Dinto Agballigi Dagiti Bumusbusor iti Dios!

“Makibakaldanto kenka; ngem saandakanto nga atiwen.”​—JEREMIAS 1:19.

1. Ania ti naipaannong ken Jeremias, ket kasano kapaut a nagtultuloy ti trabahona?

TINUDINGAN ni Jehova ni agtutubo a Jeremias kas mammadto kadagiti nasion. (Jeremias 1:5) Napasamak daytoy kabayatan ti panagturay ti naimbag nga ari ti Juda a ni Josias. Nagserbi ni Jeremias kas mammadto bayat ti nariribuk a panawen sakbay ti panangparmek ti Babilonia iti Jerusalem agingga iti pannakaidestiero ti ili ti Dios.​—Jeremias 1:1-3.

2. Kasano a pinakired ni Jehova ni Jeremias, ket ti panangbusor iti mammadto kaipapananna ti ania?

² Sigurado nga adda dagiti bumusor kadagiti iwaragawag ni Jeremias a pangukom a mensahe. Pinakired ngarud ni Jehova ni Jeremias a mangsango iti adda nga agur-uray kenkuana. (Jeremias 1:8-10) Kas pagarigan, napabileg ti nakem ti mammadto kadagitoy a sasao: “Makibakaldanto kenka; ngem saandakanto nga atiwen; ta siak addaak kenka, tapno isalakanka, kuna ni Jehova.” (Jeremias 1:19) Ti panangbusor ken Jeremias kaipapananna ti panangbusor iti Dios. Iti kaaldawantayo, adda arig mammadto a grupo dagiti adipen ni Jehova a ti trabahoda ket umasping iti inaramid ni Jeremias. Kas kenkuana, situtured nga ipakpakaammoda ti naimpadtuan a sao ti Dios. Ket daytoy a mensahe apektaranna dagiti amin a tao ken nasion, pagsayaatanda man wenno pagdaksanda, depende iti reaksionda iti dayta. Kas idi tiempo ni Jeremias, adda dagidiay kumontra iti Dios babaen ti panangbusorda kadagiti adipenna ken iti trabahoda nga inted ti Dios.

Maat-atakar Dagiti Adipen ni Jehova

3. Apay a maat-atakar dagiti adipen ni Jehova?

³ Maat-atakar ti ili ni Jehova sipud pay idi rugrugi ti maika-20 a siglo. Iti adu a pagilian, inkagumaan dagiti nadangkes a tattao a lapdan​—wen, pasardengen​—ti pannakaiwaragawag ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios. Sinugsogan ida ti kangrunaan a Kabusortayo, ti Diablo, nga “agsursursor a kasla leon a ngumerngernger, nga agsapsapul iti asinoman nga alun-onenna.” (1 Pedro 5:8) Kalpasan ti panagpatingga “ti naituding a pampanawen dagiti nasion” idi 1914, insaad ti Dios ti Anakna kas baro nga Ari ti daga, a binilinna: “Agturayka iti tengnga dagiti kabkabusormo.” (Lucas 21:24; Salmo 110:2) Babaen ti pannakabalinna, pinaksiat ni Kristo ni Satanas idiay langit ket intapuakna iti kaparanget ti daga. Yantangay ammona nga ababan ti tiempona, idasdas-al ti Diablo ti pungtotna kadagiti napulotan a Kristiano ken dagiti kakaduada. (Apocalipsis 12:9, 17) Ania dagiti resulta ti maulit-ulit a panangatakar dagitoy a bumusbusor iti Dios?

4. Ania dagiti suot a napasaran ti ili ni Jehova idi tiempo ti Gubat Sangalubongan I, ngem ania ti napasamak idi 1919 ken 1922?

⁴ Idi Gubat Sangalubongan I, adu dagiti pakasuotan ti pammati a napasaran dagiti napulotan nga adipen ni Jehova. Narabrabak ken naparpardayada, kinamkamat ida dagiti managderraaw, ken nakabkabilda. Kas impakpakauna ni Jesus, nagbalinda a ‘puntiria ti pananggura dagiti amin a nasnasion.’ (Mateo 24:9) Idi kabara ti gubat, inusar dagiti kabusor ti Pagarian ti Dios ti taktika a nausar idi ken Jesu-Kristo. Inakusarda ti ili ni Jehova a kas bumusbusor iti turay, ket pinuntiriada ti mismo a sentro ti makitkita nga organisasion ti Dios. Idi Mayo 1918, nairuar ti pederal a mandamiento para iti pannakaaresto ti presidente ti Watch Tower Society a ni J. F. Rutherford, ken ti pito kadagiti kasisingedan a kakaduana. Napatawan dagitoy walo a lallaki iti nadagsen a sentensia a pannakaibalud sa naipanda iti pederal a pagbaludan idiay Atlanta, Georgia, E.U.A. Kalpasan ti siam a bulan, nawayawayaanda. Idi Mayo 1919, inkeddeng ti circuit court of appeals a di umiso ti pannakabista dagiti naidarum, ket gapu iti dayta nabaliktad ti desision. Naluktan manen ti kaso para iti baro a pannakabista, ngem idi agangay inlusulos ti gobierno ti darum, ket naabsuelto a naan-anay da Brother Rutherford ken dagiti kakaduana. Intuloyda manen ti trabahoda, ket naangay dagiti kombension idiay Cedar Point, Ohio, idi 1919 ken idi 1922 a nangpabaro iti regtada a mangikasaba iti Pagarian.

5. Ania ti nagbanagan dagiti Saksi ni Jehova idiay Nazi nga Alemania?

⁵ Idi dekada 1930, timmaud dagiti diktadura a turay, ket nagkaykaysa ti Alemania, Italia, ken Japan a nangbukel iti maaw-awagan Axis powers. Idi rugrugi dayta a dekada, nayussuat ti nakas-ang a pannakaidadanes ti ili ti Dios, nangnangruna iti Nazi nga Alemania. Napawilanda. Narikisa dagiti balay, ken naaresto dagiti bumalay. Rinibu ti naipisok kadagiti kampo konsentrasion gapu ta agkedkedda a mangtallikud iti pammatida. Ti ibubusor iti Dios ken iti ilina ket nairanta a mangikisap kadagiti Saksi ni Jehova iti dayta a sakup ti totalitariano a turay.a Idi dimmatag dagiti Saksi kadagiti korte idiay Alemania tapno ilabanda dagiti kalinteganda, nangisagana ti Ministry of Justice ti Reich iti atiddog a palawag tapno sigurado a di mangabak dagiti Saksi ni Jehova. Kinunana: “Masapul a saan a paabak dagiti korte gapu laeng kadagiti kasla legal a pormalidad; no di ket masapul nga agbirok ken mangaramidda kadagiti pamuspusan nupay adda dagiti agparang a pakarigatan, tapno maitungpalda dagiti napateg nga annongenda.” Kayat a sawen daytoy nga awan ti magun-od a hustisia. Patien dagiti Nazi a ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova ket napeggad, wenno maibusor kadakuada, ken ‘riniribukna ti sosialistiko nga urnos ti nasion.’

6. Aniada a gannuat ti nairanta a mangpasardeng iti trabahotayo idi Gubat Sangalubongan II ken kalpasanna?

⁶ Idi Gubat Sangalubongan II, napawilan ken nalimitaran dagiti tattao ti Dios idiay Australia, Canada, ken dadduma pay a pagilian a nainaig iti British Commonwealth​—idiay Africa, Asia, ken kadagiti isla ti Caribe ken ti Pacifico. Idiay Estados Unidos, dagiti kabusor a naimpluensia ken dagiti tao a di umiso ti ammoda maipapan kadagiti Saksi ‘nangbuangayda iti ranggas gapu iti pagbilinan.’ (Salmo 94:20) Ngem nayamang kadagiti korte dagiti isyu maipapan iti panagsaludo iti bandera ken dagiti ordinansa ti komunidad a mangiparit iti panangasaba iti binalaybalay, ket dagiti paborable a desision dagiti korte ti Estados Unidos sititibker a sinuportaranda ti wayawaya iti panagdayaw. Iti tulong ni Jehova, di nagballigi ti panangikagumaan dagiti bumusbusor. Idi nagpatingga ti gubat idiay Europa, nagpatingga metten dagiti panangipawil. Naluk-atan dagiti rinibu a Saksi a naibalud kadagiti kampo konsentrasion, ngem saan pay a nalpas ti dangadang. Apaman a nalpas ti Gubat Sangalubongan II, nangrugi ti Cold War. Adu pay a rigat ti sinagaba dagiti tattao ni Jehova kadagiti nasion iti Makindaya a Europa. Nakibiang dagiti opisial tapno mapasardeng ti trabahotayo a panangasaba, malapdan ti panagsangpet dagiti literatura ti Biblia, ken mapasardeng ti publiko a panagtataripnongtayo. Adu dagiti naibalud wenno naipisok kadagiti labor camp.

Agtultuloy ti Trabaho a Panangasaba!

7. Ania ti napasaran dagiti Saksi ni Jehova idiay Poland, Russia, ken dadduma pay a pagilian kadagiti kallabes a tawen?

⁷ Iti panaglabas dagiti dekada, napalubosan ti trabaho a panangikasaba iti Pagarian. Nupay adda pay la iti sidong ti Komunista a turay, impalubos ti Poland a maangay dagiti maysa-aldaw a kombension idi 1982. Naangay sadiay dagiti internasional a kombension idi 1985. Dadakkel nga internasional a kombension ti simmaruno idi 1989, a rinibu dagiti timmabuno a naggapu iti Russia ken Ukraine. Iti dayta met la a tawen, legalen ti pannakabigbig dagiti Saksi ni Jehova idiay Hungary ken Poland. Narpuog ti Berlin Wall idi otonio ti 1989. Sumagmamano a bulan kalpasanna, legalen ti pannakabigbigtayo idiay Makindaya nga Alemania, ket di nagbayag kalpasanna, naangay ti internasional a kombension idiay Berlin. Iti rugrugi ti maudi a dekada ti maika-20 a siglo, naipamuspusan ti personal a pannakikomunikar kadagiti kakabsat idiay Russia. Nakasaritada ti sumagmamano nga opisial idiay Moscow, ket idi 1991, legal a nairehistro dagiti Saksi ni Jehova. Nanipud idin, nakaskasdaaw ti irarang-ay ti trabaho idiay Russia ken kadagiti republika a paset ti dati nga Union Soviet.

8. Ania ti napasamak kadagiti tattao ni Jehova iti 45 a tawen kalpasan ti panagngudo ti Gubat Sangalubongan II?

⁸ Nupay bimmaaw ti pannakaidadanes iti dadduma a lugar, kimmaro iti dadduma. Iti 45 a tawen kalpasan ti panagngudo ti maikadua a sangalubongan a gubat, adu a pagilian ti nagkitakit a mangipaay iti legal a pannakabigbig kadagiti Saksi ni Jehova. Mainayon pay, pinawilandatayo wenno ti trabahotayo iti 23 a pagilian iti Africa, 9 iti Asia, 8 iti Europa, 3 iti Latin America, ken 4 kadagiti isla a nasion.

9. Ania ti napasaran dagiti adipen ni Jehova idiay Malawi?

⁹ Napasaran dagiti Saksi ni Jehova idiay Malawi ti nadangkok a pannakaidadanes nanipud idi 1967. Gapu iti neutral a takderda kas pudno a Kristiano, saan a gimmatang dagiti kapammatiantayo sadiay kadagiti kard ti maysa a partido politikal. (Juan 17:16) Kalpasan ti miting ti Malawi Congress Party idi 1972, nayussuat manen ti brutal a panangidadanes. Napapanaw dagiti kakabsat kadagiti balayda ken saanda a makagun-od iti panggedan. Rinibu ti pimmanaw iti dayta a pagilian tapno saanda a mapapatay. Ngem nagballigi kadi dagiti bumusbusor iti Dios ken kadagiti tattaona? Saan a pulos! Idi nagbalbaliwen ti kasasaad, 43,767 ti kangatuan a bilang dagiti agibumbunannag iti Pagarian a nagreport idiay Malawi idi 1999, ket nasurok a 120,000 ti timmabuno kadagiti kombension distrito sadiay. Adda kabbaro a sanga nga opisina a nabangon iti kabesera a siudad.

Agbirokda iti Pangidaruman

10. Kas iti napasamak ken Daniel, ania ti ar-aramiden dagiti bumusbusor iti ili ti Dios iti panawentayo?

¹⁰ Saan a maanusan dagiti apostata, klero, ken dadduma pay ti mensahetayo a naggapu iti Sao ti Dios. Babaen ti panangsugsog dagiti relihioso a benneg ti Kakristianuan, agbirok dagiti bumusbusor iti makunkuna a legal a pamay-an tapno maikalinteganda ti panangbusorda kadatayo. Ania dagiti taktika nga usarenda no dadduma? Bueno, ania ti inaramid dagidiay nagkukumplot a bimmusor ken propeta Daniel? Iti Daniel 6:4, 5, mabasatayo: “Iti kasta dagiti presidentes [“dagiti nangato nga opisial,” NW] ken pangpanguluen nagbirbirokda iti puon ti darum a maibusor ken Daniel a maipapan iti pagarian; ngem dida nakasarak iti puon ti darum wenno pamabasolan, agsipud ta isu matalek idi, awan met ti aniaman a biddut wenno pagkurangan a nasarak kenkuana. Iti kasta kinuna dagitoy a tattao, Ditayto makasarak iti aniaman a puon ti darum a maibusor itoy a Daniel, malaksid no birokentayo ti maisalungasing kenkuana a maipapan iti linteg ti Diosna.” Kasta met ita, agbirbirkok dagiti bumusbusor iti pangidarumanda. Irekreklamoda “dagiti napeggad a kulto” ket ibilangda a kasta dagiti Saksi ni Jehova. Babaen ti pammadakes, panangiparipirip, ken kinaulbod, at-atakarenda ti panagdayawtayo ken ti panangannurottayo kadagiti nadiosan a prinsipio.

11. Ania ti di umiso nga ibagbaga ti dadduma a bumusbusor kadagiti Saksi ni Jehova?

¹¹ Iti dadduma a pagilian, saan a kayat a bigbigen dagiti narelihiosuan ken napolitikaan nga elemento nga al-alagadentayo “ti porma ti panagdaydayaw a nadalus ken di natulawan iti panangmatmat ti Dios[tayo].” (Santiago 1:27) Nupay maar-aramid dagiti Nakristianuan nga aktibidadtayo iti 234 a pagilian, ibagbaga dagiti bumusbusor a saantayo a “nalatak a relihion.” Sakbay a naangay ti internasional a kombension idi 1998, inadaw ti maysa a periodiko ti Athens ti kinuna dagiti klero a Greek Orthodox a “saan a ‘nalatak a relihion’ [dagiti Saksi ni Jehova],’” nupay maisupadi ti desision ti European Court of Human Rights. Sumagmamano nga aldaw kalpasanna, inadaw ti sabali pay a periodiko iti dayta met la a siudad ti kinuna ti pannakangiwat ti simbaan: “Saan a mabalin a ‘Kristiano a kongregasion’ [dagiti Saksi ni Jehova], tangay awan a pulos nakaipadaanda iti Nakristianuan a pammati a naibasar ken Jesu-Kristo.” Makapasiddaaw daytoy, ta awanen ti sabali a narelihiosuan a grupo nga ad-adda a mangipagpaganetget iti panangtulad ken Jesus a kas kadagiti Saksi ni Jehova!

12. Iti naespirituan a pannakidangadangtayo, ania ti masapul nga aramidentayo?

¹² Ikagumaantayo nga idepensa ken ipasdek ti naimbag a damag babaen kadagiti legal a pamay-an. (Filipos 1:7) Maysa pay, ditay ikompromiso wenno palukayen ti nainget a panangsalimetmettayo kadagiti pagalagadan ti Dios iti kinalinteg. (Tito 2:10, 12) Kas ken Jeremias, ‘bariksantayo dagiti lomotayo ket sawentayo dagiti isuamin nga imbilin ni Jehova kadatayo,’ a ditay agkullayaw gapu kadagiti bumusbusor iti Dios. (Jeremias 1:17, 18) Imbatad ti Nasantuan a Sao ni Jehova ti umiso nga aramidentayo. Ditay kayat uray kaano ti agtalek iti nalupoy a “takkiag a linalasag” wenno “agkamang iti salinong ti Egipto,” kayatna a sawen, iti daytoy a lubong. (2 Cronicas 32:8; Isaias 30:3; 31:1-3) Iti naespirituan a pannakidangadangtayo, masapul nga itultuloytayo ti agtalek ken Jehova iti amin a pusotayo, a bay-antayo nga iturongna dagiti addangtayo, ket ditay agpannuray iti bukodtayo a pannakaawat. (Proverbio 3:5-7) Malaksid no tulongannatayo ni Jehova ken isu a mismo ti mangsaluad kadatayo, “barengbareng” ti panagbannogtayo.​—Salmo 127:1.

Maidadanes Ngem Di Makikompromiso

13. Apay a maikuna a napaay ti sinasairo a panangatakar ken Jesus?

¹³ Ti kangrunaan nga ulidan iti di maisin a debosion ken Jehova isu ni Jesus, a di nainkalintegan a naidarum iti sedision ken panangriribuk iti naipasdek nga urnos. Kalpasan ti panangusigna iti kaso ni Jesus, kayat ni Pilato a wayawayaan ni Jesus. Ngem dagiti tattao, a sinugsogan dagiti panguluen ti relihion, impukkawda a mailansa ni Jesus, nupay awan basolna. Imbes a ni Jesus, ni ketdi Barabas ti kayatda a mawayawayaan, a naibalud gapu iti iyaalsa ken pammapatay! Pinadas manen ni Pilato nga upayen dagiti nasubeg a bumusbusor, ngem idi agangay pinatganna met laeng ti kalikagum dagiti tattao. (Lucas 23:2, 5, 14, 18-25) Nupay natay ni Jesus iti kayo a pagtutuokan, namimpinsan a napaay dayta a sinasairo a panangatakar iti awan basolna nga Anak ti Dios, ta pinagungar ni Jehova ni Jesus ket intan-ok ken insaadna iti mismo a makanawanna. Ket iti aldaw ti Pentecostes idi 33 K.P., babaen ken naipadayag a Jesus, naiparukpok ti nasantuan nga espiritu, nga isu ti pannakaipasdek ti kongregasion Kristiano ​—“maysa a baro a parsua.”​—2 Corinto 5:17; Aramid 2:1-4.

14. Ania ti resultana idi binusor dagiti Judio a panguluen ti relihion dagiti pasurot ni Jesus?

¹⁴ Di nagbayag kalpasanna, dagiti panguluen ti relihion binutbutengda dagiti apostol, ngem dagita a pasurot ni Kristo saanda a simmardeng a nagsao maipapan kadagiti nakita ken nangngegda. Inkararag dagiti adalan ni Jesus: “Jehova, asikasuem dagiti pamutbutengda, ket palubosam dagiti adipenmo nga itultuloyda a sawen ti saom buyogen ti isuamin a kinatured.” (Aramid 4:29) Sinungbatan ni Jehova ti ararawda. Pinunnona ida iti nasantuan nga espiritu ken pinabilegna ida nga agtultuloy nga agsao a situtured. Di nagbayag, naibilin manen kadagiti apostol nga isardengda ti mangasaba, ngem insungbat ni Pedro ken ti dadduma pay nga apostol: “Masapul nga agtulnogkami iti Dios kas agturay imbes a kadagiti tattao.” (Aramid 5:29) Nupay napangtaan, naarestar, ken nasapsaplitda, saanda a simmardeng a mangisaknap iti trabahoda a mainaig iti Pagarian.

15. Siasino ni Gamaliel, ket ania ti imbalakadna kadagiti panguluen ti relihion a bumusbusor kadagiti pasurot ni Jesus?

¹⁵ Ania ti reaksion dagiti panguluen ti relihion? “Nariknada ti kasta unay a pannakasugat ket kayatda idi a papatayen [dagiti apostol].” Nupay kasta, adda idi ni Gamaliel a mannursuro iti Linteg, maysa a Fariseo, ken pagraeman dagiti amin nga umili. Impanna pay biit dagiti apostol iti ruar ti korte ti Sanhedrin sana binalakadan dagidiay a bumusbusor a panguluen ti relihion: “Lallaki a taga Israel, asikasuenyo dagiti bagbagiyo no ania ti panggepyo nga aramiden maipapan kadagitoy a tattao. . . . Kunak kadakayo, Dikay makibiang kadagitoy a tattao, no di ket baybay-anyo ida; (agsipud ta, no daytoy a gandat wenno daytoy nga aramid ket naggapu kadagiti tattao, maduprakto dayta; ngem no naggapu dayta iti Dios, dikayto kabaelan a dupraken ida;) ta no saan, amangan ta iti kinaagpaysuanna masarakankayto a mannakilaban a maibusor iti Dios.”​—Aramid 5:33-39.

Awan ti Igam a Naaramid a Maibusor Kadatayo nga Agballigi

16. Iti bukodyo a sasao, kasanoyo nga iyebkas ti pammatalged nga impaay ni Jehova iti ilina?

¹⁶ Nasayaat ti pammagbaga ni Gamaliel, ket apresiarentayo no adda mangisakit kadatayo. Bigbigentay met a maitantandudo ti wayawaya iti panagdayaw kas resulta dagiti desision ti korte babaen kadagiti di mangidumduma a hues. Siempre, saan a maragsakan dagiti klero ti Kakristianuan ken ti dadduma pay a panguluen ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion, no surotentayo ti Sao ti Dios. (Apocalipsis 18:1-3) Nupay agkaykaysada kadagidiay inimpluensiaanda a mangbusor kadatayo, manamnamatayo daytoy: “Awan ti igam a naaramid a maibusor kenka a rumang-ayto; ken tunggal dila a bumusorto kenka iti panangukom kondenaremto. Isu daytoy ti tawid dagiti adipen ni Jehova, ken ti kinalintegda nga aggapu kaniak, kuna ni Jehova.”​—Isaias 54:17.

17. Nupay busorendatayo dagiti tattao, apay a ditay agbuteng?

¹⁷ Busorendatayo dagiti tattao nga awan gapgapuna, ngem ditay agbuteng. (Salmo 109:1-3) Uray no butbutngendatayo dagidiay bumusbusor iti mensahetayo a naggapu iti Biblia, pulos a ditay ikompromiso ti pammatitayo. Nupay namnamaentayo a dumegdeg ti naespirituan a pannakidangadangtayo, ammotayo ti pagbanaganna. Kas ken Jeremias, matungpalto kadatayo daytoy a padto: “Makibakaldanto kenka; ngem saandakanto nga atiwen; ta siak addaak kenka, tapno isalakanka, kuna ni Jehova.” (Jeremias 1:19) Wen, ammotayo a dinto agballigi dagiti bumusbusor iti Dios!

[Footnote]

Kasanoyo a Sungbatan?

• Apay a maat-atakar dagiti adipen ni Jehova?

• Kadagiti ania a pamay-an a busbusoren dagiti tattao ti ili ni Jehova?

• Apay a masiguradotayo a dinto agballigi dagiti bumusbusor iti Dios?

[Ladawan iti panid 17]

Impatalged ni Jehova a dina baybay-an ni Jeremias

[Ladawan iti panid 18]

Dagiti nakalasat kadagiti kampo konsentrasion

[Ladawan iti panid 18]

Derraaw maibusor kadagiti Saksi ni Jehova

[Ladawan iti panid 18]

Ni J. F. Rutherford ken dagiti kakaduana

[Ladawan iti panid 21]

Iti kaso ni Jesus, saan a nagballigi dagiti bumusbusor iti Dios