Bendisionan ken Salakniban ni Jehova Dagidiay Natulnog

“No maipapan iti daydiay umim-imdeng kaniak, agtaengto iti kinatalged ket saanto a masinga manipud alinggaget ti didigra.”​—PROVERBIO 1:33.

1, 2. Apay a napateg ti panagtulnog iti Dios? Iyilustraryo.

DAGITI dutdotan, duyaw a piek ket madama a mangtuktuktok iti taraon iti karuotan, a pulos a dida madmadlaw ti kali (hawk) nga agal-alimpayag iti ngatuenda. Pagammuan, sipipigsa a nagkutak ti upa kas ballaag ket inyukradna dagiti payakna. Nagtaray dagiti piek kenkuana, ket dagus a sitatalged a sinalukobanna ida. Saanen nga intuloy ti kali ti panggepna a mangsippayot.a Ti leksion? Mangsalbar iti biag ti panagtulnog!

² Ti leksion ket nangnangruna a napateg kadagiti Kristiano ita, yantangay ar-aramiden ni Satanas ti amin a kabaelanna a mangsilo iti ili ti Dios. (Apocalipsis 12:9, 12, 17) Panggepna a dadaelen ti espiritualidadtayo tapno mapukawtayo ti anamong ni Jehova ken ti namnama a biag nga agnanayon. (1 Pedro 5:8) Ngem no agtalinaedtayo a nasinged iti Dios ken naalibtak nga agtulnog iti panangiwanwan nga ipapaay ti Sao ken organisasionna, manamnamatayo ti natalged a panangaywanna. Insurat ti salmista: “Babaen kadagiti pawisna bangenannanto ti iyaasideg kenka, ket iti sidong dagiti payakna agkamangkanto.”​—Salmo 91:4.

Nasiluan ti Nasukir a Nasion

3. Ania ti nagbanagan ti maulit-ulit a panagsukir ti Israel?

³ Idi nagtulnog ken ni Jehova ti nasion nga Israel, nagtultuloy a natagiragsakna ti panangaywan ti Dios. Kaskasdi, maulit-ulit nga inlaksidda ti Nangaramid kadakuada ket nagbaw-ingda kadagiti didiosen a kayo ken bato​—‘dagiti di kinapudno a saan a makagunggona ken saan a makaispal.’ (1 Samuel 12:21) Kalpasan ti kasta a kinarebelioso iti sinigsiglo, nakaron ti pannakaigamerda iti apostasia kas maysa a nasion ket awan namnamadan nga agbalbaliw. Gapuna, inyasug ni Jesus: “Jerusalem, Jerusalem, ti mammapatay kadagiti mammadto ken manangubor kadagidiay naibaon kenkuana,​—anian a namin-adu a kinayatko nga urnongen a sangsangkamaysa ti annakmo, iti wagas a ti upa urnongenna a sangsangkamaysa dagiti piekna iti sirok dagiti payakna! Ngem saanyo a kinayat dayta. Adtoy! Ti balayyo mabaybay-an kadakayo.”​—Mateo 23:37, 38.

4. Kasano a naimatangan ti panangbaybay-a ni Jehova iti Jerusalem idi 70 K.P.?

⁴ Ti panangbaybay-a ni Jehova iti rebelioso nga Israel ket nakakaskas-ang a napasamak idi 70 K.P. Iti dayta a tawen, dagiti buyot ti Roma, a nangitag-ay kadagiti banderada a namarkaan iti ladawan ti agila, rinautda ti Jerusalem tapno mangyeg iti nakaro a panangdadael. Napusek idi ti siudad kadagiti mangrambak iti Paskua. Saan a naay-ayo ti Dios kadagiti adu a datonda. Nagsaem a pammalagip dayta iti sinao ni Samuel ken ni nasukir nga Ari Saul: “Ad-adda kadi a pakaragsakan ni Jehova dagiti daton a mapuoran ken sakripisio ngem ti panagtulnog iti timek ni Jehova? Adtoy! Ti panagtulnog nasaysayaat ngem iti sakripisio, ti panangipangag ngem iti taba dagiti kalakian a karnero.”​—1 Samuel 15:22.

5. Ania a panagtulnog ti kalikaguman ni Jehova, ket kasanotayo nga ammo a posible ti kasta a panagtulnog?

⁵ Nupay idagadag ni Jehova ti panagtulnog, ammona dagiti limitasion dagiti imperpekto a tattao. (Salmo 130:3, 4) Ti kalikagumanna isu ti napudno a puso ken kinatulnog maibatay iti pammati, ayat, ken umiso a panagbuteng a mapagura ti Dios. (Deuteronomio 10:12, 13; Proverbio 16:6; Isaias 43:10; Mikias 6:8; Roma 6:17) Posible ti kasta a panagtulnog. Pinaneknekan dayta ti ‘dakkel nga ulep dagiti saksi sakbay ti panawen Kristiano,’ a nagtalinaed a natarnaw iti laksid dagiti nakaro a pakasuotan, uray iti ipapatay. (Hebreo 11:36, 37; 12:1) Anian a panangparagsakda iti puso ni Jehova! (Proverbio 27:11) Nupay kasta, adda dagiti matalek idi damo ngem dida nagtalinaed a natulnog. Maysa kadagitoy isu ni Ari Jehoas iti nagkauna a Juda.

Maysa nga Ari a Dinadael ti Dakes a Pannakitimpuyog

6, 7. Ania a klase nga ari ni Jehoas idi sibibiag pay ni Jehoiada?

⁶ Idi maladaga pay, nganngani napapatay ni Ari Jehoas. Idi agtawen iti pito, isu ket situtured nga innala ni Nangato a Padi Jehoiada iti nakailemmenganna sana pinagbalin nga ari. Gapu ta ti managbuteng iti Dios a ni Jehoiada ti nagserbi kas ama ken mammalakad ni Jehoas, nagtultuloy ti agtutubo nga ari a ‘nangaramid no ania ti umiso kadagiti mata ni Jehova iti amin nga al-aldaw ni Jehoiada a padi.’​—2 Cronicas 22:10–23:1, 11; 24:1, 2.

⁷ Maysa kadagiti nasayaat a gapuanan ni Jehoas isu ti panangtarimaan iti templo ni Jehova​—maysa a gapuanan nga “asideg iti puso ni Jehoas.” Pinalagipanna ni Nangato a Padi Jehoiada a masapul a makolekta ti buis agpaay iti templo manipud iti Juda ken Jerusalem, kas “imbilin ni Moises,” tapno adda gastosen iti panangtarimaan. Agparang a naisuro ni Jehoiada ti agtutubo nga ari nga agadal ken agtulnog iti Linteg ti Dios. Kas resultana, dagus a nairingpas ti trabaho iti templo ken ti panangaramid kadagiti alikamen ti templo.​—2 Cronicas 24:4, 6, 13, 14; Deuteronomio 17:18.

8. (a) Ania ti kangrunaan a makagapu iti naespirituan a panagkapuy ni Jehoas? (b) Ania ti inaramid ti ari kas resulta ti kinasukirna?

⁸ Nakalkaldaang ta saan a nagtalinaed a natulnog ni Jehoas ken ni Jehova. Apay? Kuna kadatayo ti Sao ti Dios: “Kalpasan ti ipapatay ni Jehoiada simrek dagiti prinsipe ti Juda ket nagruknoyda iti ari. Iti dayta a tiempo nagimdeng kadakuada ti ari. Ket nagin-inut a binaybay-anda ti balay ni Jehova a Dios dagidi ammada ket rinugianda a nagserbian dagiti sagrado a teddek ken dagiti idolo, iti kasta naadda ti rurod maibusor iti Juda ken Jerusalem gapu itoy a pannakabasolda.” Ti dakes nga impluensia dagiti prinsipe ti Juda intuggodna met ti ari a mangyaleng-aleng kadagiti propeta ti Dios, a maysa kadagita isu ni Zacarias nga anak ni Jehoiada, a simamaingel a nangtubngar ken ni Jehoas ken kadagiti tattao gapu iti kinasukirda. Imbes nga agbalbaliw, pinaubor ni Jehoas ni Zacarias agingga a natay. Anian nga awanan asi, nasukir a tao ti nagbalinan ni Jehoas​—gapu amin dayta iti pannakitimpuyog iti dakes a kakadua!​—2 Cronicas 24:17-22; 1 Corinto 15:33.

9. Kasano a ti nagbanagan ni Jehoas ken dagiti prinsipe ipakitana a minamaag ti agbalin a nasukir?

⁹ Gapu ta pinanawanda ni Jehova, ania ti napasamak ken ni Jehoas ken kadagiti dakes a prinsipe a katimpuyogna? Ti puersa militar ti Siria​—a “bassit [laeng] a bilang dagiti lallaki”​—rinautda ti Juda ken “dinadaelda dagiti amin a prinsipe dagiti umili.” Dagiti rimmaut pinuersada met ti ari nga itedna ti amin a sanikuana agraman dagiti balitok ken pirak iti santuario. Nupay nakalasat ni Jehoas, nagbalin a nakakaasi ken nariribuk ti biagna. Di nagbayag kalpasanna, isu ket pinapatay dagiti nagkukumplot nga adipenna. (2 Cronicas 24:23-25; 2 Ar-ari 12:17, 18) Anian a pudno ti sinao ni Jehova iti Israel: “No saanka nga umimdeng iti timek ni Jehova a Diosmo babaen ti panagannad a mangaramid iti amin a bilbilinna ken paglinteganna . . . , dumtengto met kenka amin dagitoy a lunod ket kamakamendaka”!​—Deuteronomio 28:15.

Sekretario a Naisalakan Gapu ta Nagtulnog

10, 11. (a) Apay a makatulong a laglagipen ti balakad ni Jehova ken ni Baruc? (b) Ania ti imbalakad ni Jehova ken ni Baruc?

¹⁰ Maupaykayo kadi no dadduma gapu ta manmano kadagiti tattao a makasabaanyo ti mangipakita iti aniaman nga interes iti naimbag a damag? Adda kadi panawen nga umapalkayo kadagidiay nasaliwanwan ti biagda ken iti nalulok nga estilo ti panagbiagda? No wen, laglagipenyo ni Baruc, ti sekretario ni Jeremias, ken ti naayat a balakad ni Jehova kenkuana.

¹¹ Madama idi nga agsursurat ni Baruc iti maysa a propetiko a mensahe idi isu a mismo ti nangiturongan ni Jehova iti atensionna. Apay? Gapu ta mangrugi idi nga ay-ayen ni Baruc ti kasasaad ti biagna ken ti tarigagayna a gumun-od iti ipagarupna a nasaysayaat a banag ngem iti naisangsangayan a pribilehiona nga agserbi iti Dios. Gapu ta nakita ni Jehova dayta a panagbaliw iti kababalin ni Baruc, nangted iti nalawag ngem naasi a balakad kenkuana, a kunkunana: “Agtultuloy nga isapsapulam ta bagim iti naindaklan a bambanag. Dika itultuloy ti agsapul. Ta adtoy mangipagtengak iti didigra iti isuamin a lasag, . . . ket itedkonto kenka ta kararuam kas maysa a samsam kadagiti amin a disso a papanam.”​—Jeremias 36:4; 45:5.

12. Apay a nasken a liklikantayo a sapulen dagiti “naindaklan a bambanag” agpaay iti bagitayo iti agdama a sistema ti bambanag?

¹² Maibatay iti sinao ni Jehova ken ni Baruc, madlawyo kadi ti dakkel a pannakaseknanna iti daytoy nasingpet a tao, a simamatalek ken simamaingel a nagserbi kenkuana a kadua ni Jeremias? Kasta met ita, dakkel ti pannakaseknan ni Jehova kadagidiay agannayas a manggun-od kadagiti ipagarupda a nasaysayaat nga oportunidad iti daytoy a sistema ti bambanag. Makaparagsak ta kas ken Baruc, adu kadagita ti nangipangag iti naayat a panangatur dagiti responsable a naespirituan a kakabsat a lallaki. (Lucas 15:4-7) Wen, sapay koma ta mabigbigtayo amin nga awan ti masakbayan dagidiay mangsapul kadagiti “naindaklan a bambanag” agpaay iti bagida iti daytoy a sistema. Saanda laeng a mapaay a mangbirok iti pudpudno a ragsak no di ket, nakarkaro pay, di agbayag a madadaeldanto a kadua daytoy lubong ken ti amin nga inaagum a tarigagayna.​—Mateo 6:19, 20; 1 Juan 2:15-17.

13. Ania a leksion iti kinapakumbaba ti isuro kadatayo ti salaysay maipapan ken ni Baruc?

¹³ Ti salaysay maipapan ken ni Baruc isuronatayo met iti nasayaat a leksion ti kinapakumbaba. Imutektekanyo ta saan a direkta a binalakadan ni Jehova ni Baruc no di ket binalakadanna babaen ken Jeremias, nga addaan met kadagiti pagkapuyan ken pagkurangan a sigurado nga ammo ni Baruc. (Jeremias 45:1, 2) Kaskasdi, saan a nagtangsit ni Baruc; sipapakumbaba a binigbigna ti pudpudno a gubuayan ti balakad​—ni Jehova. (2 Cronicas 26:3, 4, 16; Proverbio 18:12; 19:20) Isu a no ‘nakaaramidtayo iti aniaman a di umiso nga addang sakbay a maammuantayo dayta’ ken nakaawattayo iti kasapulan a balakad manipud iti Sao ti Dios, tuladentayo koma ti kinamataengan, naespirituan a pannakaawat, ken kinapakumbaba ni Baruc.​—Galacia 6:1.

14. Apay a pagimbagantayo no agtulnogtayo kadagidiay mangidadaulo kadatayo?

¹⁴ Makatulong met kadagidiay mangbalbalakad no napakumbabatayo. Kuna ti Hebreo 13:17: “Agtulnogkayo kadagidiay mangidadaulo kadakayo ket agpasakupkayo, ta agtultuloy a bambantayanda dagiti kararuayo a kasla isudanto dagidiay manungsungbat; tapno aramidenda daytoy a buyogen ti panagrag-o ket saan a buyogen ti panagsennaay, ta daytoy ket makadangran kadakayo.” Anian a masansan nga iyebkas dagiti panglakayen ti rikriknada ken ni Jehova, nga ikararagda ti kasapulanda a tured, sirib, ken kinaannad tapno maitungpalda daytoy narigat nga aspeto ti trabahoda a panagipastor! ‘Bigbigentayo koma dagiti kasta a kita ti tattao.’​—1 Corinto 16:18.

15. (a) Kasano nga imparangarang ni Jeremias ti panagtalekna ken ni Baruc? (b) Kasano a nagunggonaan ni Baruc gapu iti sipapakumbaba a panagtulnogna?

¹⁵ Nabatad a binalbaliwan ni Baruc ti panangmatmatna ta inikkan manen ni Jeremias iti makakarit unay nga annongen​—mapan idiay templo ket sipipigsa nga ibasana ti mensahe ti panangukom a mismo nga insuratna nga insawang ni Jeremias. Nagtulnog kadi ni Baruc? Wen, “inaramidna ti maitunos iti isuamin nga imbilin kenkuana ni Jeremias a mammadto.” Kinapudnona, binasana pay ketdi ti isu met laeng a mensahe kadagiti prinsipe ti Jerusalem, nga awan duadua nga agkalikagum iti dakkel a tured. (Jeremias 36:1-6, 8, 14, 15) Agarup 18 a tawen kalpasanna, dinadael ti Babilonia dayta a siudad. Panunotenyo no kasano ti panagyaman ni Baruc iti pannakaispalna gapu ta impangagna ti pakdaar ni Jehova ken insardengna a sapulen dagiti “naindaklan a bambanag” agpaay iti bagina!​—Jeremias 39:1, 2, 11, 12; 43:6.

Naisalakan Dagiti Biag Gapu iti Panagtulnog Bayat ti Maysa a Pananglakub

16. Kasano nga impakita ni Jehova ti asi kadagiti Judio idiay Jerusalem bayat ti iraraut ti Babilonia idi 607 K.K.P.?

¹⁶ Idi dimteng ti panungpalan ti Jerusalem idi 607 K.K.P., nagminar manen ti asi ti Dios kadagidiay natulnog. Iti kangitingitan ti pananglakub, kinuna ni Jehova kadagiti Judio: “Adtoy ikabilko iti sanguananyo ti dalan ti biag ken ti dalan ni patay. Daydiay agtugtugaw a sitatalna iti daytoy a siudad matayto babaen iti kampilan ken iti nakaro a bisin ken iti angol; ngem daydiay rummuar ken pudno a kumappon kadagiti Caldeo a manglaklakub maibusor kadakayo agtultuloyto nga agbiag, ket ti kararuana pudno unay nga agbalinto a kukuana a kas samsam.” (Jeremias 21:8, 9) Nupay maikari iti pannakadadael dagiti agnanaed iti Jerusalem, impakita ni Jehova ti asina kadagidiay natulnog kenkuana, uray bayat dayta napeggad, maudi nga oras.b

17. (a) Iti ania a dua a wagas a nasubok ti kinatulnog ni Jeremias idi binilin ni Jehova nga ipakaammona kadagiti nalakub a Judio a ‘kumapponda kadagiti Caldeo’? (b) Ania ti masursurotayo iti simamaingel a panagtulnog ni Jeremias?

¹⁷ Awan duadua a nasubok met ti kinatulnog ni Jeremias idi imbagana kadagiti Judio a sumukoda. Naregta ngamin ni Jeremias agpaay iti nagan ti Dios. Dina kayat nga umsien dayta dagiti kabusor a nangipagapu iti panagballigida kadagiti awanan biag nga idolo. (Jeremias 50:2, 11; Un-unnoy 2:16) Maysa pay, ammo ni Jeremias a no ibagana kadagiti tattao a sumukoda, irisrisgona ti biagna, ta adu ti mangmatmat iti sasaona kas ibubusor iti gobierno. Kaskasdi, saan a nagbuteng no di ket situtulnog nga impakaammona dagiti sasao ni Jehova. (Jeremias 38:4, 17, 18) Kas ken Jeremias, adda met awittayo a mensahe a di magustuan dagiti tattao. Dayta met laeng a mensahe ti makagapu a naumsi ni Jesus. (Isaias 53:3; Mateo 24:9) Gapuna, ditay ‘pagbutngan dagiti tattao,’ no di ket kas ken Jeremias, simamaingel nga agtulnogtayo ken ni Jehova, a naan-anay nga agtalektayo kenkuana.​—Proverbio 29:25.

Kinatulnog Bayat ti Iraraut ni Gog

18. Aniada a pannubok ti mapasaranto dagiti adipen ni Jehova?

¹⁸ Iti din agbayag, madadael ti intero a dakes a sistema ni Satanas iti awan kaaspingna a “dakkel a rigat.” (Mateo 24:21) Awan duadua a sakbay ken kabayatan dayta a tiempo, mapasaran ti ili ti Dios dagiti dakkel a pannubok iti pammati ken kinatulnogda. Kas pagarigan, ibaga kadatayo ti Biblia a ni Satanas, iti akemna kas “Gog iti daga ti Magog,” naan-anay a rautenna dagiti adipen ni Jehova, a mangusar kadagiti buyot a nadeskribir kas “maysa a puersa militar a nakaad-adu . . . , kas ul-ulep a mangabbong iti daga.” (Ezequiel 38:2, 14-16) Gapu ta basbassit ken awan gawayda, agkamangto ti ili ni Jehova kadagiti ‘pawisna,’ a mangsalukob kadagidiay natulnog.

19, 20. (a) Apay a napateg ti panagtulnog ti Israel idi addada iti Nalabaga a Baybay? (b) Apay a pakagunggonaantayo ita ti sikakararag a panangusig iti napasamak idiay Nalabaga a Baybay?

¹⁹ Daytoy a kasasaad ipalagipna kadatayo ti ipapanaw ti Israel idiay Egipto. Kalpasan nga inwayatna iti Egipto ti sangapulo a makadidigra a saplit, inturong ni Jehova ti ilina, saan nga iti kaasitgan a dalan nga agturong iti Naikari a Daga, no di ket agturong iti Nalabaga a Baybay, a nalaka la a pakatiliwanda. Iti punto de bista ti maysa a militar, delikado dayta a tignay. No addakayo sadiay, agtulnogkayo kadi iti instruksion ni Jehova babaen ken Moises ket agmartsakayo a napnuan iti kompiansa nga agturong iti Nalabaga a Baybay, nupay ammoyo a kasla sabali a direksion ti ayan ti Naikari a Daga?​—Exodo 14:1-4.

²⁰ No basaentayo ti Exodo kapitulo 14, makitatayo no kasano nga inispal ni Jehova ti ilina iti nakaskasdaaw a pannakaiparangarang ti pannakabalin. Anian a makapabileg iti pammatitayo dagiti kasta a salaysay no iwayaantayo nga adalen ken mennamennaen! (2 Pedro 2:9) Kas resultana, ti natibker a pammati pabilgennatayo nga agtulnog ken ni Jehova, nupay matmatan dagiti tattao a kasla di nainkalintegan dagiti kalikagumna. (Proverbio 3:5, 6) Isu nga imtuodenyo iti bagiyo, ‘Ikagkagumaak kadi a pabilgen ti pammatik babaen ti naanep a panagadal iti Biblia, panagkararag, ken panagmennamenna, agraman ti regular a pannakitimpuyog iti ili ti Dios?’​—Hebreo 10:24, 25; 12:1-3.

Ti Kinatulnog Mangyeg iti Namnama

21. Ania dagiti bendision, iti agdama ken iti masanguanan, ti dumteng kadagidiay agtulnog ken ni Jehova?

²¹ Kadagidiay mangaramid a wagas ti panagbiagda ti panagtulnog ken ni Jehova, mapasaranda uray ita ti kaitungpalan ti Proverbio 1:33, nga agkuna: “No maipapan iti daydiay [situtulnog nga] umim-imdeng kaniak, agtaengto iti kinatalged ket saanto a masinga manipud alinggaget ti didigra.” Anian a nakaskasdaaw ti pannakatungpal dagita a makaliwliwa a sasao kabayatan ti um-umay nga aldaw ti panagibales ni Jehova! Kinapudnona, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Bayat a mangrugi a mapasamak dagitoy a banag, tumakderkayo a sililinteg ket itangadyo dagiti uloyo, agsipud ta ti pannakaispalyo umas-asidegen.” (Lucas 21:28) Nalawag, dagidiay laeng natulnog iti Dios ti addaan kompiansa a mangipangag kadagita a sasao.​—Mateo 7:21.

22. (a) Ania ti rason a makapagtalek ti ili ni Jehova? (b) Ania a bambanag ti mausig iti sumaganad nga artikulo?

²² Ti sabali pay a rason a makapagtalek isu ti kinapudno a “ti Soberano nga Apo Jehova saanto nga agaramid iti maysa a banag malaksid no impalgakna ti kompidensial a banagna kadagiti adipenna a mammadto.” (Amos 3:7) Iti kaaldawantayo, awan dagiti propeta a pinaltiingan ni Jehova a kas iti naglabas; imbes ketdi, dinutokanna ti klase matalek nga adipen a mangipaay iti naintiempuan a naespirituan a taraon iti sangakabbalayanna. (Mateo 24:45-47) Anian a nagpateg ngarud nga agtulnogtayo iti dayta nga “adipen”! Kas ipakita ti sumaganad nga artikulo, ti kasta a kinatulnog iyanninawna met ti panangmatmattayo ken ni Jesus, ti apo dayta nga “adipen.” Isu Daydiay ‘pagtulnogan dagiti ili.’​—Genesis 49:10.

[Footnotes]

Malagipyo Pay?

• Ania ti nagbanagan ti maulit-ulit a panagsukir ti Israel?

• Kasano a naapektaran ni Ari Jehoas kadagiti katimpuyogna, agpada idi ubing pay ken kalpasanna?

• Ania a leksion ti masursurotayo ken ni Baruc?

• Apay nga awan ti rumbeng a pagbutngan ti natulnog nga ili ni Jehova bayat nga umad-adani ti panungpalan ti agdama a sistema?

[Ladawan iti panid 13]

Gapu iti panangiwanwan ni Jehoiada, nagbalin ni Jehoas a natulnog ken ni Jehova bayat ti kinaagtutubona

[Ladawan iti panid 15]

Dagiti dakes a katimpuyog ti nangimpluensia ken ni Jehoas a mangpapatay iti propeta ti Dios

[Ladawan iti panid 16]

Agtulnogkayo kadi ken ni Jehova ket imatanganyo ti nakaskasdaaw a mangisalakan a pannakabalinna?