Ti Kaadda ni Kristo—Ania ti Kaipapananna Kenka?
“Anianto ti pagilasinan ti kaaddam ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag?”—MAT. 24:3.
1. Ania ti mamagpanunot a saludsod dagiti apostol ni Jesus?
DANDANI dua a ribu a tawenen ti napalabas, nagimtuod dagiti uppat nga apostol ni Jesus bayat a kapatpatangda ti Apoda iti Bantay dagiti Olibo. Kinunada: “Kaanonto a mapasamak dagitoy a banag, ket anianto ti pagilasinan ti kaaddam ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag?” (Mat. 24:3) Iti dayta a saludsodda, inusar dagiti apostol ti dua a mamagpanunot nga ebkas a “ti kaaddam” ken “ti panungpalan ti sistema ti bambanag.” Ania ti tuktukoyen dagita nga ebkas?
2. Ania ti kaipapanan ti sao a syn·teʹlei·a, a naipatarus kas “panungpalan” iti Iloko a Biblia?
2 Unaentayo ti maikadua nga ebkas. Ti sao a “panungpalan” a nausar iti Mateo 24:3 ken Mateo 24:14 ket naggapu iti dua nga agduma a Griego a sao, ti syn·teʹlei·a ken te’los. Ti syn·teʹlei·a a nausar iti Mateo 24:3 ket kaipapananna “paggibusan wenno konklusion” bayat a ti te’los a nausar iti Mateo 24:14 ket kaipapananna “ngudo.” Usarentayo nga ilustrasion ti palawag iti Kingdom Hall tapno mapagdumatayo ti kaipapanan dagitoy dua a sasao. Ti konklusion wenno paggibusan ti palawag ket daydiay maudi a pasetna inton apagbiit a gupgopen ti ispiker ti palawagna ken ipakitana no kasano nga agaplikar kadagiti agdengdengngeg ti impormasion nga inlanadna. Ti met ngudo ti palawag ket inton panawan ti ispiker ti plataporma. Umasping iti dayta, ti sao a syn·teʹlei·a a naaramat iti Biblia ket tumukoy iti periodo ti panawen nga agturong ken mangsaklaw iti ngudo dayta a panawen.
3. Ania ti sumagmamano a mapasamak bayat ti kaadda ni Jesus?
3 Ania met ti ‘kaadda’ a sinaludsod dagiti apostol? Daytoy ti patarus ti Griego a sao a pa·rou·siʹa.a Nangrugi ti pa·rou·siʹa, wenno kaadda, ni Kristo idi isu ket naitrono kas Ari idiay langit idi 1914 ken agtultuloy agingga inton dadaelenna dagiti nadangkes bayat ti “dakkel a rigat.” (Mat. 24:21) Adu dagiti pasamak kabayatan ti kaadda ni Jesus, a pakairamanan ‘ti maudi nga al-aldaw’ daytoy dakes a sistema ti bambanag, ti pannakaurnong dagiti napili, ken ti pannakapagungarda iti nailangitan a biag. (2 Tim. 3:1; 1 Cor. 15:23; 1 Tes. 4:15-17; 2 Tes. 2:1) Makuna a maymaysa a panawen ti tuktukoyen “ti panungpalan (wenno, paggibusan) ti sistema ti bambanag” (syn·te·lei·a) ken ti periodo a naawagan kas kaadda ni Kristo (pa·rou·siʹa).
Napaut a Periodo ti Panawen
4. Kasano nga umasping ti kaadda ni Jesus kadagiti pasamak idi kaaldawan ni Noe?
4 Ti sao a pa·rou·siʹa tukoyenna ti maysa a napaut a periodo ti panawen. Maitunos dayta iti kinuna ni Jesus maipapan iti kaaddana. (Basaenyo ti Mateo 24:37-39.) Imutektekanyo ta ti kaadda ni Jesus ket dina inyasping iti ababa a periodo ti panawen bayat ti Layus idi kaaldawan ni Noe. Imbes ketdi, inyaspingna dayta iti napapaut a periodo ti panawen a nagturong iti Layus. Saklawen dayta a panawen ti panangbangon ni Noe iti daong ken ti panangasabana, agingga a dimteng ti Layus. Nagpaut dagita a pasamak iti adu a dekada. Umasping iti dayta, ti kaadda ni Kristo saklawenna dagiti pasamak nga agturong ken agingga iti dakkel a rigat.—2 Tes. 1:6-9.
5. Kasano nga impakita ti Apocalipsis kapitulo 6 a maysa a napaut a periodo ti panawen ti kaadda ni Jesus?
5 Silalawag nga ipakita ti dadduma pay a padto ti Biblia a ti kaadda ni Kristo ket saan laeng a tumukoy iti iyaayna tapno dadaelenna dagiti nadangkes. Imbes ketdi, tukoyenna ti maysa a napaut a periodo ti panawen. Ti libro nga Apocalipsis iladawanna ni Jesus a nakasakay iti puraw a kabalio ken naited kenkuana ti maysa a korona. (Basaenyo ti Apocalipsis 6:1-8.) Kalpasan a nakoronaan kas Ari idi 1914, nailadawan ni Jesus kas maysa a mapan “mangparmek ken tapno an-anayenna ti panagballigina.” Kalpasanna, ipakita ti salaysay a simmaruno kenkuana dagiti sabali pay a nakasakay kadagiti kabalio a nagduduma ti kolorda. Naimpadtuan nga iladawanda ti gubat, kinakirang ti taraon, ken angol, bambanag a napasamak iti napaut a periodo ti panawen a natukoy kas ‘ti maudi nga al-aldaw.’ Makitkitatayo ti kaitungpalan dayta a padto iti kaaldawantayo.
6. Kasano a makatulong ti Apocalipsis kapitulo 12 tapno ad-adda a maawatantayo ti kaadda ni Kristo?
6 Mangted iti kanayonan a detalye ti Apocalipsis kapitulo 12 maipapan iti pannakaipasdek ti Pagarian ti Dios idiay langit. Dakamatenna ti maysa a panaggugubat dagiti espiritu. Ni Miguel—nga isu met laeng ni Jesu-Kristo iti nailangitan a saadna—ken dagiti anghelna nakigubatda iti Diablo ken kadagiti demoniona. Kas resultana, naitapuak ditoy daga ni Satanas a Diablo ken dagiti demoniona. Ibaga kadatayo ti salaysay a kasta unay ti pungtot ti Diablo, nga “ammona nga ababan ti periodo ti tiempona.” (Basaenyo ti Apocalipsis 12:7-12.) Nalawag ngarud a ti pannakaipasdek ti Pagarian ni Kristo idiay langit ket sarunuen ti maysa a periodo ti panawen nga agbalin nga ad-adda a ‘nakakaasi’ ti kasasaad ti daga ken dagiti agnanaed iti dayta.
7. Ania ti dakamaten ti maikadua a salmo, ken ania a gundaway ti dineskribirna?
7 Umasping iti dayta, ti maikadua a salmo dakamatenna ti padto maipapan iti pannakaitrono ni Jesus kas Ari iti nailangitan a Bantay Sion. (Basaenyo ti Salmo 2:5-9; 110:1, 2.) Nupay kasta, ipamatmat met daytoy a salmo nga adda maysa a periodo ti panawen inton dagiti agtuturay ditoy lubong, agraman dagiti iturayanda, maikkandanto iti gundaway nga agpasakup iti turay ni Kristo. Maidagadag kadakuada a masapul a ‘watwatenda ti pannakatarus’ ken bay-anda a ‘mailintegda.’ Wen, “naragsak dagidiay amin nga agkamang [iti Dios]” bayat dayta a tiempo no agserbida ken Jehova ken iti dinutokanna nga Ari. No kasta, adda silulukat a gundaway bayat ti kaadda ni Jesus kas Ari.—Sal. 2:10-12.
Panangbigbig iti Pagilasinan
8, 9. Siasino ti makabigbig iti pagilasinan ti kaadda ni Kristo ken ti makaawat iti kaipapananna?
8 Idi dinamag dagiti Fariseo no kaano nga umay ti Pagarian, kinuna ni Jesus a saanto a “nakadkadlaw” dayta iti panangmatmatda. (Luc. 17:20, 21) Saan a madlaw dayta dagiti di manamati. Kasano koma a madlawda? Didanto pay binigbig a ni Jesus ti masanguanan nga Arida. Gapuna, siasino ti makabigbig iti pagilasinan ti kaadda ni Kristo ken makaawat iti kaipapananna?
9 Kinuna ni Jesus a silalawag a makitanto dagiti adalanna ti pagilasinan a kas iti “kimat, babaen iti panaggilapna, [nga] agsilnag manipud iti maysa a paset iti baba ti langit agingga iti sabali a paset.” (Basaenyo ti Lucas 17:24-29.) Kasta met la ti panangiladawan ti Mateo 24:23-27 maipapan iti pagilasinan ti kaadda ni Kristo.
Ti Kaputotan a Makakita iti Pagilasinan
10, 11. (a) Kasano a nailawlawag idi ti “kaputotan” a nadakamat iti Mateo 24:34? (b) No maipapan kadagiti adalan ni Jesus, siasino ti awan duadua a pampanunotenda a karaman iti dayta a “kaputotan”?
10 Inlawlawag idi daytoy a pagbasaan nga idi umuna a siglo, “daytoy a kaputotan” a nadakamat iti Mateo 24:34 tuktukoyenna “ti kaputotan dagiti di manamati a Judio a nagbiag iti maymaysa a panawen.”bAgparang a nainkalintegan dayta yantangay adda negatibo a kaipapanan ti amin a nangusaran ni Jesus iti sao a “kaputotan,” ken iti kaaduan a kasasaad, nangusar ni Jesus iti kanayonan a sasao a kas ti “nadangkes” tapno deskribirenna ti sao a kaputotan. (Mat. 12:39; 17:17; Mar. 8:38) Gapuna, narikna idi daytoy a pagbasaan nga iti moderno-aldaw a kaitungpalanna, ni Jesus tuktukoyenna ti dakes a “kaputotan” dagiti di manamati a makakita kadagiti pasamak a pakabigbigan ti paggibusan ti sistema ti bambanag (syn·teʹlei·a) ken ti ngudo (teʹlos) dayta a tiempo.
11 Pudno, no usaren ni Jesus ti sao a “kaputotan” iti negatibo a pamay-an, kasarsarita wenno tuktukoyenna dagiti nadangkes idi kaaldawanna. Ngem dagita met laeng kadi ti tuktukoyen dagiti sasaona iti Mateo 24:34? Lagipenyo nga immasideg ken Jesus dagiti uppat nga adalanna nga “is-isuda.” (Mat. 24:3) Yantangay saan a nangusar ni Jesus iti negatibo a sao a mangdeskribir iti “daytoy a kaputotan” idi kasarsaritana ida, awan duadua nga imbilang dagiti apostol a karamanda iti dayta a “kaputotan” a dinto aglabas “agingga a mapasamak amin dagitoy a bambanag.”
12. Kasano nga ipakita ti konteksto no siasino ti tuktukoyen ni Jesus idi inusarna ti sao a “kaputotan”?
12 Apay a nakunatayo ti kasta? Gapu iti naannad a panangusig iti konteksto. Kas nailanad iti Mateo 24:32, 33, kinuna ni Jesus: “Ita manipud iti kayo a higos adalenyo ti pangngarig: Apaman a ti kabbaro a sangana gumanus ken mangpataud iti bulbulongna, ammoyo a ti kalgaw asidegen. Kasta met a dakayo, inton makitayo a mapaspasamaken dagitoy a banag, ammuenyo nga isu asidegen, addan kadagiti ruangan.” (Idiligyo ti Marcos 13:28-30; Lucas 21:30-32.) Ket iti Mateo 24:34, mabasatayo: “Pudno kunak kadakayo a daytoy a kaputotan saanto a pulos lumabas agingga a mapasamak amin dagitoy a banag.”
13, 14. Apay a maikunatayo a dagiti adalan ni Jesus ti “kaputotan” a tuktukoyenna?
13 Kinuna ni Jesus a dagiti adalanna, nga asideg idin a mapulotan iti nasantuan nga espiritu, isudanto ti makatarus iti dayta inton makitada a mapasamak ‘amin dagita a banag.’ No kasta, dagiti adalanna ti tuktukoyenna idi kinunana: “Daytoy a kaputotan saanto a pulos lumabas agingga a mapasamak amin dagitoy a banag.”
14 Saan a kas kadagiti di manamati, dagiti adalan ni Jesus saanda laeng a makita ti pagilasinan no di ket maawatandanto ti kaipapananna. Adda ‘maadalda’ kadagiti paset dayta a pagilasinan ken ‘maammuanda’ ti pudpudno a kaipapanan dagita. Naan-anay a mabigbigda nga “isu asidegen, addan kadagiti ruangan.” Nupay pudno a nakita agpadpada dagiti saan a manamati a Judio ken dagiti matalek a napulotan a Kristiano ti limitado a kaitungpalan ti sinao ni Jesus idi umuna a siglo, dagiti laeng napulotan a pasurotna ti nakatarus iti pudpudno a kaipapanan dagita a pasamak a nakitada.
15. (a) Siasino ti mangbukel iti moderno-aldaw a “kaputotan” a tinukoy ni Jesus? (b) Apay a saan a posible nga ikeddeng no ania ti eksakto a kapaut “daytoy a kaputotan”? (Kitaenyo ti kahon iti panid 25.)
15 Dagidiay adda ita iti naespirituan a kinasipnget ipagarupda nga awan ti “nakadkadlaw” a pagilasinan ti kaadda ni Jesus. Ipapanda nga awan nakaidumaan ita dagiti pasamak iti naglabas. (2 Ped. 3:4) Iti kasumbangirna, dagiti matalek a napulotan a kakabsat ni Kristo, ti moderno-aldaw a klase Juan, silalawag a nabigbigda dayta a pagilasinan ken naawatanda ti pudpudno a kaipapananna. Kas maysa a grupo, dagitoy a napulotan buklenda ti moderno-aldaw a “kaputotan” nga agkakapatada ken dinto aglabas “agingga a mapasamak amin dagitoy a banag.”c Daytoy ti mangipamatmat nga addanto pay sumagmamano a napulotan a kakabsat ni Kristo a sibibiag ditoy daga inton mangrugi ti naipadto a dakkel a rigat.
“Agtultuloykayo nga Agbantay”
16. Ania ti nasken nga aramiden ti amin nga adalan ni Kristo?
16 Ngem saan laeng a basta panangbigbig iti pagilasinan ti kasapulan. Kinuna ni Jesus: “Ti kunaek kadakayo kunaek iti isuamin, Agtultuloykayo nga agbantay.” (Mar. 13:37) Nakapatpateg kadatayo amin daytoy, napulotan man wenno paset ti dakkel a bunggoy. Siam a dekadan ti naglabas sipud idi naitrono ni Jesus kas Ari idiay langit idi1914. Nupay mabalin a narigat, masapul a paneknekantayo a nakasagana ken agtultuloytayo nga agbantay. Gapu ta ammotayo a saan a makita ti panagturay ni Kristo kas Ari, ad-adda nga agbalintayo a nasalukag. Palagipannatayo met nga asidegen a dadaelen ni Jesus dagiti kabusorna ‘iti oras a saantayo nga ipagpagarup.’—Luc. 12:40.
17. Ania koma ti mariknatayo gapu ta maawatantayo ti kaipapanan ti kaadda ni Kristo, ken ania ti masapul a determinado nga aramidentayo?
17 Ad-adda a mariknatayo ti kinaganat ti panawen no maawatantayo ti kaipapanan ti kaadda ni Kristo. Ammotayo nga addan ni Jesus ken agturturayen kas di makita nga Ari idiay langit sipud idi1914. Asidegen a dadaelenna dagiti nadangkes ken mangyeg iti dakkel a panagbalbaliw iti intero a daga. Gapuna, masapul nga ad-adda a determinadotayo a sireregta a makiraman iti trabaho nga impadto ni Jesus: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti intero a mapagnaedan a daga maipaay a pangsaksi kadagiti amin a nasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan [teʹlos].”—Mat. 24:14.
[Footnotes]
a Agminar ti kaipapanan ti pa·rou·siʹa no usigen ti agduma a pannakausar ti ‘kaadda’ ken ‘kaawan’ ni apostol Pablo agpadpada iti 2 Corinto 10:10, 11 ken iti Filipos 2:12. Para iti mas detalyado a pannakausigna, kitaenyo ti Insight on the Scriptures, Tomo 2, panid 676-9.
c Ti periodo ti panawen a pagbibiagan “daytoy a kaputotan” ket agparang a tumupag iti isu met la a panawen a saklawen ti umuna a sirmata iti libro nga Apocalipsis. (Apoc. 1:10–3:22) Daytoy a paset ti aldaw ti Apo ket agpaut manipud 1914 agingga a matay ken mapagungar ti kaudian kadagiti matalek a napulotan.—Kitaenyo ti Apocalipsis—Ti Nadayag a Tampokna Asidegen!, panid 24, parapo 4.
Ania ti Sungbatyo?
• Kasanotayo nga ammo a napaut a periodo ti panawen ti kaadda ni Jesus?
• Siasino dagiti makabigbig iti pagilasinan ti kaadda ni Jesus ken ti makatarus iti kaipapananna?
• Siasino ti tuktukoyen ti moderno-aldaw a kaputotan a nadakamat iti Mateo 24:34?
• Apay a ditay mabalin a kuentaen ti kapaut “daytoy a kaputotan”?
[Kahon iti panid 25]
Makuentatayo Kadi ti Kapaut “Daytoy a Kaputotan”?
Ti sao a “kaputotan” masansan a tukoyenna ti tattao a nagduduma ti edadda a nagbiag iti maymaysa a periodo wenno pasamak. Kas pagarigan, ibaga kadatayo ti Exodo 1:6: “Kamaudiananna natay ni Jose, ken kasta met ti amin a kakabsatna ken ti isuamin daydi a kaputotan.” Nagduduma ti tawen da Jose ken dagiti kakabsatna, ngem nagbiagda iti maymaysa a periodo ti panawen. Karaman iti “daydi a kaputotan” dagiti manongen ni Jose. Dadduma kadakuada ti nagbiag a napapaut ngem ni Jose. (Gen. 50:24) Adda met adingna a karaman iti “daydi a kaputotan,” kas ken Benjamin, a nagtultuloy a nagbiag kalpasan ti ipapatayna.
No ngarud mausar ti sao a “kaputotan” a mangtukoy kadagiti tattao nga agbibiag iti maymaysa a partikular a panawen, saan a mabalin a rukoden ti kapautna nupay makuna nga adda gibusna ken kalkalainganna laeng ti kapautna. No kasta, idi dinakamat ni Jesus “daytoy a kaputotan,” kas nailanad iti Mateo 24:34, saanna nga inted dayta tapno makuenta dagiti adalanna no kaano a manungpal ‘ti maudi nga al-aldaw.’ Imbes ketdi, ipagpaganetget ni Jesus ti kinapudno a dida ammo no kaano a dumteng “dayta nga aldaw ken oras.”—2 Tim. 3:1; Mat. 24:36.
[Ladawan iti panid 22, 23]
Kalpasan a nakoronaan kas Ari idi 1914, nailadawan ni Jesus kas maysa a “mangparmek”
[Ladawan iti panid 24]
“Daytoy a kaputotan saanto a pulos lumabas agingga a mapasamak amin dagitoy a banag”