Ni Jehova​—Pudno a Naindaklan!

NADAYAG, nadayaw, naitan-ok, nadaeg, naranga, ken nakaam-amak. Dagitoy ti sumagmamano laeng kadagiti nagadu a synonyms a maipaay iti sao a “naindaklan” a nailista iti nalatak a thesaurus. Ket, iti kinapudnona, ti aniaman kadakuada ket mabalin a mausar a mangiladawan ti “Naindaklan a Namarsua,” kas pannakaawag ni Jehova a Dios iti Eclesiastes 12:1.

‘Ngem aguray bassit,’ mabalin a maikunayo, ‘ti patarus ti Bibliak ket saanna nga us-usaren daytoy makailadawan a sao a “naindaklan.”’ Umiso kadi ti New World Translation iti panangaramidna iti kasta?

Nikaanoman saan a pangarigan daytoy iti panangnaynayon iti Sao ti Dios​—maysa a banag a nalawag a kondenarenna. (Deuteronomio 4:2; 12:32; Proverbio 30:6; Apocalipsis 22:18) Imbes ketdi, daytat’ panagregget a mangipaawat iti moderno nga Ingles ti eksakto ken kompleto a kaipapanan ti orihinal a teksto ti Hebreo. Ti panangipatarus a “Namarsua,” numan pay umiso dayta kangrunaanna, saan unay nga umdas dayta. Ti footnote iti dayta a teksto idiay 1984 a Reference edition ti New World Translation ti mangilawlawag: “‘Ti Naindaklan a Mamarsuayo.’ Heb[reo], Boh·re’eyʹkha. Ti participle iti Heb[reo] a berbo a ‘panangparsua’ ket pl[ural] a mangipamatmat iti kinadayag wenno kinatan-ok.”

Gapuna dagiti mannurat iti Biblia iti sidong ti nasantuan a pannakapaltiingda, no maminsan agus-usarda kadagiti porma a plural verb wenno nouns a mangdeskribir iti Dios. Nupay kasta, dina kaipapanan daytoy a, mamatida iti maysa a plural, wenno nalabit tallo, a Dios. Maisupadi ketdi iti dayta. “Ngem kadatayo adda maymaysa a Dios, ti Ama,” insurat ni apostol Pablo, ket innayonna pay, “ken maymaysa nga Apo, ni Jesu Kristo.” (1 Corinto 8:6) Ti panangusarda iti plural ket tapno itudo laeng ti awan pakaiyaspinganna a sasaaden ni Jehova. Isu ti nadayag, nadayaw, naitan-ok, nadaeg, naranga, ken nakaam-amak​—amin dagitoy ken adu pay. Wen, iti simple a panagsao, isu ti naindaklan!

Ti Dios, Maysa a Namarsua ken Maysa nga Instruktor Par Excellence

“Siasino kadagiti adda iti tangatang ti maiyasping ken ni Jehova?” insaludsod ti salmista. “Siasino kadagiti annak ti Dios ti pumada ken Jehova?” (Salmo 89:6) Awan uray pay ti inauna nga Anak a nagserbi idi panamarsua kas ti “mamangulo nga agobrana” ti makarukod iti kinadakkel ni Jehova. Inaminna a mismo daytoy, a kunana idi adda ditoy daga kas ti tao a Jesu-Kristo: “Ni Ama dakdakkel ngem siak.” (Juan 14:28) Ken agpapan pay kas “mamangulo nga agobra,” ti Ama, pulos a dina innala ti titulo a kadua-a-Manamarsua. Intan-okna ti Dios kas ti maymaysa ken kakaisuna a Namarsus.​—Idiligyo ti Genesis 1:26, 27; Proverbio 8:30; ken Mateo 19:4.a

Ni Jehova ket saan laeng a maysa a mannakabalin, wenno dios, nga isuda ti nakaad-adu, no di ket isu ti Dios a Mannakabalin-amin, nga adda laeng ti maymaysa. (Kitaenyo ti Salmo 82:6; Apocalipsis 11:17) Gapu iti naisangsangayan a kasasaadna, maiyanatop unay nga isut’ tukoyen kas “ti naindaklan a Dios.” Dayta ti panangawag ni mammadto a Daniel kenkuana idi isut’ nakalikaguman a mangipatarus ti tagtagainep ni Ari Nabucodonosor. Kunana: “Ti naindaklan a Dios impakaammona iti ari no ania ti maaramidto iti masakbayan. Ket ti tagtagainep apag-isu, ket nalinteg ti katarusanna.” Iti dayta insungbat ti ari: “Pudno unay a ti Diosyo isu ti Dios dagiti didios ken Apo dagiti ar-ari ken Manangipalgak kadagiti palimed.”​—Daniel 2:45, 47.

Ti “Naindaklan a Dios” nga addaan ti abilidad a makaammo iti masanguanan ken mangipalgak kadagiti palimed ti kaawatan a kabaelanna met nga iturong a siuumiso ti ilina, a sursuruanna ida a liklikan dagiti peggad. Isu ti maysa a Mannursuro nga awan kaaspingna, ti “Naindaklan a Mannursuro,” kas panangawag ti Isaias 30:20, 21 kenkuana. Pudno daytoy, kangrunaan ngem amin, gapu iti naan-anay a kinamasirib a naibagi kadagiti isursurona. Kas pangarigan, isut’ nangipaulog kadagiti pammakdaar a nangpaalerto kadagiti tattaona kadagiti peggad a nainkasigudan iti tabako, panangabuso ti droga, panangyalison iti dara, ken seksual nga imoralidad nabayagen sakbay a dagitoy ti nabigbig a naan-anay dagiti sientista ken dodoktor.b

Maikadua, isut’ awan kaaspingna iti pamay-an ti panangisurona. Dayta ti kanayon a positibo, a nangipaay iti naayat a pamay-an a buyogen iti kinaanus ken naan-anay a pannakasagrap dagiti indibidual a pakasapulan ken abilidad dagiti estudiante. Gapuna dayta ti epektibo unay. Di ngarud pagsiddaawan a ti maysa nga adipen ti Dios idi ugma, gapu iti panangidilig, nagsaludsod: “Adtoy! Ti Dios nagaramid a sitatan-ok iti pannakabalinna; asino ti mannursuro nga umasping kenkuana?”​—Job 36:22.

Ari, Managaramid, ken Apo

Ti Jerusalem, nga isut’ pagsaadan ti gobierno a maipaay iti manangiladawan a teokrasia ni Jehova, ti naawagan “ti ili ti dakkel nga Ari.” (Salmo 48:1, 2) Intudo ti Salmo 135:21 daytoy a “Naindaklan nga Ari” kas ni “Jehova, isu nga agnaed sadi Jerusalem.” (Kitaenyo met ti Salmo 47:8; Mateo 5:35.) Siempre, kas sapasap a Soberano a situtugaw iti nailangitan a trono, ti “naindaklan nga Ari” ti nikaanoman nagtaeng a literal idiay Jerusalem, ngem dagiti natauan nga ar-ari a nagturay kas dagiti pannakabagina nagtaengda sadiay.​—Salmo 10:16; 29:10; Jeremias 10:10; Daniel 4:34.

Ita, nanipud 1914 K.P., naminsan manen a nagturay ni Jehova babaen iti pannakabagina nga Ari, ita babaen ken Anakna, ni Kristo Jesus, isu a naipatugawen idiay “nailangitan a Jerusalem.” (Hebreo 12:22; Apocalipsis 11:15; 12:10) Ti Mesianiko a Pagarianna ti agnanayonen a mangipasdek iti nainkalintegan a kinasoberano ni Jehova ken parmekennanto manipud uniberso amin dagiti manangkarit iti panagturay ti “Naindaklan nga Ari.”

Sigun iti Job 35:10, Salmo 149:2, ken Isaias 54:5, ni Jehova isu met ti “Naindaklan a Manangaramid.” Dagiti dua a maud-udi a teksto tuktukoyenda ti panangaramid ni Jehova iti Israel kas maysa a nasion nga agserbi kadagiti interesesna. Gapuna, malaksid iti panamarsuana, mabalin met nga aramiden ni Jehova ti sangaparsuaanna nga agbalin nga aniaman a tarigagayanna kadakuada tapno matungpal dagiti pangpanggepna. Maitunos daytoy iti mismo a kaipapanan ti nasantuan a naganna: “Isu Pagbalinenna a Kasta.”

Ti kasta a “Naindaklan nga Ari” ken “Naindaklan a Managaramid” ti maikari iti panagtalek ken kompiansatayo. Nangnangruna pay ngem iti dayta, isut’ maikari iti ayattayo, debosion, ken​—kangrunaan ngem amin​—ti panagdayawtayo. Isut’ maikari a maawagan “Naindaklan nga Apo[tayo].” (Oseas 12:14) Masapul a liklikantayo ti agtignay kas iti di matalek nga Israel, a mangiladladawan iti moderno-aldaw a Kakristianuan. Maipapan kadagita nga apostata insurat ni Malakias: “‘Ti anak a lalaki, dayawenna ni Amana; ket ti adipen, ti naindaklan nga apona. No siak ngarud ti ama, sadino ti ayan ti pannakadayawko? Ket no siak ti naindaklan nga apo, sadino ti ayan ti panagbuteng kaniak?’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot kadakayo, O papadi a manglalais iti naganko.” (Malakias 1:6) Rebbengna a dayawentayo ti “naindaklan nga Apo” a buyogen iti nadiosan a panagbuteng, a ditay lalaisen ti naganna babaen iti panangilemmeng iti dayta​—kas inaramid dagiti dadduma a manangipatarus​—wenno ikkaten dayta manipud iti Biblia a kasla nakababain dayta a dakamaten. Maisupadi ketdi, rebbeng a pagpannakkeltayo nga ibaklay dayta babaen ti panangipabigbigtayo kadagiti bagbagitayo a kas dagiti saksina.

Panangbigbig a Naan-anay iti Kinanaindaklan ni Jehova

Ti Dios isu ti personipikasion ti ayat, agraman amin dagiti dadduma a naimbag ken positibo a kualidad. (1 Juan 4:8) Gapuna saan a makakellaat kadatayo ti panangiladawan ni Isaias iti daytoy “pudno a Dios, ni Jehova, . . . ti Namarsua kadagiti langlangit” kas “Daydiay Naindaklan.” Isu ti mismo a personipikasion ti kinanaindaklan.​—Isaias 42:5.

No naan-anay ti panangbigbigtay kenkuana kas ti Naindaklan nga Ari nga agturturayen nanipud pay 1914 iti naisangsangayan a kaipapananna, taginayonentayo ti nainget a Nakristianuan a neutralidadtayo kadagiti napolitikaan a bambanag. Liklikantayo ti pannakidasig iti asinoman, uray pay iti apagkanito laeng a pannakiayon. Iti positibo a pamay-an suportarantayo ti panagturay ti Dios babaen ti “panangbiruktayo nga umuna iti pagarian ken ti kinalintegna,” a siaaktibo a mangikaskasaba iti “daytoy naimbag a damag ti pagarian” kadagiti sabsabali.​—Mateo 6:33; 24:14.

No naan-anay ti panangbigbigtay kenkuana kas ti Naindaklan nga Apo, lisiantayo ti panangkontra babaen iti sao wenno tigtignaytayo iti naanamongan a wagas ti panangaramid kadagiti bambanag. Datayo ti sidadaras nga agtulnog kenkuana. Gapu iti daytoy a naisalsalumina a kasasaad a kas ti Naindaklan a Dios, ti Naindaklan a Namarsua, ken ti Naindaklan a Managaramid, apresiarentay ti kalinteganna a maipaay iti naipamaysa a debosion. Ditayto supringen dagiti al-alagadenna, uray pay dagidiay kasla agparang kadatayo a kasla nalabes ti kinaistriktona. Sisasaganatay a mangakseptar kadagiti urnosna a mangtaginayon iti talna ken panagkaykaysa iti kongregasion ken iti uneg ti mismo a pamiliatayo​—Kitaenyo ti Hebreo 13:17; Efeso 6:1-3.

No naan-anay ti panangbigbigtay kenkuana kas ti Naindaklan a Mannursuro, ditay pagduaduaan wenno babbabalawen dagiti naitudo a panangisuro ti klase “matalek ken naannad nga adipen” ni Jehova nga us-usarenna itatta. Imbes ketdi, suportarantayo ti panangdisiplinana a no maminsan kasapulan iti panangisuro, ken maigiddato iti dayta pagregreggetantay a magun-odan ti ad-adu a gunggona ingganat’ mabalin manipud kadagiti nasayaat a katulongan ti panangisuro nga ipapaay ti makitkita nga organisasion ti Dios.​—Mateo 24:45-47.

Wen, kas pananggupgop, no naan-anay ti panangbigbigtayo ken Jehova kas, iti simple a panangisao, Daydiay Naindaklan, sigagagartayo a mangpetpet iti tunggal gundaway nga agserbi kenkuana. Dagiti saad ti pannakabalin, kinatan-ok, ken kinabaknang, kas tagtagiragsaken dagiti politiko, dagiti personalidad ti paglinglingayan, wenno dagiti kapitalista, ti awan mamaayda no maidilig iti pribilehio nga agserserbi iti Daydiay Naindaklan.

Adu kadagiti tattao ti mabalin a situtulok a mangawat ken Jehova kas ti Namarsua ken Manangaramidda. Ngem no umayen ti panangawatda kenkuana kas ti Diosda, ti Mannursuroda, ti Arida, ken ti Apoda​—iti daytoy umalsadan. Nikaanoman ditay koma ar-aramiden dayta a biddut. Laglagipenyo, uray pay kas Namarsua, Manangaramid, Dios, Mannursuro, Ari, wenno Apo, ni Jehova ket nadayag, nadayaw, naitan-ok, nadaeg, naranga, ken nakaam-amak​—amin daytoy ken ad-adu pay. Wen, ni Jehova naindaklan!

“Awanen ti dakdakkel pay a pribilehio a maadda ngem ti panagserbi ken ni Jehova, DAYDIAY NAINDAKLAN!”

[Dagiti Footnote]