Kasano Kapateg ti Biagmo?

NUPAY di mabilang a biag ti naisakripisio idiay Europa bayat ti Gubat Sangalubongan I, adda naisangsangayan a panangispal iti biag idiay Antarctica. Bayat ti panaglayag ti Anglo-Irish nga eksplorador a ni Ernest Shackleton ken dagiti kakaduana, limned ti barkoda, ti Endurance, kalpasan a naidungpar iti dakkel a yelo iti baybay. Uray kaskasano, naipamuspusan ni Shackleton nga impan dagiti tattaona iti Elephant Island iti South Atlantic Ocean. Ngem napeggad latta ti sasaadenda.

Nabigbig ni Shackleton a ti kakaisuna a namnamada a makalasat isu ti panangibaonna iti sumagmamano a kakaduana tapno agpatulongda iti maysa nga estasion dagiti agtiltiliw iti balyena iti isla ti Makin-abagatan a Georgia. Sangaribu ket sangagasut a kilometro ti kaadayo dayta, ken addaanda laeng iti 6.7 metro a pangispal a bangka a naalada manipud iti Endurance. Kasla awanen ti namnamada.

Ngem idi Mayo 10, 1916, kalpasan ti 17 a makatuok nga al-aldaw, nakagteng iti Makin-abagatan a Georgia ni Shackleton ken ti sumagmamano kadagiti kakaduana. Ngem gapu iti dakes a kasasaad iti taaw, naisadsadda iti sabali a paset ti isla. Tapno makagtengda iti papananda, masapul nga agdaliasatda iti 30 kilometro iti saanda a kabesado a kabambantayan a naabbungotan iti niebe. Iti laksid ti amin a rigat​—nakaro a lam-ek ken kaawan ti alikamen a pagkalay-at iti bantay​—​nakasangpet da Shackleton ken dagiti kakaduana iti destinasionda, ket naispalna dagiti amin a nabati a kakaduana idi agangay. Apay a kasta unay ti panagregget ni Shackleton? “Ti kalatna,” insurat ni biograpo a Roland Huntford, isu “ti panangispal iti amin a tattaona.”

“Awan Uray Maysa Kadakuada ti Mapukpukaw”

Apay a saan a napukawan iti namnama dagiti tattao ni Shackleton bayat a nagpupunipon ken nagurayda iti “nalamiis ken di madanon nga isla ti batbato ken yelo a 30 a kilometro ti kaatiddogna”? Nagtalekda a tungpalen ti liderda ti karina nga ispalenna ida.

Ti sangatauan ita ket kas kadagita a lallaki a nabati iti Elephant Island. Adu ti agbibiag iti sidong dagiti dakes a kasasaad ken makidangdangadang tapno laeng agbiag. Ngem naan-anay a makapagtalekda a ti Dios “alawennanto daydiay naparigatan” gapu iti panangirurumen ken rigat. (Job 36:15) Manamnamayo nga ipatpateg ti Dios ti biag ti tunggal maysa. “Awagannak iti aldaw ti riribuk,” kuna ni Jehova a Dios, ti Namarsua, ket “alawenkanto.”​—Salmo 50:15.

Narigatmo kadi a patien a ti Namarsua matmatannaka a napateg, nupay maysaka laeng kadagiti binilion nga indibidual? No kasta, imutektekam ti insurat ni propeta Isaias maipapan kadagiti binilion a bituen kadagiti binilion a galaksi iti naglawa nga uniberso. Mabasatayo: “Itangadyo dagiti matayo sadi ngato ket kitaenyo. Siasino ti namarsua kadagitoy a banag? Isu Daydiay mangiruruar iti buyotda sigun a mismo iti bilang, isuda amin awaganna sigun a mismo iti nagan. Gapu iti kinaruay iti dinamiko nga enerhia, kasta met a yantangay isu nakired iti pannakabalin, awan uray maysa kadakuada ti mapukpukaw.”​—Isaias 40:26.

Maapresiarmo kadi ti kayat a sawen dayta? Ti galaksitayo a Milky Way​—a pasetna laeng ti solar system-tayo​—ket naglaon iti di kumurang a 100 a bilion a bituen. Kasano kaadu ti galaksi? Awan ti makaammo iti eksakto a bilangna, ngem pattapattaen ti dadduma nga agdagup dayta iti 125 a bilion. Anian a nakaskasdaaw ngarud ti kaadu ti bituen! Kaskasdi, ti Biblia ibagana kadatayo a ti Namarsua iti uniberso mainagananna ti tunggal maysa kadagiti bituen.

“Dagiti Mismo a Buok ti Uloyo Nabilangda Amin”

‘Ngem,’ mabalin nga adda mangibaga, ‘ti basta pannakaammo iti nagnagan dagiti binilion a bituen​—wenno binilion a tattao​—mabalin a saanna a kaipapanan ti pannakaseknan kadakuada kas indibidual.’ Ti maysa a kompiuter mabalin a makairehistro iti nagnagan ti binilion a tattao. Ngem awan ti mangibaga a maseknan ti kompiuter iti siasinoman kadakuada. Nupay kasta, ipakita ti Biblia a ni Jehova a Dios saanna laeng nga ammo dagiti nagan ti binilion a tattao, no di ket maseknan met kadakuada kas indibidual. “Iyallatiwyo kenkuana ti isuamin a pakaringgoranyo,” insurat ni apostol Pedro, “agsipud ta isu maseknan kadakayo.”​—1 Pedro 5:7.

Kinuna ni Jesu-Kristo: “Saan aya a ti dua a billit-tuleng mailako iti sinsilio a bassit ti pategna? Kaskasdi awan maysa kadakuada ti matnag iti daga a saan nga ammo ni Amayo. Ngem dagiti mismo a buok ti uloyo nabilangda amin. Gapuna dikay agbuteng: napatpategkayo ngem iti adu a billit-tuleng.” (Mateo 10:29-31) Imutektekam ta saan a kinuna ni Jesus a basta ammo ti Dios no ania ti napasamak kadagiti billit-tuleng ken iti tattao. Kinunana: “Napatpategkayo ngem iti adu a billit-tuleng.” Apay a napatpategka? Agsipud ta naparsuaka “iti ladawan ti Dios”​—nga addaan iti abilidad a mangpatanor ken mangiparangarang kadagiti moral, mental, ken naespirituan a galad a mangisarming kadagiti natan-ok a galadna.​—Genesis 1:26, 27.

“Intelihente a Gapuanan”

Dika payaw-awan kadagiti tattao a mangilibak iti kaadda ti Namarsua. Sigun kadakuada, ti nangaramid kenka ket saan a persona no di ket awan panunotna a puersa. Ibagada a saanka a naparsua “iti ladawan ti Dios,” nga awan nakaidumaam kadagiti amin a sabali nga animal iti daytoy a planeta​—agraman dagiti billit-tuleng.

Lohikal kadi kenka a basta naadda ti biag babaen laeng ti naiparna ken awan panunotna a puersa? Sigun iti molecular biologist a ni Michael J. Behe, dagiti “komplikado unay a biokemikal a proseso” a mangtartarawidwid iti biag ibatadda a naan-anay a di nainrasonan dayta a kapanunotan. Kunana nga ibatad ti ebidensia ti biochemistry a ti “biag ditoy daga idi punganay . . . ket maysa nga intelihente a gapuanan.”​—Darwin’s Black Box​—The Biochemical Challenge to Evolution.

Ibaga kadatayo ti Biblia a ti amin a kita ti biag ditoy daga ket intelihente a gapuanan. Ibagana pay a ti Gubuayan ti amin nga intelihente a gapuanan isu ni Jehova a Dios, ti Namarsua iti uniberso.​—Salmo 36:9; Apocalipsis 4:11.

Pudno, nasken nga agibturtayo iti lubong a napno iti saem ken panagsagaba. Ngem saan koma a dayta ti manglapped kenka a mamati nga adda ti maysa a Namarsua ken Diseniador ti daga ken ti amin a biag nga adda iti dayta. Laglagipem ti dua a napateg a kinapudno. Umuna, saan a gapuanan ti Dios ti kinaimperpekto nga adda kadatayo amin. Maikadua, adda nasayaat a rason ti Namarsua no apay a temporario nga ipalpalubosna dayta. Kas iti masansan nga ilawlawag daytoy a magasin, ni Jehova a Dios impalubosna ti kinadakes iti limitado laeng a tiempo tapno mamimpinsan a risutenna dagiti moral nga isyu a rimsua idi a dagiti immuna a tao linaksidda ti kinasoberanona.a​—Genesis 3:1-7; Deuteronomio 32:4, 5; Eclesiastes 7:29; 2 Pedro 3:8, 9.

“Ispalenna Daydiay Napanglaw nga Agpatpatulong”

Siempre, uray narigat dagiti kasasaad nga ib-ibturan ti adu a tattao ita, ti biag ket naisangsangayan latta a sagut. Ken aramidentayo ti amin a kabaelantayo a mangtaginayon iti dayta. Ti biag iti masanguanan nga inkari ti Dios ket saan a kas iti agdama a masapul a makidangadangka tapno malasatam dagiti nakas-ang ken nasaem a kasasaad​—kas kadagiti tattao ni Shackleton iti Elephant Island. Panggep ti Dios nga ispalennatayo manipud iti agdama a nasaem ken ubbaw a biagtayo tapno ‘mapetpetantayo a sititibker ti pudpudno a biag’ nga orihinal a pinanggep ti Dios agpaay kadagiti tattao a parsuana.​—1 Timoteo 6:19.

Ti Dios aramidenna amin daytoy agsipud ta matmatanna a napateg ti tunggal maysa kadatayo. Inyurnosna nga ipaay ti Anakna, ni Jesu-Kristo, ti pangsubbot a sakripisio a kasapulan tapno mawayawayaantayo iti basol, kinaimperpekto, ken ipapatay a tinawidtayo kadagiti immuna a nagannak kadatayo, da Adan ken Eva. (Mateo 20:28) “Ti Dios inayatna ti lubong iti kasta unay,” kinuna ni Jesu-Kristo, “nga intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno tunggal maysa a mangwatwat iti pammati kenkuana . . . maaddaan iti agnanayon a biag.”​—Juan 3:16.

Anianto ti aramiden ti Dios kadagidiay nadadael ti biagda gapu iti saem ken panangirurumen? Mainaig iti Anakna, ibaga kadatayo ti naipaltiing a Sao ti Dios: “Ispalennanto daydiay napanglaw nga agpatpatulong, kasta met daydiay naparigatan ken siasinoman nga awanan katulongan. Isu maasianto iti daydiay nanumo ken iti daydiay napanglaw, ket dagiti kararua dagidiay napanglaw isalakannanto. Iti pannakairurumen ken iti kinaranggas subbotennanto ti kararuada.” Apay nga aramidenna dayta? Agsipud ta ‘ti darada [wenno, ti biagda] napateg kadagiti matana.’​—Salmo 72:12-14.

Sinigsiglon a makidangdangadang ti sangatauan gapu iti dadagsen nga inyeg ti basol ken kinaimperpekto, a kasla “agas-asug” gapu iti nakaro a saem ken panagsagaba. Impalubos dayta ti Dios yantangay ammona a kabaelanna nga aturen ti aniaman a pannakadangran kalpasanna. (Roma 8:18-22) Iti din agbayag, ‘isublinanto ti amin a bambanag’ babaen ti gobierno a Pagarian nga iturayan ti Anakna, ni Jesu-Kristo.​—Aramid 3:21; Mateo 6:9, 10.

Ramanen dayta ti pannakapagungar dagiti tattao a nagsagaba ken natay. Addada iti lagip ti Dios. (Juan 5:28, 29; Aramid 24:15) Din agbayag, awatenda ti biag a “siwawadwad”​—biag nga agnanayon iti kinaperpekto iti paraiso a daga nga awanan iti saem ken panagsagaba. (Juan 10:10; Apocalipsis 21:3-5) Amin a sibibiag mabalindanton a tagiragsaken a naan-anay ti biag ken patanoren dagiti naisangsangayan a galad ken abilidad a mangipabigbig kadagiti naparsua “iti ladawan ti Dios.”

Maysakanto ngata kadagidiay mangtagiragsak iti biag nga inkari ni Jehova? Agpannuray dayta kenka. Idagadagmi a gundawayam ti urnos nga inaramid ni Jehova tapno maiburay amin dagitoy a bendision. Dagiti agibumbunannag daytoy a magasin sidadaanda a tumulong kenka a mangaramid iti dayta.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 4, 5]

Dagiti nabati a tattao nagtalekda a tungpalen ni Shackleton ti inkarina nga ispalenna ida

[Credit Line]

© CORBIS

[Ladawan iti panid 6]

“Napatpategkayo ngem iti adu a billit-tuleng”