Kasano ti Rumbeng a Panangtratotayo iti Sabsabali?

“Kas iti kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, isu met laeng ti aramidenyo kadakuada.”​—LUC. 6:31.

1, 2. (a) Ania ti Sermon iti Bantay? (b) Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo ken iti kasarunona?

TALAGA a ni Jesu-Kristo ti Naindaklan a Mannursuro. Idi a dagiti relihioso a kabusorna ket nangibaonda kadagiti mangaresto kenkuana, nagsubli dagita nga opisial a dida natiliw ni Jesus. Kinunada: “Awan pay a pulos sabali a tao a nagsao iti kastoy.” (Juan 7:32, 45, 46) Ti Sermon iti Bantay ti maysa kadagiti makagutugot a palawag ni Jesus. Nailanad dayta iti kapitulo 5 agingga iti 7 iti Ebanghelio ni Mateo, ken ti umasping nga impormasion ket naisalaysay iti Lucas 6:20-49.a

² Nalabit ti kalatakan a sasao a nadakamat iti dayta a sermon ket daydiay masansan a maawagan iti Nabalitokan a Bilin. Maipapan dayta iti panangtratotayo iti sabsabali. “Kas iti kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, isu met laeng ti aramidenyo kadakuada,” kinuna ni Jesus. (Luc. 6:31) Ket anian a nagsayaat dagiti bambanag nga inaramidna agpaay kadagiti tattao! Pinaimbag ni Jesus dagiti masakit ken pinagungarna pay dagiti natay. Ngem nangnangruna a nagunggonaan dagiti tattao idi inawatda ti naimbag a damag nga inranudna kadakuada. (Basaen ti Lucas 7:20-22.) Kas Saksi ni Jehova, maragsakantayo a makipaset iti kasta met laeng a trabaho a panangikasaba iti Pagarian. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Iti daytoy nga artikulo ken iti kasarunona, usigentayo dagiti imbaga ni Jesus maipapan iti trabahona agraman ti dadduma pay a punto iti Sermon iti Bantay a nainaig iti panangtratotayo iti sabsabali.

Naalumamay Koma ti Kababalintayo

3. Ania ti kaipapanan ti kinaalumamay?

³ Kinuna ni Jesus: “Naragsak dagiti naalumamay ti kababalinda, yantangay tawidendanto ti daga.” (Mat. 5:5) Iti Biblia, ti kinaalumamay ket awan pakainaiganna iti kinakapuy. Kinaemma iti biangtayo ti panangaramidtayo kadagiti ipapaannurot ti Dios. Agminar dayta a kababalin iti pannakilangentayo kadagiti padatayo a tattao. Kas pagarigan, ‘ditay subadan ti dakes iti dakes iti asinoman.’​—Roma 12:17-19.

4. Apay a naragsak dagidiay naalumamay ti kababalinda?

⁴ Naragsak dagiti naalumamay agsipud ta “tawidendanto ti daga.” Ni Jesus a ‘naalumamay ti kababalinna ken napakumbaba ti pusona’ ti ‘nadutokan nga agtawid iti amin a bambanag.’ Gapuna, isu ti kangrunaan nga Agtawid iti daga nga iturayannanto. (Mat. 11:29; Heb. 1:2; Sal. 2:8) Naipadto a ti Mesianiko nga “anak ti tao” ket adda kakaduana nga agturay iti nailangitan a Pagarian. (Dan. 7:13, 14, 21, 22, 27) Kas “makipagtawid ken Kristo,” ti 144,000 a naalumamay a napulotan ket makipagtawid met ken Jesus iti daga. (Roma 8:16, 17; Apoc. 14:1) Dagiti sabsabali a naalumamay a tattao ket maparaburanto iti biag nga agnanayon ditoy daga a sakup ti Pagarian.​—Sal. 37:11.

5. Ania ti epektona iti kababalintayo no tuladentayo ti kinaalumamay ni Kristo?

⁵ No nagubsangtayo, nalabit a marigatan ti dadduma a makilangen kadatayo isu a liklikandatayo. Ngem no naalumamaytayo a kas ken Kristo, agbalintay a makaay-ayo ken makaparegta a kameng ti kongregasion. Ti kinaalumamay ket maysa a bunga a patpatauden kadatayo ti aktibo a puersa ti Dios no ‘agbibiag ken magmagnatayo babaen iti espiritu.’ (Basaen ti Galacia 5:22-25.) Sigurado la ketdi a kayattayo ti maibilang kadagiti naalumamay a tattao nga agpapaidalan iti nasantuan nga espiritu ni Jehova!

Naragsak Dagiti Naasi!

6. Ania dagiti naisangsangayan a galad “dagiti naasi”?

⁶ Iti Sermonna iti Bantay, kinuna pay ni Jesus: “Naragsak dagiti naasi, yantangay maipakitaandanto iti asi.” (Mat. 5:7) “Dagiti naasi” ket addaanda iti nadungngo a pannakaseknan, naayat a konsiderasion, ken pannakipagrikna pay ketdi kadagiti maikuskuspil. Simimilagro a binang-aran ni Jesus dagiti agsagsagaba agsipud ta “simnek ti asina” kadakuada. (Mat. 14:14; 20:34) Ti koma pannakipagrikna ken konsiderasion ti mangtignay ngarud kadatayo nga agbalin a naasi.​—Sant. 2:13.

7. Gapu iti asi, natignay ni Jesus a mangaramid iti ania?

⁷ Idi adda bunggoy a nangsabat ken Jesus idi mapan koman aginana, “simnek ti asina kadakuada, agsipud ta kaslada karkarnero nga awanan pastor.” Gapuna, “rinugianna nga isuro ida iti adu a banag.” (Mar. 6:34) Anian a rag-otayo no iranudtayo met kadagiti sabsabali ti mensahe maipapan iti Pagarian ken ipakaammotayo kadakuada ti naindaklan a kinaasi ti Dios!

8. Apay a naragsak dagiti naasi?

⁸ Naragsak dagiti naasi agsipud ta ‘maipakitaanda met iti asi.’ No naasitayo kadagiti tattao, gagangay a kasta met ti panangtratoda kadatayo. (Luc. 6:38) Kinuna pay ni Jesus: “No pakawanenyo dagiti tattao kadagiti labsingda, pakawanennakayto met ti nailangitan nga Amayo.” (Mat. 6:14) Dagiti laeng naasi ti pakawanen ken anamongan ti Dios isu nga agbalinda a naragsak.

No Apay a Naragsak “Dagiti Mannakikappia”

9. No mannakikappiatayo, kasano ti panagtigtignaytayo?

⁹ Iti panangdakamatna iti maysa pay a rason iti kinaragsak, kinuna ni Jesus: “Naragsak dagiti mannakikappia, yantangay maawagandanto iti ‘annak ti Dios.’” (Mat. 5:9) Ti Griego a sao a naipatarus ditoy kas “mannakikappia” ket literal a kayuloganna ti “manangitandudo iti talna.” No manangitandudotayo iti talna, ditay makipaset wenno konsintiren ti aniaman kas iti panangpadakes a mabalin a ‘mamagsisina kadagidiay nasinged iti maysa ken maysa.’ (Prov. 16:28) Babaen iti sao ken aramid, itandudotayo ti talna kadagiti padatay a Kristiano ken kadagiti ditay kapammatian. (Heb. 12:14) Nangnangruna nga aramidentayo ti amin a kabaelantayo a mangtaginayon ti natalna a relasiontayo ken Jehova a Dios.​—Basaen ti 1 Pedro 3:10-12.

10. Apay a naragsak “dagiti mannakikappia”?

¹⁰ Kinuna ni Jesus a “naragsak dagiti mannakikappia, yantangay maawagandanto iti ‘annak ti Dios.’” Gapu iti panamatida ken Jesus kas ti Mesias, dagiti napulotan a Kristiano ket umawatda iti “autoridad nga agbalin nga annak ti Dios.” (Juan 1:12; 1 Ped. 2:24) Dagiti ngay met mannakikappia a “sabsabali a karnero” ni Jesus? Isunto ti agbalin nga ‘Agnanayon nga Amada’ bayat ti Sangaribu a Tawen a Panagturayna a kaduana dagiti makipagtawid kenkuana idiay langit. (Juan 10:14, 16; Isa. 9:6; Apoc. 20:6) Iti ngudo dayta a panagturayna, dagita a manangitandudo iti talna ket agbalindanton a naan-anay nga annak ti Dios ditoy daga.​—1 Cor. 15:27, 28.

11. Kasano ti panangtratotayo iti sabsabali no agpapaidalantayo iti “sirib manipud iti ngato”?

¹¹ Tapno maaddaantayo iti nasinged a relasion ken Jehova a “Dios ti talna,” masapul a tuladentayo dagiti galadna, agraman ti kinamannakikappia. (Fil. 4:9) No agpapaidalantayo iti “sirib manipud ngato,” mannakikappiatayo iti sabsabali. (Sant. 3:17) Wen, agbalintayto a naragsak a manangitandudo iti talna.

“Agsilnag Koma ti Silawyo”

12. (a) Ania ti kinuna ni Jesus maipapan iti naespirituan a lawag? (b) Kasanotay a maisilnag ti silawtayo?

¹² Ti kasayaatan a panangtratotayo kadagiti sabsabali ket maipakitatayo babaen ti panangtulong kadakuada a maaddaan iti naespirituan a lawag manipud iti Dios. (Sal. 43:3) Imbaga ni Jesus kadagiti adalanna nga isuda dagiti “silaw ti lubong” ken indagadagna kadakuada a pagsilnagenda ti silawda tapno makita dagiti tattao dagiti ‘nasayaat nga ar-aramidenda’ kadagiti sabsabali. Agresulta dayta iti naespirituan a pannakalawag “iti sanguanan ti tattao,” wenno agpaay a pakagunggonaan ti sangatauan. (Basaen ti Mateo 5:14-16.) Iti kaaldawantayo, pagsilnagentayo dagiti silawtayo babaen ti panangaramidtayo iti naimbag kadagiti kaarrubatayo ken babaen ti pannakipasettayo iti trabaho a panangikasaba iti naimbag a damag “iti intero a lubong,” kayatna a sawen, “kadagiti amin a nasion.” (Mat. 26:13; Mar. 13:10) Anian a nagsayaat a pribilehio dayta!

13. Makitkitadatayo dagiti tattao gapu iti ania?

¹³ “Ti maysa a siudad saan a mabalin nga ilemmeng no naisaad iti rabaw ti maysa a bantay,” kinuna ni Jesus. Nalaka laeng a makita ti aniaman a siudad nga adda iti rabaw ti bantay. Umasping iti dayta, makitkitadatayo gapu kadagiti nasayaat nga aramidtayo kas manangiwaragawag ti Pagarian ken kadagiti kababalintayo a kas iti kinatimbeng ken kinadalus.​—Tito 2:1-14.

14. (a) Deskribirenyo dagiti pagsilawan idi umuna a siglo. (b) Ania ti kaipapanan ti ditay panangilemmeng iti silawtayo iti sirok ti “pagsukat a labba”?

¹⁴ Nadakamat ni Jesus ti maipapan iti pananggangat iti pagsilawan ken panangikabil iti dayta, saan nga iti sirok ti labba, no di ket iti pagsaadan ti silaw tapno masilnaganna ti amin nga adda iti uneg ti balay. Ti gagangay a pagsilawan idi umuna a siglo ket maysa a damili a basehas nga addaan iti pabilo a mangagsep iti likido (masansan a ti lana ti olibo) tapno kanayon a nakasindi dayta. Umasping dayta kadagiti lampara ita. Masansan a maikabil dayta a pagsilawan iti kayo wenno metal a pagsaadan ti silaw, tapno ‘masilnaganna amin dagidiay adda iti balay.’ Saan a gangtan dagiti tattao ti maysa a pagsilawan sada ikabil iti sirok ti “pagsukat a labba”​—maysa a dakkel a pagkargaan a makalaon iti agarup 9 a litro. Saan a kayat ni Jesus nga ilemmeng dagiti adalanna ti naespirituan a silawda iti sirok ti simboliko a pagsukat a labba. Isu a nasken a pagsilnagentayo ti silawtayo ken ditay pulos ilimed wenno ditay bukbukodan ti Nainkasuratan a kinapudno gapu laeng iti ibubusor wenno pannakaidadanes.

15. Ania ti aramiden ti dadduma a tattao gapu ‘kadagiti naimbag nga aramidtayo’?

¹⁵ Kalpasan a nadakamatna ti agsilsilnag a silaw, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Kasta met agsilnag koma ti silawyo iti sanguanan ti tattao, tapno makitada dagiti nasayaat nga aramidyo ket idayawda ti Amayo nga adda iti langlangit.” Gapu kadagiti ‘nasayaat nga aramidtayo,’ ti dadduma “idayawda” ti Dios babaen ti panagbalinda nga adipenna. Anian a pammaregta dayta tapno makapagtultuloytayo nga ‘agsilnag kas silsilaw iti lubong’!​—Fil. 2:15.

16. Kas “silsilaw iti lubong,” ania ti nasken nga aramidentayo?

¹⁶ Kas “silsilaw iti lubong,” nasken a makipasettayo iti panangasaba iti Pagarian ken panagaramid iti adalan. Ngem saan la a dayta. “Itultuloyyo ti magna kas annak ti lawag,” insurat ni apostol Pablo, “ta ti bunga ti lawag buklen ti tunggal kita ti kinaimbag ken kinalinteg ken kinapudno.” (Efe. 5:8, 9) Masapul nga agbalin a mapagwadan ti konduktatayo a maitunos iti nangato a moral a pagalagadan ti Dios. Gapuna, rumbeng nga ipangagtayo ti balakad ni apostol Pedro: “Taginayonenyo a nasayaat ti kababalinyo iti tengnga dagiti nasion, tapno, iti banag a pangsasawanda iti maibusor kadakayo a kasla managaramid iti dakes, dayawenda koma ti Dios iti aldaw a panangsukimatna kas bunga ti nasayaat nga ar-aramidyo nga isuda ti saksi kadagita.” (1 Ped. 2:12) Ngem ania ti rumbeng a maaramid no adda di pagkinnaawatan dagiti agkapammatian?

“Makikappiaka ken Kabsatmo”

17-19. (a) Ania ti ‘sagut’ a nadakamat iti Mateo 5:23, 24? (b) Kasano kapateg ti pannakikappia iti kabsat, ket kasano nga impakita ni Jesus dayta?

¹⁷ Iti Sermonna iti Bantay, pinakdaaran ni Jesus dagiti adalanna maibusor iti pananggura ken panangumsi iti kabsatda. Imbes ketdi, alistoda koma a makikappia iti nakabasolanda. (Basaen ti Mateo 5:21-25.) Panunotem a naimbag ti balakad ni Jesus. No ip-ipanmo ti sagutmo iti altar ket malagipmo nga adda kagura kenka ti kabsatmo, ania ti nasken nga aramidem? Masapul nga ibatim ti sagutmo iti sango ti altar ket mapanka pay la makikappia ken kabsatmo. Kalpasan dayta, mabalinmon ti agsubli tapno idaton ti sagutmo.

¹⁸ Ti ‘sagut’ ket kaaduanna a maysa a sakripisio a daton a nalabit idatag ti maysa a tao idiay templo ni Jehova. Nakapatpateg dagiti maidaton nga animal, agsipud ta imbilin ti Dios dayta kas paset ti panagdayaw ti Israel nga ipapaannurot ti Mosaiko a Linteg. Ngem no malagipmo nga adda kagura kenka ti kabsatmo, nagangganat ti panangrisut iti dayta ngem ti panangidatonmo iti sagutmo. “Panawam ti sagutmo sadiay sanguanan ti altar, ket mapanka; umuna a makikappiaka ken kabsatmo, ket kalpasanna, inton nakasublikan, idatonmo ti sagutmo,” kinuna ni Jesus. Umun-una a makikappia ti maysa ken kabsatna sakbay nga itungpalna ti rebbengenna nga ipapaannurot ti linteg.

¹⁹ Saan a kinedngan ni Jesus ti imbagana maipapan kadagiti partikular a daton ken espesipiko a basbasol. Gapuna, nasken a di pay la idatag ti maysa a tao ti aniaman a datonna no nalagipna nga adda kagura kenkuana ti kabsatna. No ti daton ket maysa a sibibiag nga animal, masapul a maibati iti “sanguanan ti altar” ti mapuoran a daton iti paraangan ti papadi iti templo. Kalpasan a narisut ti parikut, ti nakabasol ket mabalinen nga agsubli tapno agdaton.

20. Apay a nasken a darasentayo ti makirinnisut no makaungettayo iti maysa a kabsat?

²⁰ Iti panangmatmat ti Dios, ti relasiontayo iti kakabsattayo ket napateg a paset ti pudno a panagdayaw. Awan ti serserbina ken Jehova dagiti animal a maidaton kenkuana no dagidiay mangidaton kadagita ket saan a nasayaat ti panangtratoda kadagiti padada a tattao. (Mik. 6:6-8) Gapuna, indagadag ni Jesus kadagiti adalanna a ‘darasenda ti makirinnisut.’ (Mat. 5:25) Umasping iti dayta, insurat ni Pablo: “Agpungtotkayo, nupay kasta dikay agbasol; saannakay koma a malnekan ti init a sipupungtotkayo pay, dikay met ikkan ti lugar ti Diablo.” (Efe. 4:26, 27) No makaungettayo ket nainkalintegan dayta, nasken a darasentayo ti makirinnisut tapno ditay agtalinaed a sipupungtot ken tapno dinatay magundawayan ti Diablo.​—Luc. 17:3, 4.

Kanayon a Tratuentayo ti Sabsabali Buyogen ti Panagraem

21, 22. (a) Kasanotay a mayaplikar ti balakad ni Jesus a kaad-adaltayo? (b) Ania ti usigentayo iti sumaganad nga artikulo?

²¹ Ti panangrepasotayo kadagiti imbaga ni Jesus iti Sermonna iti Bantay ti tumulong koma kadatayo a mangtrato kadagiti sabsabali buyogen ti kinaasi ken panagraem. Nupay imperpektotayo amin, kabaelantayo nga iyaplikar ti balakad ni Jesus agsipud ta dina namnamaen ti ad-adu ngem iti kabaelantay nga aramiden, ket kasta met laeng ti nailangitan nga Amatayo. Babaen ti kararag, napasnek a panagregget, ken bendision ni Jehova a Dios, kabaelantayo ti agbalin a naalumamay, naasi, ken mannakikappia. Kabaelantay nga isilnag ti naespirituan a lawag agpaay a pakaidayawan ni Jehova ken makikappia iti kabsattayo no kasapulan.

²² Tapno awaten ni Jehova ti panagdayawtayo kenkuana, nasken met nga umiso ti panangtratotayo kadagiti kaarrubatayo. (Mar. 12:31) Iti sumaganad nga artikulo, usigentayo ti dadduma pay a nadakamat iti Sermon iti Bantay a makatulong kadatayo a mangitultuloy iti panagaramidtayo iti naimbag kadagiti sabsabali. Ngem kalpasan ti panangut-utobtayo kadagiti nadakamat a punto a naadaw iti naisangsangayan a palawag ni Jesus, nalabit mayimtuodtayo iti bagbagitayo, ‘Kasano kasayaat ti panangtratok iti sabsabali?’

[Footnote]

Ania ti Sungbatmo?

• Ania ti kaipapanan ti panagbalin a naalumamay?

• Apay a naragsak “dagiti naasi”?

• Kasanotay a pagsilnagen ti silawtayo?

• Apay a rumbeng a ‘makikappiatayo a dagus iti kabsattayo’?

[Ladawan iti panid 4]

Ti panangiwaragawag iti mensahe ti Pagarian ket napateg a pamay-an tapno maisilnagtayo ti silawtayo

[Ladawan iti panid 5]

Masapul nga agbalin a mapagwadan ti kondukta dagiti Kristiano a maitunos iti nangato a moral a pagalagadan ti Dios

[Ladawan iti panid 6]

Ikagumaam ti makikappia iti kabsatmo