“Kas Sadi Langit, Kasta met iti Daga”
“Ti pammati ti Katoliko tukoyenna ti Uppat a Maudi a Bambanag: Ipapatay, Panangukom, Impierno, Langit.”—Catholicism, inedit ni George Brantl.
IMUTEKTEKANYO ta iti daytoy a listaan dagiti pagtungpalan ti sangatauan, saan a nairaman ti daga. Saan a pulos a pagsiddaawan dayta agsipud ta ti Iglesia Katolika, kas iti adu a dadduma a relihion, itantandudona ti pammati a madadaelto ti daga. Ibatad dayta ti Dictionnaire de Théologie Catholique iti sidong ti sasao a “Panungpalan ti Lubong”: “Patien ken isursuro ti Iglesia Katolika a ti lubong—iti man kasasaadna idi pinarsua ti Dios wenno iti kasasaadna ita—ket saan nga agnanayon.” Kastoy pay ti kapanunotan ti nabiit pay a Katoliko a katekismo: “Ti lubongtayo . . . ket naikeddeng a mapukaw.” Ngem no mapukaw ti planetatayo, kasano ngaruden ti ikarkari ti Biblia a maysa a paraiso a daga?
Nalawag a dakamaten ti Biblia ti masanguanan a paraiso ditoy daga. Kas pagarigan, ni propeta nga Isaias deskribirenna ti daga ken dagiti agnanaed iti dayta iti kastoy a pamay-an: “Pudno unay a mangbangondanto iti balbalay ket agnaedda; ket pudno unay nga agmuladanto kadagiti kaubasan ket kanenda ti bungada. Saandanto a mangbangon ket sabali ti agnaed; saandanto nga agmula ket sabali ti mangan. Ta kas iti al-aldaw ti maysa a kayo kastanto ti al-aldaw ti ilik; ket ti aramid dagiti bukodda nga ima usarento a naan-anay dagidiay pinilik.” (Isaias 65:21, 22) Dagiti Judio a nangtedan ti Dios kadagita a kari masiguradoda a ti dagada—kinapudnona, ti intero a daga—ket agbalinto a maysa a paraiso nga agnanayon a pakagunggonaan ti sangatauan.
Ti Salmo 37 patalgedanna dayta a namnama. “Dagidiay naemma tagikuaendanto ti daga.” (Salmo 37:11) Tuktukoyen daytoy a bersikulo saan laeng a ti temporario a pannakaisubli ti nasion ti Israel iti Naikari a Daga. Nalawag a kuna ti isu met laeng a salmo: “Dagiti nalinteg tagikuaendanto ti daga, ket agtaengdanto nga agnanayon iti dayta.” (Salmo 37:29)a Imutektekanyo ta ibaga daytoy a salmo a ti agnanayon a biag iti daga ket gunggona nga agpaay ‘kadagidiay naemma.’ Maipapan iti dayta a bersikulo, inkomento ti maysa a Pranses a Biblia a ti sao a “naemma” ket “addaan iti adayo a nalawlawa a kaipapanan ngem iti pannakaipaulogna kadagiti nadumaduma a patarus; iramanna dagiti daksanggasat, dagidiay agrigrigat wenno maidaddadanes maigapu ken ni Yahweh, dagiti napakumbaba ti panagpuspusoda a managpasakup iti Dios.”
Ditoy Daga Wenno Idiay Langit?
Iti Sermonna iti Bantay, adda inkari ni Jesus a mangipalagip kadatayo kadagiti immuna a naadaw a kasuratan: “Nagasat dagiti naemma; ta tawidendanto ti daga.” (Mateo 5:5, Ti Biblia) Iti daytoy a teksto, natukoy manen ti daga kas agnanayon a gunggona dagiti matalek. Nupay kasta, imbatad ni Jesus kadagiti apostolna nga isu ket mangisagsagana iti lugar para kadakuada ‘idiay balay ni Amana’ ket kaduananto ida idiay langit. (Juan 14:1, 2; Lucas 12:32; 1 Pedro 1:3, 4) Kasanotayo ngarud a rumbeng a tarusan dagiti naikari a bendision a maiburayto ditoy daga? Napateg kadi ita dagita a kari, ken siasinonto ti mangtagiragsak kadagita?
Sigun iti nagduduma nga eskolar ti Biblia, simboliko laeng “ti daga” a dinakamat ni Jesus iti Sermonna iti Bantay ken uray ti nadakamat iti Salmo 37. Iti komentona iti Bible de Glaire, minatmatan ni F. Vigouroux dagitoy a bersikulo kas “mangisimbolo iti langit ken iti Iglesia.” Para ken ni M. Lagrange, maysa a Pranses a managsirarak iti Biblia, daytoy a bendision “ket maysa a kari mainaig iti panangtawid dagiti naemma iti pagarian ti langlangit, saan ket nga iti panangtawid dagiti naemma iti daga a pagnanaedanda, wenno iti sidong ti agdama a sistema wenno iti sidong ti maysa a perpekto a daga iti masanguanan.” Sigun iti sabali pay a managsirarak, dayta ket “simboliko a pannakausar dagiti bambanag ditoy daga kas panangtukoy iti langit.” Adda pay mangibaga a “ti naikari a daga, ti Canaan, ket mamatmatan iti naespirituan nga anag ken irepresentarna ti pagtaengan sadi langit, ti pagarian ti Dios, a naipanamnama a tawiden dagiti naemma. Kasta met laeng ti kaipapanan daytoy a ladawan iti Salmo 37 ken iti sadinoman.” Ngem rumbeng kadi a ditay ibilang ti pisikal a daga kadagiti kari ti Dios?
Agnanayon a Panggep Para iti Daga
Idi punganay, ti daga ket direkta a nainaig iti panggep ti Dios para kadagiti tattao. “No maipapan iti langlangit, kukua ni Jehova ti langlangit, ngem ti daga intedna iti annak ti tattao,” insurat ti salmista. (Salmo 115:16) Gapuna, ti orihinal a panggep ti Dios para iti sangatauan ket nainaig iti daga, saan nga iti langit. Binilin ni Jehova ti umuna nga agassawa nga isaknapda ti minuyongan ti Eden agingga iti intero a daga. (Genesis 1:28) Saan a temporario daytoy a panggep. Iti Saona, pinatalgedan ni Jehova nga agtalinaed nga agnanayon ti daga: “Maysa a kaputotan mapan, ket maysa a kaputotan umay; ngem ti daga agtalinaed uray agingga iti tiempo a di nakedngan.”—Eclesiastes 1:4; 1 Cronicas 16:30; Isaias 45:18.
Saan a mapaay dagiti kari ti Dios, agsipud ta isu ti Kangatuan, ket ipasiguradona ti pannakatungpal dagita. Babaen ti panangusarna iti natural a siklo ti danum kas ilustrasion, ilawlawag ti Biblia a sigurado ti pannakatungpal dagiti kari ti Dios: “No kasano a ti agbuyat a tudo bumaba, ken ti niebe, manipud iti langlangit ket saan nga agsubli iti dayta a lugar, malaksid no pudno nga umagsep iti daga ket mamagtaud manipud iti dayta ken mamagtubo, . . . kasta ti pagbalinanto ti saok [sao ti Dios] a rummuar manipud iti ngiwatko. Saanto nga agsubli kaniak nga awanan kadagiti nagbanagan, no di ket sigurado nga aramidennanto daydiay pagragsakak, ket sigurado nga agballiginto iti banag a nangibaonak iti dayta.” (Isaias 55:10, 11) Agkarkari ti Dios kadagiti tattao. Nalabit nga adda ti masinunuo a tiempo nga aglabas sakbay ti kaitungpalan dagita a kari, ngem saanda nga agkibaltang. “Agsubli” dagita kenkuana iti anag a natungpal dagiti amin nga imbagana.
Sigurado a ‘pakaragsakan’ ni Jehova ti panangparsuana iti daga para iti sangatauan. Iti ngudo ti maikanem nga aldaw ti panamarsua, kinunana a “nasayaat unay” ti amin nga inaramidna. (Genesis 1:31) Ti panagbalin ti daga kas agnanayon a paraiso ket paset ti panggep ti Dios a saan pay a naitungpal. Nupay kasta, dagiti kari ti Dios ‘saanto nga agsubli kenkuana nga awanan kadagiti nagbanagan.’ Matungpal amin a kari maipapan iti perpekto a biag ditoy daga, a natalna ken natalged a pagnaedan dagiti tattao iti agnanayon.—Salmo 135:6; Isaias 46:10.
Dinto Mapaay ti Panggep ti Dios
Ti basol dagiti umuna a nagannaktayo a da Adan ken Eva temporario a siningana ti orihinal a panggep ti Dios a mapagbalin a paraiso ti daga. Kalpasan ti isusukirda, naparuarda manipud iti minuyongan. Napukawda ngarud ti pribilehioda a makiraman iti pannakatungpal ti panggep ti Dios nga agnaed dagiti perpekto a tattao iti paraiso a daga. Kaskasdi, nangaramid ti Dios iti urnos tapno matungpal ti panggepna. Kasano?—Genesis 3:17-19, 23.
Ti situasion idiay Eden ket umasping iti napasamak iti maysa a tao a nangrugi a mangibangon iti balay iti maysa a nagsayaat a daga. Kalpasan nga impasdekna ti pundasion, adda immay a nangdadael iti dayta. Imbes a baybay-annan ti proyektona, nangaramid ti tao kadagiti addang tapno sigurado a maibangon ti balay. Uray no agkalikagum iti kanayonan a gastos daytoy a kanayonan a trabaho, saan a kuestion no rumbeng a mairingpas ti narugian a proyekto.
Umasping iti dayta, nangaramid ti Dios iti urnos tapno sigurado a matungpal ti panggepna. Di nagbayag kalpasan ti panagbasol ti umuna a nagannaktayo, impakaammona ti maysa a namnama agpaay kadagiti kaputotanda—maysa a “bin-i” a mangritubar iti nadadael. Tapno matungpal daytoy a padto, immay ditoy daga ni Jesus kas ti kangrunaan a paset ti bin-i, tapno isakripisiona ti biagna a pangsubbot iti sangatauan. (Galacia 3:16; Mateo 20:28) Apaman a napagungar idiay langit, agbalin ni Jesus kas Ari ti Pagarian. Kangrunaanna, ni Jesus ti naemma a mangtawid iti daga kaduana dagiti napili a matalek a mapagungar idiay langit tapno makipagturayda iti daytoy a Pagarian. (Salmo 2:6-9) Addanto tiempo a daytoy a gobierno iturayanna dagiti ar-aramid ditoy daga tapno matungpal ti orihinal a panggep ti Dios ken mapagbalin a paraiso ti daga. Dagiti minilmilion a naemma “tawidendanto ti daga” iti anag a magunggonaanda iti panangituray daytoy a Pagarian babaen ken ni Jesu-Kristo ken dagiti kakaduana nga agturay.—Genesis 3:15; Daniel 2:44; Aramid 2:32, 33; Apocalipsis 20:5, 6.
“Kas Sadi Langit, Kasta Met iti Daga”
Daytoy a pannakaisalakan nga addaan iti dua a destinasion, nailangitan ken naindagaan, ket nadakamat iti maysa a sirmata ni apostol Juan. Nakitana dagiti ar-ari kadagiti nailangitan a trono a napili manipud kadagiti matalek nga adalan ni Kristo. Espesipiko nga ibaga ti Biblia maipapan kadagitoy a kakadua ni Kristo nga “agturayda a kas ar-ari iti daga.” (Apocalipsis 5:9, 10) Imutektekanyo ti dua nga aspeto iti pannakaitungpal ti panggep ti Dios—naisubli a daga iti sidong ti panangiturong ti maysa a nailangitan a Pagarian a buklen ni Jesu-Kristo ken dagiti kakaduana nga agturay. Amin dagitoy nga urnos ti Dios pinagbalinna a posible ti pannakaisubli kamaudiananna ti Paraiso a daga maitunos iti orihinal a panggep ti Dios.
Iti modelo a kararagna, inawis ni Jesus dagiti adalanna nga ikararagda a maaramid koma ti pagayatan ti Dios “kas sadi langit, kasta met iti daga.” (Mateo 6:9, 10) Adda kadi kaipapananna dagitoy a sasao no madadaelto met la gayam ti daga wenno no dayta ket simbolo laeng ti langit? Kasta met, adda pay kadi kaipapananna dagita a sasao no mapan idiay langit ti amin a nalinteg? Ti pagayatan ti Dios para iti daga ket nalawag iti Kasuratan, manipud iti salaysay ti panamarsua agingga kadagiti sirmata iti libro nga Apocalipsis. Agbalin ti daga a kas iti pinanggep ti Dios—maysa a paraiso. Isu daytoy ti pagayatan nga ikarkari ti Dios nga itungpalna. Dagiti matalek ditoy daga ikararagda a matungpal dayta a pagayatan.
Ti panagbiag nga agnanayon ditoy daga isu ti orihinal a panggep ti Namarsua, ti Dios a ‘saan a nagbaliw.’ (Malakias 3:6; Juan 17:3; Santiago 1:17) Iti nasuroken a maysa a siglo, daytoy magasin a Ti Pagwanawanan inlawlawagna daytoy dua nga aspeto iti pannakatungpal ti panggep ti Dios. Dayta ti makagapu a maawatantayo ti naikari a pannakaisubli ditoy daga kas sagudayen ti Kasuratan. Paregtaendaka a mangusig pay nga ad-adda iti daytoy a banag, babaen ti pannakisaritam kadagiti Saksi ni Jehova wenno babaen ti panagsuratmo kadagiti mangipabpablaak iti daytoy a magasin.
[Footnote]
a Nupay adu a bersion ti Biblia ti mangipatarus iti Hebreo a sao nga ’eʹrets kas “daga” imbes a lubong, dina kayat a sawen a ti ’eʹrets iti Salmo 37:11, 29 ket tumukoy laeng iti daga a naited iti nasion ti Israel. Ti Old Testament Word Studies ni William Wilson depinarenna ti ’eʹrets kas “ti intero a daga, agpadpada dagiti mapagnaedan ken di mapagnaedan a pasetna; no ingetan ti anagna, tumukoy dayta iti dadduma a paset ti rabaw ti daga, maysa a daga wenno pagilian.” No kasta, ti umuna ken kangrunaan a kaipapanan dayta a Hebreo a sao ket tumukoy iti planetatayo, wenno ti globo, ti daga.—Kitaenyo Ti Pagwanawanan, Enero 1, 1986, panid 31.
[Ladawan iti panid 4]
Silalawag a dakamaten ti Biblia ti masanguanan a pannakaipasdek ti Paraiso ditoy daga
[Ladawan iti panid 7]
No madadael ti daga, adda pay kadi kaipapananna ti modelo a kararag ni Jesus?