KAADDA

Ti Griego a sao a pa·rou·siʹa, a buklen ti pa·raʹ (iti sibay) ken ou·siʹa (kaadda; naadaw iti ei·miʹ, kaipapananna ti “adda”) ket naipatarus a “kaadda.” Ngarud, ti pa·rou·siʹa literal a kaipapananna ti “adda iti sibay,” kayatna a sawen, “kaadda.” Naaramat dayta iti 24 a daras iti Kristiano a Griego a Kasuratan, masansan a tumukoy iti kaadda ni Kristo mainaig iti Mesianiko a Pagarianna.​—Mt 24:3; kitaenyo ti apendise ti Rbi8, p. 1576, 1577.

Iti adu a patarus, agduduma ti pannakaipatarus daytoy a sao. Nupay naipatarus ti pa·rou·siʹa kas “kaadda” iti sumagmamano a teksto, ad-adda a masansan a naipatarus dayta kas “iyaay.” Daytoy ti nakaibatayan ti sasao a “maikadua nga iyaay” wenno “maikadua nga idadateng” (adventus [“idadateng” wenno “iyaay”] ti nakaipatarusan ti pa·rou·siʹa iti Latin a Vulgate iti Mt 24:3) mainaig ken Kristo Jesus. Nupay ti kaadda ni Jesus ipamatmatna ti isasangpetna iti lugar nga ayanna, ti pannakaipatarus ti pa·rou·siʹa kas “iyaay” kangrunaanna nga ipaganetgetna ti isasangpet, ket saanen a maipaganetget ti kaadda kas resulta ti isasangpetna. Nupay ti “idadateng” ken “kaadda” agpadpada nga aramatenda kas pakaipatarusan ti pa·rou·siʹa, kaaduanna a bigbigen dagiti leksikograpo a ti kaadda ti persona isu ti kangrunaan nga ipapaawat ti sao.

Kuna ti Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words (1981, Tomo 1, p. 208, 209): “Ti PAROUSIA . . . ipasimudaagna agpadpada ti idadateng ken ti resultana a kaadda. Kas pagarigan, iti maysa a papiro a surat [naisurat iti Griego] dakamaten ti maysa nga ina a reyna a kasapulan ti parousia-na iti maysa a lugar tapno asikasuenna ti bambanag mainaig iti sanikuana sadiay. . . . No maaramat dayta maipapan iti isusubli ni Kristo, iti Pannakaipalangit ti Iglesia, ipatuldona, saan laeng a ti apagbiit nga iyaayna maipaay kadagiti sasantona, no di ket ti kaaddana kadakuada manipud iti dayta a kanito agingga iti pannakaipanayag ken pannakaiparangarangna iti lubong.” Ipakita ti Greek-English Lexicon da Liddell ken Scott (rinebisar ni H. Jones, Oxford, 1968, p. 1343) a ti pa·rou·siʹa no dadduma naaramat iti sekular a Griego a literatura kas pangtukoy iti “isasarungkar ti maysa nga agturay wenno opisial.”

Siempre, makatulong ti sekular a Griego a sursurat iti panangammo iti kaipapanan daytoy a Griego a termino. Nupay kasta, ti pannakausar daytoy a sao iti mismo a Biblia ket ad-adda a makatulong iti panangtarus iti kaipapananna. Kas pagarigan, iti Filipos 2:12, dakamaten ni Pablo a dagiti Kristiano a taga Filipos agtultulnogda ‘saan laeng a kabayatan ti kaaddana [pa·rou·siʹai], no di ket ad-adda pay a sisasaganada kabayatan ti kaawanna [a·pou·siʹai].’ Kasta met, iti 2 Corinto 10:10, 11, kalpasan ti panangtukoyna kadagidiay nagkuna a “nadagsen ken napuersa dagiti suratna, ngem ti kaaddana [pa·rou·siʹa] a mismo nakapuy ket ti panagsasaona uumsien,” innayon ni Pablo, “Imutektekan koma daytoy ti kasta a tao, a no aniakami iti saomi babaen kadagiti surat no awankami [a·ponʹtes], kastakaminto met iti panagtignay no addakami [pa·ronʹtes].” (Idiligyo met ti Fil 1:24-27.) Ngarud, napaggidiat ti kaadda ken ti kaawan, saan a ti idadateng (wenno iyaay) ken ipapanaw.

Maipapan itoy, kuna ti apendise ti Emphasised Bible ni J. B. Rotherham (p. 271): “Iti daytoy nga edision, ti sao a parousia naipatarus kas ‘kaadda’ (saan a nausar ti ‘iyaay’ kas patarus daytoy a sao) iti amin a pagparanganna. . . . Ti kaipapanan ti ‘kaadda’ ket nabatad unay a makita gapu ta naigiddiat dayta iti ‘kaawan’ . . . iti kasta gagangay a tumaud ti saludsod,​—Apay a saan a kanayon nga ipatarus a kasta?”

Ti sasao ni Jesus a nairekord iti Mateo 24:37-39 ken Lucas 17:26-30 ipasimudaagda met a ti pa·rou·siʹa ni Jesus ket saan nga apagbiit laeng nga iyaay a sarunuen ti dagus nga ipapanaw no di ket maysa a kaadda a mangsaklaw iti maysa a periodo ti tiempo. Ditoy, ti “kaaldawan ni Noe” naipadis iti “kaadda ti Anak ti tao” (“kaaldawan ti Anak ti tao,” iti salaysay ni Lucas). Ngarud, daytoy a panangipadis ni Jesus saan nga agaplikar laeng iti iyaay ti Layus kas pagnguduan ti kaaldawan ni Noe, nupay ipakitana a ti bukodna a “kaadda” wenno “kaaldawan” maaddaanto iti umas-asping a pagnguduan. Yantangay ti “kaaldawan ni Noe” aktual a sinaklawna ti maysa a periodo ti adu a tawen, adda pangibatayan iti panamati a ti naipadto a “kaadda [wenno “kaaldawan”] ti Anak ti tao” saklawenna met ti maysa a periodo a buklen ti sumagmamano a tawen, nga agngudo iti pannakadadael dagidiay saan a nagtignay tapno aprobetsarenda ti naipaay a gundaway a mangragpat iti pannakaispal.

Kasasaad ti “Parousia” ni Kristo. Ti pa·rou·siʹa, wenno kaadda, mabalin met a maimatangan, ket iti innem a panagparang daytoy a sao, ti matuktukoy isu ti makita a kaadda dagiti tattao a kas kada Estefanas, Fortunato, Acaico, Tito, ken Pablo. (1Co 16:17; 2Co 7:6, 7; 10:10; Fil 1:26; 2:12) Ti pa·rou·siʹa mabalin pay a di makita, kas ipasimudaag ti panangaramat ni Pablo iti nainaig a berbo a porma (paʹrei·mi) idi agsasao maipapan iti ‘kaaddana iti espiritu’ nupay awan iti bagi. (1Co 5:3) Ngarud, ti Judio a historiador a ni Josephus, nga agsursurat iti Griego, tinukoyna met ti pa·rou·siʹa ti Dios iti Bantay Sinai, a ti di makita a kaaddana ket pinaneknekan dagiti gurruod ken kimat.​—Jewish Antiquities, III, 80 (v, 2).

Ti kinapudno a Nainkasuratan ti di makita a kaadda ket patalgedan met ti panangikuna ni Jehova a Dios ken Moises maipapan iti lakasa ti tulag iti Kasasantuan a paset ti tabernakulo: “Ket agparangakto kenka sadiay ken makisaoak kenka manipud ngatuen ti kalub.” (Ex 25:22) Saan a makita ti kaadda ti Dios, yantangay nalawag iti Kasuratan nga “awan ti tao a nakakita iti Dios uray kaano”​—uray ni Moises wenno ti nangato a padi a simrek iti Kasasantuan. (Jn 1:18; Ex 33:20) Idi indedikar ni Ari Solomon ti templo idiay Jerusalem, ti ulep ti “dayag ni Jehova” pinunnona ti balay. Kinuna ni Solomon nga ‘agtataeng ni Jehova iti templo.’ Nupay kasta, kinuna a mismo ni Solomon: “Ngem pudpudno kadi nga agnaedto ti Dios iti rabaw ti daga? Adtoy! Ti langlangit, wen, ti langit ti langlangit, saandaka a malaon; anian nga ad-adda pay, ngarud, daytoy balay nga imbangonko!” Nupay kasta, dagiti mata ti Dios agtultuloy a silulukat maiturong iti dayta a balay ket dagiti kararag a mayebkas sadiay denggenna ‘iti disso a pagnanaedanna, iti langlangit.’​—1Ar 8:10-13, 27-30; idiligyo ti Ara 7:45-50.

Ipamatmat dagitoy a salaysay a ti Dios kabaelanna ti ‘maadda’ ditoy daga iti naespirituan a pamay-an (ngarud, di makita) nupay adda idiay langit. Iti sumagmamano a kaso, ti kaaddana ket mabalin a babaen iti maysa a pannakabagi nga anghel a nagtignay ken nagsao maipaay iti Dios, a nangikuna pay ketdi, “Siak ti Dios ni amam,” kas ti imbaga ti anghel iti gumilgil-ayab a bassit a kayo idi nagsao ken Moises. (Ex 3:2-8; idiligyo ti Ex 23:20; 32:34.)Umasping iti dayta, ni Jehova imbagana ken Moises nga isu ‘umay’ kenkuana idiay Bantay Sinai ket ‘bumaba’ sadiay (Ex 19:9, 11, 18, 20), nupay kasta, ipakita ti sursurat dagiti apostol nga adda sadiay ti Dios babaen kadagiti anghelna ket inyawatna ken Moises ti tulagna.​—Ga 3:19; Heb 2:2; kitaenyo ti RUPA.

Yantangay ni Jesu-Kristo, a napagungar nga Anak ni Jehova, ket naipaayan iti ‘isuamin nga autoridad idiay langit ken ditoy daga,’ ken isu ti “apag-isu a ladawan ti mismo a kina-isu [ti Dios],” ngarud kabaelanna met ti mangaramid iti di makita a kaadda, kas iti inaramid ni Amana. (Mt 28:18; Heb 1:2, 3) Maipapan iti daytoy, mapaliiwtayo nga uray idi adda ditoy daga, nabaelan ni Jesu-Kristo a paimbagen ti tattao nga adda iti adayo a lugar, a kasla ket tay isu a mismo adda sadiay.​—Mt 8:5-13; Jn 4:46-53.

Nalawag met a ni Jehova a Dios impasakupna dagiti anghel iti sidong ti autoridad ti naipadayag nga Anakna. (1Pe 3:22) Dagiti teksto a mainaig iti kaadda ni Jesus kanayon a deskribirenda ni Jesus kas ‘kuykuyogen’ ti angheliko a buybuyot wenno kas ‘ibabaonna ida.’ (Mt 13:37-41, 47-49; 16:27; 24:31; Mr 8:38; 2Te 1:7) Nupay kasta, ti naipadto a kaaddana iti pannakabalin ken dayag ti Pagarian ket saan laeng a mainaig iti panagaramat kadagiti angheliko a mensahero wenno katulongan kadagiti mision ditoy daga, ta naar-aramaten dagita idi pay umuna a siglo K.P. mainaig kadagiti apostol ken iti sabsabali pay. (Ara 5:19; 8:26; 10:3, 7, 22; 12:7-11, 23; 27:23) Dagiti pangngarig ni Jesus ken ti dadduma pay a teksto ipakitada a ti kaaddana ket kas iti kaadda ti maysa nga apo a nagsubli iti sangakabbalayanna ken kas iti kaadda ti maysa a tao nga immawat iti kinaari a nagsubli tapno iturayanna ti pagarianna. Ipakitada met a ti kaadda ni Jesus kaipapananna ti personal a panangsukimatna ken panangukomna a sarunuen ti aktibo a parangarang wenno panangipakatna iti dayta a panangukom ken ti panangtedna iti gunggona kadagidiay naanamongan. (Mt 24:43-51; 25:14-45; Lu 19:11-27; idiligyo ti Mt 19:28, 29.) Yantangay ti panagari ni Jesus ramanenna ti intero a daga, ti kaaddana ket sangalubongan. (Idiligyo ti Mt 24:23-27, 30) Ngarud, ti naipaltiing a sasao ni Pablo iti 1 Corinto 15:24-28 ken dagiti pannakatukoy ti panagturay ni Kristo iti Apocalipsis (5:8-10; 7:17; 19:11-16; 20:1-6; 21:1-4, 9, 10, 22-27) ipasimudaagda a ti kaadda ni Kristo isu ti tiempo a panangiturongna iti naan-anay nga atensionna iti intero a daga ken kadagiti agnanaed iti dayta, nga ipakatna ti naan-anay a bileg ti naarian a pannakabalinna tapno maitungpalna ti pagayatan ni Amana maipaay iti daga ken kadagiti agnanaed iti dayta.​—Idiligyo ti Mt 6:9, 10.

Maibatay kadagiti teksto a mangdakdakamat iti pannakakita ken Jesus nga “um-umay kadagiti ulep nga addaan dakkel a pannakabalin ken dayag” (Mr 13:26; Apo 1:7), kunaen ti dadduma a makita la ketdi ti kaaddana. Nupay kasta, kas naipakita iti artikulo nga ULEP (Piguratibo nga Usar), ti pannakaaramat ti ul-ulep mainaig iti dadduma pay a parangarang ti kaadda ti Dios ipasimudaagna ti di pannakakita imbes a pannakakita. Ngarud ti ‘pannakakita’ mabalin a tumukoy met iti piguratibo a pannakakita, pannakatarus babaen iti panunot ken puso. (Isa 44:18; Jer 5:21; Eze 12:2, 3; Mt 13:13-16; Efe 1:17, 18) No ti maysa saanna a bigbigen daytoy, saanna met ngarud bigbigen a ti kinabulsek​—kasungani ti pannakakita​—mabalin a maaramat iti piguratibo wenno naespirituan a kaipapanan, imbes a literal laeng. Nalawag nga inaramat ni Jesus agpadpada ti pannakakita ken kinabulsek iti kasta a piguratibo wenno naespirituan a kaipapanan. (Jn 9:39-41; Apo 3:14-18; idiligyo met ti 2Co 4:4; 2Pe 1:9.) Idi a ni Jehova nagsao ken Job “manipud iti allawig” (mabalin a napakuyogan iti ul-ulep), kinuna ni Job: “Iti alimadamad nangngegko ti maipapan kenka, ngem ita ti bukodko a mata makitanaka.” (Job 38:1; 42:5) Awan duadua a daytoy met ket pannakatarus ti panunot ken puso imbes a babaen iti literal a mata, gapu iti nabatad a Nainkasuratan a sursuro nga “awan ti tao a nakakita iti Dios uray kaano.”​—Jn 1:18; 5:37; 6:46; 1Jn 4:12.

Ti pammaneknek a saan a literal a makita ti kaadda ni Jesus ket masarakan iti mismo a sasaona, a babaen iti ipapatayna isakripisiona ti lasagna maigapu iti biag ti sangatauan (Jn 6:51), kasta met a masarakan iti imbaga ni apostol Pablo a ni napagungar a Jesus “agnanaed iti di maasitgan a lawag, nga awan maysa kadagiti tattao ti nakakita wenno mabalin a makakita kenkuana.” (1Ti 6:14-16) Maibaga ngarud ni Jesus kadagiti adalanna nga iti “apagbiit laengen ket ti lubong saannakton a makita.” Pudno, isu makita dagiti adalanna, saan laeng a gapu ta agparang kadakuada kalpasan ti panagungarna, no di ket gapu met ta iti naikeddeng a tiempo mapagungarda a makikadua kenkuana idiay langit ket ‘makitada ti dayag nga inted kenkuana ni Amana.’ (Jn 14:19; 17:24) Ngem isu saan a makita ti sangatauan agsipud ta kalpasan ti panagungarna iti biag kas espiritu a parsua (1Pe 3:18), nagparang laeng kadagiti adalanna. Ti iyuulina idiay langit nakita laeng dagiti adalanna, saan a ti intero a sangatauan. Dagiti anghel nga adda iti dayta a gundaway impasiguradoda kadagiti adalan a ti panagsubli ni Jesus mapasamak iti “isu met laeng a pamay-an” (Gr., troʹpos, saan a mor·pheʹ, “langa”). Ngarud ti panagsublina saan a makita ti publiko, no di ket dagiti laeng matalek a pasurotna ti makailasin.​—Ara 1:1-11.

Ti dakes a kasasaad ti puso a nabuyogan kadagiti di umiso a pagarup mainaig iti kaadda ni Kristo ket awan duadua a nakaapektar iti kababalin dagiti managuy-uyaw. Naipadto a kadagiti “maudi nga aldaw” manglaisda, a kunkunada: “Sadino ti ayan daytoy naikari a kaaddana? Ay ket, nanipud iti aldaw a naturog ken patay dagidi ammami, amin a bambanag nagtultuloy nga isu latta nanipud idi panangrugi ti sangaparsuaan.”​—2Pe 3:2-4; idiligyo ti 2Pe 1:16.

Nalawag, ammonto dagiti tattao ti mapaspasamak inton “pannakaipanayag” (Gr., a·po·kaʹly·psis) ni Jesu-Kristo a “kadua[na] dagiti mannakabalin nga anghelna iti dumardarang nga apuy, bayat nga iyegna ti pammales kadagidiay saan a makaammo iti Dios ken kadagidiay saan nga agtulnog iti naimbag a damag maipapan ken Apotayo a Jesus.” (2Te 1:7-9) Uray pay kasta, mabalin latta a mapasamak ti di makita a kaaddana a di madmadlaw ti isuamin a tattao, ngem makita laeng dagiti matalek sakbay dayta a pannakaipanayag. Laglagipentayo koma a ti kaadda ni Jesus naipadis iti “kaaldawan ni Noe,” a dakamatenna nga idi tiempo ni Noe, ‘saan a nangikankano’ dagiti tattao agingga nga immay kadakuada ti pannakadadael babaen ti danum, ket “kastanto ti kaadda ti Anak ti tao.”​—Mt 24:37-39.

Paspasamak nga agpaay a tanda iti kaaddana. Inkari ni Jesus kadagiti pasurotna nga isu adda iti nagtetengngaanda bayat ti panaguummongda (Mt 18:20), ket impasiguradona met kadakuada nga iti panagaramidda iti adalan ‘isu adda kadakuada’ iti “amin nga al-aldaw agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mt 28:19, 20) Ti pa·rou·siʹa iti Mateo 24:3 ken kadagiti nainaig a teksto adda la ketdi sabali pay nga ipaspasimudaagna. Nalawag a tumukoy iti maysa a naisangsangayan a kaadda, a mangsaklaw ken mangapektar kadagiti amin nga agnanaed ditoy daga ken nainaig unay iti panangiparangarang ni Jesus iti naan-anay nga autoridad kas Ari a dinutokan ti Dios.

Dagiti pasamak nga agpaay a tanda iti kaadda ni Jesus iti pannakabalin ti Pagarian ramanenna dagitoy: Ti panagungar dagiti pasurotna a natayen, dagidiay a makipagtawid kenkuana iti nailangitan a Pagarian (1Co 15:23; Ro 8:17); ti panangurnongna iti dadduma pay a pasurot nga agbibiag iti tiempo ti kaaddana ken ti panangalana kadakuada tapno maikaykaysada kenkuana (Mt 24:31; 2Te 2:1); ti ‘panangpukawna’ iti apostata a “tao ti kinakillo,” a maibanag “babaen ti pannakaiparangarang [e·pi·pha·neiʹai] ti kaadda [ni Jesus]” (2Te 2:3-8; kitaenyo ti TAO TI KINAKILLO); ti pannakadadael dagidiay amin a di nagtignay tapno aprobetsarenda ti gundaway a mangragpat iti pannakaispal (Mt 24:37-39); ken, kapatgan iti amin, ti pannakairugi ti Sangaribu a Tawen a Panagturayna (Apo 20:1-6). Kitaenyo met ti artikulo a PANAGBALBALIW TI LANGA maipaay iti detalye no kasano a dagiti nakaimatang iti sirmata ni Kristo iti kaaddana iti dayag ti Pagarian naikkanda iti pannakabael a mangipakaammo iti sabsabali ti maipapan iti “pannakabalin ken kaadda ni Apotayo a Jesu-Kristo.”​—2Pe 1:16-18.

Dagiti kasasaad a kakuykuyog ti kaaddana. Babaen iti simboliko a sasao, iparang ti libro ti Apocalipsis ti adu nga impormasion mainaig iti kaadda ni Kristo ken iti pannakaiparangarang ken pannakaipanayagna. Ti simboliko a ladawan ti nakoronaan a nakasakay iti puraw a kabalio kas nailadawan iti Apocalipsis 6:1, 2 ket pumadpada iti daydiay nakasakay iti Apocalipsis 19:11-16, nga isu ti “Ari ti ar-ari ken Apo ti ap-appo,” ni Kristo Jesus. Ipakita ti Apocalipsis kapitulo 6 nga inton agsakay ni Kristo kas mangparmek nga Ari, saanna a dagus nga ikkaten ti kinadangkes ditoy daga, no di ket ti panagsakayna mapakuyogan iti gubat a mangikkat iti “talna iti daga,” kasta met iti kinakirang ti taraon ken makapapatay a saplit. (Apo 6:3-8) Pumadpada met daytoy iti paspasamak a masarakan iti padto ni Kristo iti Mateo 24, Marcos 13, ken Lucas 21. Agparang ngarud a ti padto ni Jesus a masarakan kadagiti salaysay ti Ebanghelio, a nalawag a ramanenna ti pannakadadael ti Jerusalem ken ti templona (a napasamak idi 70 K.P.), agaplikar met iti tiempo ti kaadda ni Kristo, iti kasta mangipaay iti “pagilasinan” a mamagbalin a posible ti panangammo no kaano ti kaadda ken ti panagturay ni Jesus manipud langit kas Mesianiko nga Ari.​—Mt 24:3, 32, 33; Lu 21:29-31.

Ti dadduma pay a pannakatukoy ti kaadda ni Kristo kaaduanna a mangiparegta iti panagmatalek ken panagibtur agingga ken bayat dayta a tiempo.​—1Te 2:19; 3:12, 13; 5:23; San 5:7, 8; 1Jn 2:28.

Ti Kaadda ti Aldaw ni Jehova. Iti maikadua a surat ni Pedro, paregtaenna dagiti kakabsatna nga ‘ur-urayenda ken agtalinaedda a silalagip unay iti kaadda ti aldaw ni Jehova,’ nga iparangarangda daytoy iti wagas ti panagbiagda. (2Pe 3:11, 12) Masapul a siguraduenda a kanayon a silalagipda iti aldaw ti panangukom ni Jehova, a bigbigenda nga asidegen dayta. Iti dayta nga “aldaw ni Jehova,” dagiti gobierno a “langlangit” iti daytoy nadangkes a lubong madadaelto a kasla babaen iti apuy ket ti “el-elemento” a karaman iti dayta saanto a makapagkaykaysa no di ket malunagto gapu iti nakaro a pudot. Agpatingganton ti agdama a sistema nga iturturayan ni Satanas.

Yantangay ni Jehova a Dios agtignay babaen iti Anakna ken ti dinutokanna nga Ari, ni Kristo Jesus (Jn 3:35; idiligyo ti 1Co 15:23, 24), kaawatan nga adda panagkanaig daytoy naikari a “kaadda” ni Jehova ken ti “kaadda” ni Kristo Jesus. Ngarud, ti manglais iti pannakaiwaragawag ti maysa kadakuada laisennanto met ti pannakaiwaragawag ti sabali. Manen, ti kababalin dagiti tattao sakbay ti Layus ket naaramat a katupag a pagarigan.​—2Pe 3:5-7; idiligyo ti Mt 24:37-39.

Ti Kaadda Daydiay Nakillo. Iti 2 Tesalonica 2:9-12, deskribiren ti apostol ti “kaadda daydiay nakillo” kas “maitunos iti panagtignay ni Satanas buyogen ti tunggal mannakabalin nga aramid ken dagiti ulbod a pagilasinan ken dagiti tanda ken buyogen ti tunggal nakillo a panangallilaw.” Daytoy ibatadna met ti punto a ti kaipapanan ti pa·rou·siʹa ket saan laeng nga apagbiit nga iyaay, wenno idadateng, ta ti pannakaibanag amin dagitoy nga aramid, pagilasinan, tanda, ken daytoy a panangallilaw agkasapulan iti maysa a periodo ti tiempo nga addaan masinunuo a kapaut.