Papanglakayen​—Palintegenyo Dagiti Dadduma iti Espiritu ti Kinaemma

MAIYARIG ti puso ti pudno a Kristiano iti naespirituan a hardin a mangpatpataud iti nasayaat a bungbunga. Gagangay a tumaud sadiay ti ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinaanus, kinaimbag, pammati, kinaemma, ken panagteppel. Ket apay koma a saan? Ket no isu dagitoy ti bungbunga ti nasantuan nga espiritu nga ipapaay ni Jehova a Dios kadagiti dedikado nga adipenna. (Galacia 5:22, 23) Ngem, tunggal Kristiano nga agtarigagay a mangmantenir iti hardin ti pusona kas maysa a lugar a makaay-ayo iti nailangitan nga Amana masapul nga ingetan ken itultuloyna ti makidangadang kadagiti dakes a ruot ti natawid a basol.​—Roma 5:5, 12.

No dadduma, adda di makaay-ayo nga agtubo iti imperpekto a puso ti maysa a nadiosan a tao. Mabalin a nasayaat ti naespirituan a rekordna. Ngem adda dagiti parikut a rumsua, a nalabit agtaud iti dakes a pannakikadkadua wenno di-nainsiriban a desision. Kasano a matulongan dagiti panglakayen ti kongregasion ti kasta a tao iti naespirituan?

Balakad ti Apostol

Iti panangtulong iti nakabasol a Kristiano, rebbeng a suroten dagiti panglakayen ti balakad ni apostol Pablo: “Kakabsat, no ti maysa a tao masukalan iti uray ania a panangsalungasing sakbay nga ammona, dakayo nga addaan naespirituan a kualipikasion ikagumaanyo a palintegen ti kasta a tao iti espiritu ti kinaemma, a kitaem ti bagim, di la ket ta masulisogka met.” (Galacia 6:1) No ti maysa a kapammatian “masukalan iti uray ania a panagsalungasing sakbay nga ammona,” pagrebbengan dagiti panglakayen ti tumulong a madardaras unay a kas mabalin.

Tinukoy ni Pablo ti “tao” kas agsalsalungasing. Nupay kasta, ti Griego a sao (anʹthro·pos) a nausar ditoy mabalin nga agaplikar iti lalaki wenno babai. Ket aniat’ kayat a sawen ti ‘panangilinteg’ iti maysa a tao? Daytoy Griego a sao (ka·tar·tiʹzo) kayuloganna ti “panangikabil iti umiso a pannakailinia.” Umasping a sao ti nausar iti panangtarimaan kadagiti iket. (Mateo 4:21) Agaplikar met dayta iti panangisubli iti nablo a saka wenno takiag ti maysa a tao. Siaannad nga aramiden daytoy ti doktor tapno di masaktan ti pasientena. Umasping iti dayta, ti panangtulong iti maysa a kabsat a lalaki wenno babai a maikabil iti umiso a naespirituan a pannakailinia sapulenna ti kinaannad, kinataktika, ken asi.

Paneknekan dagiti panglakayen ti mismo nga espiritualidadda babaen ti panangiparangarang iti espiritu ti kinaemma iti panangikagumaanda a palintegen ti maysa a tao. No ni naemma a Jesus, tamingenna la ketdi dagita a bambanag buyogen ti kinaemma. (Mateo 11:29) Rebbeng nga ipakita dagiti panglakayen daytoy a kualidad iti nakabasol nga adipen ni Jehova gapu ta uray isuda agbasolda met, a maisupadi kadagiti tarigagay ti pusoda. Mabalin a mapasamak daytoy iti masanguanan no di pay napasamak idi napalabas.

Dagitoy a lallaki nga addaan naespirituan a kualipikasion rebbeng a siaayat nga ‘awitenda dagiti pakadagsenan’ dagiti padada a managdaydayaw. Naimpusuan a tarigagayan dagiti panglakayen ti tumulong iti maysa a kabsat a lalaki wenno babai a makidangadang ken ni Satanas, kadagiti sulisog, pagkapuyan ti lasag, ken panangparigat ti basol. Pudno a maysa daytoy a pamay-an para kadagiti Kristiano a manangaywan a ‘mangtungpal iti linteg ni Kristo.’​—Galacia 6:2.

Dagiti lallaki nga addaan kadagiti pudno a naespirituan a kualipikasion napakumbabada, a bigbigenda a “no ti maysa a tao panunotenna nga isu adda pategna a bassit idinto nga awan, al-allilawenna ti bagina.” (Galacia 6:3) Uray kasanot’ panagregget dagiti panglakayen a mangaramid iti naimbag ken makatulong, kaskasdi a dida matulad ti naan-anay ken manangaasi nga Anak ti Dios, ni Jesu-Kristo. Ngem saan a dayta ti gapu a dida aramiden ti amin a kabaelanda.

Ammo dagiti panglakayen a di umiso ti panangbabalaw iti kapammatian iti nakuspag, nasansantoak-ngem-sika a kababalin! Saan la ketdi nga aramiden ni Jesus dayta. Kinapudnona, insukona ti biagna saan laeng a maipaay kadagiti gayyemna no di ket uray kadagiti kabusorna! Pagreggetan dagiti panglakayen nga iparangarang ti umasping nga ayat iti panangikagumaanda a tulongan dagiti kakabsat a lallaki wenno babbai iti pakarigatan ken iyas-asidegda ida iti nailangitan nga Amada ken kadagiti nalinteg a pagalagadanna. Ania dagiti sumagmamano nga addang a makatulong kadagiti panglakayen a mangilinteg kadagiti pada a managdaydayaw?

Sumagmamano a Makatulong nga Addang

Sikakararag nga agtalek ken ni Jehova bayat nga agsao ken agtignaykayo iti naemma a pamay-an. Naemma ni Jesus, sipapasnek a dimmawat ti panangiwanwan ti nailangitan nga Amana, ken kanayon nga inaramidna dagiti makaay-ayo Kenkuana. (Mateo 21:5; Juan 8:29) Rebbeng nga aramiden met dagiti panglakayen dayta iti panangikagumaanda a palintegen ti maysa a nakabasol a tao. Kas naemma a nababbaba a pastor, ti maysa a panglakayen makaparegta ken makapabileg iti panagsaona, a saan ket a mamutbuteng. Bayat ti panagsasarita, ikagumaanna ti mangpatanor iti kasasaad a mangpatalged iti rikna ti Kristiano nga agkasapulan iti tulong a mangipeksa iti pampanunotna. Gapuna, dakkel maitulong ti naimpusuan a panglukat a kararag. Daydiay umawat iti balakad a maited iti kinaemma ad-adda nga ipangagna dayta no ammona a, kas ken ni Jesus, tarigagayan ti mammagbaga nga aramiden dagiti makaay-ayo iti Dios. Ti pangserra a kararag mabalin a tignayenna ti indibidual a mangiyaplikar iti balakad a naipaay kenkuana iti naayat, naemma a wagas.

Kalpasan ti kararag, mangtedkayo iti napasnek a komendasion. Mabalin a mainaig dayta kadagiti nasayaat a kualidad ti indibidual, a kas ti kinamanangaasi, kinamapangnamnamaan wenno kinagaget. Mabalin a dakamaten ti matalek a panagserbina ken ni Jehova, nalabit iti unos ti adun a tawen. Iti kastoy a pamay-an, ipakpakitatayo a maseknantayo ken addaan iti kasla-Kristo a panangikabilangan iti maysa. Rinugian ni Jesus ti mensahena iti kongregasion idiay Tiatira babaen ti komendasion, a kunana: “Ammok dagiti aramidmo, ken ti ayatmo ken ti pammatim ken ti ministeriom ken ti panagibturmo, ket dagiti aramidmo a naud-udi ad-aduda ngem dagidi immun-una.” (Apocalipsis 2:19) Pinatalgedan dagidiay a sasao dagiti miembro ti kongregasion a sipapanunot ni Jesus iti nasayaat nga aramidda. Nupay addaan ti kongregasion kadagiti pakapilawan​—pinanuynoyanda ti impluensia ni “Jezebel”​—nasayaat ti ar-aramidenda iti dadduma a benneg, ket kayat ni Jesus a maammuan dagidiay a kakabsat a lallaki ken babbai nga isut’ sipapanunot iti naregta nga aramidda. (Apocalipsis 2:20) Iti umasping a wagas, ited met koma dagiti panglakayen ti dayaw iti pakaikarianna.

Dikay tamingen ti basol iti naing-inget a pamay-an ngem ti kalikaguman dagiti kasasaad. Masapul a salakniban dagiti panglakayen ti arban ti Dios ken taginayonenda a nadalus ti organisasionna. Ngem mabalin a tamingen dagiti dadduma a basol nga agkasapulan iti naing-inget a balakad ti maysa wenno dua a panglakayen a di mangangay iti hudisial a panangusig. Iti adu a kasasaad, natauan a kinalap-it imbes a ginagara a kinadakes ti pakaigapuan ti panagbasol ti maysa a Kristiano. Sidudungngo koma a tratuen dagiti panglakayen ti arban ken laglagipenda daytoy: “Daydiay saan a mangngaasi maukomto nga awanan asi. Ti asi agrag-o a maisupiat iti panangukom.” (Santiago 2:13; Aramid 20:28-30) Ngarud, imbes a padakkelen dagiti bambanag, tratuen koma dagiti panglakayen dagiti agbabbabawi a kapammatian iti naemma a wagas, a kas ti mannakipagrikna ken manangaasi a Diostayo, ni Jehova.​—Efeso 4:32.

Ipakitayo ti pannakaawat kadagiti bambanag a mabalin a nangituggod iti basol. Nasken a dumngeg a naimbag dagiti panglakayen bayat a sibubulos nga ipeksa ti kapammatianda ti linaon ti pusona. Yantangay ‘saan a laisen ti Dios ti nadudog ken sibabawi a puso,’ kastada met koma. (Salmo 51:17) Nalabit a ti kinakurang ti emosional a pannaranay ti maysa nga asawa ti puon ti parikut. Mabalin a ti nakaro ken napaut a mental a pannakabannog ti nangpakapsut iti normal a napigsa nga emosional a kired ti maysa wenno namagbalin a nakarigrigat ti mangaramid kadagiti nainsiriban a pangngeddeng. Maawatan dagiti naayat a panglakayen dagita a bambanag, ta nupay binalakadan ni Pablo dagiti kakabsatna a “bagbagaan[da] dagiti naringgor,” impareggetna met: “Pabilgenyo dagiti maupay ti nakemda, a saranayenyo dagiti nakapuy, ket naanuskayo koma kadagiti isuamin.” (1 Tesalonica 5:14) Nupay di rumbeng a pakapsuten dagiti panglakayen ti puersa dagiti nalinteg a pagalagadan ti Dios, rebbeng a sipapanunotda kadagiti mangep-ep a kasasaad, a kas iti Dios.​—Salmo 103:10-14; 130:3.

Saanyo a dadaelen ti panagraem ti padayo a Kristiano iti bagina. Nikaanoman a kayattayo nga ukasan ti asinoman a kabsat a lalaki wenno babai iti dayaw wenno pagparangen nga isut’ awan pategna. Imbes ketdi, dagiti pammatalged nga addaantayo iti panagtalek kadagiti Nakristianuan a kualidad ti maysa ken iti ayatna iti Dios ti mangparegta iti maysa a mangatur iti basolna. Mabalin a naparegta dagiti taga Corinto nga agbalin a managparabur idi imbaga kadakuada ni Pablo nga indaydayawna kadagiti sabsabali ti “kinamanagsagsagana” ken “regta[da]” iti daytoy a banag.​—2 Corinto 9:1-3.

Ipakitayo a mapagballigian ti parikut babaen ti panagtalek ken ni Jehova. Wen, sipapasnek nga ikagumaanyo a tulongan ti indibidual a makabigbig a ti panagtalek ken ni Jehova ken panangiyaplikar iti balakad ti Saona makatulong a mangyeg iti kasapulan a pannakailinteg. Tapno maaramid dayta, masapul a naibatay iti Kasuratan ken kadagiti naibatay-Biblia a publikasion dagiti sawentayo. Dua ti panggeptayo: (1) tulongan daydiay agkasapulan iti tulong a makakita ken makaawat iti panangmatmat ni Jehova ken (2) ipakita kenkuana no kasano a nasalungasingna wenno napaay a nagtungpal kadagitoy nadiosan a panangiwanwan.

Rapinanyo ti Nainkasuratan a balakad kadagiti naasi nupay tumutop a saludsod. Mabalin nga epektibo unay daytoy iti panangdanon iti puso. Babaen ken mammadtona a Malakias, nangaramat ni Jehova iti saludsod tapno mabigbig ti ilina ti basolda. “Ti tao takawannanto aya ti Dios?” insaludsodna, sana innayon: “Ngem taktakawandak.” (Malakias 3:8) Ti di pannangted ti Israel iti apagkapullo ti apitda kas ipaalagad ti Linteg Mosaiko katupagna ti panangtakaw ken Jehova. Tapno mairemedio daytoy a kasasaad, kasapulan a tungpalen dagiti Israelitas dagiti obligasionda iti nadalus a panagdayaw buyogen ti pammati nga aglaplapusanan a bendisionanto ida ti Dios. Babaen ti makatukay-panunot ken mannakaawat a salsaludsod, maigunamgunam met dagiti panglakayen a ti panangaramid iti nalinteg a banag ita iramanna ti panagtalek iti nailangitan nga Amatayo ken panagtulnog kenkuana. (Malakias 3:10) Ti panangidanon iti dayta a kapanunotan iti puso dakkel maitulongna iti kabsattayo a mangaramid kadagiti ‘nalinteg a dalan a maipaay kadagiti sakana.’​—Hebreo 12:13.

Ipaganetgetyo dagiti gunggona ti panangawat iti balakad. Ti epektibo a balakad iramanna agpadpada ti pammagbaga maipapan kadagiti pagbanagan ti panangsurot iti dakes a kurso ken panangipalagip kadagiti gunggona a magun-od iti panangilinteg kadagiti bambanag. Kalpasan ti naintiempuan a pakdaar, impanamnama ni Jesus iti nabaaw iti naespirituan a kongregasion idiay Laodicea a no agbabawida iti kursoda ken agbalinda a naregta nga adalanna, tagiragsakendanto dagiti naisangsangayan a pribilehio, agraman ti gundaway a makipagturay kenkuana kadagiti langlangit.​—Apocalipsis 3:14-21.

Kitaenyo no maipangpangag met laeng ti balakad. No kasano a ti nalaing a doktor pasaray kitaenna no umiso pay met laeng ti pannakaisubli ti tulang nga insimpana, ikagumaan met dagiti panglakayen nga ammuen no maiyap-aplikar met laeng ti Nainkasuratan a balakad. Mabalin a saludsodanda dagiti bagbagida: Kasapulan kadi ti kanayonan a tulong? Rumbeng kadi a maulit ti balakad, nalabit iti sabali a wagas? Maulit-ulit a binalakadan ni Jesus dagiti adalanna iti pannakasapul ti kinapakumbaba. Iti unos ti sumagmamano a panawen, siaanus a pinagreggetanna nga inlinteg ti pampanunotda babaen kadagiti balakad, ilustrasion, ken praktikal a pangarigan. (Mateo 20:20-28; Marcos 9:33-37; Lucas 22:24-27; Juan 13:5-17) Umarngi iti dayta, makatulong dagiti panglakayen a mangsierto iti naan-anay a pannakapalinteg ti maysa a kabsat a lalaki wenno babai babaen ti panangiyurnos iti kanayonan a Nainkasuratan a panagsasarita a nairanta a tumulong iti irarang-ay ti indibidual iti naan-anay a naespirituan a salun-at.

Mangtedkayo iti komendasion iti aniaman nga irarang-ay a naaramid. No sipapasnek nga ikagkagumaan daydiay nakabasol nga iyaplikar ti Nainkasuratan a balakad, sibabara a komendaranyo. Patibkeren daytoy ti immun-una a balakad ken mabalin nga iparegtana ti kanayonan nga irarang-ay. Iti umuna a surat ni Pablo kadagiti taga Corinto, siiinget a binalakadanna ida panggep iti sumagmamano a banag. Di nagbayag kalpasan nga impakaammo ni Tito iti apostol ti nasayaat a resulta ti suratna, nagsurat ni Pablo tapno komendaranna ida. “Ita agragsakak,” kinunana, “saan a gapu ta nagladingitkayo, no di ket gapu ta nagladingitkayo iti maipaay iti panagbabawi; ta nagladingitkayo iti nadiosan a pamay-an.”​—2 Corinto 7:9.

Pakaigapuan ti Panagrag-o

Wen, nagrag-o ni Pablo idi naammuanna a nakatulong ti balakadna kadagiti taga Corinto. Umasping iti dayta, addaan dagiti agdama-aldaw a panglakayen iti dakkel a rag-o no makasubli ti pada a managdaydayaw manipud iti basol gapu iti panangipangagna iti naayat a tulongda. Pudno a pagragsakanda ti tumulong iti agbabbabawi a Kristiano a mangpag-ut kadagiti nasiit a ruot iti pusona tapno rumang-ay iti aglaplapusanan dagiti nadiosan a bunga.

No agballigi dagiti panglakayen a mangpalinteg iti maysa a tao a nakabasol, mabalin nga isut’ mailisi iti kurso a naan-anay a napeggad iti naespirituan. (Idiligyo ti Santiago 5:19, 20.) Gapu iti kasta a tulong, rebbeng nga iyebkas ti umaw-awat iti tulong ti panagyaman ken ni Jehova a Dios. Maitutop met dagiti ebkas ti pudno a panangapresiar iti naayat a tulong, asi, ken pannakaawat dagiti panglakayen. Ket no naan-anay a naimbaganen iti naespirituan, makapagrag-o amin dagidiay maseknan ta isut’ napalinteg iti espiritu ti kinaemma.