Panagkaykaysa​—Pakabigbigan ti Pudno a Panagdayaw

“Sangsangkatunos nga isaadkonto ida, kas maysa nga arban iti kulongan.”​—MIK. 2:12.

1. Kasano a ti panamarsua iparangarangna ti kinasirib ti Dios?

INDIR-I ti salmista: “Anian a nagadu ti aramidmo, O Jehova! Isuda amin inaramidmo buyogen ti kinasirib. Ti daga napno kadagiti pinataudmo.” (Sal. 104:24) Agminar ti kinasirib ti Dios iti nakaskasdaaw ken narikut a panagpannuray iti maysa ken maysa dagiti minilion a kita ti mula, insekto, animal, ken bakteria ditoy daga. Kasta met iti bagim, rinibu a nagduduma a mekanismo, manipud iti dadakkel nga organo agingga iti nagbabassit a paset ti selula, ti agtitinnulong tapno agtalinaedka a nasalun-at.

2. Kas nailadawan iti panid 13, apay a maibilang a milagro ti panagkaykaysa dagiti Kristiano?

² Pinarsua ni Jehova dagiti tattao iti pamay-an nga agpannurayda iti maysa ken maysa. Nagduduma ti langa, personalidad, ken abilidadda. Kanayonanna, inikkanna dagiti immuna a nagannaktayo kadagiti nadiosan a galad tapno mabalinanda ti agtitinnulong ken agserbida a komplemento iti maysa ken maysa. (Gen. 1:27; 2:18) Nupay kasta, ti sangatauan ket naisina itan iti Dios ken talaga a dida pulos makapagtignay a sangsangkamaysa. (1 Juan 5:19) Gapuna, maibilang a milagro ti panagkaykaysa ti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo yantangay buklen dayta iti nagduduma a kita ti tattao​—dagiti tagabo a taga-Efeso, prominente a Griego a babbai, de adal a Judio a lallaki, ken sigud nga agdaydayaw kadagiti idolo.​—Ara. 13:1; 17:4; 1 Tes. 1:9; 1 Tim. 6:1.

3. Kasano ti panangdeskribir ti Biblia iti panagkaykaysa dagiti Kristiano, ken ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

³ Ti pudno a panagdayaw tulonganna dagiti tattao nga agtutunos a sangsangkamaysa, a kas met laeng kadagiti kameng ti bagitayo. (Basaen ti 1 Corinto 12:12, 13.) Dagitoy ti sumagmamano nga usigentayo iti daytoy nga artikulo: Kasano a ti pudno a panagdayaw pagkaykaysaenna dagiti tattao? Apay a ni Jehova laeng ti makabael a mamagkaykaysa iti minilion a tattao manipud iti amin a nasion? Tulongannatayo ni Jehova a mangsaranget kadagiti ania a lapped iti panagkaykaysa? Ken no maipapan iti panagkaykaysa, kasano a naiduma ti pudno a Kristianidad iti Kakristianuan?

Kasano a ti Pudno a Panagdayaw Pagkaykaysaenna Dagiti Tattao?

4. Kasano a ti pudno a panagdayaw pagkaykaysaenna dagiti tattao?

⁴ Dagiti mangan-annurot iti pudno a panagdayaw bigbigenda a ni Jehova ti maikari a Soberano iti uniberso gapu ta pinarsuana ti amin a bambanag. (Apoc. 4:11) Nupay agbibiag dagiti pudno a Kristiano iti nagduduma a kagimongan ken kasasaad, agtulnogda amin iti maymaysa a linteg ti Dios ken agbiagda a maitunos iti maymaysa a prinsipio ti Biblia. Amin a pudno nga agdaydayaw siuumiso nga awaganda ni Jehova kas ‘Ama.’ (Isa. 64:8; Mat. 6:9) Gapuna, agkakabsatda amin iti naespirituan ken matagtagiragsakda ti nagsayaat a panagkaykaysa nga inladawan ti salmista: “Adtoy! Anian a nagimbag ken anian a makaay-ayo a dagiti agkakabsat agnaedda a sangsangkamaysa buyogen ti panagtutunos!”​—Sal. 133:1.

5. Ania a galad ti makatulong iti panagkaykaysa dagiti pudno nga agdaydayaw?

⁵ Nupay imperpekto dagiti pudno a Kristiano, agdaydayawda a sangsangkamaysa gapu ta nasursuroda nga ayaten ti maysa ken maysa. Ni Jehova laeng ti makaisuro kadakuada iti kasta a kita ti ayat. (Basaen ti 1 Juan 4:7, 8.) Kuna ti Saona: “Kawesanyo ti bagbagiyo kadagiti kinalailo ti pannakipagrikna, kinamanangngaasi, kinapakumbaba iti panagpampanunot, kinaalumamay, ken mabayag a panagitured. Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona maibusor iti sabali. Kas iti sibubulos a panangpakawan kadakayo ni Jehova, kasta met ti aramidenyo. Ngem, malaksid kadagitoy amin a banag, kawesanyo ti bagbagiyo iti ayat, ta dayta ket naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.” (Col. 3:12-14) Ti ayat​—ti naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa​—ti kangrunaan a pakabigbigan dagiti pudno a Kristiano. Saan kadi a nakitam a mismo a dayta a panagkaykaysa ket pagilasinan ti pudno a panagdayaw?​—Juan 13:35.

6. Kasano a ti namnama mainaig iti Pagarian tulongannatayo nga agkaykaysa?

⁶ Agkaykaysa met dagiti pudno nga agdaydayaw gapu ta agpannurayda iti Pagarian ti Dios kas ti kakaisuna a namnama ti sangatauan. Ammoda a dagiti natauan a gobierno ket dandanin sukatan ti Pagarian ti Dios ken bendisionanna ti natulnog a sangatauan iti pudno ken manayon a talna. (Isa. 11:4-9; Dan. 2:44) Gapuna, masapul nga ipangag dagiti Kristiano ti kinuna ni Jesus maipapan kadagiti pasurotna: “Saanda a paset ti lubong, a kas kaniak a saan a paset ti lubong.” (Juan 17:16) Agtalinaed a neutral dagiti pudno a Kristiano kadagiti panagdadangadang ti lubong isu nga agkaykaysada uray aggugubat dagiti adda iti aglawlawda.

Ti Kakaisuna a Gubuayan ti Naespirituan nga Instruksion

7, 8. Iti ania a pamay-an a makatulong iti panagkaykaysatayo dagiti naibatay iti Biblia nga instruksion?

⁷ Nagkaykaysa dagiti Kristiano idi umuna a siglo gapu ta maymaysa ti gubuayan ti pammaregta nga inawatda. Bigbigenda a ni Jesus ti mangisursuro ken mangiwanwanwan iti kongregasion babaen ti bagi a manarawidwid, a buklen dagiti apostol ken lallakay idiay Jerusalem. Dagitoy a napasnek a lallaki ibatayda dagiti pangngeddengda iti Sao ti Dios ken usarenda dagiti agdaldaliasat a manangaywan a mangyallatiw kadagiti instruksion kadagiti kongregasion iti adu a lugar. No maipapan iti dadduma kadagita a manangaywan, kuna ti Biblia: “Bayat ti panagdaliasatda kadagiti siudad iyawatda kadagidiay adda sadiay dagiti bilin a napagtitinongan dagiti apostol ken lallakay nga adda idiay Jerusalem tapno salimetmetanda.”​—Ara. 15:6, 19-22; 16:4.

⁸ Kasta met ita, maysa a Bagi a Manarawidwid a buklen dagiti napulotan iti espiritu a Kristiano ti tumultulong iti panagkaykaysa dagiti kongregasion iti intero a lubong. Mangipabpablaak ti Bagi a Manarawidwid kadagiti makaparegta iti naespirituan a literatura iti adu a lenguahe. Naibatay dagita a naespirituan a taraon iti Sao ti Dios. Gapuna, dagiti maisursuro ket naggapu ken Jehova, saan nga iti tao.​—Isa. 54:13.

9. Kasano a matulongannatayo nga agkaykaysa ti inted-Dios a trabahotayo?

⁹ Dagiti Kristiano a manangaywan itantandudoda met ti panagkaykaysa babaen ti panangidauloda iti trabaho a panangasaba. Ti nasinged a relasion dagiti sangsangkamaysa nga agserserbi iti Dios ket natibtibker nga amang ngem iti relasion dagiti tattao iti lubong a basta aglalangen laeng. Saan a naipasdek ti kongregasion Kristiano tapno agbalin nga asosasion dagiti tattao, no di ket tapno pakaidayawan ni Jehova ken tapno mairingpas ti maysa a trabaho​—ti panangikasaba iti naimbag a damag, panagaramid iti ad-adalan, ken panangpabileg kadagiti adipen ti Dios. (Roma 1:11, 12; 1 Tes. 5:11; Heb. 10:24, 25) Gapuna, maikuna ni apostol Pablo maipapan kadagiti Kristiano: “Agtaktakderkayo a sititibker iti maymaysa nga espiritu, agraman iti maymaysa a kararua nga umag-agawa nga agdadanggay a maipaay iti pammati iti naimbag a damag.”​—Fil. 1:27.

10. Ania ti sumagmamano a pamay-an a nagkaykaysatayo kas ili ti Dios?

¹⁰ No kasta, agkaykaysatayo kas ili ni Jehova gapu ta bigbigentayo ti kinasoberanona, ay-ayatentayo dagiti kakabsattayo, mangnamnamatayo iti Pagarian ti Dios, ken raementayo dagiti us-usaren ti Dios a mangidaulo kadatayo. Tultulongannatayo ni Jehova a mangparmek kadagiti kababalin a bunga ti kinaimperpektotayo ken mamagpeggad iti panagkaykaysatayo.​—Roma 12:2.

Panangsaranget iti Kinatangsit ken Apal

11. Apay a mamagsisina ti kinatangsit, ken kasano a tulongannatayo ni Jehova a mangsaranget iti dayta?

¹¹ Ti kinatangsit pagsisinaenna dagiti tattao. Ti natangsit ibilangna ti bagina a nangatngato ngem iti sabsabali ken kaaduanna a pagragsakanna ti agpasindayag. Ngem masansan a makadadael daytoy iti panagkaykaysa ken gapu iti dayta, mabalin nga umapal dagidiay makangngeg kenkuana. Sipaprangka a kinuna kadatayo ni adalan a Santiago: “Amin dagiti kasta a panagtangsit ket nadangkes.” (Sant. 4:16) Saan a panangipakita iti ayat no tratuentayo a nababbaba dagiti sabsabali. Nagsayaat nga ulidan ni Jehova iti kinapakumbaba gapu ta makilangen kadatayo uray imperpektotayo. Insurat ni David: ‘Ti kinapakumbaba ti Dios ti mamagbalin kaniak a naindaklan.’ (2 Sam. 22:36) Ti Sao ti Dios tulongannatayo a mangsaranget iti kinatangsit babaen iti panangisurona kadatayo nga agrason a siuumiso. Napaltiingan ni Pablo a mangisaludsod: “Siasino ti mamagbalin kenka a naiduma iti sabali? Kinapudnona, ania ti adda kenka a dika inawat? No, ita, pudno nga inawatmo dayta, apay nga agpasindayagka a kasla dika inawat dayta?”​—1 Cor. 4:7.

12, 13. (a) Apay a nalakatayo a makarikna iti apal? (b) Ania ti resultana no tuladentayo ti panangmatmat ni Jehova iti sabsabali?

¹² Ti apal ket maysa pay a gagangay a makadadael iti panagkaykaysa. Gapu iti natawidtayo a kinaimperpekto, amintayo ket adda ‘pagannayasanna nga umapal.’ Uray dagiti nabayagen a Kristiano mabalin nga apalanda no dadduma ti kasasaad, sanikua, pribilehio, wenno abilidad ti sabsabali. (Sant. 4:5) Kas pagarigan, ti maysa a pamiliado a kabsat mabalin nga apalanna dagiti pribilehio a tagtagiragsaken ti maysa nga amin-tiempo a ministro, a dina ammo a kasta met la ti rikna ti kabsat nga ap-apalanna. Kasano a maliklikantayo ti pannakadadael ti panagkaykaysatayo gapu iti kasta nga apal?

¹³ Tapno maliklikantayo ti umapal, laglagipentayo nga inyarig ti Biblia dagiti napulotan a kameng ti kongregasion Kristiano iti nagduduma a paset ti bagi ti tao. (Basaen ti 1 Corinto 12:14-18.) Kas pagarigan, nupay ti matam ti ad-adda a makitkita ngem iti pusom, saan kadi nga agpadada a napateg kenka? Umasping iti dayta, ipatpateg ni Jehova ti amin a kameng ti kongregasion uray no ti dadduma ket nalatlatak ngem iti sabsabali. Gapuna, tuladentayo ti panangmatmat ni Jehova kadagiti kakabsattayo. Imbes nga apalantayo ti sabsabali, mangipakitatayo ketdi iti pannakaseknan ken personal nga interes kadakuada. No aramidentayo ti kasta, ad-adda a maipakitatayo ti nagdumaan dagiti pudno a Kristiano ken dagiti kameng ti Kakristianuan.

Nasinasina ti Kakristianuan

14, 15. Kasano a nasinasina ti apostata a Kristianidad?

¹⁴ Ti panagkaykaysa dagiti pudno a Kristiano ket naiduma unay iti panagdadangadang dagiti kameng ti relihion ti Kakristianuan. Idi maikapat a siglo, nakasaksaknap ti apostata a Kristianidad nga uray la maysa a pagano nga emperador ti Roma ti nagbalin a lider iti dayta, a nangituggod iti ad-adda a panagraira ti Kakristianuan. Kalpasanna, adu a pagilian ti nagsasaruno a simmina manipud iti Roma ken nangbukelda kadagiti bukodda a relihion ti Estado.

¹⁵ Sinigsiglo a naggugubat ti adu kadagita a pagilian. Bayat ti maika-17 ken maika-18 a siglo, dagiti umili ti Britania, Francia, ken Estados Unidos intandudoda ti nasionalismo wenno debosion iti pagilianda. Iti kasta, arigna a nagbalin dayta a relihion. Bayat ti maika-19 ken maika-20 a siglo, nangrugin nga impluensiaan ti nasionalismo ti panagpampanunot ti kaaduan a tattao. Idi agangay, nabingaybingay dagiti relihion ti Kakristianuan iti nagadu a sekta, a kaaduan kadakuada ti nangpanuynoy iti nasionalismo. Dagiti kameng ti relihion nakigubatda pay kadagiti karelihionanda iti sabali a pagilian. Nabingaybingay ita ti Kakristianuan gapu kadagiti patpatien ken nasionalismo.

16. Ania dagiti isyu a namagsisina iti Kakristianuan?

¹⁶ Idi maika-20 a siglo, dadduma kadagiti ginasut a sekta ti Kakristianuan ti nangyussuat iti maysa a narelihiosuan a tignay para iti panagkaykaysa. Ngem kalpasan ti adu a dekada a panangikagumaanda, sumagmamano laeng a relihion ti nagkaykaysa, ken nagtalinaed a nasinasina dagiti kameng ti relihion no maipapan iti ebolusion, aborsion, homoseksualidad, ken pannakaorden dagiti babbai. Iti dadduma a paset ti Kakristianuan, dagiti pangulo ti relihion pinadasda a pagkaykaysaen dagiti kameng ti nagduduma a sekta babaen ti panangtagilag-anda kadagiti sigud a dida mapagtutunosan a doktrina. Ngem nagresulta dayta iti nakapuy a pammati dagiti miembroda ken sigurado a dina pinagkaykaysa ti nasinasina a Kakristianuan.

Panangparmek iti Nasionalismo

17. Kasano a ti pudno a panagdayaw naipadto a pagkaykaysaenna dagiti tattao “iti kamaudianan a paset dagiti aldaw”?

¹⁷ Nupay nakarkaro ita ti pannakasinasina ti sangatauan, agtultuloy ti panagkaykaysa dagiti pudno nga agdaydayaw. Impadto ni propeta Mikias: “Sangsangkatunos nga isaadkonto ida, kas maysa nga arban iti kulongan.” (Mik. 2:12) Impadto ni Mikias ti pannakaitandudo ti pudno a panagdayaw no idilig iti amin a kita ti panagdayaw, kadagiti man didiosen wenno iti Estado kas maysa a dios. Insuratna: “Mapasamakto iti kamaudianan a paset dagiti aldaw a ti bantay ti balay ni Jehova sititibkerto ti pannakaipasdekna a nangatngato ngem iti tapaw ti bambantay, ket sigurado a maipangatonto iti ngatuen dagiti turod; ket dagiti ili agayusdanto nga agturong iti dayta. Ta amin dagiti ili, iti biangda, magnadanto tunggal maysa iti nagan ti diosna; ngem datayo, iti biangtayo, magnatayto iti nagan ni Jehova a Diostayo.”​—Mik. 4:1, 5.

18. Ti pudno a panagdayaw tinulongannatayo a mangaramid kadagiti ania a panagbalbaliw?

¹⁸ Inladawan pay ni Mikias no kasano a ti pudno a panagdayaw pagkaykaysaenna dagiti sigud nga agkabusor. “Pudno unay a mapanto [dagiti tattao manipud iti] adu a nasion ket kunaenda: ‘Umaykayo, ket sumang-attayo iti bantay ni Jehova ken iti balay ti Dios ni Jacob; ket isuronatayto maipapan kadagiti dalanna, ket magnatayto kadagiti danana.’ . . . Ket kasapulanto a pitpitenda dagiti kampilanda a pagbalinen a subsob ti arado ken dagiti pikada a pagbalinen a pangarbas a getgetteng. Saandanto a mangitag-ay iti kampilan, nasion maibusor iti nasion, saandanto met a sursuruenen ti pannakigubat.” (Mik. 4:2, 3) Dagidiay mangtallikud iti panagdayaw kadagiti didiosen wenno nasnasion tapno agdayawda ken Jehova matagiragsakda ti sangalubongan a panagkaykaysa. Sinursuruan ida ti Dios nga ayatenda ti maysa ken maysa.

19. Ti panagkaykaysa ti minilion a tattao iti pudno a panagdayaw ket nalawag a pammaneknek iti ania?

¹⁹ Naisangsangayan ti sangalubongan a panagkaykaysa dagiti pudno a Kristiano ita ken nalawag a pammaneknek dayta nga agtultuloy nga iwanwanwan ni Jehova ti ilina babaen ti espirituna. Ita pay laeng a kastoy kasaknap ti panagkaykaysa dagiti tattao iti amin a nasion. Naisangsangayan a kaitungpalan dayta ti Apocalipsis 7:9, 14, ken ipamatmatna a dagiti anghel ti Dios dandanidan luk-atan dagiti “angin” a mangdadael iti agdama a dakes a sistema ti bambanag. (Basaen ti Apocalipsis 7:1-4, 9, 10, 14.) Saan kadi a maysa a pribilehio ti maikaykaysa iti sangalubongan a panagkakabsat? Kasano a makatulong ti tunggal maysa kadatayo iti dayta a panagkaykaysa? Mausig dagitoy iti sumaganad nga artikulo?

Ania ti Sungbatyo?

• Kasano a ti pudno a panagdaydayaw pagkaykaysaenna dagiti tattao?

• Kasano a maliklikantayo a dadaelen ti apal ti panagkaykaysatayo?

• Apay a ti nasionalismo dina mapagsisina dagiti pudno nga agdaydayaw?

[Ladawan iti panid 13]

Naggapu iti nagduduma a kultura ken puli dagiti Kristiano idi umuna a siglo

[Dagiti Ladawan iti panid 15]

Kasano a mangyeg iti panagkaykaysa ti pannakitinnulongyo kadagiti trabaho iti Kingdom Hall?