“Piliem ti Biag Tapno Makapagtalinaedka a Sibibiag”

“Inkabilko ti biag ken patay iti sangom, ti bendision ken ti lunod; ket masapul a piliem ti biag tapno makapagtalinaedka a sibibiag.”​—DEUTERONOMIO 30:19.

1, 2. Kadagiti ania nga anag a naparsua ti tao iti ladawan ti Dios?

“ARAMIDENTA ti tao iti ladawanta, sigun iti langata.” Nailanad dagita a sasao ti Dios iti umuna a kapitulo ti Biblia. Sigun iti dayta, “ti Dios pinarsuana ti tao iti ladawanna, iti ladawan ti Dios isu pinarsuana,” kuna ti Genesis 1:26, 27. Gapuna, naiduma ti umuna a tao kadagiti amin a parsua ditoy daga. Kaladladawanna ti Namarsua kenkuana, a kabaelanna nga iyanninaw dagiti galad ti Dios kas iti panagpanunot ken iti panangiparangarang iti ayat, hustisia, sirib, ken pannakabalin. Adda konsiensiana a tumulong kenkuana a mangaramid kadagiti desision a pagimbaganna ken makaay-ayo iti nailangitan nga Amana. (Roma 2:15) Iti ababa a pannao, adda wayawaya ni Adan a mangaramid iti bukodna a pangngeddeng. Kastoy ti kapaliiwan ni Jehova iti tao a pinarsuana ditoy daga: “Adtoy! nasayaat unay dayta.”​—Genesis 1:31; Salmo 95:6.

² Kas annak ni Adan, naaramidtayo met iti ladawan ken langa ti Dios. Ngem talaga kadi nga adda wayawayatayo a mangaramid iti bukodtayo a pangngeddeng? Nupay kabaelan ni Jehova nga ammuen no ania ti mapasamak iti masanguanan, saanna nga ikeddeng a nasaksakbay no ania ti aramiden ken gasat ti tunggal maysa kadatayo. Dina pulos ipalubos a gasat ti mangikeddeng iti biag dagiti annakna ditoy daga. Tapno maawatantayo ti pateg ti panangusartayo iti wayawayatayo a mangaramid kadagiti umiso a desision, ammuentay pay nga umuna ti maysa a banag a masursurotayo iti nasion ti Israel.―Roma 15:4.

Ti Wayawaya Dagiti Israelita nga Agpili

3. Ania ti umuna kadagiti Sangapulo a Bilin, ken kasano nga impakita dagiti matalek nga Israelita a pinilida ti agtulnog?

³ “Siak ni Jehova a Diosmo, a nangiruar kenka manipud daga ti Egipto, manipud balay dagiti adipen,” kinuna ni Jehova kadagiti Israelita. (Deuteronomio 5:6) Awan ti rason a pagduaduaan dagiti Israelita dagita a sasao yantangay idi 1513 K.K.P., simimilagro a napasaranda ti pannakaispal manipud pannakaadipen idiay Egipto. Iti umuna kadagiti Sangapulo a Bilin, kinuna ni Jehova babaen ti pannakangiwatna a ni Moises: “Dika maaddaan kadagiti aniaman a sabali a didios maibusor iti rupak.” (Exodo 20:1, 3) Iti daydi a gundaway, pinili ti nasion ti Israel ti agtulnog. Situtulok nga impamaysada ti debosionda ken ni Jehova.―Exodo 20:5; Numeros 25:11.

4. (a) Ania a panagpili ti indatag ni Moises kadagiti Israelita? (b) Ania ti adda a pagpiliantayo ita?

⁴ Agarup 40 a tawen kalpasanna, sibibileg a pinalagipan ni Moises ti sabali a kaputotan dagiti Israelita maipapan iti panagpili a masapul nga aramidenda. “Aramatek ti langlangit ken ti daga kas saksi maibusor kadakayo ita nga aldaw,” kinunana, “nga inkabilko ti biag ken patay iti sangom, ti bendision ken ti lunod; ket masapul a piliem ti biag tapno makapagtalinaedka a sibibiag, sika ken ti putotmo.” (Deuteronomio 30:19) Umasping iti dayta, mabalintayo met ti agpili. Wen, adda wayawayatayo a mangikeddeng no kayattayo ti agserbi a simamatalek ken ni Jehova bayat a sipapanunottayo iti namnama a biag nga agnanayon, wenno ikeddengtayo ti agsukir kenkuana ket sagabaentayo dagiti dakes nga ibungana. Usigentayo ti pagarigan ti dua a tao a nagduma ti inaramidda a pangngeddeng.

5, 6. Ania ti pinili ni Josue, ken ania ti resultana?

⁵ Idi 1473 K.K.P., indauluan ni Josue dagiti Israelita agturong iti Naikari a Daga. Sakbay ti ipapatayna, sibibileg a binalakadan ni Josue ti intero a nasion: “Ita no dakes kadagiti matayo ti panagserbi ken Jehova, agpilikayo ita nga aldaw maipaay iti bagbagiyo no siasino ti pagserbianyonto, no ti didios a nagserbian dagidi ammayo nga adda idi iti ballasiw ti Karayan wenno ti didios dagiti Amoreo nga iti dagada ti pagnanaedanyo.” Kalpasanna, iti panangtukoyna iti pamiliana, kinunana: “No maipapan kaniak ken iti sangakabbalayak, agserbikamto ken Jehova.”​—Josue 24:15.

⁶ Sakbayna, indagadag ni Jehova ken ni Josue a nasken nga agtured ken bumileg daytoy, a binilinna a di sumiasi iti Linteg ti Dios. Babaen ti panagbasana iti libro ti Linteg iti nababa a timek iti aldaw ken rabii, mapagballigi ni Josue ti danana. (Josue 1:7, 8) Ket kasta a talaga ti napasamak. Nangyeg kadagiti gunggona ti pangngeddeng ni Josue. Kinunana: “Awan uray maysa a kari a napaay manipud iti isuamin a naimbag a kari nga inaramid ni Jehova iti balay ti Israel; pimmudnoda amin.”​—Josue 21:45.

7. Idi kaaldawan ni Isaias, ania ti pinili ti dadduma nga Israelita, ket ania dagiti dakes a nagbanaganna?

⁷ Maisupadi iti dayta, usigenyo ti kasasaad ti Israel agarup 700 a tawen kalpasanna. Kadagidi a panawen, adu nga Israelita ti mangan-annurot kadagiti pagano a kostumbre. Kas pagarigan, iti maudi nga aldaw ti tawen, agsasango idi dagiti tattao iti maysa a lamisaan a nakaidasaran ti nagduduma a naimas a taraon ken nasam-it nga arak. Saan dayta a basta maysa a panagtitipon ti pamilia. Imbes ketdi, maysa dayta a relihioso a seremonia a mangpadayaw iti dua a pagano a didiosen. Kastoy ti insurat ni propeta Isaias maipapan iti panangmatmat ti Dios iti dayta a kinasubeg: “Ngem dakayo dagidiay mangbaybay-a ken Jehova, dagidiay mangliplipat iti nasantuan a bantayko, dagidiay mangidasdasar iti lamisaan maipaay iti dios ti Naimbag a Gasat ken dagidiay mangpumpunno iti naggampor nga arak maipaay iti dios ti Keddeng.” Patienda a ti apit iti dayta a tawen ket saan a gapu iti pamendision ni Jehova no di ket gapu iti pannakaay-ayo ti “dios ti Naimbag a Gasat” ken ti “dios ti Keddeng.” Nupay kasta, dayta a pinilida a rebelioso a panagtignay ti nangikeddeng iti dakes a nagbanaganda. “Ikeddengkayto iti kampilan,” kinuna ni Jehova, “ket dakayo amin agrukobkayto nga agturong iti pannakagudas; gapu ta immawagak, ngem dikay simmungbat; nagsaoak, ngem dikay immimdeng; ket inar-aramidyo no ania ti dakes kadagiti matak, ket piniliyo ti banag a saanko idi a pagragsakan.” (Isaias 65:11, 12) Nadadaelda gapu iti dayta a di nainsiriban a desisionda, ket awan naaramidan dagiti dios ti Keddeng ken Naimbag a Gasat.

Panangaramid iti Umiso a Pangngeddeng

8. Sigun iti Deuteronomio 30:20, ania ti karaman iti panangaramid iti umiso a pangngeddeng?

⁸ Idi indagadag ni Moises kadagiti Israelita a pilienda ti biag, impatuldona ti tallo nga addang a masapul nga aramidenda: “Babaen ti panangayat ken Jehova a Diosmo, babaen ti panagimdeng iti timekna ken babaen ti panagtalinaed kenkuana.” (Deuteronomio 30:20) Usigentayo ti tunggal maysa kadagitoy tapno makaaramidtayo iti umiso a pangngeddeng.

9. Kasanotayo a maipakita ti panagayattayo ken ni Jehova?

⁹ Babaen ti panangayat ken Jehova a Diostayo: Inkeddengtayo ti agserbi ken ni Jehova gapu iti panagayattayo kenkuana. Kas panangipangag kadagiti mangpakdaar a pagarigan idi kaaldawan ti Israel, sarangtentayo ti amin a sulisog nga agaramid iti imoralidad ken liklikantayo dagiti estilo ti panagbiag a mabalin a mangilumlom kadatayo iti gayonggayong ti materialismo. (1 Corinto 10:11; 1 Timoteo 6:6-10) Kumpettayo ken ni Jehova ket salimetmetantayo dagiti pagalagadanna. (Josue 23:8; Salmo 119:5, 8) Sakbay a simrek dagiti Israelita iti Naikari a Daga, binalakadan ida ni Moises: “Kitaenyo, sinuruankayo kadagiti alagaden ken kadagiti hudisial a pangngeddeng, kas iti imbilin kaniak ni Jehova a Diosko, tapno aramidenyo ti kasta iti tengnga ti daga a mapanyo tagikuaen. Ket masapul a salimetmetan ken aramidenyo ida, agsipud ta kinasirib daytoy iti biangyo ken pannakaawat iti biangyo iti imatang dagiti ili a makangngegto kadagitoy amin nga alagaden.” (Deuteronomio 4:5, 6) Itan ti panawen tapno ipakitatayo ti panagayattayo ken ni Jehova babaen ti panangyun-unatayo iti pagayatanna. Sigurado a magunggonaantayo no kasta ti pilientayo nga aramiden.―Mateo 6:33.

10-12. Ania dagiti maadaltayo manipud iti panangusigtayo iti napasamak idi kaaldawan ni Noe?

¹⁰ Babaen ti panagimdeng iti timek ti Dios: Ni Noe ket “maysa a manangaskasaba iti kinalinteg.” (2 Pedro 2:5) Okupado kadagiti sabali a bambanag ti dandani amin a tattao sakbay ti Layus ken ‘saanda nga inkankano’ dagiti pakdaar ni Noe. Ania ti nagbanaganna? “Immay ti layus ket inyanudna amin ida.” Impakdaar ni Jesus a kastanto met ti mapasamak iti kaaldawantayo, kabayatan “ti kaadda ti Anak ti tao.” Ti napasamak idi kaaldawan ni Noe ket nalawag a pakdaar kadagiti tattao ita a nangikeddeng a mangyaleng-aleng iti mensahe ti Dios.―Mateo 24:39.

¹¹ Dagidiay mangum-umsi kadagiti pakdaar ti Dios nga ikalkallangogan dagiti moderno-aldaw nga adipen ti Dios mabigbigda koma ti pagbanaganda no dida ipangag dagita a pakdaar. No maipapan kadagita a mangum-umsi, kinuna ni apostol Pedro: “Maitunos iti kayatda, malibasan ida daytoy a kinapudno, nga adda idi langlangit nanipud idi ugma ken maysa a daga nga agtaktakder a sititibker manipud iti danum ken iti tengnga ti danum babaen ti sao ti Dios; ket babaen kadagidiay a pamay-an nagpasar iti pannakadadael ti lubong iti daydi a tiempo idi nalayus iti danum. Ngem babaen iti isu met laeng a sao naidulin ti langlangit ken ti daga nga adda ita maipaay iti apuy ket maisagsaganada iti aldaw ti panangukom ken ti pannakadadael dagiti di nadiosan a tattao.”​—2 Pedro 3:3-7.

¹² Idiligyo daytoy iti pinili nga aramiden da Noe ken ti sangakabbalayanna. “Babaen iti pammati, kalpasan a naipaayan iti nadibinuan a pakdaar maipapan iti bambanag a saan pay a nakita, nangipakita ni Noe iti nadiosan a buteng ket nangibangon iti daong.” Naispal ti sangakabbalayanna gapu ta impangagna ti pakdaar. (Hebreo 11:7) Sapay koma ta naalibtaktayo a mangipangag ken mangyaplikar iti mensahe ti Dios.​—Santiago 1:19, 22-25.

13, 14. (a) Apay a napateg ti ‘agtalinaed ken ni Jehova’? (b) Kasano a maipakitatayo nga agpaspasukogtayo ken ni Jehova, ti ‘Mangdamdamili’ kadatayo?

¹³ Babaen ti panagtalinaed ken ni Jehova: Tapno ‘mapilitayo ti biag ken makapagtalinaed a sibibiag,’ saantay laeng nga ayaten ken ipangag ni Jehova no di ket masapul met nga ‘agtalinaedtayo ken ni Jehova,’ kayatna a sawen, itultuloytayo nga aramiden ti pagayatanna. “Babaen ti panagibturyo magun-odanyonto dagiti kararuayo,” kinuna ni Jesus. (Lucas 21:19) Kinapudnona, ti ikeddengtayo nga aramiden mainaig iti daytoy a banag ket mangipalgak no ania ti adda iti pusotayo. “Naragsak ti tao a patinayon nga agalinggaget, ngem daydiay mangpatangken iti pusona matnagto iti didigra,” kuna ti Proverbio 28:14. Ni Faraon iti nagkauna nga Egipto ti maysa a pagarigan. Iti tunggal Sangapulo a Saplit nga immapay iti Egipto, pinatangken ni Faraon ti pusona imbes nga ipakitana ti panagbutengna iti Dios. Saan a pinilit ni Jehova nga agbalin a nasubeg ni Faraon no di ket binaybay-anna a ti natangsit nga ari ti mangikeddeng no ania ti kayatna nga aramiden. Aniaman ti pinili ti ari nga aramiden, natungpal ti pagayatan ni Jehova, kas inlawlawag ni apostol Pablo maipapan iti panangmatmat ni Jehova ken ni Faraon: “Gapu itoy met laeng pinalubosanka nga agtalinaed, tapno mainaig kenka maipakitak ti pannakabalinko, ken tapno maideklara ti naganko iti intero a daga.”―Roma 9:17.

¹⁴ Sinigsiglo kalpasan ti pannakaispal ti Israel manipud iti panangadipen ni Faraon, kinuna ni propeta nga Isaias: “O Jehova, sika ti Amami. Dakami ti pila, ket sika ti Managdamilimi; ket dakami amin aramidnakami ta imam.” (Isaias 64:8) No agpasukogtayo ken ni Jehova babaen ti personal a panagadaltayo ken ti panangyaplikartayo iti Saona, in-inut a maikawestayo ti baro a personalidad. Agbalintayo nga ad-adda a napakumbaba ken nalaka a maisuro, a mamagbalin kadatayo a nalaklaka nga agtalinaed a sisusungdo ken ni Jehova gapu iti napasnek a tarigagaytayo a mangay-ayo kenkuana.―Efeso 4:23, 24; Colosas 3:8-10.

“Masapul nga Ipakaammom Ida”

15. Sigun iti Deuteronomio 4:9, ania a dua a responsabilidad ti impalagip ni Moises iti Israel?

¹⁵ Kinuna ni Moises iti naummong a nasion ti Israel a nakasagana a sumrek iti Naikari a Daga: “Isuna laeng ta agaluadka ken annadam a naimbag ta kararuam, tapno saanmo a malipatan ti bambanag a nakita dagita matam ken tapno saanda a sumina ita pusom iti amin nga al-aldaw ti panagbiagmo; ket masapul nga ipakaammom ida iti annakmo ken iti appokom.” (Deuteronomio 4:9) Tapno magun-odda ti pamendision ni Jehova ken rumang-ayda iti daga a tawidenda, adda dua a responsabilidad a rebbengna nga itungpal dagiti tattao iti imatang ni Jehova a Diosda. Nasken a dida liplipatan dagiti nasaksianda a nakaskasdaaw a gapuanan ni Jehova, ket masapul nga isuroda dagita kadagiti sumarsaruno a kaputotan. Kasta ti masapul nga aramidentayo ita kas ad-adipen ti Dios no kayattayo a ‘pilien ti biag tapno makapagtalinaedtayo a sibibiag.’ Ania aya dagiti personal a naimatangantayo nga inaramid ni Jehova agpaay kadatayo?

16, 17. (a) Ania ti nagapuanan dagiti misionero a nagsanay iti Gilead mainaig iti pannakaikasaba ti Pagarian? (b) Ania dagiti malagipyo a pagarigan ti di nagbaaw a kinaregta?

¹⁶ Maragsakantayo a makakita no kasano a binendisionan ni Jehova ti trabahotayo a panangasaba ken panangaramid iti adalan. Sipud idi nangrugi ti Watchtower Bible School of Gilead idi 1943, indauluan dagiti misionero ti trabaho a panangaramid kadagiti adalan iti adu a pagilian. Agingga iti kaaldawantayo, dagiti immun-una a nagturpos iti daytoy nga eskuelaan ti nagtalinaed a sireregta a mangikaskasaba iti Pagarian nupay lallakay ken babbaketdan ken nalimitaranen ti magapgapuananda gapu kadagiti pisikal a sagubanit. Ti maysa a mapagwadan isu ni Mary Olson, nagturpos iti Gilead idi 1944. Isu ket nagserbi kas misionera―umuna idiay Uruguay, kalpasanna idiay Colombia, ket ita idiay Puerto Rico. Nupay limitadon ti maaramidanna gapu iti edadna, agtultuloy a sireregta a mangaskasaba ni Kabsat Olson. Gapu ta ammona ti agsao iti Espaniol, linawas a mangasaba a kadua dagiti kakabsat.

¹⁷ Kas maysa a balo, agserserbi idiay Bahamas ni Nancy Porter, nagturpos iti Gilead School idi 1947. Kas iti dadduma a misionera, nagtalinaed met nga okupado iti trabaho a panangasaba. “Maysa a naisangsangayan a gubuayan ti rag-ok ti panangisurok kadagiti sabsabali ti maipapan kadagiti kinapudno iti Biblia,” kuna ni Kabsat Porter iti pakasaritaan ti biagna.a “Mangyeg dayta iti naurnos a naespirituan a rutina a nagresulta iti organisado ken kontento a panagbiagko.” No taliawen ni Kabsat Porter ken ti dadduma pay a matalek nga adipen ti naglabasda, dida malipatan dagiti inaramid ni Jehova. Datayo met ngay? Apresiarentayo kadi no kasano a binendisionan ni Jehova ti trabaho nga ar-aramidentayo iti lugartayo mainaig iti Pagarian?―Salmo 68:11.

18. Ania ti maadaltayo no basaentayo dagiti pakasaritaan ti biag dagiti misionero?

¹⁸ Pakaragsakantayo dagiti nagapuanan ken magapgapuanan dagiti kakabsat a nabayagen nga agserserbi ken ni Jehova. Ti panangbasa kadagiti pakasaritaan ti biagda ket maysa a gubuayan ti pammaregta kadatayo gapu ta no makitatayo dagiti inaramid ni Jehova agpaay kadakuada, mapabileg ti determinasiontayo nga agserbi ken ni Jehova. Regular kadi a basbasaenyo dagiti kasta a makaparegta a salaysay a maipabpablaak iti Ti Pagwanawanan ket kalpasanna, mennamennaenyo dagita?

19. Kasano a mausar a naimbag dagiti Kristiano a nagannak dagiti pakasaritaan ti biag a nailanad iti Ti Pagwanawanan?

¹⁹ Pinalagipan ni Moises dagiti Israelita a masapul a dida liplipatan ti amin nga inaramid ni Jehova maipaay kadakuada ken rumbeng nga agtalinaed dagita iti pusoda iti unos ti panagbiagda. Kalpasanna, dinakamatna ti maysa pay nga addang: “Masapul nga ipakaammom ida iti annakmo ken iti appokom.” (Deuteronomio 4:9) Adda naisangsangayan a pangguyugoy dagiti pudno a pakasaritaan. Kasapulan dagiti dumakdakkel nga ubbing ti agkakaimbag nga ulidan. Dagiti babbalasang a kakabsat makasursuroda manipud iti matalek nga ulidan dagiti nataengan a kakabsat a babbai a naisalaysay ti pakasaritaan ti biagda iti Ti Pagwanawanan. Ti panagserbi kadagiti ganggannaet ti pagsasaona a teritoria iti pagilian a nakayanakanda ket mangted iti kanayonan a gundaway agpadpada kadagiti kakabsat a lallaki ken babbai tapno agbalinda nga okupado iti panangikasaba iti naimbag a damag. Dakayo a Kristiano a nagannak, apay a diyo usaren dagiti kapadasan dagiti matalek a misionero a nagturpos iti Gilead ken dadduma pay a kakabsat tapno tignayenyo dagiti annakyo a sumrek iti kurso nga amin-tiempo a panagserbi?

20. Ania ti masapul nga aramidentayo tapno maipakitatayo a ‘pinilitayo ti biag’?

²⁰ Kasano ngarud a maipakita ti tunggal maysa kadatayo a ‘pinilitayo ti biag’? Babaen ti panangusartayo iti nagsayaat a sagut a wayawaya a mangikeddeng tapno maipakitatayo ti panagayattayo ken ni Jehova ken babaen ti panangitultuloytayo a mangipaay iti kasayaatan a panagserbi kenkuana agingga nga ipalpalubosna kadatayo dayta a naisangsangayan a gundaway. Kas kinuna ni Moises: “Ta [ni Jehova] ti biagmo ken ti kaatiddog ti al-aldawmo.”​—Deuteronomio 30:19, 20.

[Footnote]

Malagipyo Kadi?

• Ania ti naadalyo kadagiti inusigtayo a pagarigan ti agsupadi a pangngeddeng?

• Ania dagiti addang a masapul nga aramidentayo tapno maipakitatayo a ‘pinilitayo ti biag’?

• Ania a dua a responsabilidad ti naidagadag nga itungpaltayo?

[Ladawan iti panid 26]

“Inkabilko ti biag ken patay iti sangom”

[Ladawan iti panid 29]

Naispal da Noe ken ti pamiliana gapu ta impangagda ti timek ti Dios

[Ladawan iti panid 30]

Mary Olson

[Ladawan iti panid 30]

Nancy Porter