Pito nga Addang Tapno Agbalin a Makagunggona ti Panagbasa iti Biblia
“Ti Biblia ti kaaduan a malako a libro, saan laeng nga iti amin a tiempo no di ket iti tinawen.”—TIME MAGAZINE.
“Agbasbasaak iti Biblia no dadduma, ngem talaga a makauma a basaen dayta.”—KEITH, MAYSA A NALATAK A MUSIKERO MANIPUD INGLATERA.
NAKADIDILLAW nga adu a tattao ti addaan iti Biblia, ngem kasla saan unay a napateg kadakuada ti panangbasa iti dayta. Nupay kasta, adda dagiti mangipatpateg iti mabasbasada iti Biblia. Kas pagarigan, kinuna ti babai nga agnagan Nancy: “Sipud idi basbasaek ken ut-utobek dagiti linaon ti Biblia iti kada parbangon, mariknak a nakasaganaak a mangsango iti aniaman a parikut iti agmalem. Dakdakkel ti naaramidan dayta a rutina tapno madaerak ti depresion ngem iti aniaman a pamay-an a napadasko iti naglabas a 35 a tawen.”
Uray no dimo pay pulos binasbasa ti Biblia, makapainteres kadi kenka nga adda dagidiay natulongan gapu iti panangbasbasada iti dayta? No datin nga agbasbasaka ti Biblia, kayatmo kadi ti ad-adda a magunggonaan iti panagbasam? No kasta, padasem dagiti pito nga addang a nadeskribir iti daytoy nga artikulo.
1 Agbasa nga Addaan iti Umiso a Motibo
◼ Mabalin a basbasaem ti Biblia gapu laeng ta magustuam dayta a libro, mariknam nga obligasionmo basaen dayta, wenno patiem a dayta ti mangiwanwan kenka iti daytoy nariribuk a lubong. Ngem ad-adda a magunggonaanka no ti panggepmo ket tapno maammuam ti kinapudno maipapan iti Dios. Kanayonanna, sibabaknang a magunggonaanka no ti motibom ket tapno makitam no ania ti epekto ti mensahe ti Biblia iti biagmo.
Igunamgunam ti Biblia ti kinapateg ti panagbasa nga addaan iti umiso a motibo babaen ti panangidiligna iti Biblia iti sarming: “No ti asinoman managdengngeg iti sao, ket saan a managtungpal, daytoy ket umasping iti tao a kitkitaenna ti nakaisigudan a rupana iti maysa a pagsarmingan. Ta kitaenna ti bagina, ket isu mapan ket dagus a malipatanna no ania a kita ti tao isuna. Ngem ti mangsukimat iti perpekto a linteg a kukua ti wayawaya ken agtultuloy iti dayta, daytoy a tao, agsipud ta isu nagbalin, saan a maysa a manglipat a managdengngeg, no di ket maysa a managaramid iti trabaho, naragsakto iti panangaramidna iti dayta.”—Santiago 1:23-25.
Iti daytoy a pagarigan, nagsarming ti lalaki ngem saanna nga inurnos ti langana. Nalabit tinaldiapanna laeng ti bagina, wenno awan ti tarigagayna a mangurnos iti langana. Umasping iti dayta, saantay unay a magunggonaan no parparawpaw ti panagbasatayo wenno saantayo nga iyaplikar ti mabasbasatayo. Maisupadi iti dayta, ad-adda a maragsakantayo no ‘agsarmingtayo’ iti Biblia a panggeptayo ti agbalin a “managtungpal,” a palubosantayo ti Sao ti Dios a mangsukog iti pampanunot ken tignaytayo.
2 Piliem ti Kasayaatan a Patarus
◼ Mabalin nga adu ti pagpiliam a Biblia a naipatarus iti lenguahem. Nupay makatulong kenka ti aniaman a patarus, adda dagiti patarus a nagusar kadagiti inuugma wenno nauneg unay a sasao a narigat a maawatan dagiti “gagangay” a tattao. (Aramid 4:13) Adda pay ketdi dagiti patarus a nangbaliw iti nasin-aw a mensahe ti Biblia ta nagpannurayda kadagiti tradision. Kas pagarigan, kas nadakamat kadagiti immun-una nga artikulo daytoy a magasin, dadduma a patarus sinukatanda ti nagan ti Dios a Jehova kadagiti titulo a kas iti “Dios” wenno “Apo.” Isu a no agpilika iti basaem a patarus ti Biblia, piliem daydiay nalaka a maawatan ken manggutugot kenka nga agtultuloy nga agbasa.
Kasta ti New World Translation, kas napaneknekan ti minilion nga agbasbasa iti Biblia iti intero a lubong.a Panunotem ti kinuna ti lakay a taga Bulgaria. Timmabuno iti gimong dagiti Saksi ni Jehova ket inikkanda iti kopia ti New World Translation. Kinunana idi agangay: “Binasbasak metten ti Biblia iti adu a tawen, ngem ita laeng a nakabasaak iti patarus a nalaka a maawatan ken makagutugot a basaen.”
3 Agkararagka
◼ Ad-adda a maawatam ti basaem iti Biblia no kiddawem ti tulong ti Autor, kas iti inaramid ti salmista a nagkuna: “Luktam dagiti matak, tapno kumitaak koma iti nakaskasdaaw a bambanag manipud lintegmo.” (Salmo 119:18) Tunggal basaem ti Biblia, agkararagka nga agkiddaw iti tulong ti Dios tapno matarusam ti Saona. Mabalinmo met nga iyebkas ti panagyamanmo gapu iti Biblia, ta no awan dayta, saantayo koma a naam-ammo ti Dios.—Salmo 119:62.
Sungbatan ngata ti Dios dagita a kararag ti panagpatulong? Usigem ti napasamak iti dua nga agkabsat a tin-edyer idiay Uruguay. Saanda a matarusan ti kunaen ti Biblia iti Daniel 2:44 ket inkararagda nga adda koma tumulong kadakuada a mangtarus iti dayta. Bayat a nakaukrad pay laeng ti Bibliada, simmangpet ti dua a Saksi ni Jehova, ket binasada ti bersikulo a kalkalpas nga inkararag dagiti agkabsat a tin-edyer. Inlawlawag dagiti Saksi a deskribiren dayta a bersikulo a mabiiten a suktan ti Pagarian ti Dios dagiti gobierno ti tao.b Nakombinsir dagiti agkabsat a tin-edyer a sinungbatan ti Dios ti kararagda nga agpatpatulong.
4 Agbasaka nga Inaldaw
◼ Napaliiw ti maysa nga agipabpablaak iti Biblia nga “aglaplapusanan ti nalako a Biblia” kalpasan ti iraraut dagiti terorista idi Setiembre 11, 2001. Ipakita dayta nga adu ti aginteres iti Sao ti Dios no tiempo ti pakarigatan. Ngem iparparegta kadatayo ti Biblia nga inaldaw a basaentayo dayta, ta kunana: “Daytoy a libro ti linteg saan koma a sumina iti ngiwatmo, ket masapul nga iti nababa a timek agbasaka iti dayta iti aldaw ken rabii, tapno maannadam nga aramiden ti maitunos iti isuamin a naisurat iti dayta; ta iti kasta pagballigiemto ti dalanmo.”—Josue 1:8.
Ti kinapateg ti masansan a panagbasa iti Biblia ket mabalin nga iladawan iti maysa a lalaki a naatake iti puso ken nangikeddeng a mangan iti nasussustansia a taraon. Makatulong kadi dayta a pangngeddeng no annurotenna laeng dayta no makarikna iti nakaro a sakit iti barukongna? Saan. Masapul a kanayon a mangan iti makapasalun-at a taraon tapno sumayaat ti salun-atna. Iti umasping a pamay-an, makatulong ti inaldaw a panagbasa iti Biblia tapno ‘pagballigiem ti dalanmo.’
5 Baliwbaliwam ti Pamay-an ti Panagbasam
◼ Nasayaat met no rugiam a basaen ti Biblia manipud Genesis agingga iti Apocalipsis, ngem mabalinmo a padasen ti sabali a pamay-an. Adtoy ti sumagmamano a singasing:
Panagbasa maipapan iti maysa a karakter ti Biblia. Basaem amin a kapitulo wenno libro a mangisalaysay iti maysa a managdaydayaw iti Dios kas kadagiti sumaganad:
• Jose: Genesis 37-50.
• Ruth: Ruth 1-3.
• Jesus: Mateo 1-28; Marcos 1-16; Lucas 1-24; Juan 1-21.c
Panagbasa a naipamaysa iti kada topiko. Basaem dagiti teksto a mainaig iti topiko. Kas pagarigan, sukimatem ti topiko maipapan iti kararag, kalpasanna basaem ti balakad ti Biblia maipapan iti kararag agraman ti adu a kararag a nailanad iti Biblia.d
Agbasa iti napigsa. Adu ti pagimbagan ti napigsa a panangbasa iti Biblia. (Apocalipsis 1:3) Mabalin pay nga aramiden dayta kas sangapamiliaan. Agsisinnublatkayo a mangbasa kadagiti parapo wenno itudingyo no asino ti agakem iti tunggal karakter. Tagtagiragsaken ti dadduma ti dumngeg iti audio recording ti Biblia. “Marigatanak a mangirugi iti panagbasa iti Biblia, isu a rinugiak dayta babaen ti panangimdengko iti recording. Ita, ad-adda pay a matagiragsakkon dayta ngem iti napintas a nobela,” kuna ti maysa nga agtutubo a babai.
6 Utobem ti Basbasaem
◼ Gapu kadagiti pakasingaan ken ti kapartak ti moderno a panagbiag, nganngani awan ti gundaway nga agutob. Nupay kasta, no kasano a kasapulan a marunaw ti kankanentayo tapno sumalun-attayo, nasken met nga utobentayo ti linaon ti Biblia tapno magunggonaantayo. Maaramid dayta babaen ti panangrepasotayo iti nabasatayo ken imtuodentayo: ‘Ania ti naadalko maipapan ken Jehova a Dios? Kasano nga agaplikar daytoy kaniak? Kasanok ngata nga usaren daytoy tapno matulongak ti sabsabali?’
Ti kasta a panagutob ti mangted iti gundaway tapno umukuok iti pusotayo ti mensahe ti Biblia ket ad-adda a matagiragsaktayo ti agbasa iti Sao ti Dios. Kuna ti Salmo 119:97: “Anian a panagayatko iti lintegmo! Iti intero nga agmalem isu dayta ti pakaseknak.” Inaramid dayta ti salmista babaen ti panangut-utobna kadagiti Kasuratan, ket napatanorna ti panangipateg iti nasursurona.
7 Agpatulongka Tapno Maawatam ti Basbasaem
◼ Pagaammo ti Dios a saantayo a naan-anay a maawatan ti Saona a bukbukodtayo. Ipakita a mismo ti Biblia nga adda dagiti linaonna a “sumagmamano a banag a narigat a maawatan.” (2 Pedro 3:16) Ti libro nga Aramid, dineskribirna ti maysa nga opisial nga Etiope a maburiboran iti maysa a paset ti Biblia a basbasaenna. Imbaon ti Dios ti maysa nga adipenna a tumulong iti lalaki, ket kas resulta, ti Etiope “sirarag-o a nagtultuloy iti dalanna.”—Aramid 8:26-39.
Ad-adda met a magunggonaanka iti panagbasa iti Biblia no agpatulongka a mangtarus iti basbasaem. Sapulem dagiti Saksi ni Jehova iti lugarmo, wenno agsuratka iti adres a makita iti panid 4 daytoy a magasin tapno agkiddawka iti libre a panagadal iti Biblia.
[Footnotes]
a Ti New World Translation nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova ket nayimprentan iti 83 a lenguahe, iti man intero wenno iti sumagmamano a pasetna, ken 17 a lenguahe ti mabalin payen a mabasa iti website a www.watchtower.org.
b Para iti ad-adu nga impormasion maipapan iti Pagarian ti Dios ken no ania ti aramiden dayta, kitaem ti kapitulo 8 ti libro nga Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia? nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
c No agdadamoka nga agbasa ti Biblia, padasem a rugian a basaen ti ababa a pakasaritaan ti ministerio ni Jesus iti libro ni Marcos.
d Adu ti natulongan iti topiko por topiko a panangadal iti Biblia babaen ti libro nga Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia? Kas pagarigan, ilawlawag ti kapitulo 17 no ania ti kuna ti Kasuratan maipapan iti kararag.