Ti Pannakaispal Asidegen Para Kadagidiay Addaan Nadiosan a Debosion!
“Ni Jehova ammona nga ispalen dagidiay addaan nadiosan a debosion iti pannakasulisogda, ngem aywananna dagiti managdakdakes a maipaay iti aldaw a pannakaukom tapno magupedda.”—2 PEDRO 2:9.
1. (a) Ania a makapaladingit a kasasaad ti naipasango iti sangatauan iti kaaldawantayo? (b) Gapu itoy, ania a salsaludsod ti intay usigen?
KUMARKARO dagiti problemat’ panagbiag iti intero a sangatauan. Talaga a kastoy uray no ti maysa ket agnaed iti lugar a naruay dagiti material a banag wenno iti lugar nga addat’ kinakirang. Adda panagsikor uray sadino man. Agsobsobra la ngaruden a pagdandanagantay ti delikado nga ekonomiko a kasasaad, nanayonan manen kadagiti nanglikmut a problema a mangraraut iti planeta a Daga, nga ipangpangtadat’ pannakaikisap dagiti isuamin a nabiag. Agraira ti sakit. Nagadut’ matmatay gapu kadagiti saksakit a makaakar, sakit ti puso, ken ti saplit ti kanser. Ti imoralidad rinakrakna dagiti natauan nga emosion ken panagbiag ti pamilia. Malaksid pay kadagitoy, ti lubong linapunosna ti kinaranggas. Gapu ta kastoy ti sarsarangten ti natauan a sosiedad, realistikotay ngarud nga iyimtuod: Adda kadi nabileg a pangibasaran ti intay panangnamnama nga asidegen ti pannakaispaltayo? No wen, kasanonto ti iyaay dayta, ket asinodantot’ maispal?—Idiligyo ti Habacuc 1:2; 2:1-3.
2, 3. (a) Apay a makitatay itatta a ti naikuna idiay 2 Pedro 2:9 mangted namnama? (b) Kadagiti ania a piho a panangispal ti intudo ti Biblia kas pakaibatayan ti pammaregta?
2 Ti maang-angay iti kaaldawantayo ipalagipna dagiti sabali pay a napateg unay a tiempot’ natauan a historia. Ni apostol Pedro iturongnatayo kadagiti panangispal nga inyusuat ti Dios kadagidi nga okasion ket sana ipatuldo daytoy a mangipanamnama a konklusion: “Ni Jehova ammona nga ispalen dagidiay addaan nadiosan a debosion iti pannakasulisogda.” (2 Pedro 2:9) Usigenyo ti konteksto dagita a sao, idiay 2 Pedro 2:4-10:
3 “Ta sigurado no ti Dios saanna nga inkedked ti pannakadusa dagiti anghel a nagbasol, no di ket, idi inggarangugongna ida idiay Tartaro, impupokna ida kadagiti mangliwengliweng a nakaro a sipnget a maaywananda tapno maukomdanto; ket saanna nga inggawid ti pannakadusa daydi kadaanan a lubong, ngem inggagana ni Noe, a nangikasaba iti kinalinteg, agraman kadagiti pito a sabsabali idi pinaglayusna iti lubong dagiti managdakdakes; ket idi pinagbalinna a dapdapo dagiti siudad ti Sodoma ken Gomorra kinondenarna ida, a nangisaad iti pagwadan dagidiay nadangkes kadagiti banag nga umayto; ket inispalna ni nalinteg a Lot, a silaladingit unay gapu iti panagbiag a sidederrep dagidiay managdakdakes—ta daydiay tao a nalinteg a makipagian idi kadakuada, iti panagkitkita ken panagdengngegna, nagliday ti nalinteg a kararuana iti inaldaw-aldaw maipuon kadagiti nakillo nga aramidda—ni Jehova ammona nga ispalen dagidiay addaan nadiosan a debosion iti pannakasulisogda, ngem aywananna dagiti managdakdakes a maipaay iti aldaw a pannakaukom tapno magupedda, nangnangruna, nupay kasta, dagidiay magmagna a mayannurot iti lasag a buyogen iti tarigagay a mangtulaw iti dayta ken umsienda ti turay.” Kas ipakita dagita a kasuratan, ti naangay idi kaaldawan ni Noe ken tiempo ni Lot ket napnuan kaiyulogan kadatayo.
Ti Nasaknap nga Espiritu Idi Kaaldawan ni Noe
4. Idi aldaw ni Noe, apay a minatmatan ti Dios ti daga kas nadadaelen? (Salmo 11:5)
4 Ti historikal a salaysay ti Genesis kapitulo 6 ibagana kadatayo a ti daga nadadael idi iti imatang ti pudno a Dios? Apay? Maipuon iti kinaranggas. Saan a sagsaggaysa la a kaso ti kriminal a kinaranggas daytoy. Ireport ti Genesis 6:11 a “napno ti daga iti ranggas.”
5. (a) Ania a kababalin iti biang dagiti tattao ti nakatulong iti kinaranggas idi aldaw ni Noe? (b) Aniat’ impakdaar ni Enoc maipapan iti kinadakes?
5 Aniat’ makagapu iti dayta? Ti kasuratan a naadaw manipud 2 Pedro tinukoyna dagiti managdakdakes. Wen, ti espiritut’ kinadakes linapunosna dagiti natauan nga aramid. Saan a basta panangilaksid laeng iti nadiosan a linteg no di ket labananda idi ti Dios a mismo.a Ket no dagiti tao labananda payen ti Dios, kasanonto a manamnama a kaasianda ti padada a tao? Uray pay idi sakbay a naiyanak ni Noe, nakaron ti kinadakes gapuna impaipadto ni Jehova ken Enoc maipapan iti resultana. (Judas 14, 15) Ti pananglabanda iti Dios sigurado a mangyeg ti nadiosan a pannakadusa.
6, 7. Ania a situasion a nakairamanan dagiti anghel ti dakkel a makagapu kadagiti dakes a kasasaad a timmanor sakbay ti Layus?
6 Adda pay sabali nga impluensia a nangsugsog iti kinaranggas kadagidi nga aldaw. Ti Genesis 6:1, 2 iturongna ti atensiontayo iti dayta babaen iti panagkunana: “Ket napasamak nga idi nangrugi dagiti tao nga agadu iti rabaw ti daga ket nayanak kadakuada dagiti babbai, nga idi dagiti lallaki nga annak ti pudno a Dios nakitada ti kinapintas dagiti babbai nga annak dagiti tao; ket pimmilida kadakuada kadagiti kinayatda nga asawaen.” Asinoda dagitoy nga annak ti pudno a Dios? Saan a basta tattao dagitoy. Adun a siglo a dagiti lallaki makitkitada dagiti napipintas a babbai ket inasawada pay ida. Dagitoy nga annak ti Dios anghelda a naglasag. Idiay Judas 6, nadeskribirda a kas “dagiti anghel a saanda a tinaginayon daydi nakaisigudanda a kasasaad no di ket pinanawanda daydi umiso a pagiananda.”—Idiligyo ti 1 Pedro 3:19, 20.
7 Idi a dagitoy a parsua a napigpigsa ngem tao ket naglasagda a kas lallaki sada nakidenna kadagiti babbalasang dagiti tao, aniat’ resultana? “Adda kadagidi nga aldaw dagiti Nefilim iti daga, ket kasta met iti kalpasanna, idi a dagiti lallaki nga annak ti pudno a Dios intultuloyda ti nakidenna kadagiti babbai nga annak dagiti tao ket nagipasngayda kadagiti annak kadakuada, dagitoy isuda idi dagidiay mannakabalin idi ugma, dagiti lallaki a nagdindinamag.” Wen, ti annak daydi di natural a panagasawa isu dagiti Nefilim, dagidiay mannakabalin nga inusarda ti superior a pannakabalinda a namutbuteng kadagiti sabali.—Genesis 6:4.
8. Kasanot’ panagrikna ni Jehova iti dakes a kasasaad ditoy daga?
8 Kasano kadakes ti nagbalinan ti situasion? Nakagteng iti punto a “nakita ni Jehova a ti kinadakes ti tao dakkel iti daga ket amin nga arapaap dagiti panunot ti pusona dakes la a kankanayon.” Kasanot’ panagrikna ti Dios iti daytoy: “Ket napaladingit ni Jehova iti pinangaramidna iti tao iti daga, ket napasennaay ti pusona.” Dina kaipapanan daytoy nga impapan ti Dios a kamali ti panangparsuana iti sangatauan. Imbes ketdi, nagbabawi ta kalpasan nga inaramidna ti tao, nakadakdakes unay ti kababalinda ket inkapilitan a dinadaelna ida.—Genesis 6:5-7.
Ti Dalan a Nangiturong iti Pannakaispal
9. (a) Apay a ti Dios nakilangen a sipaparabur ken Noe? (b) Ania a nasapa nga impormasion ti inted ti Dios ken Noe?
9 No maipapan ken Noe, “nasarakanna ti parabur kadagiti mata ni Jehova. . . . Ni Noe isu idi ti lalaki a nalinteg. Pinaneknekanna ti bagina nga awan pagkuranganna kadagiti kapatadana. Nakipagna ni Noe iti pudno a Dios.” (Genesis 6:8, 9) Gapuna ni Jehova impakpakaunana a nasapsapa ken Noe nga iyegnanto ti sangalubongan a layus ket imbilinna ken Noe a mangbangon iti daong. Ti intero a sangatauan, malaksid ken Noe agraman pamiliana, maikisap idi iti rupa ti daga. Madadael pay met uray dagiti amin nga animal, malaksid kadagiti sumagmamano a representante ti tunggal kangrunaan a kita nga iserrek ni Noe idiay daong.—Genesis 6:13, 14, 17.
10. (a) Ania a panagsagana ti rebbeng nga aramiden agpaay iti pannakaispal, ket kasano kadakkel dayta a trabaho? (b) Aniat’ nakadidillaw maipapan ti pamay-an a panangtaming ni Noe iti naituding a trabahona?
10 Daytoy nasapsapa a pakaammo kaipapanannat’ nadagsen a rebbengen ken Noe. Masapul a bangonenna idi ti daong. Ti pormana kasla dakkel a lakasa, nga addaan agarup 40,000 metro kubiko a lugar a pagianan. Masapul a kargaan idi ni Noe dayta iti taraon sananto iserrek dagiti animal ken billit, “tunggal kita ti lasag,” a maitalimeng. Proyekto daydi nga adu a tawen a panagtrabaho ti mabusbos. Kasanot’ panagtignay ni Noe? “[Ni Noe] inaramidna kas mayanatup iti amin nga imbilin ti Dios kenkuana. Kasta ti inaramidna.”—Genesis 6:14-16, 19-22; Hebreo 11:7.
11. Maipapan ti sangakabbalayanna, ania a nasken a responsabilidad ti naipabaklay ken ni Noe?
11 Bayat a kastat’ ar-aramidenna, busbosen pay met ni Noe ti tiempo a mangpatanor ti espiritualidad ti sangakabbalayanna. Masapul nga agannadda tapno dida tuladen ti naranggas nga aramid ken rebeliuso a kababalin dagidiay tattao a nanglikmut kadakuada. Nesesita met a dida unay maigamer iti inaldaw a ganuat ti panagbiag. Adda mision nga inted ti Dios kadakuada, ket masapul a ti biagda naisentro iti dayta. Ammotayo a ti pamilia ni Noe tinungpalda ti intedna nga instruksion ken parehoda ti pammati, gapu ta ni Noe, ti asawana, dagiti tallo nga annakna, ken dagiti assawada—waloda amin—siaanamong ti pannakadakamatda kadagiti Kasuratan.—Genesis 6:18; 1 Pedro 3:20.
12. Kas naipakita idiay 2 Pedro 2:5, ania a responsabilidad ti simamatalek a tinungpal ni Noe?
12 Adda pay sabali a responsabilidad idi ni Noe—masapul nga ipakdaarna ti umay a Layus ken no apay nga umay dayta. Nabatad a simamatalekna nga intungpal dayta a responsabilidad, yantangay isu ket nadakamat iti Saot’ Dios kas “nangikasaba iti kinalinteg.”—2 Pedro 2:5.
13. Aniada a kasasaad ti naipasango ken ni Noe idi tungtungpalenna ti inted-Dios nga aramidenna?
13 Ita usigenyo dagiti sirkumstansia a nanglikmut ken Noe bayat nga intungpalna dayta nga annongen. Isaadyo ti bagiyo iti lugarna. No koma ta dakayo ni Noe wenno kamengkay ti pamiliana, nalikmutkay koma ti kinaranggas dagiti Nefilim ken dagidiay tattao a nakillo. Direktamenteyo koma a sinaranget ti impluensia dagiti rebeliuso nga anghel. Bayat a binangonyo ti daong, dakay koma ti linalaisda. Ket iti tinawen nga impakdaaryo ti um-umay a Layus, nasarakanyo koma dagiti tao a ti inaldaw laeng a kabibiagda ti inas-asikasoda ket “dida nangikankano”—kayatna a sawen, “agingga iti yaay ti Layus ket inyayusna ida amin.”—Mateo 24:39; Lucas 17:26, 27.
Aniat’ Kaipapanan ti Kapadasan ni Noe Kadakayo?
14. Apay nga itatta ditay makita a narigat a maawatan ti situasion a naipasango ken ni Noe ken ti pamiliana?
14 Ti kasta a situasion saanyo a narigat a pattapattaen. Apay a saan? Ngamin dagiti kasasaad ita ket umarngida idi tiempo ni Noe. Kinuna ni Jesu-Kristo a kastat’ mainanama a mapasamak. Iti naindaklan a padtona maipapan iti kaaddana bayat ti panagngudo ti sistema dagiti banag, impadto ni Jesus: “Ta kas kadagiti aldaw ni Noe, kastanto ti kaadda ti Anak ti tao.”—Mateo 24:37.
15, 16. (a) Kasano a pudno, a kas idi aldaw ni Noe, ti daga napno itatta iti kinaranggas? (b) Iti ania a kinaranggas ti nangnangruna a nakaikabilan dagiti ad-adipen ni Jehova?
15 Kasta kadi ti nagbanaganna? Ti kadi lubong itatta napno iti ranggas? Wen! Nasurok a sangagasut a milion a tattao dagiti natay kadagiti gubat itoy a siglo. Dadduma kadagiti managbasami ti direktamente a nakapasar ti epekto daytoy. Ad-adu pay kadakayo ti nagpeligro gapu kadagiti kriminal a determinadoda a mangtakaw iti kuartayo wenno dadduma pay a sanikuayo. Ket dagiti agtutubo naipasangoda iti kinaranggas idiay eskuelaan.
16 Nupay kasta, dagiti adipen ni Jehova saan laeng a dagiti kinarungsot ti gubat ken di masnup a kinaranggas dagiti kriminal ti napasaranda. Sinarangetda pay ti kinaranggas gapu ta saantay a paset ti lubong ket ikagkagumaantay ti agbalin a dagidiay addaan nadiosan a debosion. (2 Timoteo 3:10-12) No dadduma dayta a kinaranggas ket bale panangiduron wenno panangsipat; no dadduma kaipapanannat’ pannakadadael ti sanikua, nadawel a pannakakabkabil, ken pannakapapatay pay.—Mateo 24:9.
17. Ti kadi kinakillo aglaplapusanan itatta? Ilawlawagyo.
17 Bayat ti kasta a panagranggasda, dagidiay tao a nakillo, no dadduma sidudursokda nga inyebkas ti pananglaisda iti Dios. Adda lugar idiay Africa, a kuna ti polisia: “Kukuami ti gobierno. Inkayo iti Dios, no adda Dios, ket dawatenyo nga umaynakayo tulongan.” Idiay pagbaludan ken kadagiti kampo konsentrasion, naipasango dagiti Saksi ni Jehova kadagiti lallaki a kas ken Baranowsky, idiay Sachsenhausen, Alemania, a nanglais: “Labanak ni Jehova. Kitaenmi no asino ti napigpigsa, siak wenno ni Jehova.” Di nagbayag, nagsakit ni Baranowsky, sa natay; ngem itultuloy latta dagiti dadduma ti umarngi a kababalin. Dagiti opisial a dedikado iti kasta a panangidadanes saan nga isuda laeng ti mangiparparangarang ti ilalabanda iti Dios. Iti intero a lubong, dagiti adipen ti Dios makangkangngeg ken makakitkitada iti bambanag a mangibatad a dagidiay kastat’ ar-aramidenda awan panagbutengda iti Dios idiay pusoda.
18. Kadagiti ania a pamay-an a tumultulong dagiti dakes nga espiritu iti nariribuk a kasasaad iti sangatauan?
18 Kadagitoy nga aldaw a kas met la idi tiempon Noe, masaksaksiantayo pay ti isisinga dagiti dakes nga espiritu. (Apocalipsis 12:7-9) Dagitoy a demonio isuda met laeng dagidi anghel a naglasag kas tattao ken nangasawa kadagiti babbai idi tiempo ni Noe. Idi immay ti Layus, nadadael dagidi assawa ken annakda, ngem dagidi a nasukir nga anghel napilitan a nagsublida iti naespirituan a lugar. Awanen ti lugarda idiay nasantuan nga organisasion ni Jehova no di ket naipupokdan idiay Tartaro, maysa a kasasaad ti nakaro a sipnget, a nagupeddan manipud nadibinuan a lawag. (2 Pedro 2:4, 5) Bayat nga agtigtignayda iti sidong ti panangiturong ni Satanas, intultuloyda ti nasinged a pannakilangenda kadagiti tao ket, uray saanda mabalinen ti aglasag, inkagumaananda pay a tenglen dagiti lallaki, babbai, ken uray pay ubbing. Sumagmamano kadagitoy ti inda aramiden babaen iti espiritismo. Gutugotenda pay ti sangatauan tapno agdidinnadaelda iti wagas a di kabaelan a panunoten ti tao. Ngem saan a dayta laeng.
19. (a) Maibusor iti siasino nangnangruna ti nangiturongan dagiti demonio ti gurada? (b) Aniat’ padpadasen nga ipilit dagiti demonio nga aramidentayo?
19 Ipalgak ti Biblia a dagiti demonio lablabananda “dagidiay mangsalsalimetmet kadagiti bilin ti Dios ken addaanda ti trabaho a mangsaksi ken Jesus.” (Apocalipsis 12:12, 17) Dagita a nadangkes nga espiritu isudat’ kangrunaan a sugsog iti pannakaidadanes dagiti adipen ni Jehova. (Efeso 6:10-13) Usarenda amin a kabaelanda a pamuspusan tapno pilitenda wenno sulbogenda dagiti matalek a mangdadael iti kinatarnawda ken Jehova ken tapno isardengda nga iwaragawag ti Pagarian ni Jehova a buyogen ken Jesus kas Mesianiko nga Ari.
20. Kasanot’ panangpadpadas dagiti demonio a manglapped kadagiti tattao a makalapsut manipud panangtengngelda? (Santiago 4:7)
20 Ikagumaan dagiti demonio a lappedan dagidiay mangil-iliw iti bang-ar manipud mangirurumen nga impluensiada. Adda dati nga espiritista idiay Brazil a nangipadamag nga idi sumarungkar dagiti Saksi idiay balayna, imbilin dagiti timek dagiti demonio a dina koma lukluktan ti ruanganna; ngem linuktanna latta, ket naadalna ti kinapudno. Kadagiti adu a lugar agusar a direktamente dagiti demonio kadagiti mangkukulam tapno pasardengenda ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova. Kas pangarigan, iti maysa a bario idiay Suriname, dagiti bumusbusor kadagiti Saksi ni Jehova binirukda ti maysa nga espiritista nga agdindinamag ta kabaelanna a bigla a patayen ti asinoman babaen lat’ panangitudona iti datdatlag a sarukodna kadakuada. Idi kaduanan dagiti sumasala ken tumatamborna, ti espiritista, a linuganan ti demonio, sinarangetna dagiti Saksi ni Jehova. Inyebkasna dagiti salamangkana sana intudo ti sarukodna kadakuada. Inur-uray dagiti bumario a matay dagiti Saksi, ngem daydiay met espiritista isut’ natalimudaw ket dinardaras nga intaray dagidiay nabainan a kakaduana.
21. Kas idi aldaw ni Noe, kasanot’ panagtignay ti kaaduan a tattao iti panangaskasabatayo, ken apay?
21 Uray kadagiti lugar a saan a nalatak ti kulam ken buyon, amin a Saksi ni Jehova napasarandan ti rigat ti panangasaba kadagidiay naigamer iti inaldaw a kabibiagda ta dida kayat ti maisturbo. Kas idi aldaw ni Noe, kaaduanna ti ‘di mangikankano.’ (Mateo 24:37-39) Dayawenda ti panagkaykaysa ken dagiti gapuanantayo. Ngem ti naespirituan a trabahotayo a panagbangon—a ramanenna dagiti oras ti personal a panagadal, regular a pannakigimong, ken panagserbi iti tay-ak—kinamaag amin kadakuada. Uyawenda ti panagkompiansatayo kadagiti kari ti Saot’ Dios, ngamin dagiti biagda naisentro kadagiti material a sanikua ken naderrep a ragragsak a masagrapda itan.
22, 23. Kasano a dagiti pasamak idi aldaw ni Noe mangted natibker a pammatalged a ni Jehova ispalenna dagiti tattao nga addaan nadiosan a debosion manipud pannakasulisogda?
22 Kankanayonto kadi a dagiti nasungdo nga adipen ni Jehova ket abusaren dagidiay awanan panagayat iti Dios? Saan a kasta! Aniat’ napasamak idi aldaw ni Noe? Idi imbilinen ti Dios, simrek ni Noe ken ti pamiliana iti dayta nalpasen a daong. Ket, idi dimteng ti piho a tiempo, “naglukat dagiti amin nga ubbog iti dakkel a yuyeng ket dagiti ruangan ti layus sadi langit naluktanda.” Nagtultuloy ti Layus agingga nga uray la a natinep dagiti bantay. (Genesis 7:11, 17-20) Dagiti anghel a nagbasol napilitan a pinanawanda dagiti naglasag a natauan a bagida ket nagsublida iti naespirituan a lugar. Dagiti Nefilim ken amin a kameng daydi lubong dagiti managdakdakes, agraman dagidiay di nangibibiang iti pakdaar ni Noe, nadadaelda. Iti sabali a dasig, ni Noe ken ti asawana ken dagiti tallo nga annakna ken dagiti assawada naisalakanda. No kasta, inispal ni Jehova ni Noe ken ti sangakabbalayanna iti suot a sisusungdo nga inibturanda iti unos ti adu a tawen.
23 Kastanto met la kadi ti aramiden ni Jehova kadagidiay addaan nadiosan a debosion itatta? Di pulos pagduaduaan a kastanto. Inkarina dayta, ket isu saan nga agulbod.—Tito 1:2; 2 Pedro 3:5-7.
[Dagiti Footnote]
a “Ti anomia isut’ panangiwaksi, wenno panangsupring, ti linlinteg ti Dios; ti asebeia [nombre a porma ti sao a naipatarus kas ‘managdakdakes’] ket isu met laeng a kababalin iti Kinapersona ti Dios.”—Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, Tomo 4, panid 170.
Malagipyo Pay Aya?
◻ Kasanot’ panangipakita ni Pedro nga ammo ni Jehova nga ispalen dagiti addaan nadiosan a debosion manipud pannakasulisog?
◻ Ania a bambanag ti nakatulong iti kinaranggas idi kaaldawan ni Noe?
◻ Gapu iti um-umayen a sangalubongan a Layus, ania a responsabilidad ti adda ken ni Noe?
◻ Ania dagiti katupag ti kaaldawan ni Noe a makitkitatayo iti tiempotayo?
[Ladawan iti panid 12]
Ti panangbangon ti daongramanenna ti adu a tawen a nadagsen a trabaho
[Ladawan iti panid 13]
Nangipaay ni Noe ti tiempo a nangpabileg ti espiritualidad ti pamiliana