Pasayaatem ti Kararagmo Babaen ti Panagadal iti Biblia
“Jehova, pangngaasim, ta lapayagmo sititimud koma iti kararag ti adipenmo.” —NEH. 1:11.
1, 2. Apay a makagunggona ti panangusig kadagiti dadduma a kararag a nailanad iti Biblia?
TI PANAGKARARAG ken panagadal iti Biblia ket napateg a paset ti pudno a panagdayaw. (1 Tes. 5:17; 2 Tim. 3:16, 17) Siempre, ti Biblia ket saan a libro ti kararag. Kaskasdi, naglaon dayta iti adu a kararag, kas iti masarakan iti libro a Salmo.
2 Bayat a basbasaen ken ad-adalem ti Biblia, nalabit a makasarakka kadagiti kararag a maitutop iti kasasaadmo. Kinapudnona, sumayaat ti kalidad ti kararagmo no iramanmo dagiti kararag ken ebkas ti panangidayaw ken Jehova a nailanad iti Biblia. Ania ti masursurom kadagidiay nasungbatan ti ararawda ken kadagiti linaon ti kararagda?
Dawaten ken Suroten ti Panangiwanwan ti Dios
3, 4. Ania ti nakaibaonan ti adipen ni Abraham, ken ania ti masursurotayo iti sungbat ni Jehova iti kararagna?
3 Babaen ti panagadal iti Biblia, masursurom a napateg ti kanayon a panangikararag iti panangiwanwan ti Dios. Usigem ti napasamak idi imbaon ni patriarka nga Abraham idiay Mesopotamia ti kalakayan nga adipenna—nalabit a ni Eleazar—tapno agbirok iti managbuteng iti Dios nga agbalin nga asawa ni Isaac. Idi nakitana dagiti babbai a mapan sumakdo iti maysa a bubon, inkararag daytoy nga adipen: “Jehova . . . , ti masapul a mapasamak ket ti balasang a pagkunaakto, ‘Ibabam koma ti karambam a pagkargaan ti danum, pangngaasim, tapno makainumak,’ ken pudno nga agkunanto, ‘Uminumka, ken painumekto met dagiti kameliom,’ daytoy ti masapul nga itudingmo iti adipenmo, ken Isaac; ket babaen itoy maammuak koma a nangaramidkan iti nasungdo nga ayat ken apok.”—Gen. 24:12-14.
4 Nasungbatan ti kararag ti adipen ni Abraham idi pinainum ni Rebecca dagiti kameliona. Idi agangay, kimmuyog ni Rebecca idiay Canaan ket nagbalin a dungdunguen nga asawa ni Isaac. Siempre, saanmo a namnamaen nga ikkannaka ti Dios iti naisangsangayan a tanda. Kaskasdi, iwanwannaka no agkararag ken determinadoka nga agpaidalan iti espirituna.—Gal. 5:18.
Ti Kararag Kissayanna ti Panagdanag
5, 6. Ania ti makapainteres iti kararag ni Jacob sakbay a nagkitada ken Esau?
5 Makatulong ti kararag a mangkissay iti panagdanag. Gapu ta mabuteng iti kasinginna a ni Esau, inkararag ni Jacob: “O Jehova, . . . saanak a maikari kadagiti amin a naayat a kinamanangngaasi ken iti isuamin a kinamatalek a winatwatmo maipaay iti adipenmo . . . Ispalennak, ikararagko kenka, manipud iti ima ti kabsatko, manipud iti ima ni Esau, agsipud ta mabutengak kenkuana di la ket ta umay ket pudno unay a darupennak, ina agraman annak. Ket sika, sika kinunam, ‘Di pagduaduaan a pakilangenankanto iti nasayaat ket aramidekto ti bin-im kas kadagiti binukel ti darat iti baybay, a di mabilang gapu iti kinaaduna.’”—Gen. 32:9-12.
6 Nupay adda dagiti inaramid ni Jacob tapno maliklikan ti panagsupiatda ken Esau, nasungbatan ti kararagna idi nagkappiada. (Gen. 33:1-4) No basaem a naimbag dayta a kararagna, makitam a saan laeng a dimmawat iti tulong. Inyebkasna pay ti pammatina iti naikari a Bin-i ken ti panagyamanna iti naayat a kinamanangngaasi ti Dios. Adda kadi met ‘dagiti buteng iti unegmo’? (2 Cor. 7:5) No adda, ipalagip ti araraw ni Jacob a dagiti kararag mabalin a kissayanda ti panagdanag. Ngem saanda la koma a naglaon kadagiti dawdawat no di ket kadagiti pay ebkas ti pammati.
Ikararagmo ti Sirib
7. Apay nga inkararag ni Moises a maammuanna koma ti daldalan ni Jehova?
7 Ti koma tarigagay a mangay-ayo ken Jehova ti mangtignay kenka a mangikararag a maaddaanka iti sirib. Inkararag ni Moises a maammuanna koma ti daldalan ti Dios. “Kitaem,” impakaasina, “kunkunaem kaniak [Jehova], ‘Iturongmo daytoy nga ili [manipud Egipto]’ . . . Ket ita, pangngaasim, no nakasarakak iti pabor kadagiti matam, ipakaammom kaniak, pangngaasim, ti daldalanmo, . . . tapno makasarakak iti pabor kadagita matam.” (Ex. 33:12, 13) Kas sungbat ti Dios, inikkanna ni Moises iti ad-adu a pannakaammo maipapan iti daldalanna—banag a kasapulanna tapno maidauluanna ti ili ni Jehova.
8. Kasano a magunggonaanka iti panangutobmo iti 1 Ar-ari 3:7-14?
8 Inkararag met ni David: “Ipakaammom kaniak dagiti bukodmo a dalan, O Jehova.” (Sal. 25:4) Ni Solomon nga anak ni David inkararagna iti Dios ti sirib a kasapulanna tapno maitungpalna dagiti annongenna kas ari ti Israel. Naay-ayo ni Jehova iti kararag ni Solomon, isu a saanna laeng a pinatgan ti dawat ni Solomon no di ket inikkanna pay iti kinabaknang ken kinadayag. (Basaen ti 1 Ar-ari 3:7-14.) No makaawatka iti pribilehio a kasla dimo kabaelan, ikararagmo ti sirib ken iparangarangmo ti kinapakumbaba. Iti kasta, tulongannaka ti Dios a gumun-od iti pannakaammo ken mangusar iti sirib a kasapulam tapno siuumiso a maitungpalmo dagiti annongem iti naayat a pamay-an.
Naimpusuan a Panagkararag
9, 10. Ania ti makapainteres kenka iti panangdakamat ni Solomon iti puso bayat ti kararagna iti inagurasion ti templo?
9 Tapno maipangag ti kararagtayo, masapul a naimpusuan dayta. Kasta ti kararag ni Solomon, a nailanad iti 1 Ar-ari kapitulo 8, idi naguummong dagiti umili idiay Jerusalem bayat ti inagurasion ti templo ni Jehova idi 1026 K.K.P. Kalpasan a naikabil ti lakasa ti tulag iti Kasasantuan ken napunno ti templo iti ulep ni Jehova, isu ket indaydayaw ni Solomon.
10 Usigem ti kararag ni Solomon ken imutektekam dagiti panangdakamatna iti puso. Bigbigen ni Solomon a ni laeng Jehova ti makabasa iti puso ti tao. (1 Ar. 8:38, 39) Dayta met laeng a kararag ipakitana a ti maysa a managbasol nga ‘agsubli iti Dios buyogen ti isuamin a puso’ ket addaan iti namnama. No dagiti kabusor kautibuenda dagiti adipen ti Dios, maipangag ti kararagda no naan-anay ti pusoda ken Jehova. (1 Ar. 8:48, 58, 61) Gapuna, masapul a naimpusuan dagiti kararagmo.
No Kasano a ti Salmo Pasayaatenna Dagiti Kararagmo
11, 12. Ania ti maadalmo iti kararag ti maysa a Levita a saan a makapan idi iti santuario ti Dios?
11 Ti panangadal iti Salmo pasayaatenna dagiti kararagmo ken tulongannaka nga aguray iti sungbat ti Dios. Usigem ti kinaanus ti maysa a naidestiero a Levita. Nupay adda tiempo idi a saan a makapan iti santuario ni Jehova, inkantana: “Apay a maup-upayka, O kararuak, ket apay a naariwawaka iti unegko? Urayem ti Dios, ta isu idayawkonto pay kas ti naindaklan a pakaisalakanan ti kinataok ken kas ti Diosko.”—Sal. 42:5, 11; 43:5.
12 Ania ti maadalmo iti dayta a Levita? No maibaludka gapu iti kinalinteg ket saanmo a makalangen dagiti kapammatiam kadagiti gimong iti sumagmamano a panawen, siaanus nga urayem ti panagtignay ti Dios agpaay kenka. (Sal. 37:5) Utobem dagiti napalabas a naragsak a panagserbim iti Dios, ken ikararagmo a makapagibturka bayat nga “urayem ti Dios” a mangwayawaya kenka tapno makalangenmo manen ti ilina.
Agkararag Buyogen ti Pammati
13. Maitunos iti Santiago 1:5-8, apay a rumbeng nga agkararagka buyogen ti pammati?
13 Aniaman ti kasasaadmo, kanayon nga agkararagka buyogen ti pammati. No masubok ti kinatarnawmo, ipangagmo ti balakad ni adalan a Santiago. Agkararagka ken ni Jehova, ken dimo pagduaduaan a maipaayannaka iti sirib a mangdaer iti pakasuotam. (Basaen ti Santiago 1:5-8.) Ammo ti Dios ti aniaman a makariribuk a kapanunotam, ken kabaelannaka nga iwanwan ken liwliwaen babaen ti espirituna. Iyebkasmo kenkuana ti linaon ti pusom buyogen ti naan-anay a pammati, a ‘saanka a pulos nga agduadua.’ Agpaiwanwanka iti espirituna ken ipangagmo ti balakad ti Saona.
14, 15. Apay a maikuna a nagkararag ken nagtignay ni Anna buyogen ti pammati?
14 Ni Anna, nga asawa ti Levita a ni Elcana, ket nagkararag ken nagtignay buyogen ti pammati. Gapu ta lupes, isu ket inumsi ti sabali pay nga asawa ni Elcana a ni Penina, nga addaan kadagiti annak. Iti tabernakulo, nagkari ni Anna a no maaddaan iti anak, itedna ken Jehova. Gapu ta agtantanamitim bayat nga agkarkararag, impagarup ti Nangato a Padi a ni Eli nga isu ket nabartek. Ngem idi naammuanna a saan, kinunana: “Ited koma ti Dios ti Israel ti dawatmo.” Nupay saan nga ammo ni Anna no ania ti eksakto a sungbat ti kararagna, nagtalek a masungbatanto dayta. Gapuna, “saanen a nagdanag ti rupana.” Naliwliwa ti riknana.—1 Sam. 1:9-18.
15 Kalpasan a nayanak ken napusot ni Samuel, isu ket indatag ni Anna ken ni Jehova maipaay iti sagrado a panagserbi iti tabernakulo. (1 Sam. 1:19-28) No iwayaam nga utoben ti kararag ni Anna iti dayta a gundaway, mapasayaat ti kalidad ti kararagmo ken matulongannaka a mangbigbig a posible a madaeram uray ti ladingit gapu iti makaupay a parikut no ikararagmo dayta ken Jehova buyogen ti panagtalek a sungbatannaka.—1 Sam. 2:1-10.
16, 17. Ania ti resulta ti panagkararag ken panagtignay ni Nehemias buyogen ti pammati?
16 Nagkararag ken nagtignay buyogen ti pammati ti nalinteg a tao a ni Nehemias a nagbiag idi maikalima a siglo K.K.P. Impakaasina: “Jehova, pangngaasim, ta lapayagmo sititimud koma iti kararag ti adipenmo ken iti kararag dagiti adipenmo a maragsakan iti panagbuteng iti naganmo; ken, pangngaasim, pagballigiem ti adipenmo ita nga aldaw ket isu pagbalinem a makaasian iti sanguanan daytoy a lalaki.” Asino “daytoy a lalaki”? Isu ti Persiano nga ari a ni Artaxerxes, a nagserbian ni Nehemias kas paraawit iti kopa.—Neh. 1:11.
17 Adu nga aldaw a nagkararag ni Nehemias buyogen ti pammati kalpasan a naammuanna a dagiti Judio a nawayawayaan idiay Babilonia ket “dakes unay ti sasaadenda ken maum-umsida; ket ti pader ti Jerusalem narba.” (Neh. 1:3, 4) Nalablabes ngem iti ninamnama ni Nehemias ti sungbat ti kararagna yantangay pinalubosan ni Ari Artaxerxes a mapan idiay Jerusalem tapno ibangonda manen ti pader. (Neh. 2:1-8) Di nagbayag, nabangon manen ti pader. Nasungbatan dagiti kararag ni Nehemias gapu ta naisentro dayta iti pudno a panagdayaw ken nabuyogan iti pammati. Kasta met kadi ti kararagmo?
Iramanmo ti Panagyaman ken Panangidayaw
18, 19. Ania dagiti rason a masapul nga idaydayawtayo ni Jehova ken agyamantayo kenkuana?
18 No agkararagka, dimo liplipatan nga idayaw ni Jehova ken agyamanka kenkuana. Adu ti rason nga aramidentayo dayta! Kas pagarigan, sigagagar ni David a nangidayaw ken Jehova kas Ari. (Basaen ti Salmo 145:10-13.) Ipakita kadi dagiti kararagmo nga apresiarem ti pribilehio a mangipakaammo iti Pagarian ni Jehova? Dagiti sasao ti salmista tulongannaka met a mangyebkas a naimpusuan iti panagyamanmo iti Dios gapu kadagiti Nakristianuan a gimong, asamblea, ken kombension.—Sal. 27:4; 122:1.
19 Ti panangapresiar iti napateg a relasionmo iti Dios tignayennaka nga agkararag a naimpusuan a kas iti daytoy: “Idayawkanto iti tengnga dagiti ili, O Jehova; mangipaayakto iti samiweng kenka iti tengnga dagiti nasional a bunggoy. Ta ti naayat a kinamanangngaasim dakkel a dumanon iti langlangit, ken ti kinapudnom a dumanon kadagiti tangatang. Maitan-okka koma iti ngatuen ti langlangit, O Dios; ti dayagmo adda koma iti ngatuen ti intero a daga.” (Sal. 57:9-11) Anian a makapabileg nga ebkas! Saanka kadi nga umanamong a dagiti kasta a makatukay a sasao iti Salmo apektaran ken pasayaatenna ti kalidad ti kararagmo?
Agkararagka iti Dios Buyogen ti Panagraem
20. Kasano nga inyebkas ni Maria ti panagraemna iti Dios?
20 Nabatad koma kadagiti kararagmo ti panagraemmo iti Dios. Ti nadayaw a sasao ni Maria kalpasan unay a naammuanna nga isu ti agbalin nga ina ti Mesias ket umasping kadagiti sinao ni Anna idi indatagna ni Samuel nga agserbi idiay templo. Ti panagraem ni Maria iti Dios ket nalawag kadagitoy a sasaona: “Ti kararuak itan-okna ni Jehova, ket ti espirituk saanna a maliklikan ti agrag-o iti napalalo iti Dios a Manangisalakanko.” (Luc. 1:46, 47) Mapasayaatmo pay kadi ti kalidad ti kararagmo babaen ti panangyebkasmo kadagiti umasping a rikna? Di pakasdaawan a ni Maria a managbuteng iti Dios isu ti napili nga agbalin nga ina ti Mesias a ni Jesus!
21. Kasano nga ipakita ti kararag ni Jesus ti panagraem ken pammatina?
21 Sidadayaw a nagkararag ni Jesus buyogen ti naan-anay a pammati. Kas pagarigan, sakbay a pinagungarna ni Lazaro, “intangad ni Jesus dagiti matana sadi langit ket kinunana: ‘Ama, agyamanak kenka ta dinengngegnak. Pudno, ammok a kankanayon a denggennak.’” (Juan 11:41, 42) Makita kadi kadagiti kararagmo ti kasta a panagraem ken pammati? Adalem ti nadayaw a pagtuladan a kararag ni Jesus ket makitam a ti kangrunaan a linaonna isu ti pannakasantipikar ti nagan ni Jehova, ti iyaay ti Pagarian, ken ti pannakatungpal ti pagayatanna. (Mat. 6:9, 10) Utobem dagiti kararagmo. Ipakitada kadi a ti kangrunaan a pakaseknam ket ti Pagarian ni Jehova, ti panangaramid iti pagayatanna, ken ti pannakasantipikar ti nasantuan a naganna? Masapul koma a kasta.
22. Apay a masiguradoyo nga ikkannakayo ni Jehova iti tured a mangipakaammo iti naimbag a damag?
22 Gapu iti pannakaidadanes wenno dadduma a pakasuotan, masansan nga ikararagtayo ti tulong ni Jehova tapno situtured a makapagserbitayo kenkuana. Idi imbilin ti Sanhedrin kada Pedro ken Juan nga isardengda ti “mangisuro maipuon iti nagan ni Jesus,” situtured a nagkedked dagiti apostol. (Ara. 4:18-20) Idi nawayawayaanda, insalaysayda kadagiti kapammatianda ti napasamak. Kalpasanna, sangsangkamaysa nga inkararagda ti tulong ti Dios tapno situtured a maipakaammoda ti saona. Anian a ragsakda idi nasungbatan dayta a kararagda yantangay “napnoda iti nasantuan nga espiritu ket situtured a sasawenda idi ti sao ti Dios”! (Basaen ti Aramid 4:24-31.) Kas resultana, adu ti nagbalin a managdaydayaw ni Jehova. Ti kararag pabilgennaka met a mangipakaammo a situtured iti naimbag a damag.
Itultuloymo a Pasayaaten ti Kararagmo
23, 24. (a) Mangdakamat kadagiti pagarigan a mangipakita a mapasayaat dagiti kararag babaen ti panagadal iti Biblia. (b) Ania ti aramidem tapno mapasayaatmo dagiti kararagmo?
23 Adu pay a pagarigan ti mabalin a madakamat a mangipakita a mapasayaat ti kararag babaen ti panagbasa ken panagadal iti Biblia. Kas ken Jonas, mabalin nga iramanmo iti kararagmo ti panangbigbigmo a ‘kukua ni Jehova ti panangisalakan.’ (Jon. 2:1-10) No burburiborennaka ti naaramidam a nadagsen a basol ken nagpatulongkan kadagiti panglakayen, ti kararag ni David matulongannaka a mangyebkas iti panagbabawim bayat ti pribado a panagkararagmo. (Sal. 51:1-12) Iti dadduma a kararagmo, mabalin nga idayawmo ni Jehova kas inaramid ni Jeremias. (Jer. 32:16-19) No agbirbirokka iti agbalin nga asawam, ti panangadal iti kararag a mabasa iti Esdras kapitulo 9 buyogen ti personal a panagpakaasi pabilgenna ti determinasionmo nga agtulnog iti Dios a ‘makiasawa laeng iti Apo.’—1 Cor. 7:39; Esd. 9:6, 10-15.
24 Itultuloymo ti agbasa, agadal, ken agsukimat iti Biblia. Mangbirokka kadagiti punto a mabalinmo nga iraman kadagiti kararagmo. Iti kasta, mabalinmo nga usaren dagita kadagiti araraw ken kararag ti panagyaman ken panangidayawmo. Ad-adda a sumingedka ken Jehova a Dios bayat a pasayaatem ti kalidad dagiti kararagmo babaen ti panagadal iti Biblia.
Ania ti Sungbatyo?
• Apay a rumbeng nga ikararag ken surotentayo ti panangiwanwan ti Dios?
• Ania koma ti mangtignay kadatayo a mangikararag iti sirib?
• Kasano a dagiti linaon ti libro a Salmo mapasayaatda dagiti kararagtayo?
• Apay a rumbeng nga agkararagtayo buyogen ti pammati ken panagraem?
[Ladawan iti panid 8]
Ti adipen ni Abraham inkararagna ti panangiwanwan ti Dios. Kastaka met kadi?
[Ladawan iti panid 10]
Ti Panagdaydayaw ti Pamilia pasayaatenna ti kalidad ti kararagmo