“Ti Ima ni Jehova” iti Biagko

KAS INSALAYSAY NI LAWRENCE THOMPSON

ITI maysa a rabii idi 1946, nagtugawkami ken ni tatangko iti kotse a mangbuybuya iti aurora borealis a nagparang iti langit. Nagsaritaanmi ti kinanaindaklan ni Jehova ken ti kinabassitmi. Linagipmi dagiti pasamak kadagiti tawen idi a naparitan ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova idiay Canada. Impasagepsep ni tatang iti isipko no kasano a tinulongan ken inaywanan ni Jehova dagiti tattaona iti las-ud dagidiay a tawen.

NUPAY 13 laeng ti tawenko idi, naawatak ti kinapudno ti imbagbaga ni Tatang. Impasagepsepna met kaniak ti kinaganat ken kasaknap ti trabaho a panangasaba a maaramidto pay laeng. Inadaw ni tatang ti Numeros 11:23 ket impaganetgetna kaniak a pudno a saan nga ababa ti ima ni Jehova. Ti laeng kinakurang ti pammati ken panagtalektayo kenkuana ti mangikeddeng iti aramidenna kadatayo. Maysa dayta a napateg a panagsarita ti agama, banag a diakto pulos malipatan.

Dakkel met ti naitulong kaniak ti panangad-adalko kadagiti publikasion ti Watch Tower, nangruna ti libro a Salvation, a naipablaak idi 1939, iti kinaagtutubok. Diak pulos malipatan ti makapikapik nga ilustrasion iti pangrugian dayta a libro: “Tumartaray ti napardas a tren, a napusek iti pasahero, iti sangagasut ket innem a pulo kilometro kada oras. Masapul a bumallasiw daytoy iti karayan iti maysa a rangtay a nagkurba iti ngangngani 180 degree, nga uray la a makita dagiti tattao nga adda iti makinlikud a paset ti tren ti makina . . . Dua a lallaki a nakalugan iti makinlikud a paset ti tren . . . ti nakakita a mapupuoran ken matmatnagen iti karayan ti maysa a paset ti rangtay iti bangir nga ungto. Ammoda a sangsanguenda ti dakkel a peggad. Pudno a di ninamnama dayta a pasamak. Mabalin aya a mapasardeng nga insigida ti tren tapno maispal ti biag dagiti adu a nakalugan a pasahero?”

Iti panangiyaplikar ti ilustrasion, ingngudo ti libro: “Kasta met itatta, naipasango dagiti amin a nasion ken ili ditoy daga iti kadakkelan a didigra. Mabalballaaganda kas imbilin ti Dios, nga asidegen ti Armagedon. . . . Kalpasan a maballaagan, rumbeng nga ikeddeng itan ti tunggal maysa no aniat’ aramidenna.”

Ti nakaparpartak a tren, ti maur-uram a rangtay, ken ti kinaganat ti trabaho a panangasaba ket naipasagepsep unay iti panunotko.

Idi Mangrugiak a Mangasaba

Rinugiak ti nakipaset iti trabaho a panangasaba idi 1938, idi agtawenak ti lima. Ikuyogdak no kua da Henry ken Alice Tweed, payunirda a dua (amin-tiempo a ministro), ket mangbusboskami iti 10 aginggat’ 12 nga oras kada aldaw a makisarsarita kadagiti tao. Tinagiragsakko unay dagidiay nga al-aldaw iti panagserbi ken Jehova. Isu a naragsakanak iti simmaruno a tawen idi immanamong da Tatang ken Nanang nga agbalinak a maysa nga agibumbunannag ken ireportko metten dagiti naaramidak.

Kadagidi a tiempo, nakiramankami kadagiti panagparada a mangipaay ti impormasion. Magnakami iti kangrunaan a kalye dagiti ili nga awitmi dagiti plakard nga addaan kadagiti slogan a mangibutaktak iti ulbod a relihion ken mangibunannag iti Pagarian ti Dios. Nagusarkami met kadagiti mabagkat a ponograpo ken impangngegmi dagiti naibatay-Biblia a mensahe iti ruangan a mismo dagiti bumalay. Impangpangngegmi dagiti diskurso ni J. F. Rutherford, presidente ti Watch Tower Society, nga uray la naikabesakon ti dadduma. Kas man la mangmangngegko pay isuna a mangibagbaga: “Masansan a maikuna, ti Relihion ket maysa a silo ken panaggamsaw!”

Naparitan ti Trabahomi Idiay Canada

Bayat ti maikadua a gubat sangalubongan, naparitan ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova idiay Canada, a kas met idiay Alemania a Nazi ken kadagiti dadduma pay a pagilian. Isu a Biblia laeng ti inusarmi ngem intultuloymi ti intuding-Dios a trabahomi kas panangtungpal kadagiti bilin iti Biblia. (Mateo 28:19, 20; Aramid 5:29) Nasursuromi a sarangten dagiti iraraut ti polisia kadagiti gimongmi ken kadagiti pagtaenganmi. Nairuamkami met nga agtestigo iti sango dagiti hues ken mangsungbat kadagiti saludsod dagiti managusisa iti korte.

Nasursuromi ken ni manongko a Jim ti agbalin nga alisto iti panagipuruak kadagiti bokleta kadagiti ruangan ken kadagiti beranda bayat a nakasakay kadagiti agtartaray a lugan. Mainayon pay, nagserbikami kas courier ken, no dadduma, kas bantay kadagidiay bumallasiw iti pagbeddengan tapno tumabuno kadagiti kumbension idiay Estados Unidos.

Adda ti balaymi iti away ti Port Arthur (Thunder Bay itan), Ontario, iti las-ud ti sumurok-kumurang a maysa ektaria a napalawlawan kadagiti kayo ken ababa a mulmula. Adda bakami, maysa nga urbon, sumagmamano a baboy, ken manok​—ket amin dagitoy nagserbi a panglinged iti trabahomi a panangtulong kadagiti pada nga agtutubo a Kristiano nga an-anupen dagiti autoridad tapno maibalud gapu iti panangikaskasaba ti Pagarian ti Dios.

No rumabii, sumrek ken rummuar iti nalimed nga arubayanmi dagiti kotse, trak, ken dagiti trailer a mangilugan kadagiti agtutubo a Kristiano. Padagusen, ilemmeng, paglimlimuen, ken pakanenmi no kua dagitoy nga agtutubo sami ibaon ida iti turongenda. Agserserbi a buyogen ti isuamin a kararua da tatang ken nanangko, agraman dagidiay nga immun-una a trabahador. Isuda ti nangsukog iti naganus a pusok nga agserbi ken mangayat ken Jehova a Dios.

Idi Agosto 1941, indedikarko ti biagko ken Jehova ket nabautisaranak iti bassit a danaw iti kabakiran. Sumagmamano kadakami ti naguummong iti daytoy nga okasion iti katengngaan ti rabii, iti maysa a kalapaw nga addaan silaw a lampara. Nalabit gaput’ panagsuspetsa, nagpatrolia ti polisia, a siaanep a linintianda ti danaw, ngem didakam nakita.

Adu a Benneg ti Amin-Tiempo a Panagserbi

Idi 1951, nagturposak iti haiskul ket nagbiaheak iti ag-1,600 a kilometro tapno agpayunir iti ili ti Cobourg, Ontario. Bassit ti kongregasion, ken awan kaduak a payunir. Ngem iti pananglaglagipko a saan nga ababa ti ima ni Jehova, nangabangak ti maysa a kuarto, bukodko ti agluto, ket naragsakak nga agserserbi ken Jehova. Iti sumuno a tawen, naawisak nga agserbi iti sanga nga opisina ti Watch Tower Society idiay Toronto. Adu a napapateg a banag ti nasursurok sadiay a nangisagana kaniak maipaay iti masanguanan a panagserbi iti Pagarian.

Kalpasan ti panagserbik kas payunir idiay Toronto iti nasurok a makatawen, nagkallaysakami ken ni Lucy Trudeau, ket idi kalam-ek ti 1954, naibaonkami nga agpayunir idiay Levis, Quebec. Nakalamlam-ek sadiay, nakabutbuteng dagiti panagderraaw ken dagiti iraraut ti polisia, ken maysa a karit ti panangadal ti pagsasao a Pranses. Pulos a saan nga ababa ti ima ni Jehova kadagitoy a kasasaad, isu a nupay adda kinarikut ti panawen, adu latta a bendision ti sinagrapmi.

Kas pangarigan, naidawat a sukimatenmi dagiti dua a barko (ti Arosa Star ken ti Arosa Kulm) nga implano ti Sosiedad nga usaren a mangitulod kadagiti delegado iti dadakkel a kumbension internasional idiay Europa idi 1955. Gapu ta kayatda nga agbalin a parokiano ti Sosiedad, pasangbayendakam no dadduma dagiti ehekutibo ti kompania ti barko, a mangpagin-awa iti makapabannog a ministerio idiay Quebec kadagidi a tiempo.

Idi otonio ti 1955, naawisak nga agserbi kas agdaldaliasat a manangaywan, ket binisitami iti dayta a panawen ti lam-ek dagiti nasulinek a kongregasion iti nakalamlam-ek a makin-amianan nga Ontario. Iti simmaruno a tawen inatendaranmi ti Watchtower Bible School of Gilead idiay Estados Unidos, ket kalpasanna natudingankami kas misionero idiay Brazil, Sud America.

Sibabara a rinugianmi ti nagserbi iti baro a teritoriami ket di nagbayag nabaelanmi ti mangasaba ken mangisuro iti pagsasao a Portugues. Idi rugrugi ti 1957, natudinganak manen nga agserbi kas agdaldaliasat a manangaywan. Ita, imbes nga iti nakalamlam-ek nga Amianan, masapul a sarangtenmi ti makasinit a pudot. Adu a daras a masapul a sumardengkami ket ikkatenmi dagiti makasinit a darat kadagiti sapatosmi wenno mangsigpat iti unas nga us-osen a pamigsami. Ngem naruay dagiti bendision.

Iti ili ti Regente Feijo, nakisaritaak iti hepe ti polisia, ket imbilinna nga irikep amin a tiendaan ken binagaanna ti amin a mapanda idiay plasa. Iti sirok ti maysa nga agsabsabong a kayo nga addaan dadakkel a bulong, nagpalawagak manipud Biblia kadagiti amin nga umili. Itatta adda maysa a kongregasion dagiti Saksi sadiay.

Panangpadakkel Kadagiti Annakmi Idiay Brazil

Idi nagsikog ni Lucy idi 1958, nagnaedkami idiay Juiz de Fora ket nagserbikami kas espesial payunir. Iti simmaganad a dua a tawen, naipasngay dagiti dua nga annakmi a babbai, da Susan ken Kim. Isuda ket pudno a maysa a bendision iti ministerio, a nagbalin a naidumduma iti ili. Bayat nga idurduronmi ida iti stroller kadagiti kabatuan a kalye, rummuar no kua dagiti tattao a mangkita kadakuada. Yantangay adu nga agibumbunannag ti Pagarian ti kasapulan idiay Recife, iti abagatanen la ti equator, immakarkami iti dayta napalalot’ pudotna a lugar.

Idi 1961, saan laeng a nabaelak ti timmulong a nangiyurnos ti pagluganan nga eroplano dagiti Saksi a makikumbension idiay São Paulo no di ket nakaatendarak met a mismo iti dayta nakallalagip a kumbension. Agarup 20 minuto ngatan nga agtaytayabkami idi kellaat a nagsuek ti eroplano nga agpababa, naiparusisi dagiti pasahero iti uneg ti kamarote. Nadadael ti uneg ti eroplano; natiritir dagiti tugaw iti nakaipuestuanda, ket nadunor ken nagdardara dagiti pasahero. Makaparagsak ta nakontrol ti piloto ti eroplano, ket sitatalged a nakadissokami. Saan a grabe ti pannakadunormi isu a nakapagtuloykami met laeng a napan idiay São Paulo a naglugan iti sabali nga eroplano. Tinagiragsakmi ti nakaay-ayat a kumbension, ngem naikunak a diakton pulos aglugan iti eroplano!

Nupay kasta, idi nakaawidak manipud kumbension, agur-uray ti maysa pay a trabaho kaniak. Napusganak a mangasikaso iti maysa a kumbension iti tengnga ti kabakiran idiay Teresina, Estado ti Piauí. Kasapulan nga ageroplanoak a mapan sadiay. Nupay mabutbutengak, inawatko dayta nga annongen, a buyogen ti panagtalek ken Jehova.

Idi 1962 naipasngay ti anakmi a lalaki, ni Greg, idiay Recife. Nupay saanakon a makapagpayunir, gapu ta dumakdakkelen ti pamiliak, nabaelak ti nangipakita iti nasayaat nga impluensia iti bassit a kongregasion. Kanayon a sigagagar dagiti ubbing a kumuyog kadakami iti ministerio, yantangay inaramidmi dayta a makapainteres kadakuada. Nakaipaay ti tunggal maysa kadakuada, manipud iti edad a tallo, iti presentasion kadagiti ruruangan. Inyugalimi ti pulos a di agliway iti pannakigimong wenno pannakiraman iti panagserbi idiay tay-ak. Uray no adda masakit a kameng ti pamiliami ket kasapulan nga agbantay ti maysa, tumabuno latta iti gimong wenno makiraman iti ministerio idiay tay-ak dagiti dadduma.

Iti panaglabas dagiti tawen, regular a pinagsasaritaanmi kas maysa a pamilia dagiti kurso idiay eskuelaan nga ad-adalen dagiti ubbing ken dagiti kalatda iti biag, nga isagsaganami ida maipaay iti maysa a karera iti organisasion ni Jehova. Naannadkami tapno saanda a maipasango kadagiti makapakapuy nga impluensia, kas ti telebision. Awan TV iti balaymi agingga a nagtin-edyer dagiti annakmi. Ket nupay adda met mabalinmi, saanmi a pinanuynoyan ida kadagiti material a banag. Kas pangarigan, gimmatangkam laeng ti maysa a bisikleta, a pagsisinnublatanda a tallo.

Inaramidmi a sangsangkamaysa dagiti bambanag agingga a mabalin, kas iti panagay-ayam ti basketball, panaglangoy, ken panagpasiar kas pamilia. Mainaig dagiti panagpasiarmi iti itatabuno kadagiti Nakristianuan a kumbension wenno iti isasarungkar kadagiti pagtaengan a Bethel kadagiti nadumaduma a pagilian. Nangipaay dagitoy a panagbiahe iti gundaway tapno siwayawaya a makapagsasaritakami, iti kasta maammuanmi ken ni Lucy ti linaon ti puso dagiti annakmi. Kasta la unay ti panagyamanmi ken Jehova gapu kadagidiay a nararagsak a tawen!

Kamaudiananna, adda nagdaksan iti salun-at ni Lucy ti panagnaedmi idiay Tropiko iti asideg ti equator iti sangapulo a tawen. Isu nga immanamongkami a maibaon iti abagatan, idiay Curitiba, Estado ti Paraná, a sadiay nasaysayaat bassit ti klima.

Panagsubli Idiay Canada

Idi 1977, kalpasan ti agarup 20 a tawen idiay Brazil, nagsublikami ken Lucy agraman dagiti annakmi idiay Canada tapno tumulong a mangasikaso iti masaksakit nga amak. Anian a pannakaikawa ti pamiliami iti kultura sadiay! Ngem awan dumana no iti naespirituan, yantangay tinaginayonmi ti isu met laeng a rotinami iti pannakipagtrabaho kadagiti naayat a kakabsat a Kristiano.

Idiay Canada nagpaay ti amin-tiempo a ministerio a para iti intero a pamilia gapu ta nagsasaruno a simrek dagiti babbalasangmi iti amin-tiempo a ministerio kas payunir. Nagtitinnulongkami amin a mangpaadda kadagiti kasapulan ti pamiliami. Aniaman a mapastrek manipud iti paset-tiempo a trabaho ket maitipon iti pundo a busbosen iti panangmantener iti pagtaenganmi ken dagiti tallo a kotsemi a kasapulan tapno madanonmi dagiti naiwaras a teritoriami. Tunggal lawas, kalpasan ti panagadal ti pamiliami iti Biblia, pagsasaritaanmi dagiti plano ti pamiliami. Timmulong dagitoy a panagsasarita a mangipaamiris iti tunggal maysa no sadino ti pagturturonganmi ken no aniat’ ar-aramidenmi iti biagmi.

Kalat met ti baromi, ni Greg, ti amin-tiempo a ministerio, kas kada manangna. Sipud pay idi agtawen ti lima, tinarigagayanna ti agserbi iti sanga nga opisina ti Sosiedad, a maaw-awagan iti Bethel. Kanayon a sipapanunot iti dayta a kalat, ket apaman a nagturpos iti haiskul, dinamagna kadakam a dua ken nanangna: “Iti panagkunayo rumbeng kadi nga agaplikarak iti panagserbi idiay Bethel?”

Nupay nasakit iti riknami ti panangpalubos a pumanaw ti anakmi, simmungbatkami nga awan panagkedked: “Mariknam nga ad-adda ti ima ni Jehova ngem iti sadinoman no addakanton idiay Bethel​—ti sentro a mismo ti organisasion ni Jehova.” Iti las-ud ti dua a bulan napanen idiay Bethel iti Canada. Tawen ti 1980 idi, ket agserserbin sadiay agpapan ita.

Ti dekada ’80 ket nangipaay kadakami ken Lucy kadagiti baro a karit. Nagsublikami iti nangrugianmi​—a duakam laeng. Adda asawa idin ni Susan ket payunirda a dua ken ni lakayna. Agserserbi met a dua da Kim ken ni Greg idiay Bethel. Ania ti aramidenmi? Nasungbatan a dagus dayta a saludsod idi 1981 idi a naawiskami nga agserbi iti sirkito a Portugues, a nangsaklaw iti agarup 2,000 kilometro a paset ti Canada. Tagtagiragsakenmi pay laeng ti trabaho a panagdaliasat.

Nakiasawa metten ni Kim ken nagadal idiay Gilead, ket agserserbi itan a kadua ni lakayna iti circuit work idiay Brazil. Adda pay laeng da Susan ken ni lakayna idiay Canada, a mangpadpadakkel iti dua nga annakda, ket agserserbi kas payunir ti asawa ni Susan. Nupay nasinasina ti pamiliami kadagiti napalabas a tawtawen iti pisikal gapu kadagiti annongenmi iti amin-tiempo a serbisio, nasingedkam pay laeng iti espiritual ken emosional.

Mangnamnamakami ken Lucy iti naraniag a masanguanan a kadua ti pamiliami iti nadalusan a daga. (2 Pedro 3:13) Kas ken Moises idi ugma, napasaranmi a mismo ti kinapudno ti sungbat iti saludsod idiay Numeros 11:23: “Immababa aya ti ima ni Jehova? Ita makitamto ti saok no matungpalto wenno saan.” Wen, awan ti makalapped ken Jehova iti panangbendisionna kadagiti adipenna gapu iti naimpusuan a panagserbida.

[Ladawan iti panid 25]

Siak ken ni baketko a Lucy