus a “naayat a kinamanangaasi” (cheʹsedh) iramanna ti ad-adda ngem ti nadungngo a pannakaseknan. Daytat’ kinamanangaasi a siaayat nga isinggalutnat’ bagbagina iti maysa a banag agingga a ti panggepna mainaig iti dayta ket matungpal. Ti naayat a kinamanangaasi ni Jehova, wenno ti nasungdo nga ayatna, ket naiparangarang iti nagduduma a pamay-an. Kas pangarigan, naipakita kadagiti aramidna iti panangispal ken panangsalaknib.—Salmo 6:4; 40:11; 143:12.
12. No ikararag dagiti adipen ni Jehova ti tulong wenno pannakaispal, iti ania a makasiguradoda?
12 Di pagsidddaawan a ti naayat a kinamanangaasi ni Jehova iyasidegna dagiti tattao kenkuana! (Jeremias 31:3) No kasapulan dagiti adipen ti Dios ti pannakaispal wenno tulong, ammoda a ti naayat a kinamanangaasina ket pudno a nasungdo nga ayat, a saan a mangpaay kadakuada. Gapuna, mabalinda ti agkararag buyogen ti pammati, kas inaramid ti salmista a nagkuna: “Ngem no kaniak, agtalekak iti naayat a kinamanangaasim; pagrag-oem toy pusok iti panangisalakanmo.” (Salmo 13:5) Yantangay ti ayat ti Dios ket nasungdo, dagiti adipenna dida agtalek iti naayat a kinamanangaasina nga awan pagmamaayanna. No ikararagda ti tulong wenno pannakaispal, addaanda iti daytoy a pammasiguro: “Ni Jehova dinanto baybay-an ti ilina, dinanto met panawan ti patawidanna.”—Salmo 94:14.
Dagiti Gunggona iti Kinamanangaasi
13, 14. Apay a ti naasi a tao addaan kadagiti nasungdo a gagayyem?
13 Iti panangtulad ken Jehova, dagiti adipenna “itultuloyda iti maysa ken maysa ti naayat a kinamanangaasi ken kaasi.” (Zacarias 7:9; Efeso 5:1) “Ti pagraywan a banag iti tao isut’ naayat a kinamanangaasina,” ket ti tao a mangiparangarang iti daytoy a kualidad apitenna dagiti nabaknang a gunggona. (Proverbio 19:22) Aniadat’ sumagmamano kadagitoy?
14 Ti kinamanangaasi pagbalinennatay a nataktika ket ngarud tulongannatay a mangtaginayon ti naimbag a pannakirelasion kadagiti sabsabali. Ti maysa a nataktika a tao sawen ken aramidenna dagiti bambanag wenno tamingenna dagiti narigat a kasasaad iti mannakaawat ken natalna a pamay-an. Bayat a ti “nadangkok a tao” sagabaenna ti pannakaisina, “ti tao ti naayat a kinamanangaasi agaramid a maipaay ti pagimbagan ti kararuana met laeng.” (Proverbio 11:17) Liklikan dagiti tattao ti maysa a nadangkok a tao ngem maiyasidegda iti maysa a mangipakpakita kadakuada ti naayat a kinamanangaasi. Gapuna, ti naasi nga indibidual addaan kadagiti nasungdo a gagayyem.—Proverbio 18:24.
15. Aniat’ mabalin nga epekto ti kinamanangaasi iti sangakabbalayan a nabingaybingay iti relihion?
15 Ti Kristiano nga asawa a babai nga addaan di mamati nga asawa mabalin a mangiyasideg kenkuana iti kinapudno ti Dios babaen ti kualidad a kas ti kinamanangaasi. Sakbay a naadalna ti kinapudno ken inkawesna “ti baro a personalidad a naparsua maitunos ti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo,” mabalin nga isut’ di naasi, wenno mannakiringgor pay. (Efeso 4:24) No naammuan ti asawana a lalaki ti sumagmamano a proverbio, mabalin nga umanamong unay a “ti mannakiringgor nga asawa ket kas maysa nga agtedted nga atep a mangpaadayo iti maysa” ken “nasaysayaat ti agnaed iti daga a langalang ngem iti pannakinaed iti mannakiringgor nga asawa ken naalipunget.” (Proverbio 19:13; 21:19) Ngem ita ti nadalus a kababalin ti asawa a babai ken ti nauneg a panagraemna, agraman kadagiti kualidad a kas ti kinamanangaasi, ti makatulong kenkuana tapno maallukoyna ti asawana iti pudno a pammati. (1 Pedro 3:1, 2) Wen, daytoy ti maysa a gunggona iti kinamanangaasina.
16. Kasano a magunggonaantayo manipud kinamanangaasi a naipakita kadatayo?
16 Ti kinamanangaasi a naipakita kadatayo makagunggona babaen ti panamagbalinna kadatayo nga ad-adda a mannakipagrikna ken manangpakawan. Kas pangarigan, no agkasapulantayo ti naespirituan a tulong ket natratartayo iti naasi ken naalumanay a wagas, saan aya a daytat’ mamagbalin kadatayo nga agtarigagay a makilangen kadagiti sabsabali iti umasping a pamay-an? Bueno, ti naasi ken naalumanay a pannakatratar ti mainanama kadagiti lallaki a kualipikado iti naespirituan, ta insurat ni Pablo: “Kakabsat, no ti maysa a tao alaenna ti sumagmamano a dakes nga addang sakbay a maammuanna dayta, dakayo nga addaan ti naespirituan a kualipikasion padasenyo a palintegen ti kasta a tao iti espiritu ti kinatakneng, bayat a kitaem ti bagim, di la ket ta masulisogka met.” (Galacia 6:1) Dagiti nadutokan a panglakayen agsaoda a naalumanay ken naasi no tumultulongda kadagiti nagbasol a kapammatianda. Personal a nakaawattay man ti kasta a tulong wenno saan, nupay kasta, aniat’ inanamaen ti Dios kadagidiay amin nga agserserbi kenkuana? Amin a Kristiano rebbeng nga ipakitada ti kinamanangaasi kadagiti sabsabali ken rebbeng nga ipangagda ti balakad ni Pablo: “Naasikay koma iti maysa ken maysa, mannakipagrikna, manangpakawan iti maysa ken maysa a kas ti Dios met baeten ken Kristo pinakawannakayo.” (Efeso 4:32) Siempre, no pinakawannatay ti maysa wenno natulongantay manipud naespirituan a pakarigatan iti naasi a pamay-an, rebbeng a daytoy ti mangnayon iti bukodtay a kapasidad iti panangpakawan, pannakipagrikna, ken kinamanangaasi.
Apresiarenyo ti Di Kaikarian a Kinamanangaasi ti Dios
17. Yantangay managbasoltayo manipud pannakaiyanak, iti ania a kinamanangaasi ti rebbeng a pagyamanantayo a nangnangruna?
17 Yantangay amintayo ket naiyanak a managbasol a nailunod iti ipapatay, adda maysa a kinamanangaasi a kasapulantay a nangnangruna a pagyamanan. Isut’ di kaikarian a kinamanangaasi ni Jehova a Dios. Ti pannakawayawaya dagiti managbasol manipud pannakailunod iti ipapatay ken tapno maibilangda a nalinteg isut’ kinamanangaasi a talaga a di kaikarian. Ni Pablo, a nangdakamat ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Dios iti 90 a daras kadagiti 14 a nadiosan pannakaipaltiingda a sursurat, imbagana kadagiti Kristiano idiay kadaanan a Roma: “Ta isuda amin nagbasolda ket agkurangda iti dayag ti Dios, ket maysa nga awan bayadna a sagut ti pannakaibilangda a nalinteg gapu iti di kaikarian a kinamanangaasina babaen ti subbot a binayadan ni Kristo Jesus.” (Roma 3:23, 24) Anian a rebbeng nga apresiarentayo ti di kaikarian a kinamanangaasi nga impakita ni Jehova!
18, 19. Kasanotay a maliklikan ti pannakaikapis iti panggep ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Dios?
18 No ditay manangapresiar, maikapistayo iti panggep ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Dios. Maipapan iti daytoy, kinuna ni Pablo: “Datayo ngarud dagiti embahador a mangisuno ken Kristo, a kasla agdawdawat ti Dios babaen kadatayo. Kas kasuno ni Kristo dawatenmi: ‘Makikappiakayo iti Dios.’ Daydi saan a nakaammo ti basol inaramidna a basol gapu kadatayo, tapno makapagbalintayo a kinalinteg ti Dios baeten kenkuana. Iti pannakipagtrabaho kenkuana, dawatenmi met kadakayo a dikay awaten ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Dios ket maikapiskay iti pangggepna. Ta kunana [idiay Isaias 49:8, Septuagint]: ‘Idi tiempo a pannakaipaayna dinengngegka, ket iti aldaw ti pannakaisalakan tinulonganka.’ Adtoy! Ita isu ti tiempo a maiparbeng. Adtoy! Ita isu ti aldaw ti pannakaisalakan. Dikam mangted ti aniaman a pakaigapuan ti pakaitibkolan, tapno saan a mababalaw ti ministeriomi; no di ket iti isuamin italekmi ti bagimi kas ministro ti Dios.” (2 Corinto 5:20–6:4) Aniat’ kayat a sawen ni Pablo?
19 Dagiti napulotan a Kristiano ket embahadorda a mangisuno ken Kristo, ket ti dakkel a bunggoy isuda dagiti embiadona. Isuda amin paregtaenda dagiti tattao a makikappiada iti Dios tapno magun-odanda ti pannakaisalakan. Di kayat ni Pablo a ti asinoman umawat iti di kaikarian a kinamanangaasi ni Jehova a Dios baeten ken Jesu-Kristo ket maikapis iti panggepna. Mabalin a mapasamak dayta kadatayo no mapaaytayo a mangaramid iti trabaho a nangitudingan kadatayo ti di kaikarian a kinamanangaasi. Babaen ti pannakaadda ti naimbag a relasion iti Dios kas dagidiay naikappia kenkuana, ditayto awaten ti di kaikarian a kinamanangaasi nga awan pagmamaayanna no la ket tungpalentayo “ti ministerio ti pannakikappia, nga isu ti, babaen ken Kristo ti Dios inkappiana ti lubong kenkuana met laeng.” (2 Corinto 5:18, 19) Maaramidtayto met kadagiti sabsabali ti kadakkelan a kinamanangaasi babaen ti panangtulong kadakuada a maikappia iti Dios.
20. Ania ti sumaganad nga intayto usigen?
20 Dagiti adipen ni Jehova usarenda dagiti tiempo ken sanikuada kadagiti ar-aramid ti kinamanangaasi no tultulonganda dagiti tattao iti naespirituan babaen ti Nakristianuan a ministerio. Ngem ania ti maadaltayo manipud kadagiti Nainkasuratan nga ulidan iti panangalagad ti kinamanangaasi? Intay sumaganad a sukimaten ti sumagmamano kadagitoy ken usigen ti dadduma a pamay-an iti panangay-ayo ken Jehova babaen ti panangipakita ti kinamanangaasi.
Kasanot’ Panangsungbatyo?
◻ Ania ti kinamanangaasi?
◻ Kasanotay a maliklikan ti isusuko iti di umiso a kinamanangaasi?
◻ Apay a makapagtalek ti ili ni Jehova iti naayat a kinamanangaasina?
◻ Aniadat’ sumagmamano a gunggona iti kinamanangaasi?
◻ Babaen ti panangaramid ti ania a ditayto maikapis iti panggep ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Dios?
[Ladawan iti panid 13]
Ti kinamanangaasi ti mamagbalin kadagiti panglakayen a naanus, nakonsiderar, ken mannakipagrikna
[Ladawan iti panid 15]
Ti kinamanangaasi ti maysa a Kristiano nga asawa a babai ti makatulong kenkuana a mangallukoy iti asawana iti pudno a pammati
[Ladawan iti panid 17]
Maaramidtay kadagiti sabsabali ti kadakkelan a kinamanangaasi babaen ti panangtulong kadakuada a maikappia iti Dios