Epektibo Kadi ti Panangisurom?

NAGANNAK, panglakayen, mangikaskasaba iti naimbag a damag​—makalikaguman amin nga agbalin a mannursuro. Dagiti nagannak isuroda ti annakda, dagiti panglakayen isuroda dagiti kameng ti kongregasion Kristiano, ken dagiti mangikaskasaba iti naimbag a damag isuroda dagiti kabbaro nga interesado. (Deuteronomio 6:6, 7; Mateo 28:19, 20; 1 Timoteo 4:13, 16) Ania ti mabalinmo nga aramiden tapno ad-adda nga epektibo ti panangisurom? Ti maysa a pamay-an isu ti panangtuladmo iti ulidan ken wagas dagiti makabael a mannursuro a nadakamat iti Sao ti Dios. Ni Esdras ti maysa kadagita a mannursuro.

Makasursuro iti Ulidan ni Esdras

Ni Esdras ket maysa a padi a kaputotan ni Aaron a nagbiag idiay Babilonia agarup 2,500 a tawenen ti napalabas. Idi tawen 468 K.K.P., napan idiay Jerusalem tapno itandudona ti nasin-aw a panagdayaw kadagiti Judio nga agnanaed sadiay. (Esdras 7:1, 6, 12, 13) Kinalikaguman daytoy nga annongen nga isurona kadagiti tattao ti Linteg ti Dios. Ania ti inaramid ni Esdras tapno masiguradona nga epektibo ti panangisurona? Inaramidna ti sumagmamano a napateg nga addang. Imutektekanyo dagitoy nga addang a nairekord iti Esdras 7:10:

“Ni met laeng Esdras [1] insaganana ti pusona [2] nga umuman iti linteg ni Jehova ken [3] mangaramid iti dayta ken [4] mangisuro idiay Israel iti alagaden ken hustisia.” Usigentay biit ti tunggal maysa kadagitoy nga addang ket kitaentayo no ania ti masursurotayo kadagitoy.

“Ni Met Laeng Esdras Insaganana ti Pusona”

No kasano a ti mannalon isaganana nga umuna ti daga babaen ti panangusarna iti arado sakbay nga agmula, sikakararag nga insagana ni Esdras ti pusona a mangawat iti sao ti Dios. (Esdras 10:1) Iti sabali a pannao, ‘nagannayas ti pusona’ iti sursuro ni Jehova.​—Proverbio 2:2.

Umasping iti dayta, kuna ti Biblia a ni Ari Jehosafat ‘insaganana ti pusona tapno birokenna ti pudno a Dios.’ (2 Cronicas 19:3) Maisupadi iti dayta, maysa a kaputotan ti Israel “a saan a nangisagana iti pusoda” ket nadeskribir kas “nasungit ken rebelioso.” (Salmo 78:8) Makita ni Jehova “ti nalimed a kinatao ti puso.” (1 Pedro 3:4) Wen, “kadagidiay naemma isuronanto ti dalanna.” (Salmo 25:9) Anian a nagpateg ngarud a dagiti mannursuro ita surotenda ti ulidan ni Esdras babaen ti, umuna, ti sikakararag a panangkondision iti puso iti umiso a kasasaad!

“Umuman iti Linteg ni Jehova”

Tapno agbalin a nalaing a mannursuro, nagkonsulta ni Esdras iti Sao ti Dios. No agkonsultakayo iti doktor, saankay kadi nga umimdeng a naimbag ken siguraduenyo a naawatanyo ti amin nga imbagana wenno iresetana? Awan duadua nga aramidenyo ti kasta, ta agpegpeggad ti salun-atyo. Anian nga ad-adda a masapul nga ipaayantayo iti nasged nga atension dagiti ipakpakaammo, wenno ireseta ni Jehova kadatayo babaen ti Saona, ti Biblia, ken babaen ti “matalek ken masirib nga adipen.” Nainaig la ketdi dagiti balakadna iti mismo a biagtayo! (Mateo 4:4; 24:45-47) Siempre, agkamali ti doktor, ngem “ti linteg ni Jehova perpekto.” (Salmo 19:7) Ditay pulos kasapulan ti agkonsulta iti sabali.

Dagiti libro ti Biblia a Cronicas (nga orihinal nga insurat ni Esdras kas maysa a tomo) ipakitada a naanep nga estudiante ni Esdras. Tapno maisuratna dagita a libro, nagkonsulta iti adu a reperensia.a Kagapgapu idi dagiti Judio manipud Babilonia ket kasapulanda ti maysa a sumario ti pakasaritaan ti nasionda. Kurang ti pannakaammoda kadagiti selebrasion ti relihionda, ti panagserbi idiay templo, ken dagiti annongen dagiti Levita. Napateg unay kadakuada dagiti rekord ti kapuonan. Naisangsangayan nga atension ti impaay ni Esdras kadagita a bambanag. Agingga a dumteng ti Mesias, agtalinaed dagiti Judio kas maysa a nasion nga addaan iti bukod a daga, templo, kinapadi, ken gobernador. Gapu kadagiti impormasion a nakalap ni Esdras, nataginayon ti panagkaykaysa ken pudno a panagdayaw.

Komusta ti pamay-anyo nga agadal no idilig iti inaramid idi ni Esdras? Ti naanep a panangadal iti Biblia tulongannakayo nga agbalin nga epektibo a mangisuro iti Biblia.

Sangapamiliaan nga “Umuman iti Linteg ni Jehova”

Saan laeng a babaen ti personal a panagadal nga umumantayo iti linteg ni Jehova. Nagsayaat met nga aramiden dayta kabayatan ti panagadal ti pamilia.

Ni Jan ken ni Julia, agassawa a taga Netherlands, sipipigsa nga ibasaanda ti dua nga annakda a lallaki sipud pannakayanak dagitoy. Agtawenen ni Ivo iti 15 ken ni Edo iti 14. Maminsan iti makalawas nga agadalda latta a sangapamiliaan. Kuna ni Jan: “Ti kangrunaan a kalatmi ket saan a ti panangkobre iti adu a material bayat ti panagadal. Imbes ketdi, kitaenmi a maawatan dagiti annakmi ti adda a maad-adal.” Innayonna: “Agsirarak a naimbag dagiti annakmi. Sukimatenda dagiti saan a pamiliar a sasao ken karakter iti Biblia​—no kaano a nagbiagda, ti kinasiasinoda, ania ti trabahoda idi, ken dadduma pay. Sipud idi ammodan ti agbasa, nagkonsultada kadagiti libro a kas iti Insight on the Scriptures, diksionario, ken ensiklopedia. Daytoy ti namagbalin nga ad-adda a makapainteres ti panagadal ti pamilia. Kanayon a segseggaan dagiti ubbing ti panagadal ti pamiliami.” Kas kanayonan a gunggona, dagitoy nga ubbing ti kalaingan iti klaseda no maipapan kadagiti abilidad iti lenguahe.

Ni John ken ni Tini, sabali pay nga agassawa idiay Netherlands, inyadalanda ti baroda a ni Esli (agtawen ita iti 24 ken agpaypayunir iti sabali a kongregasion), ken ti balasangda a ni Linda (agtawen ita iti 20 ken asawa ti nagsayaat nga agkabannuag a kabsat). Ngem imbes nga adalenda ti maysa a publikasion babaen ti kadawyan a metodo a saludsod ken sungbat, imbagayda ti panagadal ti pamiliada sigun iti edad ken kasapulan dagiti annakda. Ania a metodo ti inusarda?

Kuna ni John nga agpili dagiti annakda kadagiti makapainteres a suheto iti “Salsaludsod Dagiti Agbasbasa” (manipud iti Ti Pagwanawanan) ken “Ti Panangmatmat ti Biblia” (manipud iti Agriingkayo!). Kalpasanna, iparangda ti insaganada, a kanayon a mangyeg iti makapainteres a panagpapatang ti pamilia. Iti daytoy a wagas, makasursuro dagiti agtutubo nga agsukimat ken mangisalaysay no ania ti nasukimatda. ‘Umumankayo kadi iti linteg ni Jehova’ a kadua dagiti annakyo? Saanna laeng a parang-ayen ti abilidadyo a mangisuro no di pay ket tulonganna dagiti annakyo nga agbalin a mas epektibo a mannursuro.

“Mangaramid iti Dayta”

Inyaplikar ni Esdras ti naadalna. Kas pagarigan, mabalin a natalged ti biagna bayat nga agnanaed idi idiay Babilonia. Kaskasdi, idi maamirisna a matulonganna dagiti kailianna nga adda iti sabali a lugar, insukatna ti nanam-ay a biag idiay Babilonia iti biag iti adayo a siudad ti Jerusalem, nga addaan kadagiti pakarigatan, parikut, ken peggad. Nalawag a saan laeng a nanggun-od ni Esdras kadagiti pannakaammo iti Biblia no di pay ket nakasagana nga agtignay maitunos iti naadalna.​—1 Timoteo 3:13.

Idi agangay, bayat nga agnanaed idiay Jerusalem, impakita met ni Esdras nga iyap-aplikarna dagiti naadal ken isursurona. Nagminar daytoy idi nadamagna a nakiasawa dagiti Israelita a lallaki kadagiti pagano a babbai. Ibaga kadatayo ti rekord ti Biblia a ‘rinay-abna ti kawesna ken ti awan manggasna a lambonna ket rinugianna a paruten ti sumagmamano a buok iti ulona ken ti barbasna ket nagtalinaed a situtugaw a naikuleng agingga iti rabii.’ ‘Mabain ken alumiimen pay ketdi a mangitangad iti rupana’ ken ni Jehova.​—Esdras 9:1-6.

Kasta la unay ti epekto kenkuana ti panagadalna iti Linteg ti Dios! Nalawag ken ni Esdras ti nagdakes nga ibunga ti kinasukir dagiti tattao. Manmano laeng dagiti Judio a nagsubli iti dagada. No makiasawada kadagiti saan nga agdaydayaw iti Dios, mabalin a maimpluensiaan ida dagiti pagano a nasion nga adda iti aglawlawda, ket insigida a mapukaw ti nasin-aw a panagdayaw ditoy daga!

Makaparagsak ta natignay dagiti Israelita a mangilinteg kadagiti dalanda gapu iti napasnek a panagbuteng ken kinaregta ni Esdras. Pinagtalawda dagiti ganggannaet nga assawada. Iti tallo a bulan, nailintegda dagiti bambanag. Dakkel ti naaramidan ti kinasungdo ni Esdras iti Linteg ti Dios tapno agbalin nga ad-adda nga epektibo ti panangisurona.

Pudno met laeng dayta ita. Kinuna ti maysa a Kristiano nga ama: “Tuladen dagiti ubbing no ania ti ar-aramidem; saan a no ania ti ibagbagam!” Agaplikar met dayta a prinsipio iti kongregasion Kristiano. No nasayaat ti ulidan dagiti panglakayen, manamnamada nga ipangag ti kongregasion ti isursuroda.

“Mangisuro Idiay Israel iti Alagaden ken Hustisia”

Adda sabali pay a rason no apay nga epektibo ti panangisuro ni Esdras. Dina insuro ti bukodna a kapanunotan, no di ket insurona ti “alagaden ken hustisia,” dagiti pagalagadan, wenno linteg, ni Jehova. Responsabilidadna dayta kas maysa a padi. (Malakias 2:7) Insurona met ti kinahustisia, ken nangipasdek iti ulidan ti isursurona babaen ti panangsalimetmetna no ania ti umiso iti nainkalintegan ken di mangidumduma a wagas, maitunos iti pagalagadan. Mangyeg iti kinatalged ken manayon a resulta no mangipakita iti kinahustisia dagidiay addaan iti autoridad. (Proverbio 29:4) Umasping iti dayta, mangyeg iti naespirituan a kinatalged dagiti Kristiano a panglakayen, nagannak, ken mangikaskasaba iti Pagarian a nauneg ti pannakaawatda iti Sao ti Dios no isuroda dagiti pagalagadan ken hustisia ni Jehova iti kongregasion, iti pamiliada, ken kadagiti interesado a tattao.

Dikay kadi umanamong nga agbalin a mas epektibo ti panangisuroyo no naan-anay a tuladenyo ti ulidan ni matalek nga Esdras? No kasta, ‘isaganayo ti pusoyo, umuman iti linteg ni Jehova, aramidenyo dayta, ken isuroyo ti alagaden ken hustisia ni Jehova.’​—Esdras 7:10.

[Footnote]

[Kahon/Ladawan iti panid 22]

ANIA TI NAMAGBALIN NGA EPEKTIBO TI PANANGISURO NI ESDRAS?

1. Siuumiso a kinondisionna ti pusona

2. Nagkonsulta iti Linteg ni Jehova

3. Nangipakita iti nasayaat nga ulidan babaen ti panangyaplikar- na iti naadalna

4. Impasnekna nga insuro no ania ti panangmatmat ti Kasuratan