Iparparegta ni Samuel ti Pudno a Panagdayaw

BINABALAW ti maysa a propeta dagiti kapammatianna a nangkiddaw iti maysa nga ari ken indagadagna kadakuada nga agtulnogda iti Dios. Tapno maipakaammona ti autoridadna kas propeta, kiniddawna ken Jehova nga agbagyo koma kas pagilasinan. Manmano nga agtudo idiay Israel kadagidi a tiempo ti tawen a panagaapit iti trigo. Nupay kasta, impalubos ni Jehova nga aggurruod ken agtudo. Kas resultana, nagbuteng unay dagiti tattao ken Jehova ken iti pannakabagina a ni Samuel.​—1 Samuel 12:11-19.

Ni propeta a Samuel ket maysa met a mannurat. Dagiti historikal a salaysayna maipapan iti adu a makapikapik a pasamak saklawenda ti 330 a tawen ken iramanda met dagiti naisangsangayan nga aramid dagiti Ukom iti Israel. Kas pagarigan, ti pudno a pakasaritaan ti biag daydiay kapigsaan a tao a ni Samson ti nagbalin a tema ti daniw ken opera agraman ti dadduma pay a pabuya iti entablado ken iti pelikula. (Uk-ukom, kapitulo 13–16) Nagsurat met ni Samuel maipapan kada Ruth ken ni Noemi a katuganganna, nga agpada a nabalo ken pimmanglaw. Makapainteres met unay dayta a pudno a pakasaritaan nga addaan iti naragsak a pagpatinggaan.​—Ruth, kapitulo 1–4.

Ania dagiti masursurotayo iti biag ni Samuel ken kadagiti insuratna? Kasano nga intandudona ti pudno a panagdayaw?

Idi Agtutubo

Ti ama ni Samuel a ni Elcana ket maysa nga agdaydayaw ken Jehova ken nadungngo nga asawa. Ti asawa ni Elcana a ni Anna ket maysa a babai a nabileg ti espiritualidadna. Iti balay ni Jehova idiay Silo, kastoy ti sipapasnek nga inkararag ken insapata ni Anna idi maysa pay la a lupes: “O Jehova ti buybuyot, no kumitakanto a di bumurong iti pannakaparigat ti adipenmo a babai ket pudno a lagipennak, ket saanmonto a lipaten ti adipenmo a babai ket pudno a mangipaayka iti adipenmo a babai iti anak a lalaki, ipaaykonto ken Jehova iti amin nga al-aldaw ti panagbiagna, ket awanto ti labaha nga umay iti rabaw ti ulona.” (1 Samuel 1:1-11) Kayat a sawen dayta a maidedikar ti ubing nga agserbi ken Jehova.

Siuulimek a nagkararag ni Anna. “Ti bibigna laeng ti aggargaraw,” kuna ti salaysay. Sibibiddut nga impagarup ti Nangato a Padi a ni Eli a nabartek ni Anna isu a binabalawna. Ngem siraraem nga inlawlawag ni Anna ti kasasaadna, isu a kinuna ni Eli: “Mapanka a sitatalna, ket ited koma ti Dios ti Israel ti dawatmo a kiniddawmo kenkuana.” Pinatgan ni Jehova ti kiddaw ni Anna, kas ituloy ti salaysay: “Naaramid iti panagrikus ti maysa a tawen a nagsikog ni Anna ket nangyanak iti anak a lalaki ket pinanagananna iti Samuel, agsipud ta, kinunana, ‘ni Jehova ti nangkiddawak kenkuana.’”​—1 Samuel 1:12-20.

Ni Samuel ket napadakkel “iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.” (Efeso 6:4) Apaman a napusoten ni Samuel, ni Anna inyegna ti ubing iti balay ti Dios idiay Silo ket indatagna iti Nangato a Padi a ni Eli. Babaen ti panangaywan ni Eli, ti ubing ket “nagbalin a ministro ni Jehova.” Ti kasta unay a rag-o ni Anna ket nayebkas iti makatukay a sasao ti panagyamanna a mismo nga insurat ni Samuel idi agangay.​—1 Samuel 2:1-11.

No maysaka nga ama wenno ina, parparegtaem kadi dagiti annakmo a pagbalinenda a kalat ti panagserbi ken Jehova? Ti panangitandudo iti pudno a panagdayaw ti kasayaatan a pangusaran ti maysa a tao iti pigsana.

Sibaballigi a nairuam ni Samuel iti biagna iti santuario. “Nagtultuloy a dimmakkel iti sango ni Jehova” ken nagbalin nga “ad-adda a pagay-ayat agpadpada iti panangmatmat ni Jehova ken iti panangmatmat dagiti tattao.” Gapu kadagiti nadiosan a galadna, isu ket impatpateg dagiti sabsabali.​—1 Samuel 2:21, 26.

Saan a kasta ti nagbalinan dagiti awan kaes-eskanna a lallaki nga annak ni Eli a da Hofni ken Finehas, ta “saanda a binigbig ni Jehova.” Nagaramidda iti seksual nga imoralidad ken innalada a maipaay iti bagbagida dagiti kasayaatan a paset dagiti daton nga inyeg ti tattao iti santuario. Nangibaon idin ti Dios iti maysa a propeta a mangipakaammo iti pannusa a ninamnama ni Eli, a pakairamanan ti ipapatay ti dua nga annakna. (1 Samuel 2:12, 15-17, 22-25, 27, 30-34) Inusar ni Jehova ni Samuel a mangipakaammo iti sabali pay a mensahe a panangukom.

Nagserbi ni Samuel kas Propeta

Imbaga ti Dios ken Samuel: “Masapul nga ibagam [ken ni Eli] nga ukomek ti balayna agingga iti tiempo a di nakedngan gapu iti biddut a naammuanna, agsipud ta ti annakna pagbasbassawanganda ti Dios, ket saanna a binabalaw ida.” Saan a nalaka nga ipakaammo dayta a mensahe, ngem impetteng ni Eli a naan-anay a sawen ni Samuel ti mensahe ti Dios. Gapuna, imbaga ni Samuel ti amin nga imbaga ni Jehova. Kasapulan ti kinatured iti panangaramid iti dayta!​—1 Samuel 3:10-18.

Bayat nga agmatmataengan ni Samuel, naammuan ti intero nga Israel nga isu ket propeta ti Dios. (1 Samuel 3:19, 20) Nangrugi ti impadto ni Samuel a panangukom idi nagsagaba ti Israel iti makadidigra a pannakaparmek babaen kadagiti Filisteo. Natay da Hofni ken Finehas iti paggugubatan, ken innala dagiti Filisteo ti lakasa ti tulag ni Jehova. Idi maammuanna a natay dagiti annakna ken naala ti Lakasa, naliad ni Eli manipud iti tugawna, narung-o ti tengngedna, isu a natay.​—1 Samuel 4:1-18.

Duapulo a tawen kalpasanna, indagadag ni Samuel kadagiti Israelita nga isardengdan ti palso a panagdayaw. Nagtulnogda babaen ti panangikkatda kadagiti idoloda, panagayunarda, ken panangipudnoda kadagiti basolda. Nagkararag ni Samuel ken nangidatag kadagiti daton a mapuoran maipaay kadakuada. Ania ti resultana? Idi rimmaut dagiti Filisteo, riniribuk ida ti Dios, ket sinabat ken pinarmek ida ti Israel. Babaen ti tulong ni Jehova, simmayaat unay ti kasasaad dagiti Israelita, ken naalada met laeng ti teritoria a sinakup dagiti Filisteo.​—1 Samuel 7:3-14.

Talaga nga intandudo ni Samuel ti pudno a panagdayaw. Kas pagarigan, siniguradona a ti dadduma kadagiti nasamsamda iti gubat ket mausar iti pannakamantener ti tabernakulo. Timmulong a nangorganisar iti pannakarambak ti Paskua ken serbisio dagiti Levita nga agay-aywan iti ruangan. (1 Cronicas 9:22; 26:27, 28; 2 Cronicas 35:18) Manipud iti pagtaenganna idiay Rama, tinawen a nagdaliasat ni Samuel tapno agserbi kas ukom iti nadumaduma a siudad. Nagdinamag ni Samuel gapu iti panagbalinna a napudno ken di mangidumduma. Gapu iti panagraem kenkuana dagiti tattao, natulongan ida ni Samuel iti naespirituan. (1 Samuel 7:15-17; 9:6-14; 12:2-5) Gapu ta napudno ken naespirituan, awan duadua a natignay ti adu a mangtulad iti ulidanna. Kasta kadi ti epektona kadakayo ti wagas a panagbiag ni Samuel?

Nagkiddaw ti Israel iti Ari

Idi lakayen ni Samuel, dinutokanna ti annakna a da Joel ken Abias kas uk-ukom. Ngem “saan a nagna ti annakna iti daldalanna, no di ket nagannayasda a sumurot iti nakillo a gunggona ken umawatda iti pasuksok ken ballikugenda ti panangukom.” Gapu iti dayta a kababalinda, natignay dagiti panglakayen ti Israel nga agkiddaw iti maysa nga ari. (1 Samuel 8:1-5) Nasair ni Samuel gapu iti dayta. Ngem idi nagkararag maipapan iti dayta, kinuna kenkuana ni Jehova: “Saan a sika ti linaksidda, no di ket siak ti linaksidda iti panagarik kadakuada.” (1 Samuel 8:6, 7) Imbaga ti Dios ken ni Samuel a patganna ti kayat dagiti umili ken pakdaaranna ida a maikkat ti dadduma a wayawaya ken kalinteganda no iturayan ida ti maysa nga ari. Idi impetteng dagiti umili ti kayatda, inyurnos ni Jehova a ni Samuel pulotanna ni Saul kas ari.​—1 Samuel 8:6-22; 9:15-17; 10:1.

Sinuportaran ni Samuel daytoy nga urnos nupay adda panagdanagna. Kalpasan ti panangparmek dagiti Israelita kadagiti Ammonita, inayabanna dagiti umili nga agummong iti Gilgal tapno pasingkedanna ti kinaari ni Saul. (1 Samuel 10:17-24; 11:11-15) Rinepaso ni Samuel ti pakasaritaan ti Israel ken binalakadanna ti ari ken dagiti umili nga agtulnogda koma ken Jehova. Kas nadakamat iti rugrugi daytoy nga artikulo, sinungbatan ti Dios ti kararag ni Samuel babaen ti di naintiempuan a bagyo. Dayta a bagyo ti nangtignay kadagiti umili tapno aklonenda ti basolda iti panangilaksidda ken Jehova. Idi kiniddawda ken Samuel ti panangikararagna kadakuada, insungbatna: “Narigat a pagarupen, iti biangko, nga agbasolak maikaniwas ken Jehova babaen ti panagsardengko nga agkararag maigapu kadakayo; ket masapul nga isurokayo iti naimbag ken umiso a dalan.” Anian nga ulidan ti nasungdo a panagayat ken Jehova ken iti ilina! (1 Samuel 12:6-24) Kasta met kadi ti kinamasindadaanyo a mangsuporta kadagiti nateokratikuan nga urnos ken mangikararag kadagiti kapammatianyo?

Ti Umuna a Dua nga Ari ti Israel

Ni Saul ket maysa idi a naemma a tao nga inanamongan ti Dios. (1 Samuel 9:21; 11:6) Ngem idi agangay, inyaleng-alengna ti panangiwanwan ti Dios. Kas pagarigan, isu ket tinubngar ni Samuel gapu ta nagapura a nagidaton imbes nga aguray koma, kas naibilin. (1 Samuel 13:10-14) Idi sisusukir nga inispal ni Saul ti biag ni Agag nga ari dagiti Amalekita, kinuna ni Samuel kenkuana: “Pinisang ni Jehova ti naarian a panagturay ti Israel manipud kenka ita nga aldaw, ket sigurado nga itednanto dayta iti padam a tao a nasaysayaat ngem sika.” Pinapatay a mismo ni Samuel ni Agag ken nagledleddaang gapu ken Saul.​—1 Samuel 15:1-35.

Idi agangay, kinuna ni Jehova ken Samuel: “Kasanonto kabayag ti panagleddaangmo gapu ken Saul, idinto ta siak, iti sabali a bangir, linaksidko nga agturay kas ari iti Israel?” Kalpasanna, imbaon ni Jehova ni Samuel tapno mapan idiay Betlehem ket pulotanna kas ari ti maysa kadagiti annak ni Jesse. Saggaysa a kinita ni Samuel dagiti annak ni Jesse agingga nga inted ni Jehova ti anamongna iti buridek a ni David, tapno mapulotan. Iti dayta nga aldaw, nagpateg ti nasursuro ni Samuel: “Saan nga iti wagas nga ikikita ti tao ti wagas nga ikikita ti Dios, agsipud ta ti maysa laeng a tao kitaenna no ania ti agparang kadagiti mata; ngem no maipapan ken Jehova, kitaenna no ania ti puso.”​—1 Samuel 16:1-13.

Yantangay nadukotan ni Samuel gapu iti kinasukir ni Saul, nagleddaang la ketdi idi pinatanor ni Saul ti makapapatay a gurana ken David! Iti laksid dagita a pakasuotan, nagtalinaed nga aktibo ni Samuel bayat ti kinalakayna ken inaramidna ti kabaelanna nga agserbi ken Jehova.​—1 Samuel 19:18-20.

Ti Impatawid ni Samuel

Idi natay ni Samuel, nagleddaang ti Israel gapu ta napukawanda iti napakumbaba ken natured a propeta a nakapabilgan ti adu. (1 Samuel 25:1) Imperpekto ni Samuel, ket pasaray nagbiddut iti pangngeddengna. Ngem iti laksid dagiti limitasionna, impamaysa ni Samuel ti debosionna ken Jehova ken sipipinget a nagtrabaho tapno matulonganna ti sabsabali a mangaramid met iti kasta.

Nagadun ti nagbalbaliw sipud idi kaaldawan ni Samuel, ngem nagpateg ti masursurotayo iti pakasaritaan ti biagna. Kangrunaan iti amin, inannurot ken intandudo ni Samuel ti pudno a panagdayaw ken Jehova. Dayta kadi ti ar-aramidenyo?

[Kahon iti panid 16]

MENNAMENNAENYO TI BIAG NI SAMUEL

• Kas kadagiti nagannak ni Samuel a nangisuro kenkuana iti Sao ti Dios, padakkelenyo dagiti annakyo “iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.”​—Efeso 6:4.

• Paregtaenyo dagiti annakyo nga agbalin a kas ken Samuel, a pagbalinenda a kalat ti agserbi ken Jehova.

• Nagbalin a napateg ni Samuel iti sabsabali gapu kadagiti nadiosan a galadna, isu a nangipakita iti nasayaat nga ulidan a surotentayo.

• Inaramid ni Samuel ti amin a kabaelanna a mangitandudo iti pudno a panagdayaw, ket rumbeng a kastatayo met.

[Ladawan iti panid 15]

Intandudo ni Samuel ti pudno a panagdayaw ken sidadaan a nangipaay iti naespirituan a tulong