Maparmekto Aya ti Naimbag ti Dakes?

AGARUP dua ribo a tawenen ti napalabas, maus-usig ti awan basolna a tao, ni Jesu-Kristo. Isiksikat dagiti dakes a tattao a papatayen agsipud ta sinaona ti pudno. Siuulbod nga inakusaranda iti iyaalsa, ket dinawat dagiti tao ti pannakapapatayna. Inukom ti gobernador a Romano ni Jesus iti naulpit nga ipapatay. Ad-adda ngamin a kailalaanna ti napolitikaan a dayawna ngem ti biag ti nanumo laeng nga allawagi. Iti pammarang, kasla nagballigi ti dakes.

Nupay kasta, iti rabii sakbay ti pannakapapatayna, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Pinarmekko ti lubong.” (Juan 16:33) Aniat’ kayatna a sawen? Iti pasetna, ti kinadakes ditoy lubong saan nga isu ti nangpasaem kenkuana wenno panggapuanna a supapakan ti dakes iti dakes. Ti lubong dina nasukog ni Jesus iti dakes a sukogan. (Idiligyo iti Roma 12:2, Phillips.) Uray idi agbugbugsot, inkararaganna dagiti manangpapatayna: “Ama, pakawanem ida, ta dida ammo ti ar-aramidenda.”​—Lucas 23:34.

Impakita ni Jesus​—agingga iti ipapatayna​—a maparmek ti dakes. Ginutugotna dagiti pasurotna a makidangadangda maibusor iti dakes. Kasanoda a maaramidan dayta? Babaen ti panangipangag iti Nainkasuratan a balakad a “saanyo nga ibales iti uray siasino ti dakes iti dakes” ken “itultuloyyo a parmeken ti dakes iti naimbag,” kas ti inaramid ni Jesus. (Roma 12:17, 21) Ngem pudno kadi nga agkurri ti kasta a wagas?

Panangparmek iti Dakes Idiay Dachau

Ni Else ket maysa a babai nga Aleman a nabalud idiay Dachau. Inikkanna ti maysa a 14-años a balasitang a Ruso iti nagpateg a sagut, nga isu ti pammati ken namnama.

Ti Dachau ket maysa nga agdindinamag a kampo konsentrasion a nakatayan ti rinibo babaen ti makasabidong a gas ken nakaipasidongan ti ginasut, agraman daytoy balasitang a Ruso, kadagiti nakaal-alingget a medikal nga eksperimento. Ti Dachau ti kasla ladawan ti dakes. Nupay kasta, uray iti kasla saan a nabunga a daga a kas itoy, nagtubo latta ti naimbag ket immadu pay ketdi.

Maladingitan unay ni Else iti kasasaad daytoy agtutubo a babai a napilitan pay a nakaimatang iti inaanimal a panangrames dagiti SS guard iti inana. Uray no pakaisagmakanna, impamuspusan ni Else a makasao ti balasitang maipapan iti naimbag ken dakes ken maipapan iti Nainkasuratan nga inanama iti panagungar. Sinuruanna ti agtutubo a gayyemna nga agayat imbes a gumura. Ket nalasatan ti balasitang a Ruso dagiti kinaulpit ti Dachau gapu ken Else.

Inaramid daytoy ni Else agsipud ta kayatna a tuladen ti managsakripisio nga ulidan ni Kristo. Kas maysa kadagiti Saksi ni Jehova, nasursurona ti saan nga agibales ti dakes iti dakes, ket ti pammatina tinignayna dagiti dadduma a tumulad kenkuana. Nupay nagsagaba idiay Dachau, nagun-odna ti moral a panagballigi maibusor iti dakes a turay. Ket saan laeng nga is-isuna.

Iti librona nga A History of Christianity, kinuna ni Paul Johnson a “saan a pulos a nakitunos [dagiti Saksi ni Jehova] iti turay ti Nazi a binabalawda a naan-anay a dakes. . . . Nubenta y siete porsiento ti naglak-am iti nadumaduma a kita ti pannakaidadanes.” Awan kadi mamaayna ti kasta a pannakidangadang? Iti libro a Values and Violence in Auschwitz, kinuna ti sosiologo a Polako a ni Anna Pawelczynska maipapan kadagiti Saksi: “Napigsa ti puersa ti ideolohia daytoy bassit a grupo dagiti balud ket nangabakda iti pannakidangadangda a maibusor iti Nazismo.”

Nupay kasta, iti kaaduan kadatayo, ti bukodtayo a dakes a pagannayasan ti kangrunaan a pakidangadangantayo imbes a dagiti makinruar a dakes nga impluensia. Maysa dayta a dangadang iti unegtayo.

Panangparmek iti Dakes iti Unegtayo

Kastoy ti panangdeskribir ni apostol Pablo iti daytoy a dangadang: “Diak maaramid ti naimbag a kayatko nga aramiden; ti ketdi dakes a diak kayat nga aramiden ti ar-aramidek.” (Roma 7:19, The New Testament, ni William Barclay) Kas pagaammo unay ni Pablo, saan a kanayon a nalaka ti agaramid iti naimbag.

Maysa nga agkabanuag a lalaki nga Español ni Eugenioa ket nakidangadang kadagiti dakes a pagannayasanna iti unos ti dua a naunday a tawen. “Masapul nga ingetak unay ti bagik,” ilawlawagna. “Nanipud pay idi ubingak nga agduyosak iti kinaderrep. Idi tin-edyerak, situtulok a nakipasetak kadagiti aglablabes a ragragsak dagiti homoseksual ket annugotek a kaay-ayok dayta a kita ti panagbiag.” Aniat’ nangtignay kenkuana nga agbalbaliw idi kamaudiananna?

“Kayatko a maay-ayo ti Dios, ket naammuak manipud iti Biblia a dina anamongan ti wagas ti panagbiagko,” kinuna ni Eugenio. “Isu nga inkeddengko a balbaliwan ti kinataok, nga agbiag a maitunos kadagiti pagalagadan ti Dios. Inaldaw a masapul a makidangadangak maibusor kadagiti negatibo, narugit a pampanunot. Determinadoak nga agballigi iti daytoy a dangadang, ket awan ressatna nga inkarkararagko iti Dios a tulongannak. Naggibus ti kadadaksan kalpasan ti dua a tawen, nupay naingetak pay laeng iti bagik. Ngem nasayaat ti nagbanagan daytoy a dangadang. Addaanak itan iti panagraem iti bagi, nasayaat a panagasawa, ken kangrunaan iti amin, nasayaat a pannakirelasion iti Dios. Ammok manipud iti personal a kapadasak a mabalin nga iwaksi dagiti dakes a panunot sakbay nga agbungada iti dakes​—no la ket talaga nga ikagumaam.”

Maparmek ti naimbag ti dakes tunggal maiwaksi ti dakes a panunot, tunggal agkedkedtayo a supapakan ti dakes iti dakes. Kaskasdi, nupay napateg dagita a panagballigi, saanda a maikkat ti dua a kangrunaan a pagtaudan ti dakes. Kasanoman ti panangikarigatantayo, ditay maparmek a mamimpinsan ti natawid a pagkapuyantayo, ken maipakat pay laeng ni Satanas ti dakes nga impluensia iti sangatauan. Gapuna, mabaliwanto aya daytoy a situasion?

Panangpukaw iti Diablo

Dakkel a pannakaabak para ken Satanas ti kinamatalek ni Jesus agingga ken patay. Napaay ti Diablo iti panangpadasna a mangdadael iti kinatarnaw ni Jesus, ket dayta a pannakapaay isu met ti panangrugi ti kanibusanan ni Satanas. Kas ilawlawag ti Biblia, rinamanan ni Jesus ti patay tapno “gapu iti ipapatayna pukawenna . . . ti Diablo.” (Hebreo 2:14) Kalpasan ti panagungarna, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Isuamin a pannakabalin naited kaniak idiay langit ken ditoy daga.” (Mateo 28:18) Ket daytoy a pannakabalin ti usarenna a mangwaswas kadagiti aramid ni Satanas.

Deskribiren ti libro ti Apocalipsis ti aldaw a panangpaksiat ni Jesus ken Satanas manipud langit. Naitapuak daytoy Kangrunaan a Managdakdakes, agraman dagiti demoniona, iti kaparanget ti daga. Kas resultana, mamakdaar ti Biblia nga umadu ti kinadakes: “Asikayo pay daga ken baybay, ta ti Diablo immulog kadakayo, nga addaan dakkel a pungtot, nga ammona a bassiten ti natda a tiempona.”​—Apocalipsis 12:7-9, 12.

Ipakita ti padto ti Biblia a napasamaken daytoy historiko a pagteng​—idi tiempo ti Umuna a Gubat Sangalubongan.b Dayta ti mangilawlawag iti nakadidillaw nga ilalanlan ti kinadakes a makitkitatayo iti panawentayo. Ngem iti saan a mabayag malapdanto a naan-anay ni Satanas tapno saan a makaimpluensia iti uray siasino.​—Kitaenyo ti Apocalipsis 20:1-3.

Aniat’ kaipapananto amin daytoy iti sangatauan?

“Didanto Mangaramid iti Dakes”

Kas Ari ti Pagarian ti Dios, iti saan a mabayag usarento ni Jesus ti ‘pannakabalinna ditoy daga’ a mangitungpal iti programa a naespirituan a reedukasion. “Kinalinteg ti sursuruento dagiti agnaed iti nabunga a daga.” (Isaias 26:9) Nalawagto iti tunggal maysa dagiti gunggona. Ipanamnama kadatayo ti Biblia: “Didanto mangranggas [“didanto mangaramid iti dakes,” Interlinear Hebrew/Greek English Bible ni Green] wenno mangdadael . . . ta ti daga mapnonto iti pannakaammo ken ni Jehova a kasla kadagiti dandanum saknapanda ti baybay.”​—Isaias 11:9.

Uray itatta, adu kadagiti dakes a pagannayasantayo ti mapagballigian. Inton awanen ti impluensia dagiti demonio, nalaklakanto la ketdi ti “umadayo iti dakes ken agaramid iti naimbag.”​—1 Pedro 3:11.

Adda rasontayo nga agtalek a maparmekto ti naimbag ti dakes agsipud ta ti Dios ket naimbag, ket babaen ti tulongna maparmek dagidiay mayat nga agaramid iti naimbag ti dakes, kas pinaneknekan ni Jesus babaen ti mismo nga ulidanna. (Salmo 119:68) Mabalin a mangnamnama dagidiay mayat itan a makidangadang iti kinadakes nga agnaed iti nadalusan a daga nga iturayan ti Pagarian ti Dios, maysa a gobierno a mangikkatto a mamimpinsan iti kinadakes. Deskribiren ti salmista ti resultana: “Ti naayat a kinamanangaasi ken kinapudno naginnarakupda; ti kinalinteg ken kappia​—naginnagepda. Ti kinapudno tumaudto ditoy daga, ket ti kinalinteg tumannawagto manipud langit.”​—Salmo 85:10, 11.

[Dagiti Footnote]