“Maipaay iti Tunggal Banag Adda Nakedngan a Tiempo”
“Maipaay iti tunggal banag adda nakedngan a tiempo, ket maysa a tiempo maipaay iti tunggal panggep iti baba ti langit.”—ECLESIASTES 3:1.
1. Ania ti narigat nga aramiden dagiti imperpekto a tattao, ket ania ti nagresultaanna iti dadduma a kasasaad?
MASANSAN a kuna dagiti tattao, “Insapsapak la koman nga inaramid.” Wenno nalabit kunada, “Nagurayak la koman.” Ipamatmat dagiti kasta a reaksion a marigatan dagiti imperpekto a tattao a mangikeddeng iti umiso a tiempo a panangaramidda kadagiti bambanag. Makadadael iti relasion dagiti tattao ti kastoy a limitasion. Nangituggod dayta iti pannakaupay ken pannakapaay. Ket ti kadaksan iti amin, pinakapuyna ti pammati dagiti dadduma ken ni Jehova ken iti organisasionna.
2, 3. (a) Apay a nainsiriban nga awatentayo ti panangikeddeng ni Jehova kadagiti naituding a panawen? (b) Ania koma ti natimbeng a panangmatmattayo no maipapan iti pannakatungpal ti padto ti Biblia?
2 Tangay addaan iti sirib ken nauneg a pannakaawat nga awan kadagiti tattao, kabaelan ni Jehova nga ammuen a nasaksakbay, no kayatna, ti pagbanagan ti tunggal tignay. Kabaelanna nga ammuen “ti panungpalan manipud iti pangrugian.” (Isaias 46:10) No kasta, di agbiddut a maikeddengna ti kasayaatan a tiempo a panangaramidna iti aniaman a kayatna nga aramiden. Gapuna, imbes nga agtalektayo iti di umiso a panangmatmattayo iti tiempo, nainsiriban nga awatentayo ti panangikeddeng ni Jehova kadagiti naituding a panawen!
3 Kas pagarigan, dagiti nataengan a Kristiano sisusungdo nga urayenda ti panawen nga inkeddeng ni Jehova a pannakatungpal dagiti padto ti Biblia. Siaagawa nga agserbida kenkuana, bayat a silalagipda a kankanayon iti prinsipio ti Un-unnoy 3:26: “Naimbag a ti maysa a tao manginanama koma ken aguray a siuulimek iti panangisalakan ni Jehova.” (Idiligyo ti Habacuc 3:16.) Maigiddato iti dayta, kombinsidoda a ti naipakaammo a panangukom ni Jehova, “nupay no agtaktak, . . . pudno nga umayto, a dinto agbayag.”—Habacuc 2:3.
4. Kasano a matulongannatayo ti Amos 3:7 ken Mateo 24:45 a siaanus a manginanama ken Jehova?
4 Iti sabali a bangir, no ditay matarusan a naan-anay ti dadduma a teksto ti Biblia wenno ti panangilawlawag dagiti publikasion ti Watch Tower, rumbeng kadi a masikorantayo? Nainsiriban nga urayentayo ti panawen nga inkeddeng ni Jehova a manglawlawag kadagiti bambanag. “Awanto ti aramiden ni Apo Jehova a dinto maipalgak ti palimedna kadagiti adipenna, dagiti mammadto.” (Amos 3:7) Anian a nagsayaat a kari! Ngem nasken a tandaanantayo nga ipalgak ni Jehova dagiti palimedna iti panawen a maitutop kenkuana. Dayta ti gapuna a dinutokan ti Dios ti “matalek ken masirib nga adipen” a mangipaay iti ilina iti ‘[naespirituan a] taraonda iti umiso a tiempo.’ (Mateo 24:45) Saantay koma ngarud a maringgoran unay, wenno mariribukan pay ketdi, no adda dagiti banag a saan a naan-anay ti pannakailawlawagda. Imbes ketdi, makapagtalektayo a no siaanus a manginanamatayo ken Jehova, itednanto ti kasapulantayo “iti umiso a tiempo” babaen ti matalek nga adipen.
5. Ania ti pagsayaatan ti panangusig iti Eclesiastes 3:1-8?
5 Nangdakamat ni masirib nga Ari Solomon iti 28 a nagduduma a banag, a tunggal maysa kadagitoy ‘adda nakedngan a tiempona.’ (Eclesiastes 3:1-8) Ti panangtarus iti kaipapanan ken ti ipasimudaag ti sasao ni Solomon tulongannatayo a mangammo iti maitutop ken di maitutop a tiempo a pannakaaramid dagiti bambanag, sigun iti panangmatmat ti Dios. (Hebreo 5:14) Iti kasta, makapagbiagtayo iti umiso a wagas.
“Panawen ti Panagsangit,ken Panawen ti Panagkatawa”
6, 7. (a) Ania dagiti makagapu nga ‘agsangit’ ita dagiti maseknan a tattao? (b) Kasano a padpadasen ti lubong a palag-anen ti serioso a kasasaad a nakaipasidonganna?
6 Nupay adda “panawen ti panagsangit, ken panawen ti panagkatawa,” siasino ti dina kayat ti panawen ti panagkatawa? (Eclesiastes 3:4) Makapaladingit nga ibaga nga agbibiagtayo iti lubong nga ad-adu ti pakaigapuan ti panagsangit. Makapaleddaang ti kaaduan a maipadpadamag iti warnakan. Maaliawtayo no madamagtayo ti maipapan kadagiti agtutubo a nangpaltog kadagiti kaeskuelaanda, kadagiti nagannak a nangabuso kadagiti annakda, kadagiti terorista a nangpatay wenno nangdangran kadagiti inosente a biktima, ken kadagiti makunkuna a natural a didigra a mangpappapatay kadagiti tattao ken mangdaddadael kadagiti sanikua. Alaenda ti atensiontayo dagiti mabisbisin, limnek ti matada nga ubbing ken dagiti tattao a nagkamang kadagiti sabali a pagilian a maipabpabuya iti telebision. Pagdanagendatayo dagiti termino a saan idi a maar-aramat kas iti ethnic cleansing, AIDS, germ warfare, ken El Niño.
7 Di pagduaduaan a napno iti trahedia ken saem ti lubong ita. Nupay kasta, agparang a tapno mapalag-an ti kinaserioso ti kasasaad, kadawyanen a mangiparparang ti industria ti paglinglingayan kadagiti ubbaw, narugit, masansan nga imoral ken naranggas a pabuya, a nairanta a mangallilaw kadatayo tapno mayaleng-alengtayo ti saem a sagsagabaen dagiti sabsabali. Ngem saan a pudpudno a rag-o ti awanan panangisakit nga espiritu ti minamaag nga angaw ken ubbaw a katawa a patauden ti kasta a paglinglingayan. Saan a maipaay ti lubong ni Satanas ti rag-o a bunga ti espiritu ti Dios.—Galacia 5:22, 23; Efeso 5:3, 4.
8. Rumbeng kadi nga ipangpangruna dagiti Kristiano ita ti panagsangit wenno ti panagkatawa? Ilawlawagyo.
8 Gapu ta mabigbigtayo ti nakaay-ay-ay a kasasaad iti lubong, maawatantayo a ti agdama a panawen ket saan a panawen a maipangpangruna ti panagkatawa. Saan daytoy a panawen ti panagbiag a maipaay laeng iti panaglinglingay ken panagpalpaliwa wenno panangipangpangruna iti ‘ragragsak’ ngem kadagiti naespirituan a banag. (Idiligyo ti Eclesiastes 7:2-4.) “Dagidiay mangus-usar iti lubong” ket kas koma “kadagidiay di mangus-usar a naan-anay iti dayta,” kinuna ni apostol Pablo. Apay? Agsipud ta “ti buya daytoy a lubong agbaliwbaliw.” (1 Corinto 7:31) Iti inaldaw a panagbiag dagiti pudno a Kristiano, naan-anay a bigbigenda ti kinaserioso ti panawen a pagbibiagantayo.—Filipos 4:8.
Iti Baet ti Panagsangit,Pudno a Naragsak!
9. Ania a nakalkaldaang a kasasaad ti nagraira iti panawen sakbay ti Layus, ket ania ti kaipapanan daytoy kadatayo ita?
9 Dagiti tattao a nagbiag iti panawen ti sangalubongan a Layus saan a serioso ti panangmatmatda iti biag. Makumikomda kadagiti inaldaw nga aramidda ket saanda a naladingitan iti “kinadakes ti tao [a] dakkel iti daga.” Inyaleng-alengda ti kinapudno a “napno ti daga iti ranggas.” (Genesis 6:5, 11) Tinukoy ni Jesus dayta a nakalkaldaang a kasasaad, ket impadtona ti umasping a kababalin dagiti tattao iti kaaldawantayo. Impakdaarna: “Kas kadakuada idi kadagidiay nga al-aldaw kasakbayan ti layus, a mangmangan ken umin-inumda, mangas-asawa dagiti lallaki ken mayas-asawa dagiti babbai, agingga iti aldaw a ni Noe simrek iti daong; ket dida nangikankano agingga a ti layus immay ket inyanudna amin ida, kastanto ti kaadda ti Anak ti tao.”—Mateo 24:38, 39.
10. Kasano a dagiti Israelita idi kaaldawan ni Haggeo impakitada a saan a napateg kadakuada ti panawen nga inkeddeng ni Jehova?
10 Agarup 1,850 a tawen kalpasan ti Layus, idi kaaldawan ni Haggeo, adu nga Israelita ti saan met a pudpudno a maseknan kadagiti naespirituan a banag. Gapu ta makumikomda kadagiti personal a banag, saanda a nautob nga agbibiagda idi iti panawen a panangipangpangruna kadagiti banag nga agpaay ken Jehova. Mabasatayo: “Daytoy nga ili kunana, Saan pay a panawen a mapantayo, ti panawen a maipaay iti panangbangon iti balay ni Jehova. Idin immay ti sao ni Jehova babaen ken ni Haggeo a mammadto, a kunana, Panawen aya a maipaay kadakayo met laeng nga agtaengkayo kadagiti nabobidaan a balbalayyo, idinto a daytoy a balay agwalangwalang? Gapuna a kastoy ti kuna ni Jehova dagiti buybuyot: Utobenyo dagiti daldalanyo.”—Haggeo 1:1-5.
11. Aniada a saludsod ti mayanatup nga isaludsodtayo iti bagbagitayo?
11 Kas Saksi ni Jehova ita, nga addaan kadagiti rebbengen ken pribilehio iti sanguanan ni Jehova a kas kadagiti Israelita idi tiempo ni Haggeo, nasayaat met a sipapasnek nga utobentayo dagiti dalantayo. ‘Agsangittayo’ kadi gapu kadagiti kasasaad iti lubong ken ti pannakaumsi ti nagan ti Dios gapu kadagitoy? Masaktantay kadi no libaken dagiti tattao ti kaadda ti Dios wenno agdadata a dida ikankano dagiti nalinteg a prinsipiona? Kaslatayo kadi kadagiti namarkaan a tattao a nakita ni Ezequiel iti sirmatana 2,500 a tawenen ti napalabas? Maipapan kadakuada, mabasatayo: “Ni Jehova kinunana [iti lalaki nga addaan pagtinteruan ti mannurat], Lumabaska iti tengnga ti ili, iti nagtengngaan ti Jerusalem, ket ikkam ti tanda ti muging dagiti lallaki nga agsaibbek ken agsangit gapu kadagiti amin a kinarimon a maar-aramid iti nagtengngaanna.”—Ezequiel 9:4.
12. Ania ti kaipapanan ti Ezequiel 9:5, 6 kadagiti tattao ita?
12 Nalawag kadatayo ita ti kaipapanan daytoy a salaysay no intay basaen ti naibilin iti innem a lallaki nga addaan kadagiti igam a pagburak: “Lumabaskayo iti ili iti likudanna, ket kabilenyo: saan koma a mangisakit ti matayo, ket dikayo met mangngaasi; papatayenyo nga ikisap dagiti lallakay, babbaro ken babbalasang, ub-ubbing ken babbai; ngem dikayto asitgan ti asinoman a tao nga adda tandana: ket mangrugikayo idiay santuariok.” (Ezequiel 9:5, 6) Ti pannakaisalakantayo iti dakkel a rigat a napartak nga umad-adani ket agpannuray iti panangbigbigtayo a ti panawentayo ket kangrunaanna panawen ti panagsangit.
13, 14. (a) Ania a kita dagiti tattao ti inawagan ni Jesus a naragsak? (b) Ilawlawagyo no apay a maikunayo a maitutop unay daytoy a pangdeskribir kadagiti Saksi ni Jehova.
13 Siempre, nupay ‘agsangit’ dagiti adipen ni Jehova gapu kadagiti nakalkaldaang a mapaspasamak iti lubong, dina kayat a sawen a dida mabalin ti agragsak. Kinapudnona, isuda ketdi ti kararagsakan a grupo dagiti tattao ditoy daga. Impaay ni Jesus ti pakaibatayan ti kinaragsak idi kinunana: “Naragsak dagidiay sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda, . . . dagidiay agleddaang, . . . dagiti naalumamay ti kaririknada, . . . dagidiay mabisbisin ken mawaw iti kinalinteg, . . . dagiti naasi, . . . dagiti nasin-aw ti pusoda, . . . dagiti mannakikappia, . . . dagidiay naidaddadanes maigapu iti kinalinteg.” (Mateo 5:3-10) Nawadwad ti pammaneknek a maitutop daytoy a pangdeskribir kadagiti Saksi ni Jehova a, kas grupo, nasaysayaatda ngem iti aniaman a sabali a narelihiosuan nga organisasion.
14 Dagiti naragsak a tattao ni Jehova adda panggapuanda nga ‘agkatawa’ nangruna nanipud naisubli ti pudno a panagdayaw idi 1919. Iti naespirituan a pamay-an, mapaspasaranda ti makaparagsak a kapadasan dagidiay nagsubli manipud Babilonia idi maikanem a siglo K.K.P.: “Idi impulang ni Jehova dagidiay nagsubli idiay Sion, arigtayo la idi kadagiti agtagainep. Idin ti ngiwattayo napunno iti katawa, ket ti dilatayo iti panagkanta. . . . Ni Jehova inaramidna dagiti dadakkel a bambanag a maipaay kadatayo. Gapuna agragsaktayo.” (Salmo 126:1-3) Ngem uray no agkatkatawada iti naespirituan a pamay-an, nainsiriban a laglagipen dagiti Saksi ni Jehova ti kinaserioso ti panawen. Inton pumayso ti baro a lubong ket dagiti agnaed iti daga ‘napetpetandan a sititibker ti pudpudno a biag,’ daytan ti panawen a ti panagkatawa sukatanna nga agnanayon ti panagsangit.—1 Timoteo 6:19; Apocalipsis 21:3, 4.
“Panawen ti Panagarakup ken Panawen ti Panangmedmed iti Panagarakup”
15. Apay a naannad dagiti Kristiano iti panangpilida kadagiti gagayyem?
15 Dagiti Kristiano pilienda ti pakigayyemanda. Silalagipda iti ballaag ni Pablo: “Dikay payaw-awan. Dagiti dakes a pannakitimpuyog dadaelenda dagiti makagunggona nga ug-ugali.” (1 Corinto 15:33) Ken kinuna ni masirib nga Ari Solomon: “Makikuyogka kadagiti masirib a tattao, ket masiribkanto; ngem ti makikuyog kadagiti maag pagsikorannanto.”—Proverbio 13:20.
16, 17. Kasano ti panangmatmat dagiti Saksi ni Jehova iti pannakigayyem, panag-date, ken panagasawa, ken apay?
16 Dagiti adipen ni Jehova pilienda a pakigayyeman dagidiay padada a mangay-ayat ken ni Jehova ken iti kinalintegna. Nupay apresiaren ken pagragsakanda ti makitimpuyog kadagiti gagayyemda, nainsiriban a liklikanda ti napanuynoy a panangmatmat iti panag-date a kadawyan iti dadduma a pagilian ita. Imbes nga aramidenda dayta a kas awan pagdaksanna a pagpalpaliwaan, matmatanda ti panag-date kas serioso nga addang nga agturong iti panagasawa a maaramid laeng no nakasaganan ti maysa iti pisikal, mental, ken naespirituan a pamay-an—ken Nainkasuratan a nawaya—a sumrek iti permanente a relasion.—1 Corinto 7:36.
17 Mabalin nga ipagarup dagiti dadduma a kadaanan ti kasta a panangmatmat iti panag-date ken panagasawa. Ngem saan nga agpaimpluensia dagiti Saksi ni Jehova kadagiti kapatadanda no maipapan iti panangpilida kadagiti gagayyem wenno iti panagdesisionda mainaig iti panag-date ken panagasawa. Ammoda a ti “kinasirib mapaneknekan a nalinteg babaen iti ar-aramidna.” (Mateo 11:19) Ammo ni Jehova ti kasayaatan, isu nga ipapusoda ti balakadna a mangasawada a mayalubog ‘laeng iti Apo.’ (1 Corinto 7:39; 2 Corinto 6:14) Saanda nga agganat a makiasawa, a sibibiddut nga ipagarupda a mabalinda ti makidiborsio wenno makisina no mapaay ti relasion. Saanda nga agapura nga agbirok iti maitutop a katakunaynayda iti biag, ta mabigbigda nga iti kanito nga agsinnapata dagiti agkallaysa, masurot ti linteg ni Jehova: “Iti kasta saandan a dua, no di ket maymaysadan a lasag. Gapuna, ti pinagmaymaysa ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao.”—Mateo 19:6; Marcos 10:9.
18. Ania ti agserbi a pangrugian ti naragsak a panagasawa?
18 Ti panagasawa ket tungpal-biag a pannakikumit a rumbeng a maiplano a naimbag. Nainkalintegan nga isaludsod ti lalaki iti bagina, ‘Isu kadi a talaga ti babai a maitutop kaniak?’ Ngem napateg met nga isaludsodna, ‘Siak kadi a talaga ti lalaki a maitutop kenkuana? Maysaak kadi a nataengan a Kristiano a makabael a mangipaay kadagiti naespirituan a kasapulanna?’ Agpada nga addaan dagiti agnobio iti obligasion iti sanguanan ni Jehova nga agbalin a natibker iti naespirituan, a makabael a mangbukel iti natibker a panagasawa nga anamongan ti Dios. Rinibu a Kristiano a pagassawaan ti makapasingked a gapu ta ti panangted imbes a panangawat ti ipaganetgetna, ti amin-tiempo a ministerio ket nagsayaat a pangrugian ti naragsak a panagasawa.
19. Apay a di makiasawa dagiti dadduma a Kristiano?
19 Dagiti dadduma a Kristiano ‘medmedanda ti panagarakup’ babaen ti saanda a pannakiasawa gapu iti naimbag a damag. (Eclesiastes 3:5) Adda met dagidiay sada la makiasawa no mariknada a maikaridan iti naespirituan a sumapul iti maitutop a pakiasawaanda. Ngem laglagipentay met koma dagidiay agsolsolo a Kristiano nga agtarigagay a maaddaan iti katakunaynay iti biag ken kadagiti pagimbagan nga itden ti panagasawa ngem saanda a makabirok iti pakiasawaanda. Masiguradotayo a maragsakan ni Jehova iti panagkedkedda a mangikompromiso kadagiti nadiosan a prinsipio nupay kayatdan ti makiasawa. Nasayaat met nga apresiarentayo ti kinasungdoda ken ipaayantay ida iti maitutop a suporta a pakaikarianda.
20. Apay nga uray dagiti agassawa ‘medmedanda [no dadduma] ti panagarakup’?
20 Adda kadi dagiti tiempo nga uray dagiti agassawa ‘medmedanda ti panagarakup’? Mabalin a kasta, ta kinuna ni Pablo: “Daytoy kunaek, kakabsat, ti tiempo a nabati ket napaababa. Manipud ita dagidiay addaan iti assawa a babbai agbalinda koma a kasla awanan.” (1 Corinto 7:29) Gapuna, no dadduma masapul nga iyun-unada dagiti teokratiko a responsabilidad ngem kadagiti rag-o ken bendision nga itden ti panagasawa. Ti natimbeng a panangmatmat iti daytoy a banag dina pakapsuten ti panagasawa no di ket patibkerenna agsipud ta tumulong a mangpalagip kadagiti agassawa a ni Jehova ti masapul a kanayon a kangrunaan a mangpalagda iti relasionda.—Eclesiastes 4:12.
21. Apay a ditay koma babalawen dagiti naasawaan no maipapan iti panagbalin a nagannak?
21 Maysa pay, adda dagiti agassawa a nangikeddeng a di maaddaan iti annak tapno nawaywayada nga agserbi iti Dios. Kaipapanan daytoy ti panagsakripisioda, ket gunggonaanto ida ni Jehova. Nupay iparparegta ti Biblia ti di panagasawa gapu iti naimbag a damag, awan ti direkta nga ibagbagana maipapan iti di panaganak gapu iti isu met la a rason. (Mateo 19:10-12; 1 Corinto 7:38; idiligyo ti Mateo 24:19 ken Lucas 23:28-30.) No kasta, adda kadagiti agassawa a mangikeddeng iti dayta maibatay iti personal a kasasaadda ken iti konsiensiada. Aniaman ti desisionda, awan koma ti mangbabalaw kadagiti agassawa.
22. Ania ti nasken nga ammuentayo?
22 Wen, “maipaay iti tunggal banag adda nakedngan a tiempo, ket maysa a tiempo maipaay iti tunggal panggep iti baba ti langit.” Adda pay ketdi “panawen a maipaay iti gubat ken panawen a maipaay iti talna.” (Eclesiastes 3:1, 8) Ilawlawag ti sumaganad nga artikulo no apay a nasken nga ammuentayo no ania kadagita a dua a panawen ti agaplikar iti tiempotayo.
Mailawlawagyo Kadi?
◻ Apay a nasken nga ammuentayo a “maipaay iti tunggal banag adda nakedngan a tiempo”
◻ Apay a ti tiempotayo ket kangrunaanna “panawen ti panagsangit”?
◻ Apay a dagiti Kristiano, nupay ‘agsangitda,’ pudpudno a naragsakda latta?
◻ Kasano nga ipakpakita dagiti dadduma a Kristiano nga ibilangda ti agdama a tiempo a “panawen ti panangmedmed iti panagarakup”?
[Dagiti Ladawan iti panid 6, 7]
Nupay ‘agsangit’ dagiti Kristiano gapu kadagiti kasasaad iti lubong . . .
. . . iti kinapudnona, isuda ti kararagsakan a tattao iti lubong
[Ladawan iti panid 8]
Ti amin-tiempo a ministerio ket nagsayaat a pakaibatayan ti naragsak a panagasawa