Tulonganyo Dagiti Dadduma a Magna a Maikari ken Jehova

“Dikam namingga a mangikarkararag kadakayo ken agdawdawat tapno . . . magnakayo koma a maikari ken Jehova maipaay iti panggep a panangay-ayo a naan-anay kenkuana bayat nga agtultuloykayo nga agbunga iti tunggal naimbag nga aramid.”​—COLOSAS 1:9, 10.

1, 2. Ania ti partikular a mangyeg iti rag-o ken pannakapnek?

“AGNANAEDKAMI iti maysa a trailer idiay away. Simple ti biagmi, isu nga ad-adu ti panawenmi a mangidanon iti naimbag a damag kadagiti tattao. Sibabaknang a naparaburankami iti pribilehio a tumulong iti adu a mangidedikar iti biagda ken Jehova.”​—Agassawa, amin-tiempo a ministro idiay South Africa.

² Dikay kadi umanamong a mangyeg rag-o ti panangtulong kadagiti sabsabali? Pagragsakan dagiti dadduma ti kanayon a tumulong kadagiti masakit, nakurapay, wenno malmalday. Masinunuo dagiti pudno a Kristiano a ti kasayaatan a maitulongda isu ti panangiranud kadagiti dadduma iti pannakaammo maipapan ken Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo. Daytoy laeng ti mangiturong kadagiti sabsabali a mangawat iti subbot nga impaay ni Jesus, maaddaan iti nasayaat a relasion iti Dios, ken maikari iti biag nga agnanayon.​—Aramid 3:19-21; 13:48.

3. Ania a pamay-an ti itutulong ti nasayaat nga usigentayo?

³ Nupay kasta, ti ngay panangtulong kadagidiay agserserbin iti Dios, a sursurotendan “Ti Dalan”? (Aramid 19:9) Di pagduaduaan a maseknankayo unay kadakuada, ngem mabalin a diyo ammo no kasano nga ad-adda wenno agtultuloy a makatulongkayo. Wenno mabalin a limitado ti maitulongyo kadakuada gapu iti kasasaadyo, isu a saankay unay a mapnek. (Aramid 20:35) Maipapan kadagita, adda maadaltayo iti libro a Colosas.

4. (a) Ania dagiti kasasaad idi sinuratan ni Pablo dagiti taga Colosas? (b) Kasano a nairaman ni Epafras?

⁴ Idi sinuratan ni apostol Pablo dagiti Kristiano idiay Colosas, adda sadi Roma ken agnanaed iti balay a bambantayan ti soldado, ngem napalubosan a maaddaan kadagiti bisita. Kas namnamaenyo, inusar ni Pablo ti limitado a wayawayana a mangikasaba iti Pagarian ti Dios. (Aramid 28:16-31) Mabalin dagiti padana a Kristiano ti sumarungkar ken Pablo, a nalabit no dadduma kaduana pay ketdi a maibalud ti sumagmamano. (Colosas 1:7, 8; 4:10) Maysa kadakuada ti naregta nga ebanghelisador a ni Epafras a taga Colosas a siudad ti Frigia, iti tanap a pagilian a dayaen ti Efeso iti Asia Minor (Turkey itan). Dakkel ti naitulong ni Epafras iti pannakabuangay ti kongregasion sadi Colosas, ken nagbannog maipaay kadagiti kongregasion idiay Laodicea ken Hierapolis a kabangibang ti Colosas. (Colosas 4:12, 13) Apay a sinarungkaran ni Epafras ni Pablo sadi Roma, ket ania ti maadaltayo iti inaramid ni Pablo?

Epektibo a Tulong Kadagiti Taga Colosas

5. Apay a sinuratan ni Pablo dagiti taga Colosas?

⁵ Inkarigatan ni Epafras ti napan sadi Roma tapno makiuman ken Pablo maipapan iti kasasaad ti kongregasion idiay Colosas. Impadamagna ti maipapan iti pammati, ayat, ken panangaskasaba dagidi a Kristiano. (Colosas 1:4-8) Ngem nadanagan met la ketdi kadagiti taga Colosas gapu kadagiti dakes nga impluensia a mamagpeggad iti espiritualidadda. Nangaramid ngarud ni Pablo iti naipaltiing a surat a pangkontra iti dadduma kadagiti kapanunotan nga isaksaknap dagiti saan a pudno a mannursuro. Inyunay-unayna ti kangrunaan nga akmen ni Jesu-Kristo.a Dayta laeng kadi ti maitulongna, ti panangipaganetget kadagiti kinapudno a linaon ti Biblia? Kasano pay a matulonganna dagiti taga Colosas, ket ania ti maadaltayo maipapan iti panangtulong kadagiti sabsabali?

6. Ania ti impaganetget ni Pablo iti suratna kadagiti taga Colosas?

⁶ Iti rugrugi ti suratna, adda impasimudaag ni Pablo a wagas ti panangtulong a nalabit maliwayantayo. Maysa dayta a pamay-an ti itutulong nga epektibo uray no adayo idi da Pablo ken Epafras idiay Colosas. Impatalged ni Pablo: “Agyamankami a kankanayon iti Dios nga Ama ni Apotayo a Jesu-Kristo no ikararagandakayo [“kanayon nga ikararagandakayo,” footnote iti New World Translation of the Holy Scriptures​—With References].” Wen, espesipiko dagitoy a kararag maipaay kadagiti Kristiano idiay Colosas. Kinuna pay ni Pablo: “Dayta met ti makagapu a, nanipud iti aldaw a pannakangngegmi iti dayta, dikam namingga a mangikarkararag kadakayo ken agdawdawat tapno mapnokayo koma iti umiso a pannakaammo iti pagayatanna iti isuamin a sirib ken naespirituan a pannakaawat.”​—Colosas 1:3, 9.

7, 8. Ania ti masansan a madakamat kadagiti personal ken pangkongregasion a kararagtayo?

⁷ Ammotayo a ni Jehova ti “Managdengngeg iti kararag,” isu a makapagtalektayo a madadaan nga ipangagna dagiti kararagtayo a maitunos iti pagayatanna. (Salmo 65:2, NW; 86:6; Proverbio 15:8, 29; 1 Juan 5:14) Ngem komusta no ikarkararagantayo dagiti sabsabali?

⁸ Mabalin a masansan a mapanunot ken ikararagantayo ti “intero a timpuyog dagiti kakabsatyo ditoy lubong.” (1 Pedro 5:9) Wenno mabalin nga idawdawatantayo ken Jehova dagiti Kristiano ken dadduma pay nga agnanaed iti lugar a naapektaran ti didigra wenno trahedia. Idi nadamag dagiti adalan nga agnanaed iti dadduma a lugar idi umuna a siglo ti maipapan iti bisin idiay Judea, inkararaganda la ketdi dagiti kakabsatda uray idi sakbay a nangipatulodda iti pondo a pangsaranay. (Aramid 11:27-30) Iti kaaldawantayo, masansan a maikararagan kadagiti Nakristianuan a gimong ti intero a timpuyogtayo kas agkakabsat wenno ti maysa a dakkel a grupo dagiti kakabsat, ket nasken a maawatan dayta ti adu tapno maikunada ti “Amen.”​—1 Corinto 14:16.

Espesipiko Koma ti Kararagyo

9, 10. (a) Aniada nga ehemplo ti mangipakita a maiparbeng nga espesipiko nga ikararagantayo ti dadduma? (b) Kasano nga espesipiko a naikararagan ni Pablo?

⁹ Nupay kasta, ikkannatayo ti Biblia kadagiti ehemplo maipapan kadagiti mas espesipiko ken personal a kararag nga agpaay kadagiti sabsabali. Utobenyo ti kinuna ni Jesus a nailanad iti Lucas 22:31, 32. Kaduana idi dagiti 11 a matalek nga apostol. Kasapulanda amin ti pannarabay ti Dios kadagiti mapasungad a narikut a tiempo, ket inkararagan ida ni Jesus. (Juan 17:9-14) Nupay kasta, espesipiko nga inkararagan ni Jesus ni adalanna a Pedro. Dadduma pay a pagarigan: Espesipiko nga inkararagan ni Eliseo ti adipenna tapno tulongan koma ti Dios. (2 Ar-ari 6:15-17) Inkararag ni apostol Juan nga agtultuloy koma a nasalun-at ni Gayo iti pisikal ken naespirituan. (3 Juan 1, 2) Sa adda dagiti kararag a naipamaysa kadagiti espesipiko a grupo.​—Job 42:7, 8; Lucas 6:28; Aramid 7:60; 1 Timoteo 2:1, 2.

¹⁰ Itampok dagiti surat ni Pablo ti maipapan kadagiti espesipiko unay a kararag. Indawatna nga isu wenno agraman dagiti kakaduana ket maikararagan koma. Kastoy ti mabasatayo iti Colosas 4:2, 3: “Itultuloyyo a reggetan ti panagkararag, nga agtalinaedkayo a siririing iti dayta buyogen ti panagyaman, kabayatanna ikararagandakami met, tapno ti Dios luktanna kadakami ti maysa a ruangan ti panagsao, tapno sawenmi ti sagrado a palimed maipapan iti Kristo, a gapu iti dayta, iti kinapudnona, sipaparautak iti pagbaludan.” Usigenyo met dagitoy dadduma pay a pagarigan: Roma 15:30; 1 Tesalonica 5:25; 2 Tesalonica 3:1; Hebreo 13:18.

11. Idi adda sadi Roma, siasino dagiti inkararagan ni Epafras?

¹¹ Pudno met dayta iti kadua ni Pablo idiay Roma. “Ni Epafras, a naggapu kadakayo, . . . ipaw-itna dagiti kablaawna kadakayo, kankanayon nga umag-agawa iti karkararagna.” (Colosas 4:12) Ti sao nga “umag-agawa” mabalin nga ipasimudaagna ti “panangigaed,” kas iti ar-aramiden idi ti maysa a gymnast kadagiti pasalip. Ti aya sangalubongan a timpuyog dagiti manamati ti sipapasnek nga inkararagan laeng ni Epafras wenno uray dagiti pudno a managdaydayaw iti intero nga Asia Minor? Impakita ni Pablo nga espesipiko nga inkararagan ni Epafras dagidiay adda sadi Colosas. Ammo ni Epafras ti kasasaadda. Ditay ammo ti nagan ti tunggal maysa kadakuada, wenno dagiti parikutda, ngem mailadawantayo no ania ti posible a sasaadenda. Nalabit sarsarangten ni agtutubo a Lino ti impluensia dagiti agraraira idi a pilosopia, ket mabalin a kasapulan ni Rufo ti kired tapno masarkedanna ti awis nga agsubli kadagiti dati nga aramidna idi adda pay la iti Judaismo. Yantangay saan a manamati ni lakayna, nasken kadi nga agibtur ni Persida ken kasapulanna ti sirib iti panangpadakkel kadagiti annakna a mayalubog iti Apo? Kasapulan kadi met ni Asincrito ti ad-adu pay a liwliwa gapu iti nakaro a sakitna? Wen, am-ammo ni Epafras dagiti kakongregasionna, ket sipapasnek nga inkararaganna ida agsipud ta agpada a kayatda ken Pablo a dagiti kasta a naregta a tattao magnada koma a maikari ken Jehova.

12. Kadagiti personal a kararagtayo, kasanotay nga agbalin a mas espesipiko?

¹² Adda kadi maadaltayo iti dayta no kasanotay a matulongan dagiti dadduma? Kas nadakamaten, masansan a saan unay nga espesipiko dagiti kararag kadagiti Nakristianuan a gimong gapu ta nadumaduma ti kasasaad dagiti timmabuno. Ngem mapagbalintayo nga espesipiko dagiti personal a kararagtayo wenno kas maysa a pamilia. Nupay mabalintay nga idawat sagpaminsan iti Dios a tarabayen ken bendisionanna dagiti amin nga agdaldaliasat a manangaywan wenno naespirituan a papastor, apay a ditay dakamaten ti naganda? Kas pagarigan, apay a dikay inaganan iti kararagyo ti manangaywan ti sirkito nga agbisbisita iti kongregasionyo wenno ti konduktoryo iti Panagadal iti Libro ti Kongregasion? Ipakita ti Filipos 2:25-28 ken 1 Timoteo 5:23 ti pannakaseknan ni Pablo iti salun-at ti tunggal maysa kada Timoteo ken Epafrodito. Mabalintay met kadi nga iyanninaw ti kasta a pannakaseknan kadagiti masakit nga am-ammotayo unay?

13. Aniada a kasasaad ti maitutop nga iramantayo kadagiti personal a kararag?

¹³ Pudno, masapul a ditay makibiang iti personal a biag dagiti sabsabali, ngem maiparbeng a maanninaw kadagiti kararagtayo ti napaypayso a pannakaseknan kadagiti am-ammo ken ipatpategtayo. (1 Timoteo 5:13; 1 Pedro 4:15) Mabalin a naawanan iti trabaho ti maysa a kabsat, ket awan ti maitedtayo a pagsapulanna. Ngem kadagiti personal a kararagtayo, mabalintay a dakamaten ti naganna ken ikkan iti atension ti parikutna. (Salmo 37:25; Proverbio 10:3) Adda kadi am-ammotayo a kabsat a nabaketan a balasang gapu ta determinado a makiasawa a mayalubog ‘laeng iti Apo’? (1 Corinto 7:39) Kadagiti personal a kararagyo, apay a diyo idawat ken Jehova a bendisionan ken tulonganna dayta a kabsat nga agtultuloy nga agserbi a sisusungdo kenkuana? Kas sabali pay a pagarigan, mabalin a binalakadan ti dua a panglakayen ti maysa a nakabasol a kabsat. No ngay pasaray inagananda koma dayta a kabsat iti personal a kararagda?

14. Kasano a nainaig dagiti espesipiko a kararag iti panangtulong kadagiti sabsabali?

¹⁴ Adu dagiti gundaway a mairamanyo kadagiti personal a kararagyo dagiti tattao nga ammoyo a makasapul iti pannaranay, liwliwa, sirib, ken nasantuan nga espiritu ni Jehova, wenno ti aniaman kadagiti bunga ti espirituna. Gapu iti distansia wenno dadduma pay a kasasaad, mabalin a limitado ti material wenno direkta a tulong a maipaayyo. Ngem diyo liplipatan nga ikararagan dagiti kakabsatyo. Ammoyo a kayatda ti magna a maikari ken Jehova, ngem mabalin a talaga a kasapulanda ti tulong tapno agtultuloy a maaramidda dayta. Dakkel ti maitulong dagiti kararagyo.​—Salmo 18:2; 20:1, 2; 34:15; 46:1; 121:1-3.

Reggetanyo a Pabilgen Dagiti Sabsabali

15. Apay a paginteresantay koma ti maudi a paset ti Colosas?

¹⁵ Siempre, ti nasged ken espesipiko a kararag ket saan nga isu ti kakaisuna a pamay-an tapno matulonganyo dagiti sabsabali, nangruna dagidiay asideg kadakayo ken patpatgenyo. Nabatad dayta iti libro a Colosas. Kuna ti adu nga eskolar a kalpasan a nangipaay ni Pablo iti instruksion a mainaig iti doktrina ken praktikal a balakad, bin-ig a kablaaw ken personal a pakomusta laeng ti innayonna. (Colosas 4:7-18) Iti kasunganina, naammuantayon a naglaon daytoy a maudi a paset ti libro iti napateg a balakad, ket adu pay ti maadaltayo iti daytoy a paset.

16, 17. Ania ti makunatayo maipapan kadagiti kakabsat a nadakamat iti Colosas 4:10, 11?

¹⁶ Insurat ni Pablo: “Ni Aristarco a padak a kayaw ipaw-itna dagiti kablaawna kadakayo, ken kasta met ni Marcos a kasinsin ni Bernabe, (a maipapan kenkuana inawatyo dagiti bilin nga isu abrasaenyo no umay kadakayo,) ken ni Jesus a maaw-awagan Justo, dagitoy isuda dagidiay adda kadagiti nakugit. Dagitoy laeng ti katrabahuak maipaay iti pagarian ti Dios, ket dagitoy a mismo nagbalinda a makapabileg a tulong kaniak.”​—Colosas 4:10, 11.

¹⁷ Innaganan dita ni Pablo dagiti naisangsangayan a kakabsat. Kinunana a karamanda kadagiti nakugit, wenno Judioda. Adu idi dagiti nakugit a Judio idiay Roma, ket nagbalinen a Kristiano ti dadduma. Kaskasdi, dagidiay timmulong kenkuana ti dinakamat ni Pablo. Nalabit a saanda a bimdeng a nakilangen kadagiti Kristiano a Gentil, ken naragsakanda la ketdi a timmulong ken Pablo a nangasaba kadagiti Gentil.​—Roma 11:13; Galacia 1:16; 2:11-14.

18. Kasano a kinomendaran ni Pablo ti dadduma kadagiti kakaduana?

¹⁸ Imutektekanyo ti kuna ni Pablo: “Dagitoy a mismo nagbalinda a makapabileg a tulong kaniak.” Inaramatna ti maysa a Griego a sao a ditoy laeng a nagparang iti Biblia. “Liwliwa” ti panangipaulog iti dayta ti adu a managipatarus. Nupay kasta, adda sabali pay a Griego a sao (pa·ra·ka·le’o) a kadawyan a naipatarus a “liwliwa.” Inaramat dayta ni Pablo iti mismo a suratna kadagiti taga Colosas ngem saan nga iti Colosas 4:11.​—Mateo 5:4; Aramid 4:36; 9:31; 2 Corinto 1:4; Colosas 2:2; 4:8.

19, 20. (a) Ania ti anag ti sasao nga inyaplikar ni Pablo kadagiti kakabsat a timmulong kenkuana idiay Roma? (b) Kadagiti ania a pamay-an a nalabit tinulongan dagidi a kakabsat ni Pablo?

¹⁹ Saan la ketdi a basta sao ti pinangliwliwa dagidiay innaganan ni Pablo. Kadagiti sekular a sursurat, ti Griego a termino a naipatarus a “makapabileg a tulong” iti Colosas 4:11 ket naaramat met para iti agas a pangpabang-ar. Kastoy ti kuna ti New Life Version: “Anian a tulong ti naipaayda kaniak!” Inaramat ti Today’s English Version ti sasao nga: “Adu ti naitulongda kaniak.” Ania ngata ti naitulongda ken Pablo dagidi a Kristiano a kakabsat nga asideg kenkuana?

²⁰ Napalubosan idi ni Pablo a maaddaan kadagiti bisita, ngem adu ti dina maaramid, kas ti pananggatang kadagiti masapsapulna​—taraon ken pagan-anay para iti panawen ti lam-ek. Kasano a makagun-od kadagiti lukot nga adalenna wenno makagatang kadagiti usarenna nga agsurat? (2 Timoteo 4:13) Saan ngata a dagidi a kakabsat ti timmulong ken Pablo kadagiti kasapulanna, a nagserbida kas para gatang wenno baonbaonenna? Mabalin a kayatna nga ammuen ti kasasaad ken pabilgen ti maysa a kongregasion. Ngem dina maaramid dayta ta naibalud, isu a mabalin a dagidi a kakabsat ti imbaon ni Pablo a sumarungkar, mangidanon iti mensahe, mangipadamag. Anian a makapabileg!

21, 22. (a) Apay a paginteresantay koma ti sasao iti Colosas 4:11? (b) Ania ti sumagmamano a pamay-an a matuladtayo ti inaramid dagiti kakadua ni Pablo?

²¹ Ti insurat ni Pablo maipapan iti panagbalin a “makapabileg a tulong” isuronatayo no kasanotay a matulongan dagiti dadduma. Mabalin a magmagnada a maikari ken Jehova no maipapan kadagiti moral a pagalagadanna, tumabtabuno kadagiti Nakristianuan a gimong, ken mangaskasaba. Maikarida ngarud iti komendasiontayo. Ngem ania pay ti maaramidtayo tapno agbalintayo a “makapabileg a tulong” kas kadagiti kakadua ni Pablo?

²² No adda am-ammoyo a kabsat a babai a nainsiriban a nangipangag iti 1 Corinto 7:37 ngem awan iti denna ti pamiliana, mabalinyo kadi nga iraman kadagiti aktibidad ti pamiliayo, a nalabit awisenyo a makipangan wenno dumar-ay iti bassit a panagtitipon dagiti gagayyem wenno kakabagianyo? No ngay awisenyo a kumuyog iti pamiliayo a makikombension wenno agbakasion? Wenno ikuyogyo nga ag-grocery no maiwayaanna. Mabalintay met nga aramiden dayta kadagiti biuda ken biudo, wenno nalabit dagidiay saanen a makapagmaneho. Maragsakankay la ketdi a makangngeg kadagiti kapadasanda wenno makasursuro iti ammoda maipapan kadagiti gagangay a banag kas ti panagpili kadagiti prutas wenno kawes dagiti ubbing. (Levitico 19:32; Proverbio 16:31) Kaaduanna, agresulta dayta iti nasinged a panaggayyem. Iti kasta, mabalin a saanda a mabain nga agpagatang kadakayo iti agas idiay parmasia, wenno agpatulong iti dadduma pay a banag. Nakaipaay la ketdi dagiti kakabsat a kadua ni Pablo idiay Roma iti praktikal, makapabileg a tulong, a kas met la kadakayo. Idi man kaaldawan ni Pablo wenno iti panawentayo, ti panangtulong kadagiti sabsabali palagdaenna met ti singgalut ti ayat, ken patibkerenna ti determinasiontayo a sisusungdo nga agserbi a sangsangkamaysa ken Jehova.

23. Ania ti nasayaat nga aramiden ti tunggal maysa kadatayo?

²³ Mabalin nga utoben ti tunggal maysa kadatayo dagiti kasasaad a nadakamat iti daytoy nga artikulo. Ehemplo laeng dagitoy, ngem ipalagipda dagiti agpayso a kasasaad a mangted kadatayo iti gundaway nga agbalin nga ad-adda a “makapabileg a tulong” kadagiti kakabsattayo. Ti punto ket saan a tapno tuladentayo ti ar-aramiden dagiti pilantropo. Saan a kasta ti panggep dagiti kakabsat a nadakamat iti Colosas 4:10, 11. Bin-igda a “katrabahuan maipaay iti pagarian ti Dios.” Ti panangpabilegda ket direkta a nainaig iti dayta. Kastatay met koma.

24. Ania ti kangrunaan a panggep ti panangikararag ken panangpabileg kadagiti sabsabali?

²⁴ Inaganantayo dagiti sabsabali kadagiti personal a kararagtayo ken ikagumaantay ida a pabilgen gapu iti daytoy: Patientayo a kayat dagiti kakabsattayo ti ‘magna a maikari ken Jehova maipaay iti panggep a panangay-ayo a naan-anay kenkuana.’ (Colosas 1:10) Nainaig dayta iti maysa pay a banag a dinakamat ni Pablo idi nagsurat maipapan iti panangikarkararag ni Epafras kadagiti taga Colosas a ‘makapagtakder[da koma] a naan-anay ken addaan natibker a panamati iti amin a pagayatan ti Dios.’ (Colosas 4:12) Kasano a personal a maaramidtay dayta? Kitaentayo.

[Footnote]

Tinandaananyo Kadi?

• Kadagiti personal a kararagtayo, kasano nga ad-adda a makatulongtayo?

• Iti ania nga anag a dagiti dadduma a Kristiano nagbalinda a “makapabileg a tulong” ken Pablo?

• Kadagiti ania a kasasaad nga agbalintayo a “makapabileg a tulong”?

• Ania ti panggep ti panangikararag ken panangpabilegtayo kadagiti kakabsat?

[Ladawan iti panid 18]

Mabalinyo kadi nga ikuyog ti maysa a padayo a Kristiano iti panagpasiar ti pamiliayo?

[Credit Line]

Impaay ti Green Chimney’s Farm