Panunotenyo ti Espiritu ket Agbiagkayo!
“Ti panangpampanunot iti espiritu kaipapananna ti biag.”—ROMA 8:6.
1, 2. Kasano a pinaggidiat ti Biblia ti “lasag” ken ti “espiritu”?
SAAN a nalaka a salimetmetan ti nadalus a moral a takder iti imatang ti Dios iti tengnga ti rinuker a kagimongan a mangitantan-ok iti panangpennek kadagiti nainlasagan a tarigagay. Nupay kasta, pinaggidiat ti Kasuratan ti “lasag” ken ti “espiritu,” a sibabatad a pinagminarna ti nasaem a pagbanagan ti panagpaituray iti managbasol a lasag ken dagiti agkakaimbag a bunga ti panagpaidalan iti nasantuan nga espiritu ti Dios.
2 Kas pagarigan, kinuna ni Jesu-Kristo: “Ti espiritu isu ti mangted-biag; ti lasag awan a pulos ti usarna. Dagiti sasao nga insaok kadakayo ket espiritu ken biag.” (Juan 6:63) Iti surat ni apostol Pablo kadagiti Kristiano idiay Galacia, kinunana: “Ti lasag iti tarigagayna bumusor iti espiritu, ket ti espiritu bumusor iti lasag; ta dagitoy agbinnusorda iti maysa ken maysa.” (Galacia 5:17) Kinuna pay ni Pablo: “Ti agimulmula a maipaay iti lasagna apitennanto ti panagrupsa manipud iti lasagna, ngem ti agimulmula maipaay iti espiritu apitennanto ti agnanayon a biag manipud iti espiritu.”—Galacia 6:8.
3. Ania ti kasapulan tapno maiwaksitayo dagiti dakes a tarigagay ken pagannayasan?
3 Ti nasantuan nga espiritu ni Jehova—ti aktibo a puersana—maikkatna dagiti narugit a “nainlasagan a tarigagay” ken mapasardengna ti makadadael a panangituray ti managbasol a lasagtayo. (1 Pedro 2:11) Tapno maiwaksi dagiti dakes a tarigagay, kasapulantayo ti tulong ti espiritu ti Dios, ta insurat ni Pablo: “Ti panangpampanunot iti lasag kaipapananna ti ipapatay, ngem ti panangpampanunot iti espiritu kaipapananna ti biag ken talna.” (Roma 8:6) Ania ti kayat a sawen ti panangpanunot iti espiritu?
“Ti Panangpampanunot iti Espiritu”
4. Ania ti kayat a sawen ti “panangpampanunot iti espiritu”?
4 Idi nagsurat ni Pablo maipapan iti “panangpampanunot iti espiritu,” inaramatna ti Griego a sao a ti kaipapananna ket “wagas ti panagpampanunot, kasasaad ti panunot, . . . panggep, tarigagay, panagregget.” “Panunoten, panangpanunot iti partikular a wagas” ti kayat a sawen ti maysa a berbo a nainaig iti dayta. No kasta, ti panangpampanunot iti espiritu kaipapananna ti panagpaimpluensia, panagpaituray, ken panagpagutugot iti aktibo a puersa ni Jehova. Ipasimudaagna a sitatallugod nga ipasidongtayo ti panagpampanunot, dagiti tarigagay, ken kalattayo iti naan-anay nga impluensia ti nasantuan nga espiritu ti Dios.
5. Agingga iti ania a rumbeng nga agpaidalantayo iti nasantuan nga espiritu?
5 Impaganetget ni Pablo no agingga iti ania nga agpaidalantayo iti nasantuan nga espiritu idi dinakamatna ti maipapan iti panagbalin nga ‘ad-adipen ti espiritu.’ (Roma 7:6) Maibatay iti pammatida iti daton a pangsubbot nga impaay ni Jesus, nawayawayaanen dagiti Kristiano iti basol a nakaadipenanda ket iti kasta ‘nataydan’ iti dati a kasasaadda kas ad-adipen ti basol. (Roma 6:2, 11) Sibibiag pay laeng iti pisikal dagidiay piguratibo a natay iti kasta a wagas ken nawayadan a mangsurot ken Kristo kas “ad-adipen ti kinalinteg.”—Roma 6:18-20.
Dakkel a Panagbalbaliw
6. Ania a panagbalbaliw ti mapasaran dagidiay agbalin nga “ad-adipen ti kinalinteg”?
6 Pudno a dakkel a panagbalbaliw ti inaramid dagiti sigud nga “ad-adipen ti basol” tapno makapagserbida iti Dios kas “ad-adipen ti kinalinteg.” Maipapan kadagiti kasta a tattao, insurat ni Pablo: ‘Naugasankayon a nadalus, nasantipikarkayon, naideklarakayon a nalinteg iti nagan ni Apotayo a Jesu-Kristo ken babaen ti espiritu ti Diostayo.’—Roma 6:17, 18; 1 Corinto 6:11.
7. Apay a napateg a matmatantayo dagiti bambanag a maitunos iti panangmatmat ni Jehova?
7 Tapno mapasarantayo ti kasta a dakkel a panagbalbaliw, masapul nga ammuentay pay nga umuna ti panangmatmat ni Jehova kadagiti bambanag. Sinigsiglon ti napalabas, sipapasnek nga indawat ni salmista a David iti Dios: “Iparangmo kaniak dagiti daldalanmo, O Jehova . . . Iturongnak iti kinapudnom, ket isuronak.” (Salmo 25:4, 5) Impangag ni Jehova ni David, ket sungbatanna met ti kasta a kararag dagiti adipenna iti kaaldawantayo. Yantangay nadalus ken nasantuan ti daldalan ken ti kinapudno ti Dios, makatulong ti panangutob kadagita no masulisogtayo a mangpennek kadagiti narugit a nainlasagan a tarigagay.
Ti Napateg a Paset ti Sao ti Dios
8. Apay a masapul nga adalentayo ti Biblia?
8 Ti Biblia a Sao ti Dios ket gapuanan ti espirituna. No kasta, ti maysa a napateg a pamay-an tapno agtignay dayta nga espiritu kadatayo ket babaen ti panangbasa ken panangadal iti Biblia—inaldaw no mabalbalin. (1 Corinto 2:10, 11; Efeso 5:18) No utoben ken ipapusotayo dagiti kinapudno ken prinsipio a masarakan iti Biblia, masarangettayo ti aniaman a mamagpeggad iti espiritualidadtayo. Wen, no masulisogtayo nga agaramid iti imoralidad, ipalagip kadatayo ti espiritu ti Dios dagiti Nainkasuratan a pammagbaga ken makaiwanwan a prinsipio a mangpatibker iti determinasiontayo nga agtignay a maitunos iti pagayatan ti Dios. (Salmo 119:1, 2, 99; Juan 14:26) Iti kasta, saantay a maallilaw nga agaramid iti dakes.—2 Corinto 11:3.
9. Kasano a ti panagadal iti Biblia pabilgenna ti determinasiontayo a mangtaginayon iti relasiontayo ken Jehova?
9 No agtultuloy ti napasnek ken naanep a panagadaltayo iti Kasuratan iti tulong dagiti publikasion a naibatay iti Biblia, ti espiritu ti Dios impluensiaanna ti panunot ken pusotayo. Iti kasta, paunegenna ti panagraemtayo kadagiti pagalagadan ni Jehova. Ti relasiontayo iti Dios ti agbalin a kapatgan iti biagtayo. No maipasangotayo iti sulisog, ditay panunoten ti ragsak a mabalin nga itden ti panagaramid iti dakes. Imbes ketdi, ti dagus a panunotentayo isu ti panagtalinaed a matalek ken Jehova. Ti pudpudno a panangipateg iti relasiontayo kenkuana tignayennatayo a mangparmek iti aniaman a tarigagay a mangdangran wenno mangdadael iti dayta a relasion.
“Anian a Panangayatko iti Lintegmo!”
10. Iti panangpanunot iti espiritu, apay a nasken a tungpalentayo ti linteg ni Jehova?
10 Iti panangpampanunottayo iti espiritu, saan nga umdas ti pannakaammo iti Sao ti Dios. Naawatan a naimbag ni Ari Solomon dagiti pagalagadan ni Jehova, ngem saanna a nasalimetmetan dagitoy idi lumakayen. (1 Ar-ari 4:29, 30; 11:1-6) No naespirituan ti panagpampanunottayo, saantay la a basta ammuen ti ibagbaga ti Biblia no di pay ket masapul a naimpusuan a tungpalentayo ti linteg ti Dios. Usigentayo a naimbag dagiti pagalagadan ni Jehova ken sipapasnek nga ikagumaantayo a suroten dagita. Kasta ti inaramid ti salmista. Inkantana: “Anian a panangayatko iti lintegmo! Isu ti imutektekak [“pakaseknak,” NW] nga agmalmalem.” (Salmo 119:97) No talaga a maseknantayo a mangtungpal iti linteg ti Dios, matignaytayo a mangiparangarang kadagiti nadiosan a galad. (Efeso 5:1, 2) Imbes a tumuloktay lattan nga agaramid iti dakes, iparangarangtayo dagiti bunga ti espiritu, ket ti tarigagay a mangparagsak ken Jehova ilisinatayo kadagiti dakes nga “aramid ti lasag.”—Galacia 5:16, 19-23; Salmo 15:1, 2.
11. Ilawlawagyo no apay a proteksion ti linteg ni Jehova a mangiparparit iti pannakiabig.
11 Kasanotay a mapatanor ti nauneg a panagraem ken panangipateg iti linteg ni Jehova? Ti maysa a pamay-an isu ti panangutob a naimbag iti pategna. Usigenyo ti linteg ti Dios nga agkuna a ti laeng agassawa ti maipalubos nga agdenna ken iparitna ti pannakiabig ken pannakikamalala. (Hebreo 13:4) Adda kadi naimbag a banag a maipaidam kadatayo no agtulnogtayo iti daytoy a linteg? Mangaramid aya ti naayat a nailangitan nga Amatayo iti linteg a pagdaksantayo? Siempre saan! Kitaenyo ti mapaspasamak kadagiti adu a saan nga agbibiag a mayannurot kadagiti moral a pagalagadan ni Jehova. Ti nailaw-an a panagsikog masansan nga agtungpal iti aborsion wenno nalabit iti nasapa ken saan a naragsak a panagasawa. Adu ti agbalin nga agsolsolo a nagannak. Maysa pay, dagidiay makiabig mabalin a makaalada kadagiti sakit a mayakar babaen ti sekso. (1 Corinto 6:18) Ket no makiabig ti maysa nga adipen ni Jehova, mabalin nga agpasar iti nakaro a saem. No ep-epenna ti panangsidir ti konsiensiana, mabalin a mariribukan ken saan a makaturog. (Salmo 32:3, 4; 51:3) No kasta, saan kadi a nalawag a ti linteg ni Jehova a mangiparit iti pannakiabig ket nairanta a mangsalaknib kadatayo? Wen, pudno nga adu ti pagimbagan ti panagtalinaed a nadalus iti moral!
Ikararagyo ti Tulong ni Jehova
12, 13. Apay a maitutop nga agkararagtayo no umapay dagiti dakes a tarigagay?
12 Ti panangpampanunot iti espiritu kalikagumanna ti naimpusuan a panagkararag. Maikanatad ti dumawat iti tulong ti espiritu ti Dios, ta kinuna ni Jesus: “No dakayo . . . ammoyo no kasano ti mangted iti naimbag a sagsagut kadagiti annakyo, anianto pay a nangnangruna a kasta a ti Ama idiay langit mangted iti nasantuan nga espiritu kadagidiay agdawdawat kenkuana!” (Lucas 11:13) Iti kararag, mabalintay nga iyebkas ti panagpannuraytayo iti espiritu a tumulong a mangparmek kadagiti pagkapuyantayo. (Roma 8:26, 27) No madlawtayo nga adda dagiti dakes a tarigagay wenno kababalintayo, wenno no ipabigbig daytoy kadatayo ti maysa a naayat a kapammatiantayo, nasayaat nga espesipiko nga ikararagtay dayta a parikut ket idawattayo iti Dios a tulongannatayo a mangparmek kadagitoy a pagannayasan.
13 Matulongannatayo ni Jehova a mangipamaysa iti panunottayo kadagiti nalinteg, nadalus, natakneng, ken nadayaw a banag. Ket anian a mayanatup nga umararawtayo kenkuana a sipapasnek tapno ti “talna ti Dios” saluadanna ti puso ken panunottayo! (Filipos 4:6-8) Ikararagtayo ngarud a tulongannatayo ni Jehova a ‘mangsurot iti kinalinteg, nadiosan a debosion, pammati, ayat, panagibtur, kinaalumamay ti karirikna.’ (1 Timoteo 6:11-14) Iti tulong ti nailangitan nga Amatayo, madaerantay dagiti pakaringgoran ken sulisog. Maaddaan ti biagtayo iti talna nga aggapu iti Dios.
Diyo Pagleddaangen ti Espiritu
14. Apay a ti espiritu ti Dios matulongannatayo nga agbalin a nadalus?
14 Dagiti nataengan nga adipen ni Jehova personal nga iyap-aplikarda ti balakad ni Pablo a: “Dikay iddepen ti apuy ti espiritu.” (1 Tesalonica 5:19) Yantangay ti espiritu ti Dios ket “espiritu ti kinasanto,” nadalus, nasin-aw, ken sagrado dayta. (Roma 1:4) No agtigtignay ti espiritu kadatayo, dayta ti puersa a mamagbalin kadatayo a nasantuan, wenno nadalus. Tulongannatay daytoy a mangsalimetmet iti nadalus a panagbiag ken agtalinaed a natulnog iti Dios. (1 Pedro 1:2) Ti aniaman a narugit nga aramid kaipapananna ti di panangikankano iti dayta nga espiritu, ket mabalin a nakas-ang ti pagbanaganna. Kasano a kasta?
15, 16. (a) Kasano a mapagleddaangtayo ti espiritu ti Dios? (b) Ania ti aramidentayo tapno saan a lumdaang ti espiritu ni Jehova?
15 Bueno, insurat ni Pablo: “Dikay koma pagleddaangen ti nasantuan nga espiritu ti Dios, a nakaselioanyo maipaay iti aldaw a pannakaluk-at babaen ti subbot.” (Efeso 4:30) Ipakita ti Kasuratan a ti espiritu ni Jehova ti selio, wenno “tanda ti banag a dumteng,” kadagiti matalek a napulotan a Kristiano. Ket dayta a banag isu ti imortal a biag idiay langit. (2 Corinto 1:22; 1 Corinto 15:50-57; Apocalipsis 2:10) Dagiti napulotan ken dagiti kakaduada nga addaan naindagaan a namnama ket matulongan ti espiritu ti Dios nga agtalinaed a matalek ken mangidian kadagiti dakes nga aramid.
16 Namallaag ti apostol maipapan iti pagannayasan nga agulbod, agtakaw, agaramid iti nakababain, ken dadduma pay. No agduyostayo kadagita nga aramid, supsupringentayo ti impaltiing ti espiritu a balakad ti Sao ti Dios. (Efeso 4:17-29; 5:1-5) Iti kasta, mapaleddaangtayo ti espiritu ti Dios, ket sigurado a ditay kayat nga aramiden dayta. Kasta met, no laksiden ti asinoman kadatayo ti pammagbaga ti Sao ni Jehova, mabalin a makapatanortayo kadagiti kababalin wenno ugali a nalabit mangituggod kadatayo nga agbasol a sipapakinakem ken iti naan-anay a pannakapukaw ti anamong ti Dios. (Hebreo 6:4-6) Nupay saantay a madama nga agbasbasol, mabalin nga agturturongtayo iti dayta. No agtultuloy a saantayo nga agpaidalan iti espiritu, pagledleddaangentay dayta. Supsupringen ken pagledleddaangentay met ni Jehova, ti gubuayan ti nasantuan nga espiritu. Yantangay ay-ayatentayo ti Dios, pulos a ditay kayat nga aramiden ti kasta. Imbes ketdi, ikararagtayo koma ti tulong ni Jehova tapno ditay mapagleddaang ti espirituna no di ket maidaydayaw ti nasantuan a naganna babaen ti agtultuloy a panangpanunottayo iti espiritu.
Itultuloyyo a Panunoten ti Espiritu
17. Ania dagiti sumagmamano a naespirituan a kalat a mabalintay nga aramiden, ket apay a nainsiriban nga ikagumaantayo a ragpaten dagita?
17 Ti maysa a napateg a pamay-an tapno sipapanunottayo iti espiritu isu ti panangikeddeng kadagiti naespirituan a kalat, sa ikagumaantay a ragpaten dagita. Depende iti kasapulan ken kasasaadtayo, mabalintay nga aramiden a kalat ti panangpasayaat iti wagas ti panagadaltayo, naregregta a pannakiraman iti trabaho a panangasaba, wenno pananggaw-at iti espesipiko a pribilehio iti serbisio, kas ti panagpayunir, panagserbi iti Bethel, wenno panagmisionero. Iti kasta, sipapanunottayo kadagiti naespirituan a banag ket matulongannatay daytoy a mangsaranget kadagiti pagkapuyantayo wenno iti panangallukoy dagiti materialistiko a kalat ken di nainkasuratan a tarigagay a gagangay iti agdama a sistema ti bambanag. Talaga a nainsiriban daytoy, ta indagadag ni Jesus: “Isardengyo ti agurnong maipaay iti bagbagiyo kadagiti gameng iti rabaw ti daga, sadiay nga ibusen ti sanga ken lati, ken sadiay a dagiti mannanakaw serreken ken takawenda. Imbes ketdi, agurnongkayo maipaay iti bagbagiyo kadagiti gameng idiay langit, sadiay a saan nga ibusen uray ti sanga wenno lati, ken sadiay a dagiti mannanakaw dida serreken ken takawen. Ta no sadino ti yan ti gamengmo, addanto met sadiay ti pusom.”—Mateo 6:19-21.
18. Apay a napateg unay nga itultuloytay a panunoten ti espiritu kadagitoy maudi nga al-aldaw?
18 Kadagitoy “maudi nga al-aldaw,” pudno a nainsiriban ti panangpampanunot iti espiritu ken ti panangparmek kadagiti nainlubongan a tarigagay. (2 Timoteo 3:1-5) Total, “ti lubong aglabas ken kasta met ti tarigagayna, ngem ti mangaramid iti pagayatan ti Dios agtalinaed iti agnanayon.” (1 Juan 2:15-17) Kas pagarigan, no kalat ti maysa nga agtutubo a Kristiano ti agserbi kas payunir, mabalin a daytoy ti mangibagnos kenkuana kabayatan dagiti narikut a tawen ti kinaagtutubo wenno panagbaro ken panagbalasang. No adda mangsugsog kenkuana a makikompromiso, nalawag iti panunotna no ania ti kayatna nga aramiden mainaig iti panagserbina ken Jehova. Para iti kasta a tao a naespirituan ti panagpampanunotna, di nainsiriban, minamaag pay ketdi, ti pananglipat kadagiti naespirituan a kalat gapu kadagiti material a banag wenno iti aniaman a ragsak nga ipaay ti basol. Laglagipenyo a ni Moises, maysa a tao a naespirituan ti panagpampanunotna, “pinilina ti maparigat a kadua ti ili ti Dios imbes a maaddaan iti temporario a panangtagiragsak iti basol.” (Hebreo 11:24, 25) Ubing man wenno nataengan, maaramidtay met ti kasta no agtultuloy a panunotentayo ti espiritu imbes a ti managbasol a lasag.
19. Ania dagiti gunggona a masagraptayo no itultuloytay a panunoten ti espiritu?
19 “Ti panangpampanunot iti lasag kaipapananna ti pannakibusor iti Dios,” idinto ta “ti panangpampanunot iti espiritu kaipapananna ti biag ken talna.” (Roma 8:6, 7) No itultuloytay a panunoten ti espiritu, masagraptayo ti napateg a talna. Ad-adda a masalakniban a naan-anay ti puso ken panunottayo iti impluensia ti managbasol a kasasaadtayo. Ad-adda a masarangettayo dagiti sulisog nga agaramid iti dakes. Ket tulongannatayo ti Dios a mangdaer iti agtultuloy a dangadang ti lasag ken espiritu.
20. Apay a masiguradotayo a mapagballigiantayo ti dangadang ti lasag ken espiritu?
20 No itultuloytay a panunoten ti espiritu, mataginayontayo ti napateg a relasiontayo ken Jehova, ti gubuayan ti biag ken nasantuan nga espiritu. (Salmo 36:9; 51:11) Ar-aramiden ni Satanas a Diablo ken dagiti pasurotna ti amin a kabaelanda tapno madadael ti relasiontayo ken Jehova a Dios. Padpadasenda a kontrolen ti panunottayo, ta ammoda a no tumuloktayo, agtungpalto daytoy iti pannakibusor iti Dios ken ipapatay. Ngem mapagballigiantayo daytoy a dangadang ti lasag ken espiritu. Kasta ti napasaran ni Pablo, ta idi nagsurat maipapan iti pannakidangadangna, insaludsodna nga immuna: “Siasinonto ti mangalaw kaniak iti bagi nga agpaspasar itoy nga ipapatay?” Kalpasanna, impakitana a mabalin ti rumuk-at iti kasta a kasasaad. Kinunana: “Pagyamanan iti Dios baeten ken Jesu-Kristo nga Apotayo!” (Roma 7:21-25) Agyamantay met iti Dios baeten ken Kristo gapu iti panangtedna iti pamay-an tapno maparmek dagiti pagkapuyantayo ken maitultuloytay a panunoten ti espiritu agraman ti nakaskasdaaw a namnama a panagbiag nga agnanayon.—Roma 6:23.
Malagipyo Kadi?
• Ania ti kayat a sawen ti panangpampanunot iti espiritu?
• Ania ti aramidentayo tapno agtignay kadatayo ti espiritu ni Jehova?
• Iti pannakidangadangtayo iti basol, ilawlawagyo no apay a nasken ti panagadal iti Biblia, panangtungpal iti linteg ni Jehova, ken panagkararag kenkuana.
• Kasano a ti panangikeddeng kadagiti naespirituan a kalat pagtalinaedennatayo iti dana ti biag?
[Ladawan iti panid 16]
Ti panagadal iti Biblia tulongannatayo a mangsaranget iti aniaman a mamagpeggad iti espiritualidadtayo
[Ladawan iti panid 17]
Maikanatad nga ikararagtayo ken Jehova a tulongannatay a mangparmek kadagiti dakes a tarigagay
[Dagiti Ladawan iti panid 18]
Dagiti naespirituan a kalat matulongandatayo a mangpanunot a kanayon iti espiritu