Naragsak Dagiti Napakumbaba
“Busoren ti Dios dagiti natangsit, ngem itedna ti di kaikarian a kinamanangaasi kadagiti napakumbaba.”—1 PEDRO 5:5.
1, 2. Kasano nga innaig ni Jesus iti Sermonna iti Bantay ti kinaragsak iti kinapakumbaba?
AGKANAIG kadi ti kinaragsak ken kinapakumbaba? Iti nalatak unay a sermonna, imbinsabinsa ti katan-okan pay laeng a tao a nagbiag, ni Jesu-Kristo, dagiti siam a kinaragsak. (Mateo 5:1-12) Innaig kadi ni Jesus ti kinaragsak iti kinapakumbaba? Wen, innaigna, ta nairaman ti kinapakumbaba iti dadduma kadagiti kinaragsak a dinakamatna. Kas pangarigan, masapul a napakumbaba ti maysa a tao a maseknan iti naespirituan a kasapulanna. Dagiti laeng napakumbaba ti mabisin ken mawaw iti kinalinteg. Ket dagiti natangsit, saanda a naemma, manangngaasi, wenno mannakikappia.
2 Naragsak dagiti napakumbaba agsipud ta ti panagpakumbaba isu ti maiparbeng ken natakneng nga aramiden. Maysa pay, naragsak dagiti napakumbaba agsipud ta nainsiriban ti panagpakumbaba; makatulong dayta iti nasayaat a pannakirelasion ken ni Jehova ken kadagiti pada a Kristiano. Maysa pay, naragsak dagiti napakumbaba a tattao agsipud ta ti kinapakumbabada ket maysa nga ebkas ti ayat.
3. Apay a ti panagbalin a napudno sapulenna ti kinapakumbaba?
3 Apay a ti panagbalin a napudno sapulenna ti kinapakumbaba? Ngamin, natawidtayo amin ti kinaimperpekto ket masansan nga agbidduttayo. Kinuna ni apostol Pablo maipapan iti bagina: “Ammok a saan nga agnaed ti naimbag a banag kaniak, kayatko a sawen, iti lasagko, ta ti panagpanggep adda kaniak, ngem ti panagtungpal iti naimbag, awan.” (Roma 7:18) Wen, nagbasoltayo amin ket agkurangtayo iti dayag ti Dios. (Roma 3:23) No napudnotayo, saantay nga agpalangguad. Ti panangbigbig iti biddut sapulenna ti kinapakumbaba, ket ti panagbalin a napudno tulongannatayo a mangbigbig iti basoltayo no agbidduttayo. Yantangay masansan nga agbidduttayo, uray pay aramidentayo ti amin a kabaelantayo, addaantayo iti naimbag a rason nga agpakumbaba.
4. Ania a napigsa a rason ti naipaay idiay 1 Corinto 4:7 no apay a rumbeng nga agpakumbabatayo?
4 Ikkannatay ni apostol Pablo iti maysa pay a rason no apay a ti panagbalin a napudno rumbeng a pagpakumbabaennatayo. Kinunana: “Siasino ti mamagbalin kenka a naiduma iti sabali? Wen, ania ti adda kenka a dika inawat? Ngem no inawatmo, apay nga agpasindayagka a kasla ketdin dika inawat?” (1 Corinto 4:7) Awan duadua a saan a natakneng ti panangidayaw iti bagitayo, panangitangsit kadagiti sanikua, abilidad, wenno gapuanantayo. Ti panagbalin a napudno ikkannatayo iti nasayaat a konsiensia iti imatang ti Dios, iti kasta mabalintay ti “agbiag a sipupudno kadagiti amin a banag.”—Hebreo 13:18.
5. Kasano a matulongannatay met ti panagbalin a napudno no nagbidduttayo?
5 Ti panagbalin a napudno tulongannatayo nga agpakumbaba no agbidduttayo. Tignayennatayo a mangbigbig a sidadaan iti basoltayo, imbes nga ikalintegan ti bagitayo wenno pabasolen dagiti dadduma. Kas pangarigan, pinabasol ni Adan ni Eva, idinto ta saan a pinabasol ni David ni Bat-seba, a kunkunana, ‘Naglinged koma a, a nagdigos. Saandak ngarud a mapabasol no nasulisogak.’ (Genesis 3:12; 2 Samuel 11:2-4) Wen, maikuna a ti panagbalin a napudno tulongannatayo nga agpakumbaba; ket ti panagpakumbaba tulongannatayo nga agbalin a napudno.
Ti Pammati ken Jehova Tulongannatayo nga Agpakumbaba
6, 7. Kasano a matulongannatayo nga agpakumbaba ti pammati iti Dios?
6 Ti pammati ken Jehova tulongannatayo met nga agpakumbaba. Ti panangapresiar iti kinatan-ok ti Namarsua, ti Sapasap a Soberano, lapdannatayo nga agpasindayag. Anian a mayanatup la unay ti panangipalagip ni mammadto Isaias iti daytoy kadatayo! Idiay Isaias 40:15, 22, mabasatayo: “Adtoy! Dagiti nasion kasda la sangkatedted ti maysa a timba; ken naibilangda a kas nalapat a tapuk ti timbengan. . . . Adda Daydiay nga agtugtugaw iti ngatuen ti nagtimbukel a daga, ket dagiti agtaeng kenkuana kasda la dudon.”
7 Ti pammati ken Jehova makatulong met kadatayo no mariknatayo a mairurrurumentayo. Imbes nga agpungtottayo, sipapakumbaba a mangnamnamatayo ken Jehova, kas ipalagip ti salmista kadatayo idiay Salmo 37:1-3, 8, 9. Kasta met laeng ti imbalakad ni apostol Pablo: “Saankayo a bumalbales, ay-ayatek, no di ket bay-anyo laeng ti pungtot; ta adda a naisurat: ‘Kukuak ti pammales; siak supapakakto,’ kuna ni Jehova.”—Roma 12:19.
Panagpakumbaba—Ti Nainsiriban nga Aramiden
8. Apay a makatulong ti kinapakumbaba iti nasayaat a pannakirelasion ken ni Jehova?
8 Adu dagiti rason no apay a nainsiriban ti panagpakumbaba. Ti maysa, kas naipakitan, pasayaatenna ti relasiontayo iti Nangaramid kadatayo. Sibabatad a kunaen ti Sao ti Dios idiay Proverbio 16:5: “Isuamin a natangsit ti pusona makarimon ken ni Jehova.” Kasta met, mabasatayo idiay Proverbio 16:18: “Ti kinatangsit umun-una ngem ti pannakadadael, ket ti napalangguad nga espiritu kasakbayan ti pannakatnag.” Iti saan nga agbayag wenno iti kamaudiananna aglak-amto dagiti natangsit iti ladingit. Sigurado a kasta gapu iti mabasatayo idiay 1 Pedro 5:5: “Dakay amin, agkaweskayo iti kinaemma iti pannakilangenyo iti maysa ken maysa, ta busoren ti Dios dagiti natangsit, ngem itedna ti di kaikarian a kinamanangaasi kadagiti napakumbaba.” Kasta met laeng a punto ti masarakanyo iti pangngarig a sinarita ni Jesus maipapan iti Fariseo ken iti agsingsingir iti buis a naggiddan a nagkararag. Ti napakumbaba nga agsingsingir iti buis ti napaneknekan a nalinlinteg.—Lucas 18:9-14.
9. Ania ti maitulong ti kinapakumbaba iti tiempo ti rigat?
9 Nainsiriban ti panagpakumbaba agsipud ta no napakumbabatayo nalaklakatayo nga ipangag ti balakad a masarakan idiay Santiago 4:7: “Paiturayankay ngarud iti Dios.” No napakumbabatayo, saantay nga agtanabutob no ipalubos ni Jehova nga aglak-amtayo iti rigat. Ti kinapakumbaba tulongannatayo nga agbalin a kontento iti kasasaadtayo ken agibtur. Saan a pulos a mapmapnek ti natangsit a tao, kayatna ti ad-adu pay, ken agtanabutob no maipasidong kadagiti narigat a kasasaad. Iti sabali a bangir, ti napakumbaba a tao ibturanna dagiti pakarigatan ken suot, kas ken ni Job. Napukaw ni Job dagiti amin a sanikuana ken nakaptan iti naut-ot unay a sakit, ken binagbagaan pay ni baketna a tallikudanna ti kinapakumbabana, a kunkunana: “Ilunodmo ti Dios ket matayka!” Ania ti insungbatna? Kunaen ti rekord ti Biblia kadatayo: “Kinunana kenkuana: ‘Sika agsaoka a kas iti panagsao ti maysa kadagiti maag a babbai. Awantentay laeng aya ti naimbag nga aggapu iti pudno a Dios ket ditay awaten ti dakes.’ Iti amin dagitoy saan a nagbasol ni Job kadagiti bibigna.” (Job 2:9, 10) Gapu ta napakumbaba ni Job, saan a nagtanabutob no di ket sitatakneng nga inawatna ti aniaman nga impalubos ni Jehova a dimteng kenkuana. Ket idi kamaudiananna immawat iti nabaknang a gunggona.—Job 42:10-16; Santiago 5:11.
Ti Kinapakumbaba Makatulong iti Nasayaat a Relasion Kadagiti Dadduma
10. Kasano a pasayaaten ti kinapakumbaba ti relasiontayo kadagiti padatayo a Kristiano?
10 Nainsiriban ti panagpakumbaba agsipud ta makatulong dayta iti nasayaat a relasion kadagiti padatayo a Kristiano. Maikanatad la unay ti balakad ni apostol Pablo kadatayo: “Awan koma ti maaramid gapu iti suppiat wenno iti kinatangsit, no di ket mabuyogan koma iti kinapakumbaba ti nakem, nga ibilangyo dagiti dadduma a natantan-ok ngem dakayo, a saan a kitaen ti tunggal maysa kadakayo ti kukuana laeng, no di ket tunggal maysa kitaenna met koma ti kukua dagiti sabsabali.” (Filipos 2:3, 4) Ti kinapakumbaba nainsiriban a lapdannatayo a makisalisal wenno mangrimbaw kadagiti dadduma. Dagiti kasta a panagpampanunot pagparikutennatayo ken dagiti padatayo a Kristiano.
11. Apay a matulongannatayo ti kinapakumbaba a mangliklik kadagiti biddut?
11 Ti kinapakumbaba masansan a makatulong kadatayo a mangliklik kadagiti biddut. Kasano a kasta? Ngamin, no napakumbabatayo, saan a nalabes ti panagtalektayo iti bagitayo. Imbes ketdi, apresiarentayo ti balakad ni Pablo idiay 1 Corinto 10:12: “Ti mangipagarup nga adda a sitatakder kitaenna ta di maikulbo.” Ti natangsit a tao nalabes ti panagtalekna iti bagina, isut’ gapuna a nalaka laeng nga agbiddut gapu kadagiti makinruar nga impluensia wenno kadagiti bukodna a pagkapuyan.
12. Makatulong kadatayo ti kinapakumbaba a mangtungpal iti ania a Nainkasuratan a rebbengen?
12 Ti kinapakumbaba tulongannatayo nga agpasakop. Idiay Efeso 5:21, nabalakadantayo: “Agtulnogkayo iti maysa ken maysa babaen ti panagbuteng ken Kristo.” Kinapudnona, di met aya masapul nga agpasakoptayo amin? Masapul nga agpasakop dagiti annak kadagiti dadakkelda, dagiti babbai kadagiti lallakayda, dagiti assawa a lallaki ken ni Kristo. (1 Corinto 11:3; Efeso 5:22; 6:1) Iti met kongregasion Kristiano, rebbeng ti amin, agraman dagiti ministerial nga adipen, ti agpasakop kadagiti panglakayen. Saan kadi a rebbeng met dagiti panglakayen ti agpasakop iti klase matalek nga adipen, nangruna iti manangaywan ti sirkito a pannakabagi daytoy? Kasta met, masapul nga agpasakop ti manangaywan ti sirkito iti manangaywan ti distrito, ket ti manangaywan ti distrito masapul nga agpasakop iti Branch Committee iti pagilian a pagserserbianna. Dagiti met ngay kameng ti Branch Committee? Masapul nga “agpasakop[da] iti maysa ken maysa” ken kasta met iti Bagi a Manarawidwid, a mangibagi iti klase matalek ken naannad nga adipen, nga addaan met iti sungsungbatan ken ni Jesus, nga agturturayen a kas Ari. (Mateo 24:45-47) Kas iti aniaman a bagi dagiti panglakayen, masapul a raemen dagiti kameng ti Bagi a Manarawidwid ti kapanunotan dagiti dadduma. Kas pangarigan, mabalin a pagarupen ti maysa a nasayaat unay ti kapanunotanna. Ngem malaksid no anamongan dagiti dadduma a kameng ti singasingna, di rumbeng nga ipapilitna ti kapanunotanna. Pudno la unay, kasapulantay amin ti kinapakumbaba, ta rebbengtay amin ti agpasakop.
13, 14. (a) Iti ania a partikular a kasasaad a makatulong ti kinapakumbaba kadatayo? (b) Ania nga ulidan ti intuyang ni Pedro no maipapan iti panangawat iti balakad?
13 Nangnangruna a nainsiriban ti panagpakumbaba ta no napakumbabatayo madadaantay nga umawat iti balakad ken disiplina. No dadduma kasapulan ti tunggal maysa kadatayo ti disiplina, ket rumbeng nga ipangagtayo ti balakad idiay Proverbio 19:20: “Ipangagmo ti patigmaan ket awatem ti pannakaisuro, tapno masiribka intono kamaudianan.” Kas siuumiso a naikunan, saan nga agsakit ti nakem wenno agpungtot dagiti napakumbaba no madisiplinada. Mainayon pay, idiay Hebreo 12:4-11, balakadannatayo ni apostol Pablo maipapan iti kinanainsiriban ti sipapakumbaba a panangawat iti disiplina. Iti kastoy laeng a wagas a mainanamatayo a naimbagto ti pagbanagantayo ket iti kamaudiananna magunggonaantayto iti biag nga agnanayon. Anian a makaparagsak a gunggona dayta!
14 Iti daytoy a banag, mabalintay a tukoyen ti ulidan ni apostol Pedro. Isu ket siiinget a binagbagaan ni apostol Pablo, kas mabasatayo idiay Galacia 2:14: “Idi nakitak a dida magna a sililinteg a kas mayannurot koma iti kinapudno ti naimbag a damag, kinunak ken Cefas [Pedro] iti sanguananda amin: ‘No sika, idinto a Judioka, agbiagka a kas kadagiti Gentil, ket saan a kas kadagiti Judio, apay a pilitem dagiti Gentil nga agbiag a kas Judio?’” Nagsakit kadi ti nakem ni apostol Pedro? No nasair man ti riknana, saan a nagpaut, kas ipamatmat ti panangtukoyna idi agangay ken ni “ay-ayatentayo a kabsat a Pablo” idiay 2 Pedro 3:15, 16.
15. Ania ti pakainaigan ti panagbalintayo a napakumbaba iti panagbalintayo a naragsak?
15 Nasken met ti panagbalin a kontento. Saantay a naragsak malaksid no mapnektayo iti kasasaadtayo, kadagiti pribilehiotayo, kadagiti bendision nga aw-awatentayo. Kastoy ti kababalin ti napakumbaba a Kristiano: “No ipalubos ti Dios, kabaelak dayta,” ket kinapudnona, kasta ti kuna ni apostol Pablo, kas mabasatayo idiay 1 Corinto 10:13: “Awan ti sulisog a dimteng kadakayo malaksid iti gagangay kadagiti tao. Ngem ti Dios mapagtalkan, ket dina ipalubos a masulisogkayo iti aglabes ti mabalinanyo, no di ket maigiddan iti sulisog isaganana met ti dalan a paglisian tapno kabaelanyo nga ibturan.” Isu a maminsan pay a makitatayo a nainsiriban ti panagpakumbaba, ta tulongannatay dayta nga agbalin a naragsak uray pay no ania ti kasasaadtayo.
Ti Ayat Tulongannatayo nga Agpakumbaba
16, 17. (a) Ania a Nainkasuratan a pangarigan ti mangipaganetget iti kasayaatan a galad a makatulong kadatayo nga agpakumbaba? (b) Ania a sekular a pangarigan ti mangiyilustrar pay iti daytoy a punto?
16 Kangrunaan ti amin, ti di agimbubukodan nga ayat, a·gaʹpe, tulongannatayo nga agpakumbaba. Apay a nabaelan ni Jesus nga inibturan a sipapakumbaba ti rigat a sinagabana iti kayo a pagtutuokan a sinarita ni Pablo kadagiti taga-Filipos? (Filipos 2:5-8) Apay a saanna a pinanggep ti makipada iti Dios? Agsipud ta, kas kinunana a mismo: “Ay-ayatek ni Ama.” (Juan 14:31) Dayta ti gapuna a kanayon a pinadayawan ken intan-okna ni Jehova, ti nailangitan nga Amana. Kas pangarigan, impaganetgetna naminsan a ti laeng nailangitan nga Amana ti naimbag.—Lucas 18:18, 19.
17 Kas panangiyilustrar iti daytoy a punto, usigentayo ti maysa a pasamak iti biag ni John Greenleaf Whittier, maysa kadagiti nagkauna nga Americano a mannaniw. Adda kaayan-ayat daytoy a lalaki idi agtutubo pay, ket iti maysa nga spelling bee, umiso ti panangdeletiar ti kaayan-ayatna iti maysa a sao, idinto ta nagkamali ni John. Madit’ rikna ti kaayan-ayatna iti dayta? Apay? Linagip ti mannaniw a kinuna ti kaayan-ayatna: “Ladingitek ta umiso ti panangdeletiarko iti dayta a sao. Diak kayat a maartapanka . . . ta ay-ayatenka ngamin.” Wen, no ay-ayatentayo ti maysa a tao, ditay kayat ti agbalin a natantan-ok ngem isuna, agsipud ta ti ayat napakumbaba.
18. Ti kinapakumbaba makatulong kadatayo a mangipangag iti ania a Nainkasuratan a balakad?
18 Maysa daytoy a nasayaat a leksion para kadagiti amin a Kristiano, nangruna kadagiti kakabsat a lallaki. No maipanggep iti naisangsangayan a pribilehio iti serbisio, maragsakantay kadi ta naited dayta iti kabsattayo imbes a kadatayo, wenno agimon ken umapaltay kadi? No pudpudno nga ay-ayatentayo ti kabsattayo, maragsakantayo ta naikkan iti kasta a naisangsangayan nga annongen wenno pannakabigbig wenno pribilehio iti serbisio. Wen, ti kinapakumbaba palakaenna ti panangipangag iti balakad a: “No maipapan iti panagpipinnadayaw ipangpangrunayo ti sabali.” (Roma 12:10) Kuna ti sabali pay a patarus: “Ipangpangrunayo a padayawan dagiti dadduma, saan ket a ti bagiyo.” (New International Version) Maminsan pay, balakadannatayo ni apostol Pablo: “Agtitinnulongkayo iti maysa ken maysa babaen ti ayat.” (Galacia 5:13) Wen, no adda ayattayo, maragsakantayo nga agserbi kadagiti kakabsattayo, tumulong kadakuada, nga ipangpangrunatayo ti pagimbaganda, saan ket a ti bukodtayo a pagimbagan. Sapulen la ketdi daytoy ti kinapakumbaba. Ti kinapakumbaba lapdannatay met nga agpasindayag ket iti kasta saantay a mapagimon wenno magargari nga umapal dagiti dadduma. Insurat ni Pablo a ti ayat “saan a napasindayag, saan a natangsit.” Apay a saan? Agsipud ta nairamut ti kinapasindayag ken kinatangsit iti panagimbubukodan, panangipangpangruna iti bagi, idinto ta ti ayat saan nga agimbubukodan.—1 Corinto 13:4.
19. Aniada a pangarigan iti Biblia ti mangipakita nga agkuykuyog ti kinapakumbaba ken ti ayat, kasta met ti kinatangsit ken ti panagimbubukodan?
19 Ti pannakainaig ni David kada Ari Saul ken ni Jonatan nga anakna ket maysa a nabatad a pangarigan no kasano nga agkuykuyog ti ayat ken ti kinapakumbaba ken no kasano nga agkuykuyog met ti kinatangsit ken ti panagimbubukodan. Gapu kadagiti panagballigi ni David iti gubat, inkanta dagiti babbai iti Israel: “Ni Saul pinatayna dagiti rinibribona, ket ni David dagiti linaklaksana.” (1 Samuel 18:7) Imbes nga agpakumbaba ni Saul, nagari ti kinatangsit kenkuana, ket manipud idin kagurguranan ni David nga uray la kayatna a patayen. Anian a naiduma daytoy iti kababalin ni Jonatan nga anakna! Mabasatayo nga impateg ni Jonatan ni David a kas iti panangipategna iti bagina. (1 Samuel 18:1) Gapuna, kasanot’ panagtignay ni Jonatan idi nga, iti pannagna dagiti pasamak, agparang a bembendisionan ni Jehova ni David ket isu, saan a ni Jonatan, ti sumukatto ken ni Saul a kas ari ti Israel? Nagimon wenno immapal kadi ni Jonatan? Saan a pulos! Gapu iti dakkel a panangipategna ken ni David, naikunana, kas mabasatayo idiay 1 Samuel 23:17: “Dika agbuteng; ta ti ima ni Saul nga amak dinakanto masarakan, ket sikanto ti agari iti Israel, ket siakto ti kaasitgan kenka; ket ni Saul nga amak ammona met dayta.” Ti dakkel a panagayat ni Jonatan ken ni David ti nangtignay kenkuana a mangawat a sipapakumbaba iti makitana a pagayatan ti Dios no siasino ti sumukatto iti amana a kas ari ti Israel.
20. Kasano nga impakita ni Jesus nga agkuykuyog ti ayat ken ti kinapakumbaba?
20 Ti maysa pay a mangipaganetget iti relasion ti ayat ken ti kinapakumbaba isu ti napasamak iti maudi a rabii a pannakilangen ni Jesu-Kristo kadagiti apostolna sakbay ti ipapatayna. Idiay Juan 13:1, mabasatayo a ni Jesus, “idinto nga inayatna dagiti taona nga addada ditoy lubong idi, inayatna ida agingga iti panungpalan.” Kasaruno dayta, mabasatayo a binugguan ni Jesus dagiti saka dagiti apostolna, kas iti panagserbi ti maysa a nanumo nga adipen. Anian a nagsayaat a leksion maipapan iti kinapakumbaba!—Juan 13:1-11.
21. Kas pananggupgop, apay a rumbeng nga agpakumbabatayo?
21 Pudno la unay, adu dagiti rason nga agpakumbabatayo. Ti panagpakumbaba isu ti maiparbeng ken napudno nga aramiden. Maysa dayta a parangarang ti pammati. Makatulong dayta iti nasayaat a relasion ken ni Jehova a Dios ken kadagiti kapammatiantayo. Isu dayta ti nainsiriban nga aramiden. Kangrunaan ti amin, maysa dayta nga ebkas ti ayat ken mangyeg iti napaypayso a ragsak.
Kasanoyo a Sungbatan?
◻ Kadagiti ania a pamay-an a matulongannatayo nga agpakumbaba ti panagbalin a napudno?
◻ Apay a matulongannatayo nga agpakumbaba ti pammati ken Jehova?
◻ Ania ti mangipakita a nainsiriban ti panagpakumbaba?
◻ Apay a makatulong ti ayat iti panagpakumbabatayo?
[Ladawan iti panid 21]
Sipapakumbaba a nagpasakop ni Job ken ni Jehova. Saanna nga ‘inlunod ti Dios, iti kasta matayen’
[Ladawan iti panid 23]
Sipapakumbaba a nagpasakop ni Pedro idi binagbagaan ni Pablo iti imatang dagiti tao